Çağdaş Türk Romanı Dersi 5. Ünite Sorularla Öğrenelim

Türkiye’de özgürlük ortamının gelişmesi ne zamana, hangi olaya dayanır?

1950’li yıllardan itibaren başlayan çok partili hayat ve buna bağlı olarak gelişen özgürlük ortamı, birtakım ideolojik arayışları, yapılanmaları, gruplanmaları da beraberinde getirir.

1950 sonrası kendilerini sağcı veya solcu olarak tanımlayan Türkiye’nin önde gelen yazarları kimlerdir ve başlıca eserleri nelerdir?

? Melih Cevdet Anday (Gizli Emir, İsa’nın Güncesi), ? Füruzan (47’liler), ? Vedat Türkali (Güven I-II), ? Sevgi Soysal (Şafak), ? Samim Kocagöz (Tartışma), ? Mehmet Eroğlu (Issızlığın Ortasında, Geç Kalmış Bir Ölü), ? Erdal Öz (Odalarda, Yaralısın, Deniz Gezmiş Anlatıyor, Gülünün Solduğu Akşam), ? Pınar Kür (Yarın Yarın), ? Ayla Kutlu (Tutsaklar, Ateş Üstünde Yürümek), ? Adalet Ağaoğlu (Bir Düğün Gecesi, Ruh Üşümesi), ? Emine Işınsu (Sancı, Cambaz), ? Tarık Buğra (Gençliğim Eyvah), ? Sevinç Çokum (Zor), ? Çetin Altan (Büyük Gözaltı, Bir Avuç Gökyüzü), ? Süheyla Acar (Yağmurun Yedi Yüzü), ? Tezer Özlü Kıral (Çocukluğun Soğuk Geceleri), ? Erhan Bener (Sisli Yaz), ? Gürsel Korat (Ay Şarkısı), ? Timur Ertekin (Şamanın Üç Soygunu), ? Tahir Abacı (İkinci Adım), ? Erendiz Atasü (Gençliğin O Yakıcı Mevsimi), ? Şöhret Baltaş (Koşarken Yavaşlar Gibi)

12 Mart’ın ve 12 Eylül’ün dönem sorunlarını işleyen önde gelen yazarlar kimlerdir ve başlıca eserleri nelerdir?

? Samim Kocagöz (Mor Ötesi), ? Nazlı Eray (Arzu Sapağında İnecek Var, Sis Kelebekleri), ? Latife Tekin (Sevgili Arsız Ölüm), ? Vedat Türkali (Bir Gün Tek Başına, Mavi Karanlık, Yeşilçam Dedikleri Türkiye, Tek Kişilik Ölüm, Kayıp Romanlar), ? Hasan Öztoprak (Devamı Hayat), ? Hayri Erdoğdu (Oynatmak: Kalabalık Yalnızlıklar), ? Selami Gürel (Soluksuz), ? Reşit Karadağ (Direnmenin Bedeli) ? Cezmi Ancil (Binbaşının Düğünü), ? Ayşegül Devecioğlu (Kuş Diline Öykünen)

12 Mart ve 12 Eylül uygulamalarını konu alan romanlardaki kahramanların ortak özellikleri nelerdir?

12 Mart ve 12 Eylül uygulamalarını konu alan romanlardaki kahramanlar, çoğunlukla çevreleriyle uyumsuz, yalnızlık çeken, isyankâr, biraz marjinal kişilerdir. Söylemleri, çoğunlukla yerleşik düzene karşı çıkan, sınıf çatışmasını ön plana çıkaran kutupluluk üzerinedir.

12 Mart dönemi romancılarının ortak özellikleri nedir?

68 kuşağı olarak ünlenen siyasal gurup arasında bulunmuş, eylemlere katılmış ya da bu kuşağın düşüncelerine romantik bir yakınlık duymuş kişilerdir.

