Uluslararası Sosyal Politika Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim

Sosyal politika önlemlerinin doğuşu hangi sorunların beraberinde gelmiştir?

Sanayi devriminin yarattığı büyük dönüşüm sonucunda, emeği ile geçinmek zorunda olan geniş kitleler için ortaya çıkan sorunlar, sosyal politika önlemlerinin doğuşunu da beraberinde getirmiştir. Söz konusu dönemin siyasal koşullarında Avrupa’nın sanayileşmiş ülkelerinde ortaya çıkan ilk sosyal politika düzenlemeleri ulusal düzeyde şekillenmiştir. Ulusal düzeyde sosyal politikanın gelişimi tedrici bir biçimde oluşmuş ve kapitalist birikim rejiminin özellikleri kapsamında süreç içerisinde yeni anlamlar kazanmıştır.

Sanayi Devrimi sonrasında ortaya çıkan ilk sosyal politika önlemleri nelerdir?

Sanayi devrimi sonrasında ortaya çıkan ilk sosyal politika önlemleri hâkim liberal anlayış çerçevesinde çalışma yaşamında en korunmasız kesimler olarak kabul edilen çocuklar ve kadınlar için öncelikle çalışmaya kabul yaşı ve çalışma süresi gibi bireysel iş ilişkileri alanına yönelik düzenlemeleri içermiştir.

Sanayileşmiş ülkeler arasında farklılaşan sosyal politika normları ne gibi durumlara neden olmuştur?

Sanayileşmiş ülkeler arasında sosyal politika normlarının farklılığından kaynaklı sorunlar, uluslararası düzeyde çalışma mevzuatının belirlenmesi için çeşitli girişimlerin ortaya çıkmasına neden olmuştur.

Uluslararası sosyal politikanın kurumsal anlamdaki ilk gelişimi nedir?

Uluslararası sosyal politikanın kurumsal anlamdaki gelişimi, 1919 yılında çalışma yaşamına özgü sorunlarla ilgilenen bir uzmanlık kuruluşu olan Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO)’nün kurulması ile başlamıştır.

Uluslararası çalışma örgütünün kısaltması nedir?

Uluslararası çalışma örgütünün kısaltması ILO’dur.

Sanayi devrimi nasıl başlamıştır?

Teknik anlamda buhar gücünün üretim süreçlerine uygulanması ve makineleşme, 18. yüzyılın ikinci yarısının sonlarına doğru İngiltere’de, Sanayi Devrimi olarak adlandırılan büyük ekonomik, sosyal ve siyasal dönüşümü başlatmıştır.

Sanayi devrimi ile atölyelerin yerini neler almıştır?

Sanayi Devrimi ile birlikte, atölye üretiminin yerini teknolojik yenilikler sonucunda kitlesel fabrika üretimi almıştır.

Sanayi devrimi ile ortaya çıkan ve sadece emeği ile geçinmek zorunda kalan sınıf nedir?

Büyük toplumsal dönüşümler sonucunda sadece emeği ile geçinmek zorunda olan işçi sınıfı ve ücretli çalışma ilişkileri ortaya çıkmıştır.

Sanayi devrimi toplumsal yaşamda hangi sonuçları doğurmuştur?

İlgili sonuçlar şöyle sıralanabilir: • Makinelerin üretim sürecine hızla girişi, bir yandan sermaye birikimini diğer yandan ise üretim araçlarının mülkiyetine sahip sermaye sınıfının toplumsal gücünü artırmıştır. • Tarım kesiminden hızla kopan işgücü kentlere yığılarak ucuz emeğin kaynağı haline gelmiş, • Geniş kitlelerin yaşadığı ekonomik zorluklar, çocukların ve kadınların çalışma yaşamına girmesine neden olmuş, geniş aile yapısının parçalanması, emeğiyle geçinmek zorunda kalan kitleler için geleneksel koruma mekanizmalarının ortadan kalkması sonucunu doğurmuştur.

Sanayi devrimi döneminde hâkim olan ideoloji nedir?

Sanayi devrimi döneminde hâkim olan ideoloji, Liberalizm’dir

Liberalizmin sonuçları işçilere nasıl yansımıştır?

Hâkim ideoloji olan liberalizmin sözleşme özgürlüğü ilkesi kapsamında, ücretli işçi ve işveren ilişkilerine yönelik her türlü müdahalenin reddi bir süre sonra emeği ile geçinmek zorunda olan işçi sınıfının çalışma ve yaşam koşullarının oldukça kötüleşmesiyle sonuçlanmıştır. Sanayi Devrimi ile birlikte üretim önemli ölçüde artmış ancak artan refahın dağılımına yönelik herhangi bir düzenleyici mekanizmanın olmaması sonucu işçi sınıfı artan refahtan pay alamamış ve yoksullaşmıştır

Sanayi devriminin işçiler ve yaşam şartları üzerindeki olumsuz etkisi nasıl açıklanabilir?

Sanayi Devrimi sonucu ortaya çıkan çalışma koşulları tam anlamıyla bir sefalet ve yoksulluk tablosu oluşturmaktadır. İşçilerin haklarını korumak için örgütlenmelerinin yasalarla engellenmesi, işçi sınıfının durumunun daha da kötüleşmesine neden olmuştur. Söz konusu dönemde, Batı Avrupa’da ve özellikle İngiltere, Almanya, Fransa ve İsviçre gibi ülkelerde, Sanayi Devrimi’nin çalışan kitleler üzerindeki olumsuz sonuçları tüm açıklığıyla görülmektedir.

