Açıköğretim Ders Notları

Türkiye´nin Kültürel Mirası 2 Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim

Açıköğretim ders notları öğrenciler tarafından ders çalışma esnasında hazırlanmakta olup diğer ders çalışacak öğrenciler için paylaşılmaktadır. Sizlerde hazırladığınız ders notlarını paylaşmak istiyorsanız bizlere iletebilirsiniz.

Açıköğretim derslerinden Türkiye´nin Kültürel Mirası 2 Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim için hazırlanan  ders çalışma dokümanına (ders özeti / sorularla öğrenelim) aşağıdan erişebilirsiniz. AÖF Ders Notları ile sınavlara çok daha etkili bir şekilde çalışabilirsiniz. Sınavlarınızda başarılar dileriz.

Türkiye’De Sivil Ve Kamusal Mimari

1. Soru

Bir yapının mimarlığın konusu olabilmesi için minimum hangi özelliklerine bakılması gerekir?

Cevap

Bir yapının mimarlığın konusu olabilmesi için en azından;
? Kullanılışlığına
? Sağlamlığına
? Güzelliğine
bakılması gerekmektedir.


2. Soru

Mimarlık tasarımıyla yapılan ilk tapınak ülkemizde nerede bulunmaktadır?

Cevap

Bu ilk tapınak Şanlıurfa’da yer alan Göbekli Tepe’de bulunmaktadır.


3. Soru

Neolitik Dönem’de Anadolu’da bulunan en erken yerleşme nerede olmuştur?

Cevap

Bu dönemde Anadolu’daki en erken yerleşme, Diyarbakır ile Elazığ illeri arasında yer alan Çayönü’nde olmuştur.


4. Soru

Çayönü’nde hangi tür yapı ayrıntılarına rastlanmaktadır?

Cevap

Çayönü’nde; kerpiç, kapı, kumilya duvarı, çörten ve mozaike benzeyen döşeme kaplaması gibi yapılara rastlanmaktadır.


5. Soru

Çayönü ile eş yaşta olduğu belirlenen yerleşim yeri neresidir?

Cevap

Bu yerleşim yer Aşılıhöyük’tür.


6. Soru

Bakır Çağı’nın Anadolu’da ön plana çıkan yerleşim yeri neresidir?

Cevap

Bu yerleşim yeri Çatalhöyük’tür.


7. Soru

Çatalhöyük evlerinin temel özelliklerini maddeler halinde sıralayınız.

Cevap

Çatalhöyük evlerinin ön plana çıkan özellikleri şunlardır:
? Evler düz damlı olup, giriş yeri damdaki deliktir
? Bu delik hava ve ışık girişi ile duman çıkışı görevi de görür
? Evler ana oylum ve onun arkasında yer alan kilerden oluşur
? Tapınma yeri olarak bir duvar olup bu duvar boğa boynuzları ile süslenmiş olup üzerinde ana tanrıçanın kabartması yer alır
? Başköşede yer alan dörtgen şekilli bölümde gömü yapılmaktadır
? Evler genelde birbirlerine bitişik olarak yapılmış olup, bu evlerin aralarında çöplük olarak kullanılan boşluklar bulunmaktadır.


8. Soru

Höyük nedir? Kısaca açıklayınız?

Cevap

Evlerdeki döşemelerin toprak olmasından dolayı bu döşeme zamanla tahrip olmakta ve bu açıdan yeniden sıvanmadan dolayı bir yükselme olmaktaydı. Bunun ardından evlerin duvarları yarı düzeyden yıkılır ve üzerilerine yeni evler inşa edilirdi. Bu şekilde yeni yerleşme devamlı eskisine göre daha yüksek olmuştur ve bu yükseltiye höyük adı verilmektedir.


9. Soru

Çatalhöyük dışında Bakır Çağı’nın diğer önemli yerleşim yerlerini yazınız?

Cevap

Bu yerleşim yerleri Troya, Yortan, Beycesultan (Denizli), Yumuktepe (Mersin) ve Kutsal Ayça (hilal)’dır.


10. Soru

İlk olarak Beycesultan’da görülen “megaron” ne anlama gelmektedir?

Cevap

Megaron, dikdörtgen şeklindeki bir oylumun önünde yer alan, iki yanı kapalı olup önü açık bir giriş bölümüne sahip bir yapı türünü ifade etmektedir.


11. Soru

MÖ 5. yüzyılda oluşturulan Priene kentindeki mimari düzen ile demokrasi arasındaki ilişki hakkında kısaca bilgi veriniz.

Cevap

Priene kentinde demokrasi ilkesi olarak nitelendirilebilecek biçimde kentli sayılanların eş büyüklükte parselleri ve evleri olduğu bilinmektedir. Ancak bu demokrasi göstergesi yalnızca kentli sayılanlar için olup; köle ve hizmetliler gibi toplumun büyük bir çoğunluğunu oluşturan kesim için söz konusu olmamıştır.


12. Soru

Priene kentindeki evlerin temel özelliklerini yazınız.

Cevap

Priene’deki temel ev türü avlulu evlerdir. Avlunun önünde yer alan bir prosta ile oturma odasına geçilir. Oturma odasının yanında ise banyo olarak kullanıldığı varsayılan bir oylum ile erkekler için söyleşi ve şölen odası yer almaktadır. Avlunun diğer taraflarında ise işlik, depo gibi hizmet odaları yer alır.


13. Soru

Selçuklu kentleri ile Bizans kentleri arasında nasıl bir ilişki vardır?

Cevap

Selçuklu kentleri, kendilerinden önce olan Bizans kentlerinden büyük oranda farklılaşmak yerine, onlarla kaynaşmış ve sentezlenmiştir.


14. Soru

Selçuklular ile Bizanslıların günlük yaşama biçimlerinde ortak olan kerevet kavramı neyi ifade etmektedir?

Cevap

Kerevet kavramı, her iki medeniyetin günlük yaşamalarındaki temel ihtiyaçlardan olan yıkanmayı ifade etmektedir.


15. Soru

Selçuklu ve Bizans evlerinin en önemli ayrımı nedir? Açıklayınız.

Cevap

Bu ayrım yıkanma eylemi için yapılan yapılarda kendini göstermektedir. Bizanslılar yıkanmak için mahalle hamamını tercih ederken, Selçuklular ise yıkanmak için evelerinin içerisinde bir yapı oluşturma yoluna gitmişlerdir.


16. Soru

Selçuklu döneminde yerleşik olmayan kesimin ne tür evleri vardır?

Cevap

Bu evler; yurt adı da verilen toprak evler, karaçadırlar ve alaçıklardır.


17. Soru

Yayla yerleşmesi hangi yörelerde görülmüştür?

Cevap

Yayla yerleşmesi Manavgat, Bolu, Doğu
Karadeniz ve Anadolu’da görülmüştür.


18. Soru

Osmanlı sarayları hangi temel bölümlerden
oluşmaktadır?

Cevap

Osmanlı sarayları harem adı verilen iç bölüm ve
selamlık adı verilen dış bölümden oluşmaktadır. Harem
bölümü özel yaşam için iken, selamlık bölümü ise kamuya
açık olup yönetim birimi işlevi görmektedir.


19. Soru

Bizans ve Osmanlı’da alt gelir grubundaki insanlar
hangi tür yapılarda barınmaktaydı?

Cevap

Alt gelire mensup insanlar hücre veya oda adı
verilen tek katlı ve tek odalı konutlarda barınmakta idi.


20. Soru

Osmanlı’da çekirdek ailenin barındığı yapıyı temel
özellikleri ile açıklayınız.

Cevap

Osmanlı’da çekirdek ailenin yaşadığı yapı oda
veya ev olarak ifade edilmektedir. Bu yapıda 2 bölüm olup;
seki denilen bir ana bölüm ile seki altı denilen bir alt bölüm
şeklindedir. Sekide ocak ve sedirler olup temel olarak
oturma, yatma ve yemek gibi eylemler için
kullanılmaktadır. Seki altında ise yüklük, odunluk gibi
duvarlarda sıralanmış olan depo yerleri vardır.


21. Soru

Aile nüfusunun artması halinde Osmanlı evleri ne
şekilde değişim göstermektedir?

Cevap

Ailenin artması ile beraber evler bölünme
suretiyle büyütülmekte idi.


22. Soru

Özellikle Cumhuriyetin ilk yıllarda mimaride hangi
akımdan faydalanılmaya çalışılmıştır?

Cevap

Bu yıllarda özellikle yetişmiş mimar sayısı
oldukça kısıtlı olduğundan Batı’dan etkilenilmiş ve batılı
mimariler etkin rol almıştır. 1930’lu yıllarda en çok
Bauhaus etkisi söz konusu olmuştur.


23. Soru

1930’larda özellikle hangi mimarlarımızın yapıtları
çağdaşlığın simgesi olmuştur?

Cevap

Sedad H. Eldem ve Seyfi Arıkan.


24. Soru

1940’lı yıllarda mimaride hangi akım etkili olmuştur?

Cevap

Bu dönemlerde Ulusal mimarlık Dönemi hâkim
olmuştur.


25. Soru

1950’li yıllarda mimaride hangi yabancı mimarlardan
etkilenilmiştir?

Cevap

Fransız mimar Le Corbusier ve Brezilyalı mimar
Oscar Niemeyer gibi mimarlar takip edilmiştir.


26. Soru

1960’lı yıllarda mimari hangi şekillerde olmuştur?

Cevap

Bu yıllarda temel hedef konut ihtiyacının hızlıca
giderilmesi olduğundan herhangi bir mimari kaygı olmadan
düzensiz şehirleşme ve gecekondulaşma söz konusu
olmuştur.


27. Soru

Saray yapısını kısaca nasıl tanımlayabiliriz?

Cevap

Saraylar aslında Türk evlerinin daha olanaklı ve
olabilecek en geniş halde olanları; sultan ve sadrazamların
evleri olarak tanımlanabilir.


28. Soru

Saraylar özellikle hangi yönleriyle Türk evi mantığına
sahiptirler?

Cevap

Saraylar da aslında Türk evlerinde olduğu gibi
sofalarla bölünmemiş olarak oluşturulmuşlardır.


29. Soru

Köşk nedir? Açıklayınız.

Cevap

Köşkler; sarayların, konakların veya büyük
evlerin bahçelerinde yer alan kısa konaklamalar için
kullanılan yapılardır. Yeğni gereçlerle veya kâgir olarak
yapılmış olan köşkler olup bazıları av gibi özel amaçlar için
de inşa edilmiştir.


30. Soru

Ülkemizden köşklere örnekler veriniz.

Cevap

Çinili Köşk, Cihannüma Köşkü, Kum Köşkü,
Davutpaşa, Siyavuşpaşa Havuzlu Köşkü, Revan Köşkü,
Emirgan Şerifler Yalısı Köşkü ve Abdülmecid Köşkü örnek
olarak verilebilir.