12 Mart ve 12 Eylül Romanlarının başarısızlıklarının nedenleri nelerdir?

Söz konusu dönemin romanları, eşkiya ve köy romanının farklı bir uzantısı olarak görünürler. Anadolu eşkıyasının yerini bu romanlarda mevcut düzene başkaldıran kent eşkıyası almıştır. Ne var ki bu romanların büyük bir bölümü Türk romanına getirdikleri özgün anlatım teknikleriyle, derinliğine verilen psikolojik tahlilleriyle ve iç konuşmalara dayalı özeleştirileriyle başarılı olsalar dahi, politik söylemler ve ideolojik bir tek yanlılık arasında harcanıp giderler. Yine aynı sebepten romanlarının ömürleri, yazıldıkları dönemin/güncelin sınırların aşmamaktadır. Bu romanların başarısız olmalarının sebebi budur.

1950 sonrası yaşanan çatışma roman düzleminde hangi açılardan değerlendirilebilir?

Romanlar, eşkıya ve köy romanının farklı bir uzantısı olarak görünürler. Anadolu eşkıyasının yerini bu romanlarda mevcut düzene başkaldıran kent eşkıyası almıştır. Ne var ki bu romanların büyük bir bölümü Türk romanına getirdikleri özgün anlatım teknikleriyle, derinliğine verilen psikolojik tahlilleriyle ve iç konuşmalara dayalı özeleştirileriyle başarılı olsalar dahi, politik söylemler ve ideolojik bir tek yanlılık arasında harcanıp giderler. Yine aynı sebepten romanlarının ömürleri, yazıldıkları dönemin/güncelin sınırlarını aşamaz. Başarısızlıkları da buradan kaynaklanır.

Moran’a göre 12 Mart romanları yapı bakımından nasıl değerlendirilir?

Yapı bakımından köy romanlarının kent romanlarına uyarlanması olarak kabul edilebilir. Öncekilerde bilinçlenen köylüler kendilerini sömüren, ekmeklerini ellerinden alan ya da alın terlerinin karşılığını vermeyen mütegallibeye, ağalara ve yerel parti kodamanlarına karşı mücadele ederken; 70’li yıllardan sonra bu mücadele kente taşınır. Bu kez, çatışan tarafların karşısında kendilerini ezdiğine inandıkları kapitalist güçler, iş çevreleri ve onların destekçileri vardır.

Dönem romanlarının karakteristik öyküsü nedir?

Asli kişinin uzun bir süre gözetlendikten sonra bir gece ansızın evinin basılması ve gözleri bağlı olarak karakola götürülmesi ile başlar; burada yaşadığı sorgulama, işkence dönemi, kalıcı izler bırakan ruh çöküntüsünün ardından dışarı çıkması ve ikinci yaşamında çoğu kez toplumdan dışlanması ile sona erer.

Sevgi Soysal’ın Şafak romanının derin yapısı nasıl bir çatışma üzerine kurulmuştur?

Sevgi Soysal, 12 Mart romanlarının karakteristik yapısına bağlı kalarak romanın yapısını ikili bir çatışma üzerine kurar: Biri kendilerine devrimci adını veren gençlerle onların karşısından yer alan egemen güçler arasındaki dış çatışma; öteki kendi aralarındaki kimliklerini ve eylemlerini sorguladıkları iç çatışmadır. Dönem romanları için model oluşturan Pınar Kür’ün Yarın Yarın romanı ise çatışmanın bir tarafını oluşturan 68 kuşağının ideolojik söylemleri çevresinde biçimlenmiş kurgusal hayatlardan kesitler sunar.

Sevgi Soysal’ın Şafak adlı romanının dönem romanının karakteristik özelliğini taşıması bakımından değerlendiriniz?