Bu dönemde gerçekleşen kentlere göç hangi durumlara yol açmıştır?

Kentlere göçle birlikte artan işgücü arzı ve aşırı kar isteği ücretlerin sefalet ücretleri düzeyinde oluşmasına yol açmıştır.

Kadın ve çocukların çalışma yaşamına girmesini nedeni nedir?

İşçi sınıfı arasında artan yoksulluk, kadınların ve çocukların çalışma yaşamına hızla girmesine neden olmuştur. Ucuz emek olarak kadın ve çocuklar çok uzun sürelerle, başta madenler ve dokumacılık sektörü olmak üzere çok zorlu şartlar altında çalışmak zorunda kalmışlardır.

İlk sosyal politika çalışmalarının gerekçeleri nelerdir?

Sanayi Devrimi’nin yarattığı insanlık dışı çalışma ve yaşam koşullarına karşı müdahale edilmesi yönünde artan düşünsel akımlar ile toplumsal ve siyasal baskılar, bir süre sonra işçi sınıfını koruyucu yöndeki ilk sosyal politika düzenlemelerinin ortaya çıkmasıyla sonuçlanmıştır.

İlk sosyal politika denemeleri hangi ülkede ortaya çıkmıştır?

Çalışanları koruyucu yöndeki sosyal politika düzenlemeleri ilk olarak, Sanayi Devrimi’nin beşiği olan İngiltere’de ortaya çıkmıştır.

İngiltere’de 1802 yılında Çırakların Bedensel ve Tinsel Sağlıkları Hakkındaki Yasa hangi yükümlülükleri getirmiştir?

İngiltere’de 1802 yılında Çırakların Bedensel ve Tinsel Sağlıkları Hakkındaki Yasa, dokuma sanayinde çalışan çocukların çalışma sürelerini günlük 12 saat ile sınırlamış, çocukların gece çalışmasını yasaklamış, işverenin yanında kalan çocuklar için işverenlere yatakhane yaptırma ile çocukların okula devamını sağlama yükümlülüğü getirmiştir.

İsviçre’de ilk sosyal politika girişimlerini açıklayınız.

Çeşitli kantonlardan oluşan İsviçre’de ise, kantonlar düzeyinde ilk sosyal politika önlemleri, Zürih Kantonu’nda 1779 tarihinde çocukların çalıştırılmasını belirli koşullara bağlayan yasal düzenlemeyle başlamış, daha sonraki tarihlerde yine Zürih kantonunda çocukların çalışmaya başlama yaşı, çalışma süreleri ve gece çalışmalarının yasaklanmasına ilişkin düzenlemeler yapılmıştır. 1848’de Glaris ve 1853 tarihinde St. Gall kantonunda kabul edilen düzenlemelerle, çocukları koruyucu sosyal politikalar genişlemeye başlamıştır.

1877’de çıkarılan Fabrikalarda Çalışmaya İlişkin Federal Yasa’nın içeriği nedir?

1877 tarihinde Fabrikalarda Çalışmaya İlişkin Federal Yasa kabul edilerek, tüm ülkeyi kapsayan sosyal politika önlemleri ortaya çıkarılmıştır. Bu yasayla günlük çalışma süreleri 11 saat ile sınırlanmış, ilke olarak gece çalışması reddedilmiş ve pazar günü hafta tatili olarak kabul edilmiştir. Kadınların gece çalışması yasaklanmış, kadınlara doğumdan sonra 8 haftalık izin hakkı tanınmıştır. Çocukların çalışmaya kabul yaşı 14 olarak saptanmış, 14- 16 yaşındaki çocuklar için günlük çalışma süresi 11 saat ile sınırlanmış ve ilke olarak 18 yaşından küçük çocukların gece ve pazar günleri çalışması yasaklanmıştır.

Fransa’da sosyal politika önlemlerinin geç başlamasının sebebi nedir?

Fransa’daki sosyal politika önlemleri ise, diğer ülkelere göre daha geç ortaya çıkmıştır. Bunun nedeni, Fransa’da Sanayi Devrimi’nin daha geç tarihlerde ortaya çıkarak, etkilerini daha geç doğurması ile liberal doktrinin bu ülkede uzun bir süre önemli yer tutmasıdır.

Fransa’da ilk sosyal politika önlemi nedir?

Fransa’da ilk sosyal politika önlemleri çocuklara yönelik olarak 1841 yılında ortaya çıkmıştır. Yalnızca motor gücüyle çalışan ve belirli sayıda işçi çalıştıran işyerlerini kapsayan yasa, 16 yaşından küçük çocukların tehlikeli işlerde çalışmasını yasaklamış, çalışmaya kabul yaşını 8 yaş olarak belirlemiş, 12 yaşından küçük çocuklara haftalık dinlenme hakkı sağlamış ve çok da gelişkin olmayan bir denetim düzeninin kurulmasını öngörmüştür.

Yetişkinlere yönelik sosyal politika önlemlerinin daha geç tarihlerde ortaya çıkmasının nedeni nedir?