31. Soru

Kasır nedir?

Cevap

Kasırlar, köşklerin daha büyük örnekleri olarak
tanımlanmaktadırlar.


32. Soru

Ülkemizden kasırlara örnekler veriniz.

Cevap

Sultanahmet ve Yeni Camii’de yer alan kasırlar,
Beylerbeyi, Dolmabahçe, Nusretiye ve Ortaköy Camii
kasırları örnek olarak verilebilir.


33. Soru

Taş odaların temel özelliklerini yazınız.

Cevap

Taş odalar, saray veya konaklardan belirli amaçlar
için ayrılmış olan ve taştan yapılmış odalardır. Büyük bir
oylum ile daha küçük olan hizmet oylumlarından oluşurlar.
Yangına dayanıklı olup, gizli eğlence ve toplantılar için de
kullanılmışlardır.


34. Soru

19. yüzyılda Osmanlı’da yapı gereçleri açısından
durumu maddeler halinde özetleyiniz.

Cevap

İlgili dönemde Osmanlı’da yapı gereci açısından
durum şu şekilde özetlenebilir:
? Yeterli yağış alan yerlerde yapı gereci olarak ahşap ön
plana çıkar.
? Yeterli yağış almayan; ancak taş olan yerlerde ise yapı
gereci olarak taş kullanılmıştır.
? Taşın bulunmadığı yerlerde ise yapı gereci toprak
olmuştur.
? Bu materyallerin dengeli olarak bulunduğu yörelerde
ise karışık yapı gereçleri kullanılmıştır.


35. Soru

Ortalama olarak değerlendirildiğinde, Türkiye
evlerinin ortak ilkeleri nelerdir?

Cevap

Bu ilkeler şu şekilde sıralanabilir:
? Yaşama ve çevre koşullarına saygı
? Hava, su ve toprak kirliliğini önleme
? Gerçekçilik ve akılcılık
? İçten dışa çözüm
? Tutumsallık, kolaylık
? Ölçülerin insan bedeninden çıkması
? Gereçlerin ve yapım yönetiminin en yakından
seçilmesi
? Esneklik, kuşaklara göre değişebilme yeteneği ve
büyüme-küçülme yeteneği


36. Soru

Ortaçağ’da hastane hangi isimlerle anılmaktaydı?

Cevap

Darüşşifa, darüsıhha, darülafiye, darürraha, darüttıb, maristan, bimaristan, bimarhane, tabhane ve nekahathane.


37. Soru

İlk hastaneler olarak hangi yapılar kullanılmaktaydı?

Cevap

İlk hastanelerin dinlerin tapınakları olduğu kabul edilmektedir.


38. Soru

Anadolu’da bulunan ve en çok bilinen antik sağlık kuruluşları hangileridir?

Cevap

Bunlar Bergama’da yer alan Asklepion, bir sağlık kenti olan Allianoi ve Pamukkale’de yer alan Hierapolis’tir.


39. Soru

Anadolu Türk döneminin bilinen en eski sağlık evi hakkında kısaca bilgi veriniz?

Cevap

Artuklular’dan Necmettin İlgazi tarafından kardeşi Eminüddin adına 12. yüzyılın başında Mardin’de yaptırılan sağlık evidir.


40. Soru

Çifte medrese, günümüz sağlık yapılaşmasının hangi yönü ile örtüşmektedir?

Cevap

Çifte medresede hem bir sağlık hastanesi, hem de tıp eğitimi için bir medrese bulunur. Bu durum aslında günümüzdeki tıp fakülteleri ve fakülte bünyesinde yer alan araştırma ve eğitim hastaneleri formatının temelini oluşturmaktadır.


41. Soru

Selçuklu Dönemi’nde Anadolu’nun en önemli sağaltım yerlerini yazınız.

Cevap

Sivas, Konya, Kastamonu ve Tokat darüşşifaları ve Çankırı Darülafiyesi.


42. Soru

Osmanlı Dönemi’nin önemli sağlık kuruluşlarını yazınız.

Cevap

Bursa’da Darüttıb, Edirne’de Cüzzamhane, Edirne Bimaristanı, Fatih Darüşşifası, Üsküdar Cüzzamhanesi, Hafsa Sultan Hastanesi, Süleymaniye Darüşşifası, Nuruhan Sultan’ın Üsküdar Toptaşı Bimarhanesi, Yeni Saray Hastalar Dairesi, Eski Saray Hastalar Dairesi, Gureba Hastanesi, Gümüşsuyu, Zeynep Kamil, Haydarpaşa Mekteb-i Tıbbiye ve Gülhane Askeri Hastanesi.


43. Soru

Edirne’de yer alan tıp müzesi aslında Osmanlı Dönemi’ndeki hangi sağlık yapısının devamıdır?

Cevap

Edirne II. Bayezıt Bimarhanesi.


44. Soru

Cumhuriyet döneminde yeni hastanelerin yapısında nasıl bir hava vardır?

Cevap

Yeni hastaneler, sevimli otel yapıları biçiminde sıcak bir yuva havası olacak şekilde yapılmaktadırlar.


45. Soru

Roma Dönemi’nin en güzel su kemeri örnekleri hangi yerleşim yerindedir?

Cevap

Bu döneme ait en güzel su kemeri örnekleri Pamphilia kentinde görülmüştür.


46. Soru

İstanbul’da yer alan Bozdoğan Kemeri hakkında kısaca bilgi veriniz.

Cevap

Valens olarak da bilinen Bozdoğan Kemeri, Valentius (364-378) tarafından yaptırılmıştır. Heraklies ve Avarlar dönemlerinde zarar verilen kemer, Kanuni Sultan Süleyman zamanında onarılmış olup varlığını günümüzde halen korumaktadır.


47. Soru

Mimar Sinan tarafından yapılan en önemli su kemerleri hangileridir?

Cevap

Mağlova Kemeri, Uzunca Kemer, Güzelce Kemer ve Müderris Kemeri.


48. Soru

Yıkanma ile ilgili birtakım günlük alışkanlıklarımızın hangi medeniyetten geldiği düşünülmektedir?

Cevap

Sümerler’den.


49. Soru

Likya ve Batı Anadolu hamamlarında görülüp, Roma hamamlarında görülmeyen özellik nedir?

Cevap

Bu özellik hamamların ana oylumlarında genellikle güneydeki görüntüye açılan olabildiğine geniş pencerelerin olmasıdır.


50. Soru

Hamamların yapısını oluşturan beş temel bölümü yazarak bu bölümleri kısaca açıklayınız.

Cevap

Bu beş temel bölüm şunlardır:
? Soyunma ve dinlenme bölümü: Sokak giysilerinin çıkarıldığı ve yıkanma sonrası dinlenilen bölümdür.
? Soğukluk: İçerisinde havuz ya da soğuk su bulunan yıkanma yeridir.
? Ilıklık: Sıcağa dayanamayan kişiler için düşünülen ve keselenme, yağlanma gibi eylemlerin yapıldığı bölümdür.
? Sıcaklık: Hamamın en önemli ve sıcak bölümü olup ve bazen terleme odası da içerebilir.
? Külhan: Hamam yapısı ve suyunun ısınmasını sağlayan düzenektir.


51. Soru

Osmanlı Dönemi’nde hamamlar Roma Dönemi’ne göre hangi temel noktada farklılaşmaktadır?

Cevap

Roma Dönemi’nde hamamlar daha şaşalı ve imparatorun prestij yapıları şeklinde iken, Osmanlı’da ise bu durum değişerek hamamlar kentin içinde yayılmış biçimde görülürler.


52. Soru

Osmanlı hamamlarına örnekler veriniz.

Cevap

Bursa Eski ve Yeni Hamam, Orhangazi, Demirtaş, Emirsultan, Başçı İbrahim Hamamları, Edirne Beylerbeyi, Gazi Mihal, Tahtakale Hamamları, İstanbul İshakpaşa, Nişancı, Mahmutpaşa, Gedikpaşa, Tahtakale, Bayezid Hamamları örnek olarak verilebilir.


53. Soru

Son çağlarda Müslüman ve Müslüman olmayan toplumların yıkanma faaliyetleri ne şekilde olmuştur?

Cevap

Son çağlarda özellikle varlıklı Müslümanların evlerinin bir bölümüne veya bahçelerine bir banyo yapmak suretiyle yıkandıkları görülmüştür. Müslüman olmayanlar ise çarşı hamamı denilen bağımsız hamamlara gitmektedirler.


54. Soru

Cumhuriyet Dönemi’nde hamamlarda ne gibi işlemler yapılmıştır?

Cevap

Özellikle ısıtma giderleri fazla olduğundan bazı hamamlar işlev değiştirmiştir. Ancak turistik talepler doğrultusunda bazı hamamların yeniden canlandırıldığı görülmüştür.


55. Soru

Anadolu’daki ilk çeşme örneklerine hangi medeniyet zamanında rastlanmaktadır?

Cevap

Hititler zamanında.


56. Soru

Helenistik dönemdeki çeşmelerin temel özelliği nedir?

Cevap

Bu dönemdeki çeşmeler anıtsal çeşmeler şeklindedir.


57. Soru

Anadolu’da çeşmelerin mimari dışında ne gibi bir özelliği vardır?

Cevap

Anadolu’da çeşmeler mimari yapılarının yanında hem eski zamanlarda hem de günümüzde bir sosyal özek niteliği taşımıştır.


58. Soru

İstanbul’da Lale Devri’nde yapılmış olan ve batı etkisinin en çok gözlenebildiği en bilinen çeşme hangisidir?

Cevap

1728 yılında yapılmış olan III. Ahmet Çeşmesi’dir.


59. Soru

Barok üsluba sahip çeşmelere örnekler veriniz.

Cevap

Beykoz’da bulunan İshak Ağa Çeşmesi, Fatih’teki Yusuf Ağa Çeşmesi, Koska’daki Ragıp Ağa Çeşmesi, Kağıthane Köyü’ndeki Silahtar Yusuf Paşa Çeşmesi, Eminönü’ndeki I. Ahmet Çeşmesi, Gedik Paşa’daki Şevkinihal Usta Çeşmesi, Davutpaşa’da ki Hekimoğlu Ali Paşa Çeşmesi gibi örnekler verilebilir.


60. Soru

Çeşmeler hangi gelişme sonrasında yapılmaz olmuştur?

Cevap

Gelişen yaşam tarzı ile birlikte evlere su dağıtımının gitmesi ile birlikte çeşmeler yapılmaz olmuştur.


61. Soru

Kitabın öncülleri olarak sayılan objeler nelerdir?

Cevap

MÖ 3000’lere dayanan Sümer, Asur, Hitit tabletleri ve Mısır papirüsleri.


62. Soru

Kağıdı kimler ne zaman icat etmiştir?

Cevap

Çinliler MS 8. yüzyılda bulmuşlardır.