Bir gece içinde meydana gelen tüm olaylar, bir örgüt evinin bir gece aniden basılması ve evde bulunanların tutuklanmaları ile başlar, karakolda sorgulanmaları ve şafak vakti serbest bırakılmaları ile sona erer. Roman kişilerinin tutukluluk öncesi ve sonrasına dair yaşadıklarını, bir çeşit genişletilmiş şimdiki zaman şeklinde formülleştirebileceğimiz anımsamalarıyla, geri dönüşlerle ve kendilerini sorguladıkları iç çatışmalarla şimdi’nin birkaç yıl öncesine ve sonrasına kadar genişler. Roman kişilerinin serbest bırakılıp evlerine dönüşünün anlatıldığı daha çok aydınlığı ve kurtuluşu simgeleyen ‘Şafak’ adlı son bölümde, Adana kentinin işlek bir caddesiyle sembolize edilen Türk toplumunun panoraması verilir.

Şafak romanında kullanılan tekniği anlatınız?

Kamera tekniğini kullanarak ama daha çok ideolojik bir bakışla ve sınıfsal farklılığın tipik örneklerine odaklanarak köşe başlarında iş bekleyen amelesinden pavyon kapatan kaçakçısına kadar değişik tolum katlarından insan manzaraları sunar.

Pınar Kür’ün Yarın Yarın romanını dönem romanı çerçevesinde değerlendiriniz?

Yarın Yarın’da çatışmanın bir tarafını oluşturan 68 kuşağının ideolojik söylemleri çevresinde biçimlenmiş ve tüm olumsuzlukları bünyesinde toplayan kurgusal hayatlardan kesitler sunar. Varlıklı bir çevreden gelen ve mutsuz bir evlilik geçirmiş olan bir genç kadınla yine aynı çevreden radikal sol örgütlere katılmış bir gencin 12 Mart darbesi çevresinde buluşan yaşamlarını öyküleştirir. Başta asli kişiler Selim ile Seyda olmak üzere romanda yer alan kişilerin hemen tamamı sıradışı insanlardır. Mensubu oldukları çevre ile uyumsuzdurlar ve yalnızlık içindedirler.

Erdal Öz’ün Yaralısın romanının öyküsü nedir?

Kahramanın evi basılır, gözleri bağlı olarak sorgulamaya götürülür. Bundan sonrasını kahramanın sorgulama, tutukluluk döneminde yaşadıklarının anlatılması oluşturur.

Firuzan Tekil’in romanının adı nedir?

47’liler.

Firuzan Tekil’in 47’liler romanının genel değerlendirmesini yapınız?

Devletin resmî politikalarıyla uzlaşamayan aydınların çeşitli yerlere savrulmasını anlatırken, emperyalizme karşı geliştirilen sol ideolojik söylemler ön plana geçer. Konusunu 1947 doğumlu asli kişi Emine Semra Kozlu’nun yaşam öyküsünden alan roman, onun kişiliğinde 12 Mart döneminin dışarıya yansımayan kapalı dünyasına ayna tutmaktadır. Emine’nin 12 Mart öncesinde öğrenci hareketlerine katılmış olması, tutuklanması ve yaşadığı aşağılanmalar, gördüğü işkenceler; tutukluluk öncesi ve sonrasında ailesiyle ve toplumla yaşadığı kopukluklar, harcanmış bir gençliğin çelişkileri, yanılgılar, başarısızlıkla sonuçlanan devrim hareketi romanın izleksel boyutlarını göstermektedir. Yazar, sosyolojik karakterli bu romanında sadece bir dönemin sosyal ve siyasal olaylarını vermekle kalmamış, aynı zamanda bir kadın olmanın verdiği duyarlıkla Emine’nin kişiliğinden Türkiye’de kadın olmanın sorunlarına ve karşılaşacağı tehlikelere de dikkat çekmiştir. Bir ayrıntı ustası olan Füruzan’ın kahramanlarının yaşadıklarını verebilmek için yaptığı ruhsal ve fiziksel betimlemeler, romanı başarılı kılan hususlardır.

