Afetlerde İş Sağlığı Ve Güvenliği Yönetimi Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim

INSARAG olarak kısaltılan kuruluşun adı nedir?

Uluslararası Arama ve Kurtarma Organizasyonu
(INSARAG)

İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi eğitimi, sağlık yönetimi, iş yeri analiz ve değerlendirmeleri devamlılık arz eden planlı bir süreç olarak ele alınır. Bu sürecin temel kalıcı hedefleri nelerdir?

• Kaza ve hastalıklarda azalma,
• Afetlerde daha çok kişiye ulaşma,
• Can ve mal kaybının azaltılması,
• İSG ve diğer maliyetlerde azalma,
• Çalışan performansının (verimlilik ve kalite) artması,
• Çalışan moral ve motivasyonunun artması,
• İş ve iş günü kayıplarında ve işten ayrılmalarda azalma,
• Kuruluşun, örgütün rekabet edebilirliğinin artması,
• Örgütün veya kuruluşun toplum gözünde itibarının artması,
• Toplumda yaşam kalitesinin artması,
• Sosyal barışın teminidir.

Yönetim sistemleri içerisinde, uzun yıllardan beri kullanılmakta olan doğal bir sürekli iyileştirme mekanizması PÜKO’nun açılımı nedir?

PUKÖ’nün açılımı Planla, Uygula, Kontrol Et ve Önlem Al demektir.

İş Sürekliliği Yönetim Sistemi uygulama başlıkları nelerdir? 

İş Sürekliliği Yönetim Sistemi yönetim sistemi standartlarının uygulanma prensiplerine verilen addır. Bu yönetim sistemi, politika, yöntem, talimat, raporlama ve takip yapısını, iç tetkik, yönetim gözden geçirme gibi ana uygulama başlıklarını içerir.

 TS 18001 Standart’ın kapsamı genel konuları aşağıdakilerden hangisidir?

• Kuruluşun faaliyetleri ile birleştirilen, İSG risklerine maruz kalabilecek çalışanlar ile diğer taraflar için riskleri yok etme veya en aza indirmek için İSG yönetim sistemi oluşturmak,
• İSG yönetim sistemini kurmak, uygulamak ve sürekli iyileştirmek,
• Kuruluşun beyan edilen İSG politikasına uymasını sağlamak,
• Kuruluşun İSG yönetim sisteminin bir dış kuruluş tarafından belgelendirilmesine/kaydedilmesine istekli olmak,
• Bu standardın şartları ile uygunluğunun tayinini ve beyanını yapmak.

İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) Yönetim Sistemi yönetim şeklinin temel unsurları nelerdir?

• İSG politikasının oluşturulması,
• Planlama,
• Uygulama ve İşlem,
• Kontrol ve Düzeltici Faaliyetler,
• Yönetimin Gözden Geçirmesi ve Sürekli İyileştirme,

ISO 45001 2018 Standart’ında belirtilen unsurlar nelerdir?

1. Üst yönetimin liderliği, kararlılığı, sorumlukları ve hesap vermesi,
2. Üst yönetimin kuruluş içinde iş sağlığı ve güvenliği yönetim sisteminin amaçlanan çıktılarını destekleyecek bir kültüre liderlik ederek geliştirmesi ve yaygınlaştırması,