63. Soru

MÖ 3. yüzyılda Mısır’da kurulmuş olan önemli kitaplık hangisidir?

Cevap

İskenderiye Kitaplığı.


64. Soru

Anadolu’da kurulmuş olan ilk kitaplık hakkında bilgi veriniz.

Cevap

Anadolu’da ilk kitaplık MÖ 165’te Bergama Krallığı’nın başkenti olan Bergama (Pergamon) da kurulmuştur.


65. Soru

Bergama Kitaplığı’nın yanında dönemin önemli diğer kitaplıklarını yazınız.

Cevap

Bunlar; Asklepion’da yapılan kitaplık, Efes’te yapılan Celcius Kitaplığı ve Nisa (Sultanhisar) Kitaplığı’dır.


66. Soru

Yeryüzünün en büyük kitaplığı nerede, ne zaman ve kimler tarafından kurulmuştur?

Cevap

750-1258 döneminde Bağdat’ta Abbasiler tarafından kurulmuştur.


67. Soru

Osmanlı Dönemi’ndeki kitaplıklar hakkında kısaca bilgiler veriniz.

Cevap

Genelde Osmanlı Dönemi kitaplıklarının cami, medrese, imaret ve tekke gibi yerlerde bulunmak suretiyle var oldukları görülmektedir. Dönemin ilk kitaplıkları İznik, Edirne, Bursa, Balıkesir ve İstanbul’da kurulmuştur.


68. Soru

İstanbul’da bağımsız yapı olarak kurulan en eski kitaplık hakkında bilgi veriniz?

Cevap

Bu kitaplık Köprülü Kitaplığı olup, Divanyolu’nda II. Mahmut Türbesi’nin karşısında yer almaktadır. İstanbul’daki en önemli el yazması kitaplıklarından biridir.


69. Soru

Günümüzde de varlıklarını sürdüren önemli kitaplıklarımızı yazınız.

Cevap

Ankara Milli Kütüphane, İstanbul Bayezit Devlet Kitaplığı, Süleymaniye ve Konya’da yer alan yazma yapıtlar kitaplıkları, İstanbul Millet Kitaplığı ve İstanbul Üniversitesi Kitaplığı.


70. Soru

Atıf Efendi Kitaplığı ne zaman kurulmuştur ve nerede yer almaktadır?

Cevap

Kitaplık 1741’de kurulmuş olup İstanbul Vefa’da Vefa Caddesi üzerinde yer almaktadır.


71. Soru

Nur-u Osmaniye Kitaplığı hakkında kısaca bilgi veriniz?

Cevap

Bu kitaplık Nur-u Osmaniye Külliyesi’nin bir bölümüdür. I. Mahmut tarafından kurulan kütüphane, 1755 yılında hizmete girmiştir.


72. Soru

Koca Ragıp Paşa Kitaplığı hakkında kısaca bilgi veriniz.

Cevap

Kütüphane 1762 yılında Koca Ragıp Paşa tarafından kurulmuştur. İstanbul Laleli’de Ordu Caddesi üzerinde yer almaktadır. Ana oylumun ortasındaki parmaklık içerisinde kitaplar yer almaktadır. Bu yapının dışında bir koridor ve okuma sekisi yer alır.


73. Soru

İstanbul Üniversitesi Merkez Kitaplığı hakkında kısaca bilgi veriniz.

Cevap

Bu kitaplık İstanbul Beyazıt’ta Ordu Caddesi üzerinde yer alır. Kitaplık ilk olarak Dar-ül Fünun Osmani adıyla kurulan İstanbul Üniversitesi bünyesinde hizmet vermiştir. Kitaplık şimdiki haline 1985 yılında Şandor Hadi ve Hüseyin Beşçetinçelik adlı mimarlar tarafından kavuşturulmuştur.


74. Soru

Antik Çağ kentlerindeki okullar nasıldı?

Cevap

Antik Çağ okullarına gymnasion adı verilmiştir. Bu okullar aslında başlangıçta sadece beden eğitimi vermekteydiler. İlk zamanlarda kent dışında olan okullar, MÖ 4.yy ile birlikte kent içlerinde de yapılmıştır.


75. Soru

Kent dışı ve içinde yapılan gymnasionlar hangi noktalarda farklılaşmıştır?

Cevap

Kent dışında yapılan gymnasionlar kent içindekilere göre daha büyük olup bayram ve törenler için kullanılmışlardır.


76. Soru

Anadolu’da yer alan en önemli gymnasion hangisidir?

Cevap

Sard Gymnasionu’dur.


77. Soru

Sıbyan okullarının temel özellikleri nelerdir?

Cevap

Sıbyan okullarında temel amaç mahalledeki 4-11 yaş arasındaki çocuklara din eğitimi vermektir. Bu okulları başarılı olarak tamamlayan öğrenciler ya medreselere ya da sanat çıraklığına geçerlerdi.


78. Soru

Anadolu’daki ilk medrese hangisidir?

Cevap

12. yy başlarına tarihlenen Mardin Eminüddin Külliyesi’nde yer alan medresedir.


79. Soru

Selçukluların yaptırdığı kiliselere örnekler veriniz.

Cevap

Konya Şemsettin Altınoba Medresesi, Afyon-Sincan Boyalıköy Medresesi, Isparta Atabay Ertokuş Medresesi, Eskişehir-Seyitgazi Ümmühan Medresesi bunların başlıcalarıdır.


80. Soru

Osmanlı Dönemi’nde ilk medrese ne zaman ve kim tarafından kurulmuştur?

Cevap

1331 yılında Orhan Gazi tarafından kurulmuştur.


81. Soru

Haliç’e bakan medreselerin hangi özellikleri mimari açıdan övgüyü hak eder niteliktedir?

Cevap

Bu medreselerin her odada birkaç basamak inmesiyle Haliç kentsel oylumuna uyması ve onu algılattırmasıdır.


82. Soru

Osmanlı Dönemi medreselerinin temel yapısal özelliklerini yazınız.

Cevap

Bu dönem medrese planlarında orta avlu çevresinde yer alan öğrenci odaları yer alır. Bu odalara ek olarak girişin karşısında yer alan, eyvan vardır. Eyvan; üç yanı duvar olup üstü örtülü ve önü avluya açık olan oylumdur.


83. Soru

Cumhuriyet Dönemi’nde yapılan okulların mimari yapıları nasıldı?

Cevap

Bu okullar temelde bir koridor ve bu koridorun etrafına dizili olan tek veya iki taraflı sınıflar biçiminde olmuştur. Sonraları Bauhus akımının etkileri ile mimaride yeni yorum arayışları olmuştur.


84. Soru

Mezopotamya ve Anadolu arasındaki ticari ilişkiler ne şekilde başlamıştır?

Cevap

Bu ilişkiler MÖ 3. binyılın sonlarında Asurlu tüccarlar ile başlamıştır.


85. Soru

Batı Anadolu’da yer alan Hitit yerleşmelerinde hangi ticari gelenek sürdürülmüştür?

Cevap

Çarşı-pazar geleneği.


86. Soru

Stoa ne demektir?

Cevap

Stolar, Antik Çağ’da yapılan sıra dükkânlar anlamına gelmektedir.


87. Soru

Bazilika yapı türünü açıklayınız.

Cevap

Karşılıklı olarak yapılan stoaların arasında kalan alanın üzerinin kapanması ile oluşturulan yapıdır.


88. Soru

Agora yapı türünü açıklayınız.

Cevap

Dörtgen biçimindeki bir alanın dört yanının stoalarla kuşatılması ile oluşan yapıdır.


89. Soru

Agoraların temel özellikleri nelerdir?

Cevap

Agoralar alışverişin yanında gösteri ve karşılaşmaların da yeridir. Kentin büyütülmesinde agoraya öncelik verilirdi. Agoraların avlularında genellikle bir tapınak bulunurdu.


90. Soru

Selçukluların en önemli mimari yapıtları nedir?

Cevap

Kervansaray olarak da anılan han yapılarıdır.


91. Soru

En büyük Selçuklu Dönemi hanı hangisidir?

Cevap

Aksaray Sultan Han’dır.


92. Soru

Kervansaraylarda ne gibi faaliyetler yapılırdı?

Cevap

Kervansarayların temel işlevi ticaret yolları üzerinde tüccarlar ve hayvanları için barınma, beslenme, yıkanma gibi temel ihtiyaçlarını giderecek şekilde hizmet vermektir. Ayrıca ticaret yollarının güvenlikli olmasına da katkı sağlamışlardır.


93. Soru

Osmanlı Dönemi’nde kervansaraylardan ziyade hangi ticari yapı türü ön plana çıkar?

Cevap

Çarşılar.


94. Soru

Bedesten nedir?

Cevap

Üstü kapalı olan çarşılardır.


95. Soru

Arasta nedir? Anadolu’daki arasta yapılarının temel özellikleri nelerdir?

Cevap

Üstü örtülü veya dükkânları saçaklı olan çarşılardır. Arastalar genelde tek katlı olan ahşap yüzlü binalar şeklindedirler. Küçük dükkânlardan oluşan arastalarda, üretim dallarına göre bölümler yer almaktadır.


96. Soru

Bursa’da yer alan Osmanlı Dönemi’nde yaptırılan önemli 2 ticari yapı hangileridir?

Cevap

Emir Hanı ve Koza Han.


97. Soru

Edirne’de yer alan önemli ticari yapılar hangileridir?

Cevap

Edirne Bedesteni, Ali Paşa Çarşısı, Ayşe Kadın Hanı (Ekmekçioğlu Ahmet Paşa Hanı), Rüstem Paşa Hanı ve Selimiye Arastası.


98. Soru

Mimar Sinan’ın kentsel oylum yaratmadaki ustalığının bir örneği olarak nitelendirilen yapı hangisidir?

Cevap

Lüleburgaz Sokullu Külliyesi.


99. Soru

İstanbul’da yer alan en önemli Osmanlı çarşısı hangisidir?

Cevap

Kapalıçarşı.


100. Soru

Kapalıçarşı içerisinde hangi bedestenler yer almaktadır?

Cevap

Eski Bedesten ve Sandal Bedesteni.


101. Soru

Kapalıçarşı’da hangi sayıda hangi yapılar yer alır?

Cevap

61 sokak, 1 cami, 1 mescit, 21 han, 2 bedesten, 7 çeşme, 1 kuyu, 1 acı akarsu, 1 sebil ve 1 şadırvan yer alır.


102. Soru

Mimar Sinan’ın Süleymaniye Külliyesi içerisinde yaptığı ve kuruluşu açısından farklı özelliklere sahip olan çarşının ismi nedir?

Cevap

Tiryaki Çarşısı


103. Soru

Eski Türk boylarının yaptıkları başlıca sporlar hangileridir?

Cevap

Binicilik, cirit, okçuluk, avcılık, kılıç oyunları, ağırlık atma, koşu ve güreş.