Hasan Öztoprak’ın Devamı Hayat isimli kitabının konusu nedir?

Kitap, 12 Eylül sonrası bağlı bulunduğu örgüt ile özgür yaşamak arasında tercih yapmak zorunda kalan kahramanının iç çatışmaları, örgüt baskısı işlenmiştir.

Ayşegül Devecioğlu’nun romanının adı nedir?

Kuş Diline Öykünen.

Ayşegül Devecioğlu’nun romanının karakteristik özelliği nedir?

Otobiyografik karakterli romanı, dönemin sosyal ve siyasal yapısına da tanıklık etmektedir.

Ayşegül Devecioğlu’nun 12 Eylül dönemi romanlarından Kuş Diline Öykünen isimli eserin ana karakteri kimdir ve konusu nedir?

Romanın ana karakteri olan Gülay, 12 Eylül öncesinde sol görüşlü örgütler arasında bulunmuş, olaylara karışmış; tutukluluğu sırasında işkence görmüş ve tecavüze uğramış bir kadındır. Yaşadıkları sonucu ruhsal bakımdan ezildiği gibi kendisini ahlaki bakımdan sorgulayan ve kendisine yüz çeviren toplum baskısına da göğüs germek zorunda kalan birisidir. Bu düzeyde yalnız ve toplumun dışladığı bir kadın ile yine aynı düşüncenin eylem adamlarından Yavuz’u karşılaştırdığı romanda, duygularını ve yalnızlıklarını paylaşan bu iki gencin birlikteliğinde acılar, hayal kırıklıkları ve ihanetlerle dolu geçmiş, şimdi ve geleceğin sorgulandığı bir eserdir.

Ayşegül Devecioğlu’nun Kuş Diline Öykünen romanında verilmek istenen temel düşünce nedir?

Toplumun unutmaya eğilimli belleğini uyarması yanında, uğruna mücadele ettiği halktan kişilerin, hatta devrimci arkadaşlarının ihanetlerini de kurmaca dünyanın ölçüleri ve sınırları içinde eleştirir.

Süheyla Acar’ın ilk romanının adı nedir?

Yağmur’un Yedi Yüzü.

Süheyla Acar’ın Yağmur’un Yedi Yüzü romanının konusu, tekniği ve genel özellikleri hakkında bilgi veriniz?

Romanın olay örgüsü, eşinden ve oğlundan ayrı olarak Burgazada’da tek başına yaşarken gizemli bir şekilde ölen doktor Yağmur’un başucuna toplanmış, geçmişte yakın ilişki içinde olduğu yedi kişinin ölü ile ilgili anımsamaları çevresinde gelişir. Kişilikleri, yaşam felsefeleri birbirinden tamamen farklı olan bu yedi kişi yedi parçaya bölünmüş bir kişiliği oluştururlar. Roman kişileri anımsamalarıyla ve gizli dünyalarının ortaya çıkmasıyla bir bakıma kendileriyle de yüzleşirler. Okur, parçaları birleştirdiğinde romanın başında çizilen portrenin tam zıddı olan bir kişi ile karşılaşır: Bedenini hoyratça kullanmış, iç dünyasında yalnız, düşleri ile gerçekleştirdikleri arasındaki çelişkileri yaşamış, 12 Mart ve 12 Eylül dönemlerinin siyasal olaylarını da kuşatan son kırk yılın Türkiye gerçekleri içinde yenilmiş, yıkılmış olan bir kuşağın acılarını, 1980 sonrası yükselen yeni değerleri ve bu değerler karşısında tutunamayan eski değerleri bünyesinde toplamış parçalı bir kişiliktir. Acar’ın sinema tekniğinden geniş ölçüde yararlanmış olması ve dili özgün kullanması romanını okunabilir ve ilgi çekici kılan özelliklerdendir. Romanı benzerlerinden ayıran önemli ve ayrıcalıklı kılan özelliklerinden birisi de Acar’ın kişilerini ve ele aldığı dönemi tek yanlı bir şekilde yargılaması ya da yüceltmesi yerine olaylara ve sembolik kişilerine mesafeli yaklaşmasıdır.

