Tüketici Hukuku Dersi 8. Ünite Sorularla Öğrenelim

Reklam Kurulu’nun görevleri nelerdir? 

Reklam Kurulunun görevleri şunlardır:

a. TKHK’da belirtilen esaslara uygun olarak ticari reklamlarda uyulması gereken ilkeleri belirlemek ve haksız ticari uygulamalara karşı tüketiciyi korumaya yönelik düzenlemeleri yapmak ve Bakanlık aracılığıyla duyurmak,

b. Ticari reklam ve haksız ticari uygulamaları, belirlenen ilkeler çerçevesinde incelemek ve gerektiğinde denetim yapmak,

c. İnceleme veya denetim sonuçlarına göre Kanunun 61’inci ve 62’nci maddelerinde belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket edenler hakkında idari yaptırımları uygulamak.

Reklam Kurulu’na başvurular nasıl yapılır? 

Kurula başvurular yazılı olarak veya elektronik ortamda yapılır. Başvuru sahibi gerçek kişinin adı, soyadı ile T.C. kimlik numarası ve adresini, tüzel kişinin ise unvanı ve adresini içermeyen başvurular Kurulca değerlendirmeye alınmaz. Ticari reklama ilişkin başvurularda şikayet edilen reklamın yayınlandığı mecra, tarih, şikayetin konusu gibi belirleyici hususlara; haksız ticari uygulamaya ilişkin başvurularda ise şikayetle ilgili bilgi ve belgelere yer verilir. Şikayet edilen reklamın, yazılı ya da basılı olanlarının asılları dilekçesine eklenir. Eklenecek nitelikte olmayanların görüntüleri başvuru sahibi tarafından sağlanır.

Tüketici Konseyi’nin görevleri nelerdir? 

Tüketici Konseyinin görevleri şunlardır (Tüketici Konseyi Yönetmeliği m.7):

a. Tüketicinin ihtiyaçlarının karşılanması ve çıkarlarının korunmasına ilişkin alınacak tedbirler konusunda araştırma ve çalışmalarda bulunmak,

b. Tüketicinin sorunlarının evrensel tüketici hakları doğrultusunda çözülmesi amacıyla alınacak tedbirler ile Kanunun uygulanmasına yönelik tedbirlere dair görüşleri karara bağlamak ve öncelikle ele alınmak üzere ilgili mercilere aktarmak,

c. Tüketicinin korunması ile ilgili kanun teklifleri, yönetmelik ve tebliğler hakkında görüş oluşturmak ve önerilerde bulunmak,

ç. Tüketicinin korunması alanındaki gelişmeleri izlemek ve değerlendirmek,

d. Tüketicinin eğitilmesi ve bilinçlendirilmesi amacıyla yazılı veya görsel materyaller hazırlanması konusunda önerilerde bulunmak,

e. Konseye katılan tüketici örgütleri temsilcileri arasından Reklam Kurulunda görevlendirilecek üyeyi seçmek,

f. Kuruluş amaçları doğrultusunda diğer görevleri yapmak.

Reklam Konseyi’nin toplanma amacı nedir? 

Reklam Konseyi; reklam politikalarının oluşturulması ve uygulanması ile ilgili olarak çağdaş iletişim uygulamalarını takip etmek, reklam sektörünün ve reklam denetim işlevinin geliştirilmesine yönelik araştırma ve çalışmalar yapmak, bu alanda görüş ve önerilerde bulunmak ve bu görüş ve önerileri ilgili mercilere iletmek amacıyla yılda en az bir kez Bakanlığın koordinatörlüğünde toplanmaktadır.

Reklam Konseyi’nin görevleri nelerdir? 

Reklam Konseyinin görevleri şunlardır:

a. Reklam ve pazarlama iletişimi alanlarına ilişkin çağdaş ve uluslararası gelişmeleri ve yargı kararlarını izleyerek, bu alanlarda düzenleme ve denetim işlevinin geliştirilmesi ile ilgili görüş ve önerilerde bulunmak,

b. İhtiyaç halinde çalışma grupları kurmak ve çalışma gruplarına başkanlık edecek üyeleri belirlemek,

c. Çalışma gruplarının raporlarını incelemek ve görüşmek,

ç. Reklam ile ilgili konularda kamuoyunda farkındalığın arttırılmasına yönelik önerilerde bulunmak,

d. Tüm mecra ölçümlerinin sağlıklı bir şekilde yapılması amacıyla öneriler geliştirmek,

e. Yukarıdaki hususlarda belirlenen görüş ve önerilerle ilgili olarak yapılan çalışmaları izlemek, sonuçlarını değerlendirmek, kamuoyunu bilgilendirmek, gerektiğinde bu çalışmaları yayınlamak ve kılavuzlar oluşturmak.