104. Soru

Bilinen ilk stadyum yapısı nerede kurulmuştur?

Cevap

Babil’de.


105. Soru

Stadyum yapı türünü tanımlayınız.

Cevap

Stadyumlar, genel olarak ortada yer alan uzunlamasına bir dikdörtgen alanın iki yanında bulunan basamaklı oturma yerlerine sahip U biçimli yapı türü olarak tanımlanmaktadır.


106. Soru

Stadyumların iki yanında yer alan uzunlamasına seyir yerlerinin elips şeklinde hafifçe içbükey olmalarının sebebi nedir?

Cevap

Seyir yerlerinin en uçlarında oturan kişilerin bile stadyumu görebilmelerini sağlamaktır.


107. Soru

Anadolu’da yer alan en büyük stadyum nerededir?

Cevap

Laodikya’da.


108. Soru

Laodikya dışında Anadolu’da bilinen diğer stadyumları yazınız.

Cevap

Aizanoi, Anazarbos, Afrodisyas, Arikanda, Aspendos, Blauundos,Didyma, Epmesos, Kadyanda, Kedrai, Labranda, Letdon, Magnesia, Miletos, Myndos, Nysa , Pergamon, Perge, pitane,Priene, Rmodiapolis, Saittai, Selcukcia,Selge,Sillyon, Smyrna, Theangela, Tlos ve Tralleis


109. Soru

Olympia’da Zeus onuruna düzenlenen ve her 4 yılda bir tekrarlanan spor etkinliklerine ne ad verilmektedir?

Cevap

Olimpiyat Oyunları.


110. Soru

Cumhuriyet döneminde ne gibi spor yapıları yapılmıştır?

Cevap

Yüzme havuzları, tenis kortları, golf için yapılar ve hipodromlar yapılmıştır.


111. Soru

Ülkemizde yer alan ve en çok bilinen hipodromlar hangileridir?

Cevap

İstanbul Veliefendi Hipodromu, Ankara Hipodromu, İzmir Şirinyer Hipodromu ve Adana Hipodromu.


112. Soru

Papirüs nedir?

Cevap

Mısır’da Nil Irmağı kıyısında yetişen papirüs bitkisinin saplarını açıp birbirine birleştirerek Mısırlıların yaptıkları kâğıda papirüs deniyor.


113. Soru

Tablet nedir?

Cevap

Sümer, Asur, Hitit uygarlıklarından kalma, kilden yapılmış, üzerine çivi yazısıyla metin yazılıp pişirilmiş ya da güneşte kurutulmuş belgeye tablet deniyor.


114. Soru

Vitrivius’a göre bir yapının niteliği neye göre belirlenir?

Cevap

Mimarlık, toplumun yönetim biçimine, gereksinimlerine, kültür düzeyine ve olanaklarına bağlı bir sanattır. Toplumun kültür düzeyini doğrudan yansıtır. Niteliği, Romalı mimar Vitrivius’a (MÖ 1.yy) göre, kullanılışlığı, sağlamlığı ve güzelliği ile belirlenir.
Bir yapının, mimarlığın konusu olabilmesi için en azından bu üç özelliğine bakılır.


115. Soru

Yeryüzünün bilinen ilk insan yontuları nerededir?

Cevap

Mimarlık tasarımıyla gerçekleştirilen ilk tapınak son yarım yüzyılda yurdumuzda Urfa kentine yaklaşık 15 km uzaklıktaki Göbekli Tepe’de bulundu. Günümüzden 12 bin yıl öncesinde gerçekleştirilen, bir çember üzerine aralıklarla yerleştirilmiş, 7,5-9 m yüksekliğe ulaşan T biçimli taşlarla oluşturulmuş tapınak olduğu sanılan bir mimari düzenleme vardır. Aygıt olarak yalnızca çakmak taşını kullanıp doğal kayadan, çevresini oya oya çıkardıkları bu taşların üzerlerine değişik hayvanların kabartmalarını yapmışlardır. Yeryüzünün bilinen ilk insan yontuları da burada bulunur.


116. Soru

Anadolu’da bulunan en erken tarihli yerleşme nerededir?

Cevap

Toprağın ilk işlendiği, buna bağlı olarak da ilk yerleşmenin gerçekleştiği bu dönemden Anadolu’da bulunan en erken tarihli yerleşme, Diyarbakır ile Elazığ arasında, Ergani’den 6 km uzaklıktaki Çayönü’dür. Çayönü, Hilar suyunun kıyısındadır.


117. Soru

Höyük nedir?

Cevap

Topraktan olduğu için, evlerin döşemesi üzerinde dolaşıla dolaşıla ufalanıyordu. Her dönem yeniden çamurla sıvanırdı. Böylece döşeme yükselerek, evin içinde ayakta durulamaz olurdu. Bu durumda evin duvarları yarı bellerinden yıkılarak evin içi doldurulur, üzerine yeni bir ev kurulurdu. Bu yeni bir yerleşme demektir. Bu yeni doku, eskisinin üzerine kurulduğu için yerleşme gitgide yükselir. Bu yükseltiye höyük diyoruz.


118. Soru

Selçuklu döneminde yerleşik olmayan halkın konaklama biçimleri nasıldır?

Cevap

Yerleşik olmayanların topak evleri (yurt), karaçadırları, alaçıkları son çağlara dek sürmüştür.


119. Soru

Osmanlı’da ev düzeni nasıldır?

Cevap

Osmanlıda bizim “oda” dediğimiz birime “ev” denilmekteydi. Bir ev ya da oda, bir çekirdek aileyi barındırır. Oda iki bölümlüdür. Bir seki altı, bir de bir basamak daha yüksek olan seki vardır. Seki ana ögedir. Bir ocağı, oturma sedirleri vardır. Hem oturma odasıdır hem de yemek yenir, yatılır, abdest alınır, namaz kılınır. Seki altında; yüklük (yatakların, yorganların yastıkların konduğu,
onların ölçülerine uygun büyük dolap), fincanlık, taş dolap, odunluk, yunmalık vardır. Hepsi bir dolap gibi duvara sıralanırlar. Oda kapısı seki altına açılır. Kapı açılınca hemen içerisi görülmeyecek gibi düzenlenmiştir.


120. Soru

Cumhuriyat döneminin başlarında Türk mimarlığına en olumlu etki ne olmuştur?

Cevap

1930’larda en yoğun, olumlu etki Bauhaus etkisiydi. Üstelik Almanya’nın, sosyal demokrasi kökenli bu akımının ilkeleriyle Türk Evi’nin ilkeleri çakışıyorlardı.


121. Soru

Köşk nedir?

Cevap

Sarayların, konakların ya da büyük evlerin bahçelerinde, kimi kez birkaç saat, kimi kez birkaç gün kullanılmak üzere yapılan yapılara “köşk” diyoruz. Bunlar yeğni g ereçlerle yapılmışlardır. Ancak kâgir olarak yapılmış olanları davardır. Bir sarayın, konağın çok sayıda köşkü olabilir. Kimileri özel amaçlar için yapılırlar (Av köşkü gibi).


123. Soru

Türkiye evlerinin ortak ilkeleri nelerdir?

Cevap

Türkiye evlerinin ortak ilkelerini şöyle sıralanabilir:
1. Yaşama (insana), doğaya, çevre koşullarına uygunluk, saygı. Doğanın kan dolaşımı içinde olmak. Havayı, suyu, toprağı kirletmemek;
2. Gerçekcilik, akılcılık;
3. İçten dışa çözüm. Önce “iç”in (özün, işlevin) çözümü; dışın buna göre uyumla biçim alması;
4. “İç”le “dış”ın uyuşumu. Yalan söylememek;
5. Tutumsallık;
6. Kolaylık;
7. Ölçülerin insan bedeninden çıkması;
8. Gereçlerin, yapım yönetiminin en yakından seçilmesi;
9. Esneklik, kuşaklara göre değişebilme, büyüyüp, küçülebilme


124. Soru

Hastane nedir?

Cevap

Hastaların ayakta ya da yatarak muayene edilecekleri, sağlıklaştırılacakları, gerekli sağlık, teknik koşulları olan kuruluşa “hastahane” diyoruz. Orta Çağ’da bu kuruluşlara darüşşifa, darüssıhha, darülafiye, darürraha, darüttıb, maristan, bimaristan, bimarhane, tabhane, nekahathane gibi adlar verilmiştir.


125. Soru

Anadolu’daki ilk kitaplık nedir?

Cevap

Anadolu’daki ilk kitaplık MÖ 165’te Bergama Krallığı’nın başkenti Bergama (Pergamon) da kurulan Bergama Kitaplığı’dır.


126. Soru

Atıf Efendi Kitaplığı nerede ve ne zaman kurulmuştur?

Cevap

İstanbul’da Vefa’da, Vefa Caddesi üzerindedir. I. Mahmud (1730-1754) Dönemi’nde deferdarlık yapmış, divan sahibi şair Atıf Mustafa Efendi tarafından 1741’de kurulmuştur


127. Soru

Bazilika nedir?

Cevap

Batı Anadolu’daki Hitit yerleşmelerinde (Apasa (=Efes), Milavanna (=Milet) vb.) Çarşı-pazar geleneği sürdü. Antik Çağ’da giderek kentin özeği, durumuna geldi. Önce stoalar yapıldı. Stoa, sıra dükkanlardı. Dükkanların önlerinde boydan boya gezenek vardı. Bu gezeneğin, direklerle taşınan, bir üst örtüsü vardı. (Atina’daki Stoa’nın taşlarını Bergamalılar üretmiş, numaralayıp armağan olarak göndermişlerdi. Bu geçmişteki ilk önyapım (prefabrike) uygulamasıdır.) İki yana karşılıklı yapılan stoaların aralarında kalan yolun (alanın) üzeri de kapatılınca Bazilika denen yapı türü ortaya çıktı. Kısacası bazilika çarşıydı.


128. Soru

Çarşı sözcüğünün kökeni nedir?

Cevap

Selçuklu kervansaraylarına kentlerdeki hanlar eklenmiştir, çarşıların çoğu bugün de kullanılmaktadır. Çarşı sözcüğü gerçekte bir bileşik sözcüktür. Çar (Cihar) Farsça’da dört demektir. Suk da sokak. Çarsuk, dilimizde çarşı biçimine dönüşmüştür. İki yanında dükkanlar bulunan sokak ya da alanlara deniyor.


129. Soru

İstanbul’daki en önemli Osmanlı çarşısı hangisidir?

Cevap

stanbul’daki en önemli Osmanlı çarşısı Kapalıçarşı’dır. 18 kapılı (sekizi büyük), 30.700 m2 alanı; 3300 dükkânı vardır.


130. Soru

Mısır Çarşısı kaç yılında kurulmuştur?

Cevap

Valide Turhan Sultan tarafından, 1660 yılında Mimar Kasım Ağa’ya yaptırılan Yeni Cami ile birlikte yapılan Mısır Çarşısı da İstanbul’un ünlü çarşılarındandır.