Adalet Ağaoğlu’nun Bir Düğün Gecesi isimli romanının özelliği nedir?

Adalet Ağaoğlu bu romanında, 12 Mart uygulamalarını bir fon olarak kullanmış, 1970’li yıllarda yaşanan sağ-sol kutupluluğuna dayalı Türk toplumunun genel karakteristiğini gözler önüne sermeye çalışmıştır.

Vedat Türkali’nin Kayıp Romanlar isimli romanının konusu nedir?

Bu romanda 90’lı yılların sol söylemlere göre biçimlenmiş siyasal ortamında aralarında yaş uçurumu olan ve Türkiye’nin gerçeklerine farklı pencerelerden bakan doktor unvanlı kahramanının yaşanmış olduğu sıra dışı aşkları konu almaktadır.

Oktay Verel’in sömüren-sömürülen kutupluluğunda toplumsal olaylara mizahi bir eleştiri getiren romanının ismi nedir?

Aslan Gibi Eşekler

Tarık Buğra’nın 70’li yılları anlatan kitabının adı nedir?

Dünyanın En Pis Sokağı ve Gençliğim Eyvah.

Yahya Akengin’in 70’li yılları anlatan otobiyografik romanının adı ve konusu nedir?

1970’li yıllarda büyük kente üniversite eğitimi almak için gelen dört taşralı gencin, istemeyerek sürüklendikleri olayları, birer yaprak gibi dökülmelerini ve eğitimlerini tamamlayamadan köylerine dönüşlerinin işlendiği romanın ismi; Dönüş Acıları’dır.

Emine Işınsu Öksüz’ün romancılığa başlaması ve gelişimini anlatınız?

Emine Işınsu Öksüz, roman yazmaya 1966’da Turizm ve Tanıtma Bakanlığı’nın açtığı yarışma ile başlamıştır. Son romanı Bukağı’ya kadar yazdığı tüm romanlarında Türk toplumunun son kırk yıl içinde geçirdiği sarsıntıları, yaşadığı buhranları, kitlesel dalgalanmaları, sağ-sol şeklinde biçimlenen kutuplaşmaları, iyice hazmedilmemiş reçetelerle ve siyasal doktrinlerle kendilerine bir yer tutmaya çalışan ve yaşamlarını bunlarla yönlendiren dönemin gençliğini ve sorunlarını, kuşak çatışmasını, inanç buhranını ve bu buhrandan gönül yüceliğine ulaşmanın yollarını bir öğretmen yüreğiyle, bir anne duyarlığıyla, içten ve yalın anlatımıyla öyküleştirdi.

Emine Işınsu Öksüz’ün romanları konu bakımından kaç gruba ayrılır açıklayınız?

Emine Işınsu Öksüz’ün romanları konu bakımından iki gruba ayrılır. İnsan ve insan psikolojisinin inceliklerine yönelen romanları ve 1980 öncesi ülkemizin geçirdiği sosyal ve siyasal değişim içindeki ideolojik kutuplaşmaların toplumun değişik katları üzerindeki etkilerini işleyen romanlar oluşturur.

Sevinç Çokum sosyal içerikli romanlarında hangi konuları ve izlekleri işlemektedir?

Sevinç Çokum, sosyal içerikli romanlarında Türk toplumunun yetmişli yıllardan başlayarak geçirdiği hızlı değişmeleri, birtakım dalgalanmaları, 1980 sonrasının yeni değerlerine uyum sağlamakta güçlük çeken insanların çeşitli ruhsal durumlarını, yalnızlık ve yabancılaşmayı işler.

Sevim Çokum’um başlıca yapıtlarını sayınız?