3. Yasal ve diğer yükümlülüklerin gerektirdiklerini de dikkate alarak, İSG yönetim sistemine ilişkin etkin bir iletişim sistemi,
4. Çalışanlara ve bulunan sahalarda çalışan temsilcilerine danışılması ve katılımlarının
sağlanması,
5. Sistemin sürdürülmesi için gerekli kaynakların ayrılması,
6. Kuruluşun stratejik hedefleri ile uyumlu iş sağlığı ve güvenliği politikalarının varlığı,
7. Tehlikelerin tanımlanması, İSG risklerinin kontrol altında tutulması ve İSG fırsatlarının
avantaja çevrilebilmesi için etkin süreçler,
8. İş sağlığı ve güvenliği performansının iyileştirilmesi için İSG yönetim sisteminin performansının sürekli izlenmesi ve değerlendirilmesi,
9. İSG yönetim sisteminin kuruluşun iş süreçleriyle bütünleşik duruma getirilmesi,
10. Kuruluşun tehlikelerini, İSG risklerini ve İSG fırsatlarını dikkate alan ve İSG politikaları ile uyumlu olan İSG hedefleri,
11. Yasal gerekliliklerin ve diğer yükümlülüklerin yerine getirilmesidir.

Genelde İSG kültüründeki yaklaşımlar nelerdir?

Genelde İSG kültürü iki tür yaklaşım içerir; Birincisi önleyici (Proaktif) yaklaşım, ikincisi ise tepkisel (Reaktif) yaklaşımdır.

İş sağlığı güvenliğindeki önleyici yaklaşımı açıklayınız.

Önleyici yaklaşımda, herhangi bir faaliyetin henüz planlama aşamasında İSG bilgisini çalışma
konularına bütünleşmiş ederek, satın alınacak yeni donanım ve aletlerde, iş sisteminin tasarımında,
yeni oluşturulacak iş çizelgelerinde ve benzeri İSG ilkeleri göz önünde bulundurularak riskler ve tehlikeler daha baştan önlenmeye çalışılır. Ya da mevcut iş ortamında riskler ve tehlikeler daha kazalar, mesleki hastalıklar veya şikâyetler henüz oluşmadan tespit edilerek kontrol tedbirleriyle önlenmeye çalışılır.

İş sağlığı güvenliğindeki tepkisel yaklaşımı açıklayınız.

Tepkisel (reaktif) yaklaşımda ise olay, kaza veya mesleki hastalık meydana geldikten sonra müdahale yaklaşımıdır. Tepkisel yaklaşım genel olarak tercih edilmemesi gerekse de hâlâ birçok çalışma ortamında, iş yerinde sıklıkla kullanılmaktadır. Acil ve afet durumları bu iki yaklaşımın (Proaktif ve Reaktif yaklaşımların) birlikte kullanılması zorunlu olan koşulları içerdiğinden, bu iki yaklaşım kullanılabilmektedir.

Ülkemizdeki hangi kanunu, afetlere hazırlıklı olma ve afetleri etkin yönetme konusunda yükümlülükler getirmiştir?

Ülkemizdeki 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, afetlere hazırlıklı olma ve afetleri etkin yönetme konusunda yükümlülükler getirmiştir. 

Dijital destekli arama kurtarma sistemi uygulanmayan durumlarda planlama aşamasında izlenecek adımlar nelerdir?

• Durumu değerlendirin, daha önceki benzer arama kurtarma faaliyetlerinin ‘‘Sonuç Raporları’’na bakın.
• Olay mahallini kestirmeye çalışın, hata ve sapma ihtimallerini değerlendirin.
• Kazazedelerin olası hareketliliklerini de hesaba katın, olası mesafe veya istikamet hatalarını değerlendirin.
• Yeni verileri de ekleyerek olay mahallinin ve kazazedelerin en muhtemel yerini belirleyin.
• Olay mahalline gidilecek en uygun yol ve aracı belirleyin. Bu basamakta kazazede sayısını da hesaba katın.
• Spesifik arama yollarını belirlemek için muhtemel alt-arama sahaları ve şablonları belirleyin (Örneğin, bir dağın dört bir tarafı ve yamaçlarını katman katman ayırarak planlama yapılabilir.).
• Durumu doğru olarak tanımlayan bir arama faaliyeti icra edin.

Risk analizi ekibinde hangi branşlarda personel bulunmalıdır?