131. Soru

Eski Türk boylarında uğraşılan başlıca spor türleri nelerdir?

Cevap

Eski Türk boylarında başlıca spor türleri binicilik, cirit, okçuluk, avcılık, kılıç oyunları, ağırlık atma, koşu ve güreştir.


1. Soru

Bir yapının mimarlığın konusu olabilmesi için minimum hangi özelliklerine bakılması gerekir?

Cevap

Bir yapının mimarlığın konusu olabilmesi için en azından;
? Kullanılışlığına
? Sağlamlığına
? Güzelliğine
bakılması gerekmektedir.

2. Soru

Mimarlık tasarımıyla yapılan ilk tapınak ülkemizde nerede bulunmaktadır?

Cevap

Bu ilk tapınak Şanlıurfa’da yer alan Göbekli Tepe’de bulunmaktadır.

3. Soru

Neolitik Dönem’de Anadolu’da bulunan en erken yerleşme nerede olmuştur?

Cevap

Bu dönemde Anadolu’daki en erken yerleşme, Diyarbakır ile Elazığ illeri arasında yer alan Çayönü’nde olmuştur.

4. Soru

Çayönü’nde hangi tür yapı ayrıntılarına rastlanmaktadır?

Cevap

Çayönü’nde; kerpiç, kapı, kumilya duvarı, çörten ve mozaike benzeyen döşeme kaplaması gibi yapılara rastlanmaktadır.

5. Soru

Çayönü ile eş yaşta olduğu belirlenen yerleşim yeri neresidir?

Cevap

Bu yerleşim yer Aşılıhöyük’tür.

6. Soru

Bakır Çağı’nın Anadolu’da ön plana çıkan yerleşim yeri neresidir?

Cevap

Bu yerleşim yeri Çatalhöyük’tür.

7. Soru

Çatalhöyük evlerinin temel özelliklerini maddeler halinde sıralayınız.

Cevap

Çatalhöyük evlerinin ön plana çıkan özellikleri şunlardır:
? Evler düz damlı olup, giriş yeri damdaki deliktir
? Bu delik hava ve ışık girişi ile duman çıkışı görevi de görür
? Evler ana oylum ve onun arkasında yer alan kilerden oluşur
? Tapınma yeri olarak bir duvar olup bu duvar boğa boynuzları ile süslenmiş olup üzerinde ana tanrıçanın kabartması yer alır
? Başköşede yer alan dörtgen şekilli bölümde gömü yapılmaktadır
? Evler genelde birbirlerine bitişik olarak yapılmış olup, bu evlerin aralarında çöplük olarak kullanılan boşluklar bulunmaktadır.

8. Soru

Höyük nedir? Kısaca açıklayınız?

Cevap

Evlerdeki döşemelerin toprak olmasından dolayı bu döşeme zamanla tahrip olmakta ve bu açıdan yeniden sıvanmadan dolayı bir yükselme olmaktaydı. Bunun ardından evlerin duvarları yarı düzeyden yıkılır ve üzerilerine yeni evler inşa edilirdi. Bu şekilde yeni yerleşme devamlı eskisine göre daha yüksek olmuştur ve bu yükseltiye höyük adı verilmektedir.

9. Soru

Çatalhöyük dışında Bakır Çağı’nın diğer önemli yerleşim yerlerini yazınız?

Cevap

Bu yerleşim yerleri Troya, Yortan, Beycesultan (Denizli), Yumuktepe (Mersin) ve Kutsal Ayça (hilal)’dır.

10. Soru

İlk olarak Beycesultan’da görülen “megaron” ne anlama gelmektedir?

Cevap

Megaron, dikdörtgen şeklindeki bir oylumun önünde yer alan, iki yanı kapalı olup önü açık bir giriş bölümüne sahip bir yapı türünü ifade etmektedir.

11. Soru

MÖ 5. yüzyılda oluşturulan Priene kentindeki mimari düzen ile demokrasi arasındaki ilişki hakkında kısaca bilgi veriniz.

Cevap

Priene kentinde demokrasi ilkesi olarak nitelendirilebilecek biçimde kentli sayılanların eş büyüklükte parselleri ve evleri olduğu bilinmektedir. Ancak bu demokrasi göstergesi yalnızca kentli sayılanlar için olup; köle ve hizmetliler gibi toplumun büyük bir çoğunluğunu oluşturan kesim için söz konusu olmamıştır.

12. Soru

Priene kentindeki evlerin temel özelliklerini yazınız.

Cevap

Priene’deki temel ev türü avlulu evlerdir. Avlunun önünde yer alan bir prosta ile oturma odasına geçilir. Oturma odasının yanında ise banyo olarak kullanıldığı varsayılan bir oylum ile erkekler için söyleşi ve şölen odası yer almaktadır. Avlunun diğer taraflarında ise işlik, depo gibi hizmet odaları yer alır.

13. Soru

Selçuklu kentleri ile Bizans kentleri arasında nasıl bir ilişki vardır?

Cevap

Selçuklu kentleri, kendilerinden önce olan Bizans kentlerinden büyük oranda farklılaşmak yerine, onlarla kaynaşmış ve sentezlenmiştir.

14. Soru

Selçuklular ile Bizanslıların günlük yaşama biçimlerinde ortak olan kerevet kavramı neyi ifade etmektedir?

Cevap

Kerevet kavramı, her iki medeniyetin günlük yaşamalarındaki temel ihtiyaçlardan olan yıkanmayı ifade etmektedir.

15. Soru

Selçuklu ve Bizans evlerinin en önemli ayrımı nedir? Açıklayınız.

Cevap

Bu ayrım yıkanma eylemi için yapılan yapılarda kendini göstermektedir. Bizanslılar yıkanmak için mahalle hamamını tercih ederken, Selçuklular ise yıkanmak için evelerinin içerisinde bir yapı oluşturma yoluna gitmişlerdir.

16. Soru

Selçuklu döneminde yerleşik olmayan kesimin ne tür evleri vardır?

Cevap

Bu evler; yurt adı da verilen toprak evler, karaçadırlar ve alaçıklardır.

17. Soru

Yayla yerleşmesi hangi yörelerde görülmüştür?

Cevap

Yayla yerleşmesi Manavgat, Bolu, Doğu
Karadeniz ve Anadolu’da görülmüştür.

18. Soru

Osmanlı sarayları hangi temel bölümlerden
oluşmaktadır?

Cevap

Osmanlı sarayları harem adı verilen iç bölüm ve
selamlık adı verilen dış bölümden oluşmaktadır. Harem
bölümü özel yaşam için iken, selamlık bölümü ise kamuya
açık olup yönetim birimi işlevi görmektedir.

19. Soru

Bizans ve Osmanlı’da alt gelir grubundaki insanlar
hangi tür yapılarda barınmaktaydı?

Cevap

Alt gelire mensup insanlar hücre veya oda adı
verilen tek katlı ve tek odalı konutlarda barınmakta idi.

20. Soru

Osmanlı’da çekirdek ailenin barındığı yapıyı temel
özellikleri ile açıklayınız.

Cevap

Osmanlı’da çekirdek ailenin yaşadığı yapı oda
veya ev olarak ifade edilmektedir. Bu yapıda 2 bölüm olup;
seki denilen bir ana bölüm ile seki altı denilen bir alt bölüm
şeklindedir. Sekide ocak ve sedirler olup temel olarak
oturma, yatma ve yemek gibi eylemler için
kullanılmaktadır. Seki altında ise yüklük, odunluk gibi
duvarlarda sıralanmış olan depo yerleri vardır.

21. Soru

Aile nüfusunun artması halinde Osmanlı evleri ne
şekilde değişim göstermektedir?

Cevap

Ailenin artması ile beraber evler bölünme
suretiyle büyütülmekte idi.

22. Soru

Özellikle Cumhuriyetin ilk yıllarda mimaride hangi
akımdan faydalanılmaya çalışılmıştır?

Cevap

Bu yıllarda özellikle yetişmiş mimar sayısı
oldukça kısıtlı olduğundan Batı’dan etkilenilmiş ve batılı
mimariler etkin rol almıştır. 1930’lu yıllarda en çok
Bauhaus etkisi söz konusu olmuştur.

23. Soru

1930’larda özellikle hangi mimarlarımızın yapıtları
çağdaşlığın simgesi olmuştur?

Cevap

Sedad H. Eldem ve Seyfi Arıkan.

24. Soru

1940’lı yıllarda mimaride hangi akım etkili olmuştur?

Cevap

Bu dönemlerde Ulusal mimarlık Dönemi hâkim
olmuştur.

25. Soru

1950’li yıllarda mimaride hangi yabancı mimarlardan
etkilenilmiştir?

Cevap

Fransız mimar Le Corbusier ve Brezilyalı mimar
Oscar Niemeyer gibi mimarlar takip edilmiştir.

26. Soru

1960’lı yıllarda mimari hangi şekillerde olmuştur?

Cevap

Bu yıllarda temel hedef konut ihtiyacının hızlıca
giderilmesi olduğundan herhangi bir mimari kaygı olmadan
düzensiz şehirleşme ve gecekondulaşma söz konusu
olmuştur.

27. Soru

Saray yapısını kısaca nasıl tanımlayabiliriz?

Cevap

Saraylar aslında Türk evlerinin daha olanaklı ve
olabilecek en geniş halde olanları; sultan ve sadrazamların
evleri olarak tanımlanabilir.

28. Soru

Saraylar özellikle hangi yönleriyle Türk evi mantığına
sahiptirler?

Cevap

Saraylar da aslında Türk evlerinde olduğu gibi
sofalarla bölünmemiş olarak oluşturulmuşlardır.

29. Soru

Köşk nedir? Açıklayınız.

Cevap

Köşkler; sarayların, konakların veya büyük
evlerin bahçelerinde yer alan kısa konaklamalar için
kullanılan yapılardır. Yeğni gereçlerle veya kâgir olarak
yapılmış olan köşkler olup bazıları av gibi özel amaçlar için
de inşa edilmiştir.

30. Soru

Ülkemizden köşklere örnekler veriniz.

Cevap

Çinili Köşk, Cihannüma Köşkü, Kum Köşkü,
Davutpaşa, Siyavuşpaşa Havuzlu Köşkü, Revan Köşkü,
Emirgan Şerifler Yalısı Köşkü ve Abdülmecid Köşkü örnek
olarak verilebilir.

31. Soru

Kasır nedir?

Cevap

Kasırlar, köşklerin daha büyük örnekleri olarak
tanımlanmaktadırlar.

32. Soru

Ülkemizden kasırlara örnekler veriniz.

Cevap

Sultanahmet ve Yeni Camii’de yer alan kasırlar,
Beylerbeyi, Dolmabahçe, Nusretiye ve Ortaköy Camii
kasırları örnek olarak verilebilir.