Yetişkinlere yönelik sosyal politika önlemlerinin daha geç tarihlerde ortaya çıkmasının nedeni, yetişkinlerin kendi kendini koruyabileceği düşüncesidir.

Sosyal politika önlemlerinin ulusal olmaktan çok uluslararası düzeyde olması gereksinimi nasıl ortaya çıkmıştır?

Sosyal politika önlemlerinin ülkeler arasında farklılaşmasının yarattığı rekabet sorunu nedeniyle sanayiciler, işçileri koruyucu yasal düzenlemelere karşı çıkmışlardır. Haksız rekabet, sanayicilerin benzer nitelikli sosyal politika önlemlerinin uluslararası pazarlarda rekabet halinde olan tüm sanayi ülkelerinde alınmasını istemelerine neden olmuştur. İşçileri koruyucu önlemlerin üretim maliyetlerini yükselterek, bu önlemlerin görece gelişmiş olduğu ülkelerin sanayicilerini rekabette dezavantajlı konuma sokması, bir süre sonra sosyal politika önlemlerinin bütün ülkeleri kapsayacak şekilde düzenlenmesi isteğini beraberinde getirmiştir.

Uluslararası sosyal politikanın ortaya çıkışının öncelikli nedeni nedir?

Uluslararası sosyal politikanın doğuşu öncelikle ekonomik amaçlı bir takım nedenlere dayanmaktadır. Amaç öncelikle işçileri korumaktan çok, işverenleri rekabet eşitsizliğinden korumaktır. Bu şekilde çalışmaya ilişkin normların düzeyinin de aşağıya çekilmesi önlenmiş olacaktır. Öncelikle ekonomik kaygılarla gündeme getirilen uluslararası sosyal politika düşüncesi süreç içerisinde yaşanan gelişmeler doğrultusunda politik ve sosyal nedenlerle de savunulur hale gelmiştir.

Uluslararası sosyal politika düşüncesinin kökenleri hangi yüzyıla dayanmaktadır?

Uluslararası sosyal politika düşüncesinin kökenleri, sanayileşmenin önemli ölçüde geliştiği 19. yüzyılın başlarına dayanmaktadır.

Uluslararası sosyal politika düşüncesi hangi yaklaşımın ürünüdür?

Uluslararası sosyal politika düşüncesi, 19. yüzyıl burjuvazisinin ekonomik ve entelektüel yaklaşımının bir ürünüdür.

Sosyal politikanın ortaya çıkışında etkili ilk isimler nelerdir?

Uluslararası çalışma mevzuatı düşüncesini ilk ortaya atan kişinin kim olduğu konusu tartışmaya açıktır. Bu konuda farklı görüşler bulunmaktadır ve konu akademik açıdan çok ilgi çekmemiştir. Bununla birlikte ilk isimler olarak Robert Owen (1771-1853) ve Daniel Le Grand (1783-1859) öne sürülen isimlerdir.

İşçi sınıfı uluslararası sosyal politikanın gelişim sürecine ne zaman katılabilmiştir?

İşçi sınıfı, uluslararası sosyal politika düşüncesinin ilk ortaya çıkış dönemlerindeki tartışmalara dâhil olmamıştır. İşçi sınıfının uluslararası sosyal politikanın gelişim sürecine dâhil olması, ancak ulusal düzeyde örgütlenme önündeki yasal engellerin kaldırılması sonucunda işçi sınıfının örgütlenmesiyle gerçekleşmiştir.

Sosyal politikanın öncü isimlerinden R. Owen Kimdir?

Uluslararası sosyal politika düşüncesinin öncü isimlerinden biri olan R. Owen, İngiltere’de kendi fabrikasında çalışma yaşı ve çalışma sürelerine ilişkin ilk sosyal politika önlemlerini alan kişidir. R. Owen, 1818 yılında biri Almanya Parlamentosu diğeri ise Kutsal İttifak Devletleri yöneticilerine olmak üzere iki muhtıra göndermiştir. Bu muhtıralarda çalışma yaşamına ilişkin uluslararası eylem düşüncesi ile tüm ülkelerde işçileri bilgisizliğe ve uğradıkları sömürüye karşı koyacak önlemler alınmasını ve bu amaçla bir komisyon kurulmasını istemiştir.

Sosyal politikanın öncü isimlerinden sanayici ve politikacı olan C. Hindley kimdir?

C. Hindley, İngiliz sanayicilerinin İngiltere’de alınan sosyal politika önlemlerinin kendilerini öteki ülkelerin sanayicileriyle rekabette dezavantajlı konuma getirdiği yönündeki görüşler kapsamında başlatılan bir çalışmada, İngiltere’nin rekabet üstünlüğünü sağlayan unsurları sıraladıktan sonra, yabancı rekabeti İngiliz ticaretini tehlikeye düşürecek bir noktaya gelirse, konunun uluslararası anlaşmalarla çözüme kavuşturulabileceğini belirtmiştir. C. Hindley’in, uluslararası sosyal politika alanının öncü isimlerinden biri olmasını sağlayan ise, rekabet eşitsizliğini önlemek için sosyal politika alanında uluslararası anlaşma önerisini dile getirmesidir.

Fransa’da sosyal politika alanında ilk sistematik ve geniş kapsamlı önerilerin sahibi kimdir?

