Kriminoloji Dersi 6. Ünite Sorularla Öğrenelim

Günümüzde şiddet psikolojik, fiziksel ve ekonomik şiddeti de içerir biçimde tanımlanmaktadır. Buradan hareketle en genel tanımıyla şiddet nedir?

Günümüzde şiddet psikolojik, fiziksel ve ekonomik şiddeti de içerir biçimde tanımlanmaktadır. Bu nedenle en genel tanımıyla şiddet, ‘hangi tür olursa olsun bir kimsenin başka bir kimseye zarar vermesi’ olarak değerlendirilmektedir.

Şiddet, Dünya Sağlık Örgütü tarafından nasıl tanımlanmıştır?

Şiddet, Dünya Sağlık Örgütü tarafından geniş bir şekilde tanımlanmıştır. Buna göre şiddet, kasten fiziksel güç ya da zorlamanın yanı sıra birine, bir topluma, bir gruba karşı yaralama, öldürme, psikolojik zarar, kötü davranma ya da yoksun bırakma ile tehdit etmek ya da gerçekten meydana getirmektedir.

Şiddetin en sık karşımıza çıkan formu nedir?

Şiddetin en sık karşımıza çıkan formu olan fiziksel şiddet

Kendine yönelmiş şiddet türleri nelerdir?

İntihar ve kendini ihmal edici davranışlar kendine yönelmiş şiddet türleridir. 

Bireysel şiddetin başlıcaları nelerdir?

Bireysel şiddetin başlıcaları, öldürme, yaralama, işkence ve kötü muamele olarak karşımıza çıkmaktadır.

Kitlesel şiddetin başlıcaları nelerdir?

Kitlesel şiddetin başlıcaları: Terörizm, savaş, isyan, sokak çatışmalarının yanı sıra soykırım, insanlığa karşı suçlardır.

BM Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi’nin 2. maddesinde tanımlanmış ve hukuki kaynağını bu Sözleşmeden almıştır. Soykırım Sözleşmesi’nin 2. maddesinde soykırım suçu ne şekilde tanımlanmıştır?

Soykırım Sözleşmesi’nin 2. maddesinde soykırım suçu şu şekilde tanımlanmıştır: “Bu sözleşmeye göre soykırımın anlamı, milli etnik, ırki veya dini bir grubu, sırf bu niteliği nedeniyle, kısmen veya tamamen, yok etmek kastıyla, aşağıda sayılan fiillerin işlenmesidir:

1. Grup üyelerini öldürmek;
2. Grup üyelerine ciddi, bedensel veya zihinsel zarar vermek; 
3. Bir grubun üyelerini, kasten, bunların fiziki olarak kısmen veya tamamen yok edilmesi sonucunu doğuracağı önceden hesaplanan yaşam koşulları altına sokmak;
4. Grup içinde doğumları bilinçli olarak önlemeye yönelik tedbirler dayatmak;
5. Gruba ait çocukları bir başka gruba zorla nakletmek.

Uluslararası Ceza Divanı Roma Statüsü 7.maddesine göre; Bu statünün amaçları bakımından İnsanlığa karşı suçlar, herhangi bir sivil topluluğa karşı geniş çapta veya sistematik bir saldırının parçası olarak işlenen hangi eylemleri kapsamaktadır?

1. Adam öldürme
2. Toplu yok etme
3. Köleleştirme
4. Halkın sürülmesi veya zorla nakli uluslararası hukukun temel kurallarınınihlali sonucu hapsetme veya fiziksel özgürlüğün başkabiçimlerde ciddi olarak kısıtlanması
5. İşkence
6. Irza geçme, cinsel köleleştirme, fuhuşa zorlama, hamileliğe zorlama, zorla kısırlaştırma veya benzer ağırlıkta diğer cinsel şiddet
7. Politik, ırksal, ulusal, etnik, kültürel, dinsel veya cinsel nedenlerle uluslararası hukukta kabul edilemez olarak benimsenen evrensel ölçütlere bağlı, bu paragrafta ya da mahkemenin yetkisi içindeki herhangi bir suç ile ilgili olarak diğer eylemlerle ilgili esaslar çerçevesinde herhangi bir gruba veya herhangi bir belirlenebilir topluluğa zulmetme
8. Şahısların zorla kaybettirilmesi
9. Irk ayrımcılığı (apartheid)
10. Vücuda veya ruh ve beden sağlığına ciddi zarar vermeye bilinçli olarak neden olacak nitelikteki diğer benzeri insanlık dışı fiillerdir.

