Açıköğretim Ders Notları

Toplumsal Yaşamda Aile Dersi 5. Ünite Sorularla Öğrenelim

Açıköğretim ders notları öğrenciler tarafından ders çalışma esnasında hazırlanmakta olup diğer ders çalışacak öğrenciler için paylaşılmaktadır. Sizlerde hazırladığınız ders notlarını paylaşmak istiyorsanız bizlere iletebilirsiniz.

Açıköğretim derslerinden Toplumsal Yaşamda Aile Dersi 5. Ünite Sorularla Öğrenelim için hazırlanan  ders çalışma dokümanına (ders özeti / sorularla öğrenelim) aşağıdan erişebilirsiniz. AÖF Ders Notları ile sınavlara çok daha etkili bir şekilde çalışabilirsiniz. Sınavlarınızda başarılar dileriz.

Toplumsallaşma

1. Soru

Bireyin toplumsallaşma süreci ilk nerede başlar?

Cevap

Toplumsallaşma doğal olarak ailede başlar. Çünkü birey dünyaya geldiği ilk anda önceliklebir aile içerisindedir. Bebek birey, etrafında önce aile bireylerini görür. Ailesi onu toplum içerisine çıkmaya hazırlar. Zamanla birey okul, arkadaş grupları ve kitle iletişim araçlarının etkisi ile toplumsallaşmