Uluslararası Lojistik Dersi 7. Ünite Sorularla Öğrenelim

Milk run adından da anlaşılacağı gibi süt yolu veya sütçü yolu anlamına gelmektedir. Bir sütçünün arabasına doldurduğu sütleri dağıtım noktalarına dağıtması ve dönüşte boşları alarak tekrar tesisine dönmesidir. Daha genel anlamıyla söyleyecek olursak bir üreticinin belirli bir mantık çerçevesinde belirlenen tedarikçilerden malzemelerini toplaması, toplanan malzemeleri üretici firmanın tesisine getirmesidir. Araç tekrar toplamaya giderken ise geri dönüşümlü ambalajları veya iadeleri ya da boş paletleri üreticiden alıp tedarikçilere dağıtmasıdır. Buna da boş kasa yönetimi denmektedir.

Milk run içinde yer alan rota optimizasyonunda oluşturulacak rotalarda kamyonların veya tırların tedarikçi rampa özellikleriyle uyumlu olmaları, malzeme toplama saatlerinin tedarikçinin vardiya saatleriyle uyumlu olması, geçişlerin kamyon geçişine izin verilen saatlere denk getirilmesi, sürücüler için yolda geçen sürelerin kanunlarla belirlenmiş sınırlar içinde olması, kamyon doluluk oranlarının olabildiğince yüksek olması gibi çok sayıda kısıtın da dikkate alınması gerekmektedir.

Euro emisyon standartlarının amacı nedir?

Euro emisyon standartları, Avrupa Birliği bünyesinde geçerli olup, egzozdan çıkan zararlı gaz ve partikülleri, kademeli olarak ve belirli bir takvim içerisinde azaltma programıdır.

Türler arası taşımacılık ne anlama gelmektedir?

Taşınacak yüklerin (malların) birim yük haline getirilerek, tüm taşıma zinciri (değişik ulaştırma türleri) boyunca aynı birim yük olarak taşınmasıdır.

Ambalajların ve paletlerin daha küçük hacimli olması sağlanarak taşıma yapan araçların kapasitesinin artması sağlanır. Daha az araç kullanılarak CO2 emisyonunun azalması sağlanabilir. Uygun konteyner tasarımı ile yine araçların alabileceği konteyner sayısı arttırılarak kapasite yükseltilebilir.

Tehlikeli maddenin güvenli şekilde elleçlenmesi, depolanması ve atık ile kirliliğin enküçüklenmesi için hangi uygulamalara başvurulur?

• Mümkün olan yerlerde tehlikeli maddelerin tehlikesiz muadili ile ikame edilmesi

• Depo çalışanlarının güvenli elleçleme, uygun depolama teknikleri ve sızıntı önlenmesi konularında eğitilmeleri. 

•  

  Tehlikeli madde depolanacak tank ve konteynerlerin denetlenmesi, muhtemel gaz ve sıvı sızıntılarının önlenmesi.

• Tehlikeli madde için kullanılan konteynerlerin diğerlerinden ayrılması ve tekrar kullanılmadan veya boşaldıktan sonra uygun temizleme prosedürlerinin uygulanması.

• Tehlikeli madde atıklarının yok edilme veya bekletilme işleminin yerel mevzuata uygun sürelerde yapılması.

Sera gazı (greenhouse gases, GHG) emisyonları Kyoto protokolünde belirtilen altı gazdan kaynaklanan emisyonlardır. Bu gazlar, karbondioksit (CO2), metan (CH4), nitröz oksit (N2O), hidroflorokarbonlar (HFCs), perfluorokarbonlar (PFCs) ve sülfür hekzaflorid (SF6)’tir.

Sanayi devrimi ile bilinçsiz üretim ve tüketim politikalarının yıllarca uygulanması sonucunda çevre problemleri yeryüzünü tehdit eder seviyelere ulaşmıştır. Ozon tabakasının zarar görmesi, toprak ve su kaynaklarının kirlenmesi, küresel ısınma, bazı canlı türlerinin nesillerinin tükenmesi vb. tehlikeler karşısında 1990’lı yılların başından itibaren dünyada çevre ve sürdürülebilirlik konuları ön plana çıkmaya başlamıştır.

Çok türlü taşımacılık ne anlama gelmektedir?

Yüklerin taşınmasının iki veya daha fazla ulaştırma türü ile yapıldığıtaşıma şeklinin genel adıdır.

Bütünleşik navigasyon sistemi, sürücüye araç içindeki navigasyon ekranı üzerinden merkezden mesaj iletebilmekte ve bu sayede iletişim giderlerinin minimuma indirilmesi ve hedefe en uygun rotanın çizilerek sürücünün en kısa sürede ilgili adrese ulaşması sağlanmaktadır. Araç bilgisayar sistemi ile bütünleşik çalışan Eco-Drive teknolojisi yolda seyreden sürücüye sesli uyarılarda bulunarak yol güvenliği ve yakıt tüketimi açısından en uygun tepkilerin verilmesini sağlamaktadır.

Depo iç planı ve iş akışının optimize edilmesinde nelere dikkat edilmelidir?

• Mümkün olduğunca depo alanının diğer kullanıcılarla paylaşılması.

• Güvenli ve etkili bir kullanım, envanter toplama ve yığma ile tekrar yükleme ve boşaltma yapmayı enküçüklemek etmek için, depo alt yapısının organize edilmesi.

• Depodaki mal akışının iyi olmasını sağlayabilmek için içteki ve dıştaki yükleme operasyonlarının birbirleriyle ilişkilendirilmesi.

• Karton, palet ve fıçı kullanımının depo yüksekliğini tam kapasite kullanabilecek şekilde yapılandırılması.

• Enerji verimliliği ve üretkenliği için toplama yönteminin optimizasyonu.

• Toplama talimatı (tek toplayıcı, tek talimat), toplu toplama (tek toplayıcı, birden fazla talimat), bölgesel toplama ( birden fazla toplayıcı, bölgeden bölgeye iletilecek tek veya birden fazla talimat), dalgalı toplama (birden fazla toplayıcı, birden fazla talimat).

• Etkili iş akışı süreçleri ve prosedürleri için çalışanların eğitilmesi.

•  

Kombine taşımacılık ne anlama gelmektedir?

Türler arası taşımacılıktaki taşıma zincirinin asıl büyük kısmının demiryolu veya iç suyolu ya da denizyolu ile, başlangıç ve bitiş ayaklarının ise mümkün olduğunca kısa olarak karayolu ile yapılmasıdır. Avrupa Birliği, asıl taşıma bölgesinde demiryolu, iç suyolu veya denizyolu taşıma hattının kuş uçuşu mesafe olarak 100 km.’yi geçmesi gerektiği şeklinde bir kısıtlama koymaktadır.

• Mümkün olduğunca var olan binaların ve alanların tekrar kullanılması.

• Yeşil saha projelerinde, toplum üzerinde gürültü ve trafik etkisini minimize etmek için uygun

  bölgenin seçilmesi ve binanın doğru konumlandırılması.

• Bitki örtüsünü yok eden, yerel su kaynaklarının tortulaşmasına, binaların temellerinin bozulmasına veya sağlamlığına etki eden toprak kaymasından korunmak için gerekli ölçümlerin yapılması.

• Entegre yağmur suyu biriktirme ve stoklama sistemleri gibi su verimlilik ölçütlerini kullanarak belediye su kaynaklarının kullanımı ve atık su tasfiyesinin azaltılması.

• Tesislerin yeşil standartlara göre tasarlanması veya yeniden enerji verimliliği olacak şekilde yapılandırılması. Örneğin az renkli çatı güneş ışınlarını yansıtır ve böylece iklimlendirme yüklemeleri, enerji giderleri ve operasyon maliyetlerini azaltır. Özellikle sıcaklık kontrollü depolarda büyük çatı alanları için etki önemlidir. Daha mükemmel bir ısı yansıtıcısı yaz aylarındaki iş ve işçi verimliliğini de arttırabilir. Erişilebilir bir çatı bahçesi kurulumunun yağmur su yönetimine göre benzer ve ekstra avantajları vardır.

Sürdürülebilir depo yönetiminde depo yeri seçimi önemli bir karardır ve sürdürülebilir dağıtım ile de doğrudan ilişkilidir. Depolama faaliyetinde bulunan firmaların en büyük giderleri mazot gideridir; bu nedenle yol kısaldıkça maliyetler de azalacaktır. Depo yeri seçiminde ulaşım ağlarına yakınlık, müşterilere ve son kullanıcılara optimum mesafede konumlanmış olmak, lojistik merkezlerde olmak, depoya ulaşım yolunun güvenli ve hasar vermeyecek bir güzergâh olması, deponun deprem ya da sel baskını olmayacak bir yerde olması önemli konular olarak öne çıkmaktadır.

Depodaki operasyonların enerji verimliliğini daha iyi kılmak için neler yapılmalıdır?

• Yüklenen araçların çıkışı veya araçların gelişi sırasında kapıların açık kalma süresini en aza indirgeyecek olan harekete duyarlı hızlı yükleme kapıları inşa edilmeli, böylece hava şartlarına maruz kalma önlenerek enerji maliyetleri düşürülür.

• Harekete duyarlı veya zamanlanmış ışıklandırma gibi enerji verimliliği sağlayan ışıklandırma donanımları kullanılmalıdır. Mümkün olan her yerde doğal ışık tercih edilmelidir.

• Kullanılmayan yerlerde havalandırma sistemleri ve ışıklar kapatılmalıdır.

• Dijital kontrol sistemleri kullanılmalı, iklimlendirme sistemleri ve depo operasyon programıyla

  ilişkilendirilmelidir.

• Enerji yoğunluklu mekanik havalandırmaya karşı doğal havalandırma kullanılmalıdır. Doğal havalandırma makul oda içi hava kalitesini ve daha az enerji kullanımını sağlayabilir. Ancak dışkirlilikten korunma önlemleri alınmalıdır.

• Isı katmanlaşmasını azaltmak ve hava sirkülasyonu sağlamak için tavana monte edilen fanların kullanılmalıdır.

• Suyu ısıtmak, ortam sıcaklığını sağlamak ve diğer süreçlerde enerji olarak kullanmak üzere soğutmalı depo sistemlerinde atıl olan ısı kullanılmalıdır.

Ürün değerinin korunması veya uygun şekilde yok edilmesinin sağlanması için hammaddelerin, süreç içi stokların, nihai ürünlerin ve ilgili bilgilerin tüketim noktasından orijin (çıkış veya üretim) noktasına doğru olan akışının, etkili ve maliyet açısından etkin olacak bir şekilde planlanması, uygulanması ve kontrolü olarak tanımlanabilir.

• Değer geri kazanımı: İlk üretimi esnasında katma değer katılmış ürün, malzeme ve parçada olan ve ürünün yeniden değerlendirilmemesi durumunda yok olacak değerin tekrar kazanılması.

• Kar enbüyüklemesi: Ürün geri kazanımı ile hammadde, işçilik, enerji vb. maliyetlerinin azaltılması.

• Çevresel yükümlülüklerin yerine getirilmesi: Atık geri dönüşümünün, zararlı madde yönetiminin vb. yapılması.

• Müşteri ilişkileri yönetiminde gelişme: Satış sonrası hizmette iyileşme, müşteriye geri alım garantisi verebilme vb. girişimlerle müşteri ilişkilerinin geliştirilmesi.

Şirketlerin çevresel yönetim sistemleri, etkin elleçleme ve depolama yapıları, dağıtım optimizasyonu, tedarikçilerle işbirliği, çevre dostu taşımacılık uygulamaları, ürün yaşam döngüsü yönetimi, yeşil etiketleme ve ambalajlama, geri dönüşüm vb. faaliyetler sürdürülebilir lojistiği destekleyen örnek uygulamalardır.

Karbon ayakizi, doğrudan veya dolaylı olarak bir aktivite sonucunda salınan veya bir ürünün tüm yaşamı boyunca oluşan sera gazı emisyonlarının tamamıdır.

Tedarikçi seçimi sürdürülebilir satın alma için en önemli konudur çünkü tedarik zinciri yönetiminin bütünsellik anlayışı içinde düşünürsek tedarikçilerinin de çevreye uyumlu olması gerekir. Gelişmişülkeler, tedarikçilerini seçerlerken tedarikçilerinin tedarikçilerini de değerlendirirler. Ayrıca iç yönetimde, tedarikçilerin çevreye uyumlu davranıp davranmadıklarını kontrol etmek de en az tedarikçi seçimleri kadar önemlidir. Düzenli denetimlerle, çevre yönetim standartlarına uygun olarak üretim yapılıp yapılmadığı, hammaddelerin ya da bileşenlerin çevreye zarar vermeyecek nitelikte olup olmadığı ve kalite düzeyleri ölçülür.