Fransa’da sosyal politika alanında ilk sistematik ve geniş kapsamlı önerilerin sahibi, D. Le Grand’dır.

Liberal bir iktisatçı olan J. A. Blanqui kimdir?

Liberal bir iktisatçı olan J. A. Blanqui, ülkeler arasındaki sosyal politika düzenlemelerine ilişkin farklılıkların yaratacağı rekabet tehlikelerine dikkat çekmiştir. Blanqui, ülkelerde çalışma koşullarına ilişkin meşru bir reformun ancak bu reformun ülke dışında rekabetle karşı karşıya kalan tüm sanayi ülkelerinde eş zamanlı kabul edilmesiyle olanaklı olacağını belirterek, insanların yaşamını korumak ve geliştirmeye yönelik düzenlemelerin uluslararası anlaşmalara konu olabileceğini söylemiştir.

Uluslararası sosyal politika düzenlemelerine yönelik örgütlü özel girişimlerin başlangıcı nedir?

Yardımseverlik Uluslararası Kongresi, uluslararası sosyal politika düzenlemelerine yönelik örgütlü özel girişimlerin başlangıcını oluşturmaktadır.

Uluslararası sosyal politikaya ilişkin öncü ülkenin İsviçre olmasının sebebi nedir?

Çalışma standartlarının farklılığının yarattığı sorunları İsviçre’nin federal yapısından kaynaklı olarak öncelikle kendi içerisinde yaşaması, uluslararası çalışma mevzuatının gelişiminde öncü rol oynamasına neden olmuştur.

Uluslararası sosyal politika düşüncesi ilk olarak hangi bağlamda tartışılmıştır?

Uluslararası sosyal politika düşüncesi, ulusal parlamentolar ve hükümetler arası girişimlerin gündeminde öncelikle rekabet eşitsizliğinin önlenmesine ilişkin olarak tartışılmıştır.

Uluslararası sosyal politika düzenlemelerine ilişkin ilk resmi konferans nedir?

Uluslararası sosyal politika düzenlemelerine ilişkin ilk resmi konferans olan Berlin Konferansı sadece dilek niteliği taşıyan kararlarla sonuçlanmıştır.

Berlin konferansına hangi ülkeler katılmıştır?

Konferansa Almanya, Avusturya-Macaristan, Belçika, Danimarka, Fransa, İngiltere, İtalya, Lüksemburg, Hollanda, Portekiz, İsveç, Norveç ve İsviçre katılmıştır.

Berlin konferansında alınan kararlar başlıca hangi konular üzerinde alınmıştır?

İlgili konular şöyle sıralanabilir: • Madenlerde çalışmanın düzenlenmesi, • Pazar çalışmasının düzenlenmesi, • Çocukların çalışmasının düzenlenmesi, • Genç işçilerin çalışmasının düzenlenmesi, • Kadınların çalışmasının düzenlenmesi, • Konferansın kabul ettiği kararların uygulanmasına ilişkin izleme mekanizması oluşturulması.

Uluslararası çalışma mevzuatının oluşturulması yönündeki özel girişimlerin en önemli başarısı nedir?

Uluslararası çalışma mevzuatının oluşturulması yönündeki özel girişimlerin en önemli başarısı İşçilerin Yasal Korunması Uluslararası Derneği ve derneğin çalışma ofisi niteliğindeki Uluslararası Çalışma Ofisi’nin kurulmasıdır.

I. Dünya Savaşı, işçi sınıfının uluslararası sosyal politikaya ilişkin yaklaşımında nasıl bir değişime yol açmıştır?

I. Dünya Savaşı, işçi sınıfının uluslararası sosyal politikaya ilişkin yaklaşımının değişmesine neden olmuştur. Savaş yıllarında önemli ölçüde güçlenen ve uluslararası nitelik kazanan işçi sendikalarından gelen istekler ve bu isteklere hükümetlerin sıcak bakması, uluslararası sosyal politikanın gelişiminde yeni bir evrenin başlangıcını oluşturmuştur.

Savaş sonrası döneme ilişkin işçilerin isteklerine sıcak bakılmasının nedeni nedir?

Hükümetlerin I. Dünya Savaşı’nda ülkeleri için önemli çabalar gösteren işçilerin isteklerine karşılık verme ve 1917 Bolşevik Devrimi’nin toplumsal dönüşüm konusunda yarattığı endişe savaş sonrası döneme ilişkin işçilerin isteklerine sıcak bakılmasına neden olmuştur.

İşçi sınıfı savaş yıllarında düzenlediği çeşitli toplantılarda, neleri dile getirmiştir?

İşçi sınıfı savaş yıllarında düzenlediği çeşitli toplantılarda, savaş sonrası koşulları düzenleyecek Barış Konferansı’na katılma isteğini, Barış Antlaşması’nda işçileri koruyucu düzenlemelerin yer almasını ve uluslararası çalışma mevzuatının uygulanmasından sorumlu uluslararası bir kuruluşun kurulması isteğini dile getirmiştir.

Savaş yıllarında işçi sınıfının itici güç rolünü oynadığı toplantılarda ortak olarak dile getirdiği iki talep nelerdir?

İşçi sınıfının toplantılarda ortak olarak dile getirdiği iki talep şöyle sıralanabilir: • Barış Konferansı’na işçi temsilcilerinin katılarak, Barış Antlaşması’na işçilerin çalışma ve yaşam koşullarını düzenleyen kuralların konulmasıdır. • Birinci isteği tamamlayan ve onu güçlendirici yönde uluslararası çalışma mevzuatının uygulanması ve geliştirilmesi için uluslararası bir kuruluşun kurulmasıdır.

Uluslararası Çalışma Mevzuatı Komisyonu ne amaçla kurulmuştur?

Barış Antlaşması görüşmeleri sırasında, uluslararası çalışma mevzuatı ve bu mevzuatın uygulanmasından sorumlu uluslararası örgütün yapısına ilişkin hazırlık çalışmaları yapmak üzere Uluslararası Çalışma Mevzuatı Komisyonu kurulmuştur.

Uluslararası Çalışma Mevzuatı Komisyonu’nun hazırladığı rapor, Versay Barış Antlaşması’nın hangi bölümünde yer almaktadır?

Uluslararası Çalışma Mevzuatı Komisyonu’nun hazırladığı rapor, Versay Barış Antlaşması’nın Emek başlıklı XIII. Bölümü olarak kabul edilmiştir.

Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), nasıl bir yapıda ve hangi temsilciler ile kurulmuştur?

Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), temel organlarında devlet temsilcilerinin yanı sıra, işçi ve işveren örgütlerinin temsilcilerinin de yer aldığı üçlü yapıda ve Milletler Cemiyeti’ne bağlı bir örgüt olarak kurulmuştur.

ILO’nun temel amacı nedir?

ILO’nun temel amacı sosyal adalet ve evrensel barışın sağlanmasıdır.

Uluslararası düzeyde çalışma mevzuatı oluşturma düşüncesi ILO’ya hangi temel görevleri yüklemiştir?

ILO’ya yüklenen üç temel görev şöyle sıralanabilir: • Çalışma yaşamıyla ilgili sorunlara yönelik araştırma, bilgi toplama ve yayma; bu sorunların üçlü yapıdaki Uluslararası Çalışma Konferansı ve Yönetim Konseyi’nde tartışılması, • Evrensel ölçekte kabul edilebilir çalışma standartların oluşumu ve bunların izlenmesi, • Diğer sorunlara ilişkin ortak politika oluşumu

ILO’nun örgütsel yapısı hangi bağlamda diğer uluslararası örgütlerden ayrılmaktadır?

Üçlü yapıya sahip ILO’nun ekonomik ve sosyal gelişme arasında denge kurulmasına ilişkin çabaları, ilerleyen süreçlerde örgütün sürekliliğini sağlayarak diğer uluslararası örgütlerden farklı özellikler sergileyen bir yapı kazanmasına neden olmuştur.

ILO’nun kuruluşunun temelinde yer alan istek nedir?

ILO’nun kuruluşu, sosyal adaletin sağlanarak kalıcı bir barışa ulaşılması ve ülkeler arasında çalışma standartlarının farklılığından kaynaklı rekabet eşitsizliğini önleme isteğinin ürünüdür.

ILO’nun ortaya çıkışı çok çeşitli faktörlerin ürünüdür. Bu faktörleri kısaca açıklayınız.

ILO’nun ortaya çıkışı çok çeşitli faktörlerin bileşiminin bir sonucudur. Bir taraftan Sanayi Devrimi’nin ortaya çıkardığı koşullar, diğer taraftan ulus devletlerin uluslararası sosyal politika mevzuatına ilişkin açık onayı, ekonomik açıdan gelişmiş ülkeleri geleneksel diplomatik ve ticari ilişkilerin ötesinde işbirliği yapmaya sevk etmiştir. Yeni ortaya çıkan sorunlar dizisine çözüm bulmak amacıyla, özel ve kamu kurumları aracılığıyla teknik boyutu ağır basan bir işbirliği geliştirilmiştir. Çalışma koşullarına yönelik uluslararası eylem fikri, yeni gelişen bu koşullar ile doğal olarak uyum göstermiş ve henüz uluslararası hale gelmiş işçi hareketi tarafından destek görmüştür.

Savaş yıllarında, uluslararası çalışma bağlamında birçok ulusal ve uluslararası toplantı gerçekleştirilmiştir. Bunlardan Fledelfiya’da gerçekleştirilen toplantı nedir?

Kasım 1914’teki Amerikan İşgücü Federasyonu’nun Filedelfiya’daki Kongresi.

Uluslararası sosyal politikanın kurumsal anlamdaki gelişimi ne zaman başlamıştır?

Uluslararası sosyal politikanın kurumsal anlamdaki gelişimi ise, 1919 yılında çalışma yaşamına özgü sorunlarla ilgilenen bir uzmanlık kuruluşu olan Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO)’nün kurulması ile başlamıştır.

ILO’nun kurulmasına yol açan ideolojik ve diplomatik süreç nasıl gerçekleşmiştir?