• Teknik eleman,
• KBRN ve tehlikeli maddeler için kimya mühendisi/uzmanı,
• Yangın uzmanı,

• Afet ve acil durum yönetimi uzmanı,
• Afet ve acil durumun özeliğine göre farklı branşlarda personel bulunması,

Risk Analiz Yöntemlerine örnek veriniz?

• Kontrol listeleri,
• Hata Modu ve Etkileri Analizleri,
• Tehlike ve Çalışılabilirlik Analizi,
• Hata Ağacı Analizi,
• Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktaları,
• Papyon Analizi,

Bir afet ve acil durum müdahale ekibin genel olarak yürütebileceği faaliyetler ve sorumluluklar nelerdir?

•Zarar görmüş, çökmüş binalarda fiziksel ve teknik arama ve kurtarma çalışmaları özenle gerçekleştirmek,
• Hem ekip personeline hem de afetzedelere acil tıbbi bakım hizmeti sunmak,
• Hasar tespiti için gerekli çalışmaları yaparak yerel ve ulusal merkezlere geri bildirimde bulunmak,
• Tehlikeli maddeleri araştırıp tanımlamasını yapmak ve değerlendirmek,
• Afet faaliyetlerinin yürütülmesi için hemen kullanılmasına ihtiyaç olan binaların yapı ve tehlike durumlarını değerlendirmek,
• Hasarlı yapıları stabilize etmek veya desteklemek ve güvenli hâle getirmektir.”

INSARAG tarafından tanımlanmış yapı çökmelerinde arama kurtarma faaliyetinin aşaması aşağıdakilerden hangisidir?

Yıkılan Binanın Değerlendirilmesi

Kaba Yüzey Taraması

Bütün Boşlukların Aranması

Giriş Yolu Açarak Kazazedeye Ulaşılması

Enkâzın Aranması, Kaldırılması ve Raporlama

Bütün afet ve acil durum faaliyetlerin ana hedefi, mümkün olan en kısa süre içerisinde çok sayıdaki insan hayatını kurtarmak, yaralıların tedavisini sağlamak ve açıkta kalanların su, yiyecek, giyecek,
ısınma, barınma, korunma gibi hayati ihtiyaçlarını en kısa süre içerisinde en uygun yöntemlerle karşılamaktır. Bu safhada yapılan faaliyetler nelerdir?

• İhtiyaçların belirlenmesi,
• Haber alma ve ulaşım,
• Arama ve kurtarma,
• İlk yardım,
• Tedavi,
• Tahliye,
• Geçici iskân,
• Yiyecek, içecek, giyecek, yakacak temini,
• Güvenlik,
• Çevre sağlığı ve koruyucu hekimlik,
• Hasar tespiti,
• Tehlikeli yıkıntıların kaldırılması yer alır.

Müdahale ekiplerinin olay yerine ulaşıp ulaşmadığının belirlenmesi için gerçekleşen safhalar nelerdir?

Şüphe safhası

Alarm safhası

Tehlike safhası

Afet ve acil durumunu yakınındaki afet gönüllüleri veya profesyonel ekipler olay yerine varır varmaz yapacakları işler sırasıyla nelerdir?

• Komutayı üstelenmek
• Olayı değerlendirmek
• Olay yeri güvenlik çemberlerini oluşturmak
• Olay Komuta Merkezinin yerini seçmek
• Güvenlik görevlilerini belirlemek
• Hazırlanma alanını oluşturmak

Tıbbi Olmayan Ayırma ne demektir?

Kurtarma sırasında ılık bölgede uygulanan bu işleme triaj yani ‘‘Tıbbi Olmayan Ayırma’’ denir.

Amerikan Federal Acil Durum Yönetim Kurumunun (FEMA)’ya göre bir arama kurtarma ekibi en az kaç kişiden oluşmalıdır?

Amerikan Federal Acil Durum Yönetim Kurumunun (FEMA)’ya göre bir arama kurtarma ekibi en az 70 kişiden oluşmalıdır