Tüketici hakem heyeti kurulmasına neden ihtiyaç duyulmuştur? 

Tüketici sorunlarının çözümünde klasik yargı mercilerinin ve yargılama yönetmelerinin etkili olmadığının görülmesi üzerine, TKHK tüketici sorunlarının çözümünü kolaylaştırma ve böylece tüketicilerin haklarını aramalarını teşvik etmek amacıyla Tüketici Hakem Heyetleri (THH) kurulmasını istemiştir.

Tüketici hakem heyeti, tüketicilerin karşılaşmış oldukları uyuşmazlıkların çözümünde, kısa zamanda bir karara ulaşmak, kolay ve pratik yoldan sonuç elde etmek, yargılama ekonomisi açısından tasarruf sağlamak ve bu suretle tüketici mahkemelerinin iş yükünü hafifletmek maksadıyla kurulmuştur. Bu heyetin hayata geçirilmesinde en önemli sebep olarak, mahkemeler yoluyla hak arayışına yönelen tüketicilerin bu süreçte adil yargılanma hakkının ihlal edilmesinin önlenmesi ve özellikle belli meblağlar altındaki uyuşmazlıklar açısından bir an önce adalete kavuşmalarının kolaylaştırılması yatmaktadır.

Tüketici hakem heyetine başvurabilmenin ön koşulları nelerdir? 

Tüketici Hakem Heyetine başvurarak sorunlarına çözüm arayan kişilerin, öncelikle TKHK’da hüküm bulan tüketici sıfatına sahip olması aranmaktadır. Uyuşmazlığın bir tarafının tüketici olarak nitelendirilmediği durumlarda Tüketici Hakem Heyetinin görevlerini yerine getirmesi beklenmemektedir. Diğer taraftan uyuşmazlık meblağının mutlaka Kanunda belirtilen miktarın altında olması gerekmektedir. Bu uyuşmazlıklar bakımından Tüketici Hakem Heyetine başvuru zorunlu tutulmaktadır.

Tüketici hakem heyeti kaç üyeden oluşur, heyetin başkanlığını kim yürütür?  

Tüketici hakem heyetleri başkan dahil beş üyeden oluşur. Başkanlığı illerde ticaret il müdürü, ilçelerde ise kaymakam veya bunların görevlendireceği bir memur yürütür.

Tüketici hakem heyeti üyeleri nasıl seçilir? 

Tüketici hakem heyetinin üyeleri şu şekilde tespit edilir:

a. Belediye başkanının konunun uzmanı belediye personeli arasından görevlendireceği bir üye

b. Baronun, mensupları arasından görevlendireceği bir üye

c. Satıcının tacir olduğu uyuşmazlıklarda ticaret ve sanayi odasının ya da bunların ayrı ayrı örgütlendiği yerlerde ticaret odasının; satıcının esnaf ve sanatkâr olduğu uyuşmazlıklarda, illerde esnaf ve sanatkârlar odaları birliğinin, ilçelerde ise en fazla üyeye sahip esnaf ve sanatkârlar odasının görevlendireceği bir üye

ç. Tüketici örgütlerinin kendi aralarından seçecekleri bir üye

Tüketici hakem heyeti üyesi olabilmenin şartları nelerdir? 

Tüketici hakem heyeti üyelerinin aşağıdaki şartları taşıması zorunludur:

a. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak,

b. 18 yaşından küçük olmamak,

c. 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin (5) numaralı alt bendinde düzenlenen şartları taşımak, ç. Kamu haklarından mahrum bulunmamak,

d. Görevini devamlı yapmasına engel olabilecek akıl hastalığı bulunmamak,

e. En az dört yıllık fakülte mezunu olmak.

Dört yıllık fakülte mezunu olma şartını taşıyan üye bulunamayan yerlerde, üyeler illerde yüksekokul veya lise, ilçelerde ise en az ilköğretim mezunları arasından görevlendirilir.Denkliği Yüksek Öğretim Kurulu ya da Milli Eğitim Bakanlığınca kabul edilen eğitim kurumlarından birini bitirmiş olanlar da üye olarak görevlendirilebilir veya seçilebilir.