ILO’nun kurulmasına yol açan ideolojik ve diplomatik süreç, öncelikle uluslararası sosyal politika düşüncesini savunan öncü isimlerin girişimleriyle başlamış; daha sonra çeşitli özel girişimler ve hükümetler düzeyindeki girişimlerle gelişmiş ve I. Dünya Savaşı’nın etkisi sonucunda ILO’nun kurulmasıyla tamamlanmıştır. Bu nedenle, uluslararası sosyal politikanın düşünsel ve ideolojik olarak geliştiği yüzyılı aşan süreç ile ILO’nun kurumsal gelişimi arasında bir ayrım yapılması gerekmektedir.

Sanayi devrimi ve çalışma koşulları nasıl oluşmuştur?

Teknik anlamda buhar gücünün üretim süreçlerine uygulanması ve makineleşme, 18. yüzyılın ikinci yarısının sonlarına doğru İngiltere’de, Sanayi Devrimi olarak adlandırılan büyük ekonomik, sosyal ve siyasal dönüşümü başlatmıştır. Sanayi Devrimi ile birlikte, bir yandan atölye üretiminin yerini teknolojik yenilikler sonucunda kitlesel fabrika üretimi alırken; diğer yandan büyük toplumsal dönüşümler sonucunda sadece emeği ile geçinmek zorunda olan işçi sınıfı ve ücretli çalışma ilişkileri ortaya çıkmıştır.

Sanayi Devrimi sonucu ortaya çıkan çalışma koşulları nasıldır?

Sanayi Devrimi sonucu ortaya çıkan çalışma koşulları tam anlamıyla bir sefalet ve yoksulluk tablosu oluşturmaktadır. İşçilerin haklarını korumak için örgütlenmelerinin yasalarla engellenmesi, işçi sınıfının durumunun daha da kötüleşmesine neden olmuştur. Söz konusu dönemde, Batı Avrupa’da ve özellikle İngiltere, Almanya, Fransa ve İsviçre gibi ülkelerde, Sanayi Devrimi’nin çalışan kitleler üzerindeki olumsuz sonuçları tüm açıklığıyla görülmektedir. Kentlere göçle birlikte artan işgücü arzı ve aşırı kar isteği ücretlerin sefalet ücretleri düzeyinde oluşmasına yol açmıştır. Fransa’da 1834 yılında yapılan bir anketin sonuçları, işçilerin günde 20 saat çalışmalarına rağmen ailelerinin geçimlerini sağlayamadıklarını göstermektedir. Almanya’da ise ücretlerin, hapishanelerde tutuklulara verilen günlük kalori miktarını bile karşılayamayacak kadar düşük düzeyde olduğu görülmektedir (Talas, 1995: 66-67).

Çalışanları koruyucu yöndeki sosyal politika düzenlemeleri ilk olarak nerede ortaya çıkmıştır?

Çalışanları koruyucu yöndeki sosyal politika düzenlemeleri ilk olarak, Sanayi Devrimi’nin beşiği olan İngiltere’de ortaya çıkmıştır.

İngiltere’de 1802 yılında çıraklarla ilgili yasa neyi içermektedir?

İngiltere’de 1802 yılında Çırakların Bedensel ve Tinsel Sağlıkları Hakkındaki Yasa, dokuma sanayinde çalışan çocukların çalışma sürelerini günlük 12 saat ile sınırlamış, çocukların gece çalışmasını yasaklamış, işverenin yanında kalan çocuklar için işverenlere yatakhane yaptırma ile çocukların okula devamını sağlama yükümlülüğü getirmiştir.

İngiltere’de 1833 yılında çıkarılan bir başka yasa çocuk çalışanlara neler sağlanmıştır?

İngiltere’de 1833 yılında çıkarılan bir başka yasa ile çocuk çalışmasının düzenlenmesi tüm sanayi kollarını kapsayacak şekilde genişletilmiş ve ilk kez çalışma normlarının denetiminden sorumlu iş teftiş örgütü kurulmuştur.

İsviçrede ilk sosyal politika önlemleri nasıl alınmıştır?

Çeşitli kantonlardan oluşan İsviçre’de ise, kantonlar düzeyinde ilk sosyal politika önlemleri, Zürih Kantonu’nda 1779 tarihinde çocukların çalıştırılmasını belirli koşullara bağlayan yasal düzenlemeyle başlamış, daha sonraki tarihlerde yine Zürih kantonunda çocukların çalışmaya başlama yaşı, çalışma süreleri ve gece çalışmalarının yasaklanmasına ilişkin düzenlemeler yapılmıştır. 1848’de Glaris ve 1853 tarihinde St. Gall kantonunda kabul edilen düzenlemelerle, çocukları koruyucu sosyal politikalar genişlemeye başlamıştır. Federal düzeyde ise, uzun tartışmalar sonucunda 1877 tarihinde “Fabrikalarda Çalışmaya İlişkin Federal Yasa” kabul edilerek, tüm ülkeyi kapsayan sosyal politika önlemleri ortaya çıkarılmıştır. Bu yasayla günlük çalışma süreleri 11 saat ile sınırlanmış, ilke olarak gece çalışması reddedilmiş ve pazar günü hafta tatili olarak kabul edilmiştir.

Fransa’daki sosyal politika önlemleri nelerdir?