33. Soru

Taş odaların temel özelliklerini yazınız.

Cevap

Taş odalar, saray veya konaklardan belirli amaçlar
için ayrılmış olan ve taştan yapılmış odalardır. Büyük bir
oylum ile daha küçük olan hizmet oylumlarından oluşurlar.
Yangına dayanıklı olup, gizli eğlence ve toplantılar için de
kullanılmışlardır.

34. Soru

19. yüzyılda Osmanlı’da yapı gereçleri açısından
durumu maddeler halinde özetleyiniz.

Cevap

İlgili dönemde Osmanlı’da yapı gereci açısından
durum şu şekilde özetlenebilir:
? Yeterli yağış alan yerlerde yapı gereci olarak ahşap ön
plana çıkar.
? Yeterli yağış almayan; ancak taş olan yerlerde ise yapı
gereci olarak taş kullanılmıştır.
? Taşın bulunmadığı yerlerde ise yapı gereci toprak
olmuştur.
? Bu materyallerin dengeli olarak bulunduğu yörelerde
ise karışık yapı gereçleri kullanılmıştır.

35. Soru

Ortalama olarak değerlendirildiğinde, Türkiye
evlerinin ortak ilkeleri nelerdir?

Cevap

Bu ilkeler şu şekilde sıralanabilir:
? Yaşama ve çevre koşullarına saygı
? Hava, su ve toprak kirliliğini önleme
? Gerçekçilik ve akılcılık
? İçten dışa çözüm
? Tutumsallık, kolaylık
? Ölçülerin insan bedeninden çıkması
? Gereçlerin ve yapım yönetiminin en yakından
seçilmesi
? Esneklik, kuşaklara göre değişebilme yeteneği ve
büyüme-küçülme yeteneği

36. Soru

Ortaçağ’da hastane hangi isimlerle anılmaktaydı?

Cevap

Darüşşifa, darüsıhha, darülafiye, darürraha, darüttıb, maristan, bimaristan, bimarhane, tabhane ve nekahathane.

37. Soru

İlk hastaneler olarak hangi yapılar kullanılmaktaydı?

Cevap

İlk hastanelerin dinlerin tapınakları olduğu kabul edilmektedir.

38. Soru

Anadolu’da bulunan ve en çok bilinen antik sağlık kuruluşları hangileridir?

Cevap

Bunlar Bergama’da yer alan Asklepion, bir sağlık kenti olan Allianoi ve Pamukkale’de yer alan Hierapolis’tir.

39. Soru

Anadolu Türk döneminin bilinen en eski sağlık evi hakkında kısaca bilgi veriniz?

Cevap

Artuklular’dan Necmettin İlgazi tarafından kardeşi Eminüddin adına 12. yüzyılın başında Mardin’de yaptırılan sağlık evidir.

40. Soru

Çifte medrese, günümüz sağlık yapılaşmasının hangi yönü ile örtüşmektedir?

Cevap

Çifte medresede hem bir sağlık hastanesi, hem de tıp eğitimi için bir medrese bulunur. Bu durum aslında günümüzdeki tıp fakülteleri ve fakülte bünyesinde yer alan araştırma ve eğitim hastaneleri formatının temelini oluşturmaktadır.

41. Soru

Selçuklu Dönemi’nde Anadolu’nun en önemli sağaltım yerlerini yazınız.

Cevap

Sivas, Konya, Kastamonu ve Tokat darüşşifaları ve Çankırı Darülafiyesi.

42. Soru

Osmanlı Dönemi’nin önemli sağlık kuruluşlarını yazınız.

Cevap

Bursa’da Darüttıb, Edirne’de Cüzzamhane, Edirne Bimaristanı, Fatih Darüşşifası, Üsküdar Cüzzamhanesi, Hafsa Sultan Hastanesi, Süleymaniye Darüşşifası, Nuruhan Sultan’ın Üsküdar Toptaşı Bimarhanesi, Yeni Saray Hastalar Dairesi, Eski Saray Hastalar Dairesi, Gureba Hastanesi, Gümüşsuyu, Zeynep Kamil, Haydarpaşa Mekteb-i Tıbbiye ve Gülhane Askeri Hastanesi.

43. Soru

Edirne’de yer alan tıp müzesi aslında Osmanlı Dönemi’ndeki hangi sağlık yapısının devamıdır?

Cevap

Edirne II. Bayezıt Bimarhanesi.

44. Soru

Cumhuriyet döneminde yeni hastanelerin yapısında nasıl bir hava vardır?

Cevap

Yeni hastaneler, sevimli otel yapıları biçiminde sıcak bir yuva havası olacak şekilde yapılmaktadırlar.

45. Soru

Roma Dönemi’nin en güzel su kemeri örnekleri hangi yerleşim yerindedir?

Cevap

Bu döneme ait en güzel su kemeri örnekleri Pamphilia kentinde görülmüştür.

46. Soru

İstanbul’da yer alan Bozdoğan Kemeri hakkında kısaca bilgi veriniz.

Cevap

Valens olarak da bilinen Bozdoğan Kemeri, Valentius (364-378) tarafından yaptırılmıştır. Heraklies ve Avarlar dönemlerinde zarar verilen kemer, Kanuni Sultan Süleyman zamanında onarılmış olup varlığını günümüzde halen korumaktadır.

47. Soru

Mimar Sinan tarafından yapılan en önemli su kemerleri hangileridir?

Cevap

Mağlova Kemeri, Uzunca Kemer, Güzelce Kemer ve Müderris Kemeri.

48. Soru

Yıkanma ile ilgili birtakım günlük alışkanlıklarımızın hangi medeniyetten geldiği düşünülmektedir?

Cevap

Sümerler’den.

49. Soru

Likya ve Batı Anadolu hamamlarında görülüp, Roma hamamlarında görülmeyen özellik nedir?

Cevap

Bu özellik hamamların ana oylumlarında genellikle güneydeki görüntüye açılan olabildiğine geniş pencerelerin olmasıdır.

50. Soru

Hamamların yapısını oluşturan beş temel bölümü yazarak bu bölümleri kısaca açıklayınız.

Cevap

Bu beş temel bölüm şunlardır:
? Soyunma ve dinlenme bölümü: Sokak giysilerinin çıkarıldığı ve yıkanma sonrası dinlenilen bölümdür.
? Soğukluk: İçerisinde havuz ya da soğuk su bulunan yıkanma yeridir.
? Ilıklık: Sıcağa dayanamayan kişiler için düşünülen ve keselenme, yağlanma gibi eylemlerin yapıldığı bölümdür.
? Sıcaklık: Hamamın en önemli ve sıcak bölümü olup ve bazen terleme odası da içerebilir.
? Külhan: Hamam yapısı ve suyunun ısınmasını sağlayan düzenektir.

51. Soru

Osmanlı Dönemi’nde hamamlar Roma Dönemi’ne göre hangi temel noktada farklılaşmaktadır?

Cevap

Roma Dönemi’nde hamamlar daha şaşalı ve imparatorun prestij yapıları şeklinde iken, Osmanlı’da ise bu durum değişerek hamamlar kentin içinde yayılmış biçimde görülürler.

52. Soru

Osmanlı hamamlarına örnekler veriniz.

Cevap

Bursa Eski ve Yeni Hamam, Orhangazi, Demirtaş, Emirsultan, Başçı İbrahim Hamamları, Edirne Beylerbeyi, Gazi Mihal, Tahtakale Hamamları, İstanbul İshakpaşa, Nişancı, Mahmutpaşa, Gedikpaşa, Tahtakale, Bayezid Hamamları örnek olarak verilebilir.

53. Soru

Son çağlarda Müslüman ve Müslüman olmayan toplumların yıkanma faaliyetleri ne şekilde olmuştur?

Cevap

Son çağlarda özellikle varlıklı Müslümanların evlerinin bir bölümüne veya bahçelerine bir banyo yapmak suretiyle yıkandıkları görülmüştür. Müslüman olmayanlar ise çarşı hamamı denilen bağımsız hamamlara gitmektedirler.

54. Soru

Cumhuriyet Dönemi’nde hamamlarda ne gibi işlemler yapılmıştır?

Cevap

Özellikle ısıtma giderleri fazla olduğundan bazı hamamlar işlev değiştirmiştir. Ancak turistik talepler doğrultusunda bazı hamamların yeniden canlandırıldığı görülmüştür.

55. Soru

Anadolu’daki ilk çeşme örneklerine hangi medeniyet zamanında rastlanmaktadır?

Cevap

Hititler zamanında.

56. Soru

Helenistik dönemdeki çeşmelerin temel özelliği nedir?

Cevap

Bu dönemdeki çeşmeler anıtsal çeşmeler şeklindedir.

57. Soru

Anadolu’da çeşmelerin mimari dışında ne gibi bir özelliği vardır?

Cevap

Anadolu’da çeşmeler mimari yapılarının yanında hem eski zamanlarda hem de günümüzde bir sosyal özek niteliği taşımıştır.

58. Soru

İstanbul’da Lale Devri’nde yapılmış olan ve batı etkisinin en çok gözlenebildiği en bilinen çeşme hangisidir?

Cevap

1728 yılında yapılmış olan III. Ahmet Çeşmesi’dir.

59. Soru

Barok üsluba sahip çeşmelere örnekler veriniz.

Cevap

Beykoz’da bulunan İshak Ağa Çeşmesi, Fatih’teki Yusuf Ağa Çeşmesi, Koska’daki Ragıp Ağa Çeşmesi, Kağıthane Köyü’ndeki Silahtar Yusuf Paşa Çeşmesi, Eminönü’ndeki I. Ahmet Çeşmesi, Gedik Paşa’daki Şevkinihal Usta Çeşmesi, Davutpaşa’da ki Hekimoğlu Ali Paşa Çeşmesi gibi örnekler verilebilir.

60. Soru

Çeşmeler hangi gelişme sonrasında yapılmaz olmuştur?

Cevap

Gelişen yaşam tarzı ile birlikte evlere su dağıtımının gitmesi ile birlikte çeşmeler yapılmaz olmuştur.

61. Soru

Kitabın öncülleri olarak sayılan objeler nelerdir?

Cevap

MÖ 3000’lere dayanan Sümer, Asur, Hitit tabletleri ve Mısır papirüsleri.

62. Soru

Kağıdı kimler ne zaman icat etmiştir?

Cevap

Çinliler MS 8. yüzyılda bulmuşlardır.

63. Soru

MÖ 3. yüzyılda Mısır’da kurulmuş olan önemli kitaplık hangisidir?

Cevap

İskenderiye Kitaplığı.

64. Soru

Anadolu’da kurulmuş olan ilk kitaplık hakkında bilgi veriniz.

Cevap

Anadolu’da ilk kitaplık MÖ 165’te Bergama Krallığı’nın başkenti olan Bergama (Pergamon) da kurulmuştur.

65. Soru

Bergama Kitaplığı’nın yanında dönemin önemli diğer kitaplıklarını yazınız.

Cevap

Bunlar; Asklepion’da yapılan kitaplık, Efes’te yapılan Celcius Kitaplığı ve Nisa (Sultanhisar) Kitaplığı’dır.

66. Soru

Yeryüzünün en büyük kitaplığı nerede, ne zaman ve kimler tarafından kurulmuştur?

Cevap

750-1258 döneminde Bağdat’ta Abbasiler tarafından kurulmuştur.

67. Soru

Osmanlı Dönemi’ndeki kitaplıklar hakkında kısaca bilgiler veriniz.

Cevap

Genelde Osmanlı Dönemi kitaplıklarının cami, medrese, imaret ve tekke gibi yerlerde bulunmak suretiyle var oldukları görülmektedir. Dönemin ilk kitaplıkları İznik, Edirne, Bursa, Balıkesir ve İstanbul’da kurulmuştur.

68. Soru

İstanbul’da bağımsız yapı olarak kurulan en eski kitaplık hakkında bilgi veriniz?

Cevap

Bu kitaplık Köprülü Kitaplığı olup, Divanyolu’nda II. Mahmut Türbesi’nin karşısında yer almaktadır. İstanbul’daki en önemli el yazması kitaplıklarından biridir.

69. Soru

Günümüzde de varlıklarını sürdüren önemli kitaplıklarımızı yazınız.

Cevap

Ankara Milli Kütüphane, İstanbul Bayezit Devlet Kitaplığı, Süleymaniye ve Konya’da yer alan yazma yapıtlar kitaplıkları, İstanbul Millet Kitaplığı ve İstanbul Üniversitesi Kitaplığı.

70. Soru

Atıf Efendi Kitaplığı ne zaman kurulmuştur ve nerede yer almaktadır?

Cevap

Kitaplık 1741’de kurulmuş olup İstanbul Vefa’da Vefa Caddesi üzerinde yer almaktadır.

71. Soru

Nur-u Osmaniye Kitaplığı hakkında kısaca bilgi veriniz?

Cevap

Bu kitaplık Nur-u Osmaniye Külliyesi’nin bir bölümüdür. I. Mahmut tarafından kurulan kütüphane, 1755 yılında hizmete girmiştir.

72. Soru

Koca Ragıp Paşa Kitaplığı hakkında kısaca bilgi veriniz.

Cevap

Kütüphane 1762 yılında Koca Ragıp Paşa tarafından kurulmuştur. İstanbul Laleli’de Ordu Caddesi üzerinde yer almaktadır. Ana oylumun ortasındaki parmaklık içerisinde kitaplar yer almaktadır. Bu yapının dışında bir koridor ve okuma sekisi yer alır.

73. Soru

İstanbul Üniversitesi Merkez Kitaplığı hakkında kısaca bilgi veriniz.

Cevap

Bu kitaplık İstanbul Beyazıt’ta Ordu Caddesi üzerinde yer alır. Kitaplık ilk olarak Dar-ül Fünun Osmani adıyla kurulan İstanbul Üniversitesi bünyesinde hizmet vermiştir. Kitaplık şimdiki haline 1985 yılında Şandor Hadi ve Hüseyin Beşçetinçelik adlı mimarlar tarafından kavuşturulmuştur.

74. Soru

Antik Çağ kentlerindeki okullar nasıldı?

Cevap

Antik Çağ okullarına gymnasion adı verilmiştir. Bu okullar aslında başlangıçta sadece beden eğitimi vermekteydiler. İlk zamanlarda kent dışında olan okullar, MÖ 4.yy ile birlikte kent içlerinde de yapılmıştır.

75. Soru

Kent dışı ve içinde yapılan gymnasionlar hangi noktalarda farklılaşmıştır?

Cevap

Kent dışında yapılan gymnasionlar kent içindekilere göre daha büyük olup bayram ve törenler için kullanılmışlardır.

76. Soru

Anadolu’da yer alan en önemli gymnasion hangisidir?

Cevap

Sard Gymnasionu’dur.

77. Soru

Sıbyan okullarının temel özellikleri nelerdir?

Cevap

Sıbyan okullarında temel amaç mahalledeki 4-11 yaş arasındaki çocuklara din eğitimi vermektir. Bu okulları başarılı olarak tamamlayan öğrenciler ya medreselere ya da sanat çıraklığına geçerlerdi.

78. Soru

Anadolu’daki ilk medrese hangisidir?

Cevap

12. yy başlarına tarihlenen Mardin Eminüddin Külliyesi’nde yer alan medresedir.

79. Soru

Selçukluların yaptırdığı kiliselere örnekler veriniz.

Cevap

Konya Şemsettin Altınoba Medresesi, Afyon-Sincan Boyalıköy Medresesi, Isparta Atabay Ertokuş Medresesi, Eskişehir-Seyitgazi Ümmühan Medresesi bunların başlıcalarıdır.

80. Soru

Osmanlı Dönemi’nde ilk medrese ne zaman ve kim tarafından kurulmuştur?

Cevap

1331 yılında Orhan Gazi tarafından kurulmuştur.

81. Soru

Haliç’e bakan medreselerin hangi özellikleri mimari açıdan övgüyü hak eder niteliktedir?

Cevap

Bu medreselerin her odada birkaç basamak inmesiyle Haliç kentsel oylumuna uyması ve onu algılattırmasıdır.

82. Soru

Osmanlı Dönemi medreselerinin temel yapısal özelliklerini yazınız.

Cevap

Bu dönem medrese planlarında orta avlu çevresinde yer alan öğrenci odaları yer alır. Bu odalara ek olarak girişin karşısında yer alan, eyvan vardır. Eyvan; üç yanı duvar olup üstü örtülü ve önü avluya açık olan oylumdur.

83. Soru

Cumhuriyet Dönemi’nde yapılan okulların mimari yapıları nasıldı?

Cevap

Bu okullar temelde bir koridor ve bu koridorun etrafına dizili olan tek veya iki taraflı sınıflar biçiminde olmuştur. Sonraları Bauhus akımının etkileri ile mimaride yeni yorum arayışları olmuştur.

84. Soru

Mezopotamya ve Anadolu arasındaki ticari ilişkiler ne şekilde başlamıştır?

Cevap

Bu ilişkiler MÖ 3. binyılın sonlarında Asurlu tüccarlar ile başlamıştır.

85. Soru

Batı Anadolu’da yer alan Hitit yerleşmelerinde hangi ticari gelenek sürdürülmüştür?

Cevap

Çarşı-pazar geleneği.

86. Soru

Stoa ne demektir?

Cevap

Stolar, Antik Çağ’da yapılan sıra dükkânlar anlamına gelmektedir.

87. Soru

Bazilika yapı türünü açıklayınız.

Cevap

Karşılıklı olarak yapılan stoaların arasında kalan alanın üzerinin kapanması ile oluşturulan yapıdır.

88. Soru

Agora yapı türünü açıklayınız.

Cevap

Dörtgen biçimindeki bir alanın dört yanının stoalarla kuşatılması ile oluşan yapıdır.

89. Soru

Agoraların temel özellikleri nelerdir?

Cevap

Agoralar alışverişin yanında gösteri ve karşılaşmaların da yeridir. Kentin büyütülmesinde agoraya öncelik verilirdi. Agoraların avlularında genellikle bir tapınak bulunurdu.

90. Soru

Selçukluların en önemli mimari yapıtları nedir?

Cevap

Kervansaray olarak da anılan han yapılarıdır.

91. Soru

En büyük Selçuklu Dönemi hanı hangisidir?

Cevap

Aksaray Sultan Han’dır.

92. Soru

Kervansaraylarda ne gibi faaliyetler yapılırdı?

Cevap

Kervansarayların temel işlevi ticaret yolları üzerinde tüccarlar ve hayvanları için barınma, beslenme, yıkanma gibi temel ihtiyaçlarını giderecek şekilde hizmet vermektir. Ayrıca ticaret yollarının güvenlikli olmasına da katkı sağlamışlardır.

93. Soru

Osmanlı Dönemi’nde kervansaraylardan ziyade hangi ticari yapı türü ön plana çıkar?

Cevap

Çarşılar.

94. Soru

Bedesten nedir?

Cevap

Üstü kapalı olan çarşılardır.

95. Soru

Arasta nedir? Anadolu’daki arasta yapılarının temel özellikleri nelerdir?

Cevap

Üstü örtülü veya dükkânları saçaklı olan çarşılardır. Arastalar genelde tek katlı olan ahşap yüzlü binalar şeklindedirler. Küçük dükkânlardan oluşan arastalarda, üretim dallarına göre bölümler yer almaktadır.

96. Soru

Bursa’da yer alan Osmanlı Dönemi’nde yaptırılan önemli 2 ticari yapı hangileridir?

Cevap

Emir Hanı ve Koza Han.

97. Soru

Edirne’de yer alan önemli ticari yapılar hangileridir?

Cevap

Edirne Bedesteni, Ali Paşa Çarşısı, Ayşe Kadın Hanı (Ekmekçioğlu Ahmet Paşa Hanı), Rüstem Paşa Hanı ve Selimiye Arastası.

98. Soru

Mimar Sinan’ın kentsel oylum yaratmadaki ustalığının bir örneği olarak nitelendirilen yapı hangisidir?

Cevap

Lüleburgaz Sokullu Külliyesi.

99. Soru

İstanbul’da yer alan en önemli Osmanlı çarşısı hangisidir?

Cevap

Kapalıçarşı.

100. Soru

Kapalıçarşı içerisinde hangi bedestenler yer almaktadır?

Cevap

Eski Bedesten ve Sandal Bedesteni.

101. Soru

Kapalıçarşı’da hangi sayıda hangi yapılar yer alır?

Cevap

61 sokak, 1 cami, 1 mescit, 21 han, 2 bedesten, 7 çeşme, 1 kuyu, 1 acı akarsu, 1 sebil ve 1 şadırvan yer alır.

102. Soru

Mimar Sinan’ın Süleymaniye Külliyesi içerisinde yaptığı ve kuruluşu açısından farklı özelliklere sahip olan çarşının ismi nedir?

Cevap

Tiryaki Çarşısı

103. Soru

Eski Türk boylarının yaptıkları başlıca sporlar hangileridir?

Cevap

Binicilik, cirit, okçuluk, avcılık, kılıç oyunları, ağırlık atma, koşu ve güreş.

104. Soru

Bilinen ilk stadyum yapısı nerede kurulmuştur?

Cevap

Babil’de.

105. Soru

Stadyum yapı türünü tanımlayınız.

Cevap

Stadyumlar, genel olarak ortada yer alan uzunlamasına bir dikdörtgen alanın iki yanında bulunan basamaklı oturma yerlerine sahip U biçimli yapı türü olarak tanımlanmaktadır.