Zor, Ağustos Başağı, Çırpıntılar.

Sevim Çokum’um son romanının ismi ve konusu nedir?

Seksenli yılarda geçen olayları, ideolojilerin yerini alan yeni değerleri, ideolojik kargaşalar içinde yönünü ve değerlerini kaybetmiş toplumun ikiyüzlülüğünü, mizahi ve ironik bir üslupla eleştirdiği romanının ismi, Gece Rüzgarları’dır.

Miyasoğlu’nun önde gelen romanlarının adı nedir?

Kaybolmuş Günler, Dönemeç, Güzel Ölüm, Bir Aşk Serüveni.

Mustafa Miyasoğlu’nun romanlarındaki başarısı nereden kaynaklanmaktadır?

Mustafa Miyasoğlu, romanlarındaki başarısını sağlam olay örgüsüne, güçlü karakterlerine ve bu karakterlerin zengin iç dünyalarının yansıtılmasına borçludur.

Mustafa Miyasoğlu hangi romanları yazmıştır?

Kaybolmuş Günler, Dönemeç, Güzel Ölüm, Bir Aşk Serüveni isimli romanları yazmıştır.

Alev Alatlı’nın İşkenceci isimli romanın içeriği için ortaya attığı söylev nedir?

Alev Alatlı bu romanın ‘hepimizin içinde baskıcı, despot bir kişilik yatar; aileden başlayarak aldığımız tek yanlı ve boyun eğmeye, tartışmasız itaat etmeye güdüleyen eğitim anlayışı zamanla farkına varmaksızın bizleri de işkenceci yapıverir’ temel düşüncesiyle ortaya çıkmıştır.

Mehmet Niyazi Özdemir’in çatışmaların arka planındaki kimlik sorununa dikkat çektiği romanının ismi nedir?

Var Olma Kavgası.

Ahmet Bican Ercilasun’un Gülnar isimli romanının konusu ve türü nedir?

Anı-roman türündeki eserde, bir grup akademisyenin Türk Cumhuriyetlerinden Özbekistan’a yaptıkları gezi sırasında yaşadıkları serüvenler çevresinde, Türk aydınının son kırk yılda düşünsel planda yaşadıkları değişim ve gelişimi konu edinmiştir.

Hasan Kayıhan’ın Türkiye’deki üretim ilişkilerinin ve siyasal yapının çarpıklığını ele alıp işlediği romanının adı nedir?

Beyler Aman

Nihat Genç hangi romanları yazmıştır?

Dar Alanda Tufan, Dün Korkusu, Konuştuğumuz Gibi Uzaklara, Bu Çağın Soylusu.

12 Mart ve 12 Eylül romanları olarak bilinen romanların niteledikleri genel özellikleri nelerdir?

Bu romanlar, bir dünya görüşüne angaje olmuş, daha çok kutuplaşmalara dayalı anı-romanları olmaları ve bir döneme ışık tutmaları bakımından edebi niteliklerinden çok sosyolojik nitelikleri bakımından ön plandan olmuşlardır.

12 Mart’ı romanlarına kimler ve niçin konu almışlardır?

Romanlarının konusunu 12 Mart dönemi uygulamalarından alan romancıların
büyük bir bölümü, 68 kuşağı olarak ünlenen siyasal gurup arasında bulunmuş,
eylemlere katılmış ya da bu kuşağın düşüncelerine romantik bir yakınlık duymuş
kişilerdir.

12 Mart’ı konu olarak ele alan romancıların baş kahramanları nasıl kişiler olmuştur?

Yaşamlarını öyküleştirdikleri roman kişileri, çoğunlukla çevreleriyle
uyumsuz, yalnızlık çeken, isyankâr, biraz marjinal kişilerdir.