Uluslararası Ceza Divanı Roma Statüsü 7.maddesine göre “Toplu yok etme” nasıl tanımlanmıştır?

“Toplu yok etme”, bir topluluğun bir bölümünü ortadan kaldırmak amacıyla, yiyecek ve ilaca ulaşmayı zorlaştırmanın yanısıra yaşam koşullarını kasıtlı olarak kötüleştirmeyi içerir.

Uluslararası Ceza Divanı Roma Statüsü 7.maddesine göre “Halkın sürülmesi veya zorla nakli” nasıl tanımlanmıştır?

“Halkın sürülmesi veya zorla nakli”, uluslararası hukukun izin vermediği bir şekilde belli bir yerde yasal olarak ikamet eden insanların sürülmesi veya başka zorlayıcı fiillerle istek dışı yer değiştirmeleri anlamına gelir.

Uluslararası Ceza Divanı Roma Statüsü 7.maddesine göre “İşkence” nasıl tanımlanmıştır?

“İşkence”, yasal yaptırımlardan kaynaklanan, kaza eseri veya kalıtsal acı ve ızdırap hariç, sanığın elinde veya kontrolü altında bulunan bir kişinin fiziksel veya manen büyük acı ve ızdırap çekmesini bilinçli olarak sağlamak anlamına gelir.

Psikolojik şiddet ve istismar genel anlamıyla nasıl tanımlanabilmektedir?

Psikolojik şiddet ve istismar, fiziksel şiddet gibi sonuçları gözle görünür olamayabilen, hemen göze çarpmayan ancak sürekli aşağılama, hakaret etme, eve kapatma, terk etme, alay etme, küsme, yalnızlaştırma, aşağılama, utandırma gibi kişiyi üzme, mutsuz etme amacıyla yapılan her türlü davranış olarak kabul edilir.

Çocukların bedensel ceza ve disiplin yöntemlerinin yasak olduğu ya da hoş karşılanmadığı ülkelerde ise fiziksel olmayan, duygusal şiddet metotları uygulanmaktadır. Bunlardan en genel ve sık kullanılanları nelerdir?

Bunlar, çocuğa bağırıp çağırmak, takma ad takmak, vurmakla ya da ev işi yaptırmakla tehdit etmek, çocuğa beddua etmek, kötü ruh ve şeytanlarla tehdit etmek, terk etmekle tehdit etmek, eve ya da odaya kilitlemek ya da kilitlemekle tehdit etmek gibi. Bunlardan bağırmak, isim takmak ve beddua etmek dünya genelinde en genel ve sık kullanılanlardır.

Ekonomik şiddet nedir?

Ekonomik şiddet, istismarcının mağdurun tüm parasının üzerinde kontrol sahibi olması ya da diğer ekonomik kaynaklarını ve aktivitelerini yönetmesidir.

Çocuklara yönelik şiddet BM Çocuk Hakları Sözleşmesi 19.maddesine göre nasıl tanımlanmıştır?

Çocuklara yönelik şiddet BM Çocuk Hakları Sözleşmesi 19.maddesine göre, her türlü fiziksel ve zihinsel şiddet, yaralama, ihmal, istismar ya da ihmali davranışlar, kötü davranma, cinsel istismar olarak tanımlanmıştır.

Kadına yönelik şiddetin en yaygın türü nedir?

Kadına yönelik şiddetin en yaygın türü, kocalarından ya da partnerleri tarafından uygulanan aile içi şiddet olarak da adlandırılan fiziksel şiddettir.

Gerçekte şiddet suçları nelerdir?