Fransa’daki sosyal politika önlemleri ise, diğer ülkelere göre daha geç ortaya çıkmıştır. Bunun nedeni, Fransa’da Sanayi Devrimi’nin daha geç tarihlerde ortaya çıkarak, etkilerini daha geç doğurması ile liberal doktrinin bu ülkede uzun bir süre önemli yer tutmasıdır. Fransa’da ilk sosyal politika önlemleri çocuklara yönelik olarak 1841 yılında ortaya çıkmıştır. Yalnızca motor gücüyle çalışan ve belirli sayıda işçi çalıştıran işyerlerini kapsayan yasa, 16 yaşından küçük çocukların tehlikeli işlerde çalışmasını yasaklamış, çalışmaya kabul yaşını 8 yaş olarak belirlemiş, 12 yaşından küçük çocuklara haftalık dinlenme hakkı sağlamış ve çok da gelişkin olmayan bir denetim düzeninin kurulmasını öngörmüştür. 1874 yılındaki yasa ile çocukların korunmasına yönelik uygulama sanayideki tüm işyerlerini kapsayacak şekilde genişletilmiş, 12 yaşından küçük çocukların sanayi işlerinde çalışması yasaklanmış, çalışma süreleri 12 saatle sınırlandırılmıştır. 1892 yılında kabul edilen bir diğer yasa ile çocuklara yönelik sosyal politika önlemlerinin kadınları da kapsayacak şekilde uygulama alanı ve ölçütleri genişletilmiştir (Talas, 1995: 287-288).

Uluslararası sosyal politika düşüncesinin kökenleri hangi yıla dayanır?

Uluslararası sosyal politika düşüncesinin kökenleri, sanayileşmenin önemli ölçüde geliştiği 19. Yüzyılın başlarına dayanmaktadır. İşçileri koruyucu yönde uluslararası eylem düşüncesi, Sanayi Devrimi’nin yarattığı “işgücü maliyetleri”ne ilişkin insanı bir mal olarak değerlendiren yaklaşımın ortaya çıkardığı olumsuzlukların doğal sonucudur.

İşçileri koruyucu yönde uluslararası eylem düşüncesi, neyin doğal sonucudur?

İşçileri koruyucu yönde uluslararası eylem düşüncesi, Sanayi Devrimi’nin yarattığı “işgücü maliyetleri”ne ilişkin insanı bir mal olarak değerlendiren yaklaşımın ortaya çıkardığı olumsuzlukların doğal sonucudur.

Uluslararası sosyal politika düşüncesinin öncü isimlerinden biri olan R. Owen, İngiltere’de kendi fabrikasında ne yapmıştır?

Uluslararası sosyal politika düşüncesinin öncü isimlerinden biri olan R. Owen, İngiltere’de kendi fabrikasında çalışma yaşı ve çalışma sürelerine ilişkin ilk sosyal politika önlemlerini alan kişidir. R. Owen, 1818 yılında biri Almanya Parlamentosu diğeri ise Kutsal İttifak Devletleri yöneticilerine olmak üzere iki muhtıra göndermiştir. Bu muhtıralarda çalışma yaşamına ilişkin uluslararası eylem düşüncesi ile tüm ülkelerde işçileri bilgisizliğe ve uğradıkları sömürüye karşı koyacak önlemler alınmasını ve bu amaçla bir komisyon kurulmasını istemiştir (Thomas, 1938; Gülmez, 2008; Servais, 2009). Ancak R. Owen’ın uluslararası sosyal politika alanında bağlayıcı yasal düzenlemeler önermediği, uluslararası eylem fikrini rekabet eşitsizliğini önlemede zorunlu bir araç olarak savunmadığı ve yapmak istediğinin yalnızca kendi fabrikasında aldığı önlemlerin diğer ülkelere de yayılmasını istemekten öte olmadığı yönünde görüşler bulunmaktadır (Gülmez, 2008: 21). Yine de R. Owen’ın çalışma alanında uluslararası eylem isteğini belirten iki muhtıranın sahibi olması, onun öncü isimler arasında sayılmasını sağlamaktadır.

Hükümetlerin savaş yıllarında işçi sınıfının taleplerine karşı tavizkar davranmalarında ne etkili olmuştur?

Hükümetlerin savaş yıllarında işçi sınıfının taleplerine karşı tavizkar davranmalarında Rusya’da 1917 yılında gerçekleşen Bolşevik Devrimi’nin de etkili olduğu açıktır. Devrim, işçi sınıfına yönelik oldukça katı ve tavizsiz yaklaşımın toplumsal patlama ve dönüşümlere neden olacağını göstererek, savaş yıllarında işçi sınıfına yönelik sosyal düzenlemelerin öneminin artmasına neden olmuştur (Ghebali, 1989).

Savaş yıllarında, uluslararası çalışma mevzuatı düşüncesi ve bunu gerçekleştirecek uluslararası kuruluşun tanımlanması yönünde, gerek savaşa katılan gerekse katılmayan ülkelerin işçileri tarafından çok sayıda ulusal ve uluslararası toplantı düzenlenmiştir. Bu toplantılar hangileridir?