12 Mart dönemini en iyi anlatan başlıca romanlar hangileridir?

Bu dönemin tipik romanlarından biri Sevgi Soysal’ın Şafak isimli romanıdır. Diğeri de Pınar Kür’ün Yarın Yarın isimli romanıdır. Ayrıca Erdal Öz’ün Yaralısın romanı da bu dönemi en iyi anlatan romanlara örnektir.

68 kuşağı dönemi yazarlarına ve romanlarına örnek veriniz.

Füruzan Tekil, Güz Mevsimi

Hasan Öztoprak, Devamı Hayat

Ayşegül Devecioğlu, Kuş Diline Öykünen

Süheyla Acar, Yağmur’un Yedi Yüzü

Adalet Ağaoğlu, Bir Düğün Gecesi

Vedat Türkali, Kayıp Romanlar

Oktay Verel, Aslan Gibi Eşekler

12 Mart döneminin tipik romanlarından olan Şafak ve yarın yarın isimli romanları kıyaslayınız.

Sevgi Soysal, 12 Mart romanlarının karakteristik yapısına bağlı kalarak romanın yapısını ikili bir çatışma üzerine kurar: Biri kendilerine devrimci adını veren gençlerle onların karşısından yer alan egemen güçler arasındaki dış çatışma; öteki kendi aralarındaki kimliklerini ve eylemlerini sorguladıkları iç çatışmadır. Dönem romanları için model oluşturan Pınar Kür’ün Yarın Yarın romanı ise çatışmanın bir tarafını oluşturan 68 kuşağının ideolojik söylemleri çevresinde biçimlenmiş kurgusal hayatlardan kesitler sunar.

Devecioğlu’nun Kuş Dilinde Öykünen romanı neyi eleştirir?

Devecioğlu’nun Kuş Dilinde Öykünen romanı, toplumun unutmaya eğilimli belleğini uyarması yanında, uğruna mücadele ettiği halktan kişilerin, hatta devrimci arkadaşlarının ihanetlerini de kurmaca dünyanın ölçüleri ve sınırları içinde eleştirir.

Çokum romanlarında en çok hangi konuları işler?

Sevinç Çokum, sosyal içerikli romanlarında Türk toplumunun yetmişli yıllardan başlayarak geçirdiği hızlı değişmeleri, birtakım dalgalanmaları, 1980 sonrasının yeni değerlerine uyum sağlamakta güçlük çeken insanların çeşitli ruhsal durumlarını, yalnızlık ve yabancılaşmayı işler.

Miyasoğlu’nun başarısını nasıl değerlendirirsiniz?

Mustafa Miyasoğlu, romanlarındaki başarısını sağlam olay örgüsüne, güçlü karakterlerine ve bu karakterlerin zengin iç dünyalarının yansıtılmasına borçludur.

12 Mart dönemini konu alan yazarların özelliklerine değininiz.

68 kuşağı olarak ünlenen siyasal gruplar arasında bulunmuş, eylemlere katılmış ya da kuşağın düşüncelerine romantik bir yakınlık duymuş kişilerdir.
Yaşamlarını öyküleştirdikleri, çoğunlukla çevreleriyle uyumsuz ve isyankâr kişilerdir. Söylemlerinin yerleşik düzene karşı çıkarlar, sınıf çatışmasını ön plana çıkarırlar. Romantik, realist ya da doğalcı akıma bağlı olsalar da en büyük hedeflerinin yaşadıkları dönemin gerçeklerini yansıtmasıdır.

Mustafa Miyasoğlu’nun eserlerini belirtiniz.

Kaybolmuş Günler

Dönemeç

Güzel Ölüm

Bir Aşk Serüveni

Adalet Ağaoğlu’nun hangi romanı 1970’li yıllarda sağ-sol kutupluluğuna dayalı Türk toplumunun genel karakteristiğini vermektedir?

Bir Düğün Gecesi

E. Işınsu Öksüz romanlarında daha çok hangi konuları ele almıştır?

Emine Işınsu Öksüz (d. 1936), son romanı Bukağı’ya kadar yazdığı tüm romanlarında Türk toplumunun son kırk yıl içinde geçirdiği sarsıntıları, yaşadığı buhranları, kitlesel dalgalanmaları, sağ-sol şeklinde biçimlenen kutuplaşmaları, iyice hazmedilmemiş reçetelerle ve siyasal doktrinlerle kendilerine bir yer tutmaya çalışan ve yaşamlarını bunlarla yönlendiren dönemin gençliğini ve sorunlarını, kuşak çatışmasını, inanç buhranını ve bu buhrandan gönül yüceliğine ulaşmanın yollarını bir öğretmen yüreğiyle, bir anne duyarlığıyla, içten ve yalın anlatımıyla öyküleştirdi.

12 Mart ve 12 Eylül dönemi romanları daha çok hangi yönleriyle bilinir?

12 Mart ve 12 Eylül romanları adını verdiğimiz 70’li ve 80’li yılların büyük ölçüde bir dünya görüşüne angaje olmuş, daha çok kutuplaşmalara dayalı anı-romanları, bir döneme ışık tutmaları bakımından edebî niteliklerinden çok sosyolojik değerleriyle belleklerde yer edindiler.

68 kuşağı romancıları ile milliyetçi romancılar arasındaki benzerlikler nelerdir?

Kendilerine 68 kuşağı adını veren devrimci ve yine kendilerini ülkücü diye niteleyen milliyetçi gençler arasındaki çatışmaları ele alır. Ancak hepsinin ortak mücadele alanı, yanı askerî idarenin yaptığı baskıya ve sindirmeye yönelik uygulamalardır.

12 Mart ve 12 Eylül dönemi romanlarının düşünsel yapısını açıklayınız.

12 Mart ve 12 Eylül dönemini konu alan romanların düşünsel yapısı, özellikle 68 kuşağının yaşam öykülerini konu alanlar, marksizmden beslenen sınıf çatışması üzerine kuruludur. Karşıt gücü oluşturanlar ise millî duygulardan beslenen görüşleri ile yerleşik düzenin sürdürülmesi için mücadele ederler.

Belli bir düşünceye odaklı romanların bakış açılarını açıklayınız.

Farklı kutuplara mensup roman kahramanları aynı uygulamalara tabi olmalarına ve aynı acıları yaşamalarına rağmen, olanı biteni bağlı bulundukları ideolojinin penceresinden değerlendirir ve başlarına gelenlerden karşı kutuptakileri sorumlu tutarlar.

Sevgi Soysal’ın Şafak isimli romanının özü nedir?

Romanda bir gece içinde meydana gelen tüm olaylar, bir örgüt evinin bir gece aniden basılması ve evde bulunanların tutuklanmaları ile başlar, karakolda sorgulanmaları ve şafak vakti serbest bırakılmaları ile sona erer.

Pınar Kür yarın yarın isimli romanında ne işlemiştir?

Varlıklı bir çevreden gelen ve mutsuz bir evlilik geçirmiş olan bir genç kadınla yine aynı çevreden radikal sol örgütlere katılmış bir gencin 12 Mart Darbesi çevresinde buluşan yaşamlarını öyküleştirir.

Pınar Kür’ün yarın yarın isimli romanının sonu nasıldır?

Yoksul ve emeği sömürülen insanlar, şirin ve sevimli gecekondularında varlıklı semtlerde yaşayanlara göre daha sıcak ilişki içindedirler. Ne var ki ülke sorunlarından bunalan roman kişileri, romanın sonunda, kurtuluşu İsviçre’ye yerleşmekte bulurlar.

Sevgi Soysal ile Pınar Kür’ün dönem romanlarına eşlik edebilecek diğer romancı ve eseri nedir?

Sevgi Soysal’ın Şafak romanı ve Pınar Kür’ün Yarın Yarın romanına uygun Erdal Öz’ün Yaralısın isimli romanı anılır.