106. Soru

Stadyumların iki yanında yer alan uzunlamasına seyir yerlerinin elips şeklinde hafifçe içbükey olmalarının sebebi nedir?

Cevap

Seyir yerlerinin en uçlarında oturan kişilerin bile stadyumu görebilmelerini sağlamaktır.

107. Soru

Anadolu’da yer alan en büyük stadyum nerededir?

Cevap

Laodikya’da.

108. Soru

Laodikya dışında Anadolu’da bilinen diğer stadyumları yazınız.

Cevap

Aizanoi, Anazarbos, Afrodisyas, Arikanda, Aspendos, Blauundos,Didyma, Epmesos, Kadyanda, Kedrai, Labranda, Letdon, Magnesia, Miletos, Myndos, Nysa , Pergamon, Perge, pitane,Priene, Rmodiapolis, Saittai, Selcukcia,Selge,Sillyon, Smyrna, Theangela, Tlos ve Tralleis

109. Soru

Olympia’da Zeus onuruna düzenlenen ve her 4 yılda bir tekrarlanan spor etkinliklerine ne ad verilmektedir?

Cevap

Olimpiyat Oyunları.

110. Soru

Cumhuriyet döneminde ne gibi spor yapıları yapılmıştır?

Cevap

Yüzme havuzları, tenis kortları, golf için yapılar ve hipodromlar yapılmıştır.

111. Soru

Ülkemizde yer alan ve en çok bilinen hipodromlar hangileridir?

Cevap

İstanbul Veliefendi Hipodromu, Ankara Hipodromu, İzmir Şirinyer Hipodromu ve Adana Hipodromu.

112. Soru

Papirüs nedir?

Cevap

Mısır’da Nil Irmağı kıyısında yetişen papirüs bitkisinin saplarını açıp birbirine birleştirerek Mısırlıların yaptıkları kâğıda papirüs deniyor.

113. Soru

Tablet nedir?

Cevap

Sümer, Asur, Hitit uygarlıklarından kalma, kilden yapılmış, üzerine çivi yazısıyla metin yazılıp pişirilmiş ya da güneşte kurutulmuş belgeye tablet deniyor.

114. Soru

Vitrivius’a göre bir yapının niteliği neye göre belirlenir?

Cevap

Mimarlık, toplumun yönetim biçimine, gereksinimlerine, kültür düzeyine ve olanaklarına bağlı bir sanattır. Toplumun kültür düzeyini doğrudan yansıtır. Niteliği, Romalı mimar Vitrivius’a (MÖ 1.yy) göre, kullanılışlığı, sağlamlığı ve güzelliği ile belirlenir.
Bir yapının, mimarlığın konusu olabilmesi için en azından bu üç özelliğine bakılır.

115. Soru

Yeryüzünün bilinen ilk insan yontuları nerededir?

Cevap

Mimarlık tasarımıyla gerçekleştirilen ilk tapınak son yarım yüzyılda yurdumuzda Urfa kentine yaklaşık 15 km uzaklıktaki Göbekli Tepe’de bulundu. Günümüzden 12 bin yıl öncesinde gerçekleştirilen, bir çember üzerine aralıklarla yerleştirilmiş, 7,5-9 m yüksekliğe ulaşan T biçimli taşlarla oluşturulmuş tapınak olduğu sanılan bir mimari düzenleme vardır. Aygıt olarak yalnızca çakmak taşını kullanıp doğal kayadan, çevresini oya oya çıkardıkları bu taşların üzerlerine değişik hayvanların kabartmalarını yapmışlardır. Yeryüzünün bilinen ilk insan yontuları da burada bulunur.

116. Soru

Anadolu’da bulunan en erken tarihli yerleşme nerededir?

Cevap

Toprağın ilk işlendiği, buna bağlı olarak da ilk yerleşmenin gerçekleştiği bu dönemden Anadolu’da bulunan en erken tarihli yerleşme, Diyarbakır ile Elazığ arasında, Ergani’den 6 km uzaklıktaki Çayönü’dür. Çayönü, Hilar suyunun kıyısındadır.

117. Soru

Höyük nedir?

Cevap

Topraktan olduğu için, evlerin döşemesi üzerinde dolaşıla dolaşıla ufalanıyordu. Her dönem yeniden çamurla sıvanırdı. Böylece döşeme yükselerek, evin içinde ayakta durulamaz olurdu. Bu durumda evin duvarları yarı bellerinden yıkılarak evin içi doldurulur, üzerine yeni bir ev kurulurdu. Bu yeni bir yerleşme demektir. Bu yeni doku, eskisinin üzerine kurulduğu için yerleşme gitgide yükselir. Bu yükseltiye höyük diyoruz.

118. Soru

Selçuklu döneminde yerleşik olmayan halkın konaklama biçimleri nasıldır?

Cevap

Yerleşik olmayanların topak evleri (yurt), karaçadırları, alaçıkları son çağlara dek sürmüştür.

119. Soru

Osmanlı’da ev düzeni nasıldır?

Cevap

Osmanlıda bizim “oda” dediğimiz birime “ev” denilmekteydi. Bir ev ya da oda, bir çekirdek aileyi barındırır. Oda iki bölümlüdür. Bir seki altı, bir de bir basamak daha yüksek olan seki vardır. Seki ana ögedir. Bir ocağı, oturma sedirleri vardır. Hem oturma odasıdır hem de yemek yenir, yatılır, abdest alınır, namaz kılınır. Seki altında; yüklük (yatakların, yorganların yastıkların konduğu,
onların ölçülerine uygun büyük dolap), fincanlık, taş dolap, odunluk, yunmalık vardır. Hepsi bir dolap gibi duvara sıralanırlar. Oda kapısı seki altına açılır. Kapı açılınca hemen içerisi görülmeyecek gibi düzenlenmiştir.

120. Soru

Cumhuriyat döneminin başlarında Türk mimarlığına en olumlu etki ne olmuştur?

Cevap

1930’larda en yoğun, olumlu etki Bauhaus etkisiydi. Üstelik Almanya’nın, sosyal demokrasi kökenli bu akımının ilkeleriyle Türk Evi’nin ilkeleri çakışıyorlardı.

121. Soru

Köşk nedir?

Cevap

Sarayların, konakların ya da büyük evlerin bahçelerinde, kimi kez birkaç saat, kimi kez birkaç gün kullanılmak üzere yapılan yapılara “köşk” diyoruz. Bunlar yeğni g ereçlerle yapılmışlardır. Ancak kâgir olarak yapılmış olanları davardır. Bir sarayın, konağın çok sayıda köşkü olabilir. Kimileri özel amaçlar için yapılırlar (Av köşkü gibi).

123. Soru

Türkiye evlerinin ortak ilkeleri nelerdir?

Cevap

Türkiye evlerinin ortak ilkelerini şöyle sıralanabilir:
1. Yaşama (insana), doğaya, çevre koşullarına uygunluk, saygı. Doğanın kan dolaşımı içinde olmak. Havayı, suyu, toprağı kirletmemek;
2. Gerçekcilik, akılcılık;
3. İçten dışa çözüm. Önce “iç”in (özün, işlevin) çözümü; dışın buna göre uyumla biçim alması;
4. “İç”le “dış”ın uyuşumu. Yalan söylememek;
5. Tutumsallık;
6. Kolaylık;
7. Ölçülerin insan bedeninden çıkması;
8. Gereçlerin, yapım yönetiminin en yakından seçilmesi;
9. Esneklik, kuşaklara göre değişebilme, büyüyüp, küçülebilme

124. Soru

Hastane nedir?

Cevap

Hastaların ayakta ya da yatarak muayene edilecekleri, sağlıklaştırılacakları, gerekli sağlık, teknik koşulları olan kuruluşa “hastahane” diyoruz. Orta Çağ’da bu kuruluşlara darüşşifa, darüssıhha, darülafiye, darürraha, darüttıb, maristan, bimaristan, bimarhane, tabhane, nekahathane gibi adlar verilmiştir.

125. Soru

Anadolu’daki ilk kitaplık nedir?

Cevap

Anadolu’daki ilk kitaplık MÖ 165’te Bergama Krallığı’nın başkenti Bergama (Pergamon) da kurulan Bergama Kitaplığı’dır.

126. Soru

Atıf Efendi Kitaplığı nerede ve ne zaman kurulmuştur?

Cevap

İstanbul’da Vefa’da, Vefa Caddesi üzerindedir. I. Mahmud (1730-1754) Dönemi’nde deferdarlık yapmış, divan sahibi şair Atıf Mustafa Efendi tarafından 1741’de kurulmuştur

127. Soru

Bazilika nedir?

Cevap

Batı Anadolu’daki Hitit yerleşmelerinde (Apasa (=Efes), Milavanna (=Milet) vb.) Çarşı-pazar geleneği sürdü. Antik Çağ’da giderek kentin özeği, durumuna geldi. Önce stoalar yapıldı. Stoa, sıra dükkanlardı. Dükkanların önlerinde boydan boya gezenek vardı. Bu gezeneğin, direklerle taşınan, bir üst örtüsü vardı. (Atina’daki Stoa’nın taşlarını Bergamalılar üretmiş, numaralayıp armağan olarak göndermişlerdi. Bu geçmişteki ilk önyapım (prefabrike) uygulamasıdır.) İki yana karşılıklı yapılan stoaların aralarında kalan yolun (alanın) üzeri de kapatılınca Bazilika denen yapı türü ortaya çıktı. Kısacası bazilika çarşıydı.

128. Soru

Çarşı sözcüğünün kökeni nedir?

Cevap

Selçuklu kervansaraylarına kentlerdeki hanlar eklenmiştir, çarşıların çoğu bugün de kullanılmaktadır. Çarşı sözcüğü gerçekte bir bileşik sözcüktür. Çar (Cihar) Farsça’da dört demektir. Suk da sokak. Çarsuk, dilimizde çarşı biçimine dönüşmüştür. İki yanında dükkanlar bulunan sokak ya da alanlara deniyor.

129. Soru

İstanbul’daki en önemli Osmanlı çarşısı hangisidir?

Cevap

stanbul’daki en önemli Osmanlı çarşısı Kapalıçarşı’dır. 18 kapılı (sekizi büyük), 30.700 m2 alanı; 3300 dükkânı vardır.

130. Soru

Mısır Çarşısı kaç yılında kurulmuştur?

Cevap

Valide Turhan Sultan tarafından, 1660 yılında Mimar Kasım Ağa’ya yaptırılan Yeni Cami ile birlikte yapılan Mısır Çarşısı da İstanbul’un ünlü çarşılarındandır.

131. Soru

Eski Türk boylarında uğraşılan başlıca spor türleri nelerdir?

Cevap

Eski Türk boylarında başlıca spor türleri binicilik, cirit, okçuluk, avcılık, kılıç oyunları, ağırlık atma, koşu ve güreştir.

İlgili Makaleler

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.