Savaş yıllarında, uluslararası çalışma mevzuatı düşüncesi ve bunu gerçekleştirecek uluslararası kuruluşun tanımlanması yönünde, gerek savaşa katılan gerekse katılmayan ülkelerin işçileri tarafından çok sayıda ulusal ve uluslararası toplantı düzenlenmiştir. Ulusal düzeyde gerçekleştirilen toplantılar arasında Kasım 1914’teki Amerikan İşgücü Federasyonu’nun Filedelfiya’daki Kongresi bulunmaktadır (ILO, 1998). Haziran 1916’da müttefik devletlerin sendika liderleri ile gerçekleşen üst düzeyde Leeds Konferansı; Ekim 1917’de savaşa katılan ve katılmayan ülkelerin sendikacıları tarafından gerçekleştirilen Bern Konferansı, müttefik ülkelerin sosyalistlerinin ve sendikacılarının katılımı ile Şubat ve Eylül 1918’de gerçekleştirilen Londra Konferansları savaş yıllarında işçilerin uluslararası sosyal politika düşüncesinin şekillenmesinde önem taşımaktadır (Ghebali, 1989; ILO, 1998).

Savaş yıllarında işçi sınıfının itici güç rolünü oynadığı toplantılarda ortak olarak dile getirdiği kaç talep vardır?

Savaş yıllarında işçi sınıfının itici güç rolünü oynadığı toplantılarda ortak olarak dile getirdiği iki talep bulunmaktadır.

Savaş yıllarında işçi sınıfının itici güç rolünü oynadığı toplantılarda ortak olarak dile getirdiği iki talep bulunmaktadır. Bu talepler nelerdir?

Savaş yıllarında işçi sınıfının itici güç rolünü oynadığı toplantılarda ortak olarak dile getirdiği iki talep bulunmaktadır. İlki, Barış Konferansı’na işçi temsilcilerinin katılarak, Barış Antlaşması’na işçilerin çalışma ve yaşam koşullarını düzenleyen kuralların konulmasıdır. İkincisi ise, birinci isteği tamamlayan ve onu güçlendirici yönde uluslararası çalışma mevzuatının uygulanması ve geliştirilmesi için uluslararası bir kuruluşun kurulmasıdır (Gülmez, 2008: 55-56).

Barış görüşmeleri başlar başlamaz, uluslararası çalışma mevzuatının düzenleyeceği sorunları değerlendirmek ve bu mevzuatın uygulanmasından sorumlu kurumsal yapının oluşturulmasına yönelik olarak ne kurulmuştur?

Barış görüşmeleri başlar başlamaz, uluslararası çalışma mevzuatının düzenleyeceği sorunları değerlendirmek ve bu mevzuatın uygulanmasından sorumlu kurumsal yapının oluşturulmasına yönelik olarak onbeş üyeden oluşan “Uluslararası Çalışma Mevzuatı Komisyonu” kurulmuştur.

Barış Konferansı görüşmeleri başlar başlamaz komisyonun kurulmasının nedeni, nedir?

Barış Konferansı görüşmeleri başlar başlamaz komisyonun kurulmasının nedeni, sosyal sorunların hızlı ve kesin kararlar almayı gerekli kılması, bu yönde yaşanacak herhangi bir gecikme ya da sergilenecek kararsızlığın işçi sınıfının güvenini sarsacak ve dolayısıyla işçi sınıfının isteklerine olumlu yaklaşan hükümetleri zora sokacak bir durum yaratmasıdır. Ayrıca uluslararası çalışma mevzuatı düzenleme girişimleri yönünde önemli bir deneyim kazanılmıştır.

“Uluslararası Çalışma Mevzuatı Komisyonu” ‘nun amacı nedir?

Komisyonun amacı, istihdama ilişkin koşulları uluslararası düzeyde araştırmak; istihdam koşullarını etkileyen unsurlara yönelik ortak eylemliliği sağlayacak gerekli araçları tasarlamak ve Milletler Cemiyeti çatısı altında söz konusu alanda faaliyet gösterecek sürekli bir uluslararası kuruluşa ilişkin planlar hazırlamak olarak tanımlanmıştır (Thomas, 1921; Thomas, 1938).

“Uluslararası Çalışma Mevzuatı Komisyonu” neden sorumlu olacak?

Komisyon, uluslararası çalışma mevzuatının uygulanmasından sorumlu olacak uluslararası örgütün yapısına ilişkin, devlet, işçi ve işveren temsilcilerinin yer aldığı üçlülük ilkesi (2+1+1) ile uluslararası örgütün kabul edeceği sözleşmelerin iç hukuka yansımasına ilişkin sözleşmelerin onaya sunulmasını ve onaya yetkili ulusal makam aksi yönde karar vermedikçe sözleşmenin onaylanmış sayılması ilkesini kabul etmiştir (Thomas,1921; Jenks, 1934; Thomas, 1938; Ghebali, 1989; ILO, 1998; Gülmez, 2008).

Uluslararası düzeyde çalışma mevzuatı oluşturma düşüncesi ILO’ya ne yüklemiştir?

Uluslararası düzeyde çalışma mevzuatı oluşturma düşüncesi ILO’ya;

• Çalışma yaşamıyla ilgili sorunlara yönelik araştırma, bilgi toplama ve yayma; bu sorunların üçlü yapıdaki Uluslararası Çalışma Konferansı ve Yönetim Konseyi’nde tartışılması,

• Evrensel ölçekte kabul edilebilir çalışma standartların oluşumu ve bunların izlenmesi,

• Diğer sorunlara ilişkin ortak politika oluşumu

olarak üç temel görev yüklemiştir (Thomas, 1938; Servais, 2011).