Tüketici hakem heyetine elektronik ortamda başvuru yapmak mümkün müdür? 

Tüketici hakem heyetine elektronik olarak da başvurmak mümkündür.Elektronik ortamda yapılan başvuruların Tüketici Bilgi Sistemi ile yapılması zorunludur. Bu başvuruların geçerli olabilmesi için uyuşmazlıkla ilgili başvuru formunun eksiksiz olarak doldurulması, varsa bilgi ve belgelerin sisteme yüklenmiş olması gerekir.

Tüketici hakem heyetine yapılan başvurular ne kadar sürede karara bağlanır? 

Tüketici hakem heyetine yapılan başvurular, başvuru tarih ve sırasına göre en geç altı ay içinde görüşülür ve karara bağlanır. Yapılan başvurunun niteliği, başvuru konusu, mal veya hizmetin özelliği gibi hususlar dikkate alınarak, karar süresi en fazla altı ay daha uzatılabilir. Tarafların ivedi inceleme talebinde bulunması ve bu talebin başkan tarafından uygun görülmesi halinde başvuru, tüketici hakem heyetince öncelikle gündeme alınarak sonuçlandırılır.

Tüketici hakem heyeti kararına karşı nereye itiraz edilmelidir? 

Taraflar, tüketici hakem heyetinin kararlarına karşı tebliğ tarihinden itibaren on beş gün içinde tüketici hakem heyetinin bulunduğu yerdeki tüketici mahkemesine itiraz edebilir.

Tüketici hakem heyetinin kararına karşı tüketici mahkemesine yapılan itiraz kararın icrasını durdurur mu?

İtiraz, tüketici hakem heyeti kararının icrasını durdurmaz. Ancak talep edilmesi şartıyla hâkim, tüketici hakem heyeti kararının icrasını tedbir yoluyla durdurabilir.

Tüketici hakem heyeti kararlarına karşı yapılan itiraz üzerine tüketici mahkemesinin vereceği kararın bağlayıcılığı nedir? 

Tüketici hakem heyeti kararlarına karşı yapılan itiraz üzerine tüketici mahkemesinin vereceği karar kesindir. 

Yetki sözleşmesi nedir? 

Hukuk Muhakemeleri Usulü Kanunu m.17/I’de yetki sözleşmesine yer verilmiştir. Anılan hükme göre, “Tacirler veya kamu tüzel kişileri, aralarında doğmuş veya doğabilecek bir uyuşmazlık hakkında, bir veya birden fazla mahkemeyi sözleşmeyle yetkili kılabilirler”.

Tüketici işlemi nedir? 

Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun ikinci maddesinin I bendine göre, tüketici işlemi, mal veya hizmet piyasalarında kamu tüzel kişileri de dâhil olmak üzere ticari veya mesleki amaçlarla hareket eden veya onun adına ya da hesabına hareket eden gerçek veya tüzel kişiler ile tüketiciler arasında kurulan, eser, taşıma, simsarlık, sigorta, vekâlet, bankacılık ve benzeri sözleşmeler de dâhil olmak üzere her türlü sözleşme ve hukuki işlemdir.

Tüketici mahkemelerinde görülecek davalarda yargılama usulü nedir? 

Tüketici mahkemelerinde görülecek davalar 12/1/2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun Altıncı Kısım hükümlerine göre yürütülür. Buna göre tüketici mahkemelerinde görülecek davalar basit yargılama usulüne göre yürütülecektir.

Tüketici ürünü ne demektir? 

Tüketici ürünü; hizmet sektöründe kullanılanlar dâhil olmak üzere tüketicilerin kullanması için tasarlanan veya makul koşullarda tüketiciler tarafından kullanılması öngörülen, gerek ticari faaliyetler sonucunda gerekse başka yollarla tedarik edilen veya kullanılabilir hâle getirilen yeni, kullanılmış veya ıslah edilmiş her türlü üründür.

Tüketici örgütü ne demektir? 

6502 sayılı TKHK’nun 3/m fıkrasında; “Tüketici örgütleri: Tüketicinin korunması amacıyla kurulan dernek, vakıf veya bunların üst kuruluşları” şeklinde tanımlanmıştır.