Gerçekte şiddet suçlarının bir görünümü olan cinsel suçlar, kriminolojik açıdan bireyin cinsel dokunulmazlığına yönelik her tür fiili kapsayan geniş bir kavramdır. Bu kapsamda cinsel saldırıdan, savaş ve kitlesel şiddet dönemlerinde yaşanan sistematik tecavüzlere, cinsel tacizden zorla fuhşa sürüklemeye, insan ticaretinden okul ya da yaşam masraflarını çıkarmak amacıyla fuhuş yapmaya kadar, çocuk yaşta evlilikten zorla bekaret kontrolüne kadar kadınların cinsel bütünlüklerini ihlal eden her türlü fiil cinsel şiddet ve dolayısıyla cinsel suçları oluşturmaktadır.

Çok geniş alanda ve saiklerle işlenebilen cinsel şiddet türleri nelerdir?

Çok geniş alanda ve saiklerle işlenebilen cinsel şiddet türleri şu şekilde özetlenebilir:

• Evlilik içerisinde ya da ilişki içerisinde tecavüz
• Yabancılar tarafından işlenen tecavüz
• Silahlı çatışma, savaş gibi durumlarda sistematik biçimde işlenen tecavüz
• Herhangi bir menfaat karşılığında mağdurun istemediği cinsel tacize maruz kalması
• Zihnen veya fiziken engelli olan kişilere karşı cinsel istismarda bulunmak
• Çocukların cinsel istismarı
• Zorla evlendirilme, çocukların zorla evlendirilmesi
• Zorla kürtaj
• Kadınların sünneti bekaret kontrolü dahil cinsel bütünlüklerini ihlal edici her türlü şiddet fiili
• İnsan ticareti ve zorla fuhşa sürükleme fiilleri.

TCK’ya göre en ciddi cinsel şiddet türü hangisidir?

Tecavüz yani TCK’ya göre nitelikli cinsel saldırı en ciddi cinsel şiddet türüdür.

Kadınlara yönelik her türlü şiddetin önlenmesi konusunda uluslararası alanda atılmış en önemli adımlardan biri 2011’de İstanbul’da imzalandığı için İstanbul Sözleşmesi olarak adlandırılan Kadına Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye Dair Avrupa Konseyi Sözleşmesi’dir. Sözleşmenin amacı nedir?

1. Kadınları her türlü şiddete karşı korumak ve kadına karşı şiddeti ve aile içi şiddeti önlemek, kovuşturmak ve ortadan kaldırmak;
2. Kadına karşı her türlü ayrımcılığın ortadan kaldırılmasına katkıda bulunmak ve kadınları güçlendirmek de dahil olmak üzere, kadınlarla erkekler arasında önemli ölçüde eşitliği yaygınlaştırmak;
3. Kadına karşı şiddet ve aile içi şiddetin tüm mağdurlarının korunması ve bunlara yardım edilmesi için kapsamlı bir çerçeve, politika ve tedbirler tasarlamak;
4. Kadına karşı şiddeti ve aile içi şiddeti ortadan kaldırma amacıyla uluslararası işbirliğini yaygınlaştırmak;
5. Kadına karşı şiddet ve aile içi şiddetin ortadan kaldırılması için bütüncül bir yaklaşımın benimsenmesi maksadıyla kuruluşların ve kolluk kuvvetleri birimlerinin birbiriyle etkili bir biçimde işbirliği yapmalarına destek ve yardım sağlamaktır.

Mala karşı işlenen suçlardan en çok karşımıza çıkan suç türü hangisidir?

Mala karşı işlenen suçlardan en çok karşımıza çıkanı hırsızlık, yağma ve dolandırıcılık ile mala zarar vermedir.

Mala zarar verme suçunu oluşturan eylemler nelerdir?

Başkasına ait taşınır ya da taşınmaz mallarını, eşyasını kısmen veya tamamen yıkmak, tahrip etmek, yok etmek, bozmak, kullanılamaz hale getirmek, kirletmek mala zarar verme suçunu oluşturur.

Dolandırıcılık suçu nedir?

Hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp, mağdurun veya başkasının zararına olarak, kendisine veya başkasına bir yarar sağlanması halinde dolandırıcılık suçu işlenmiş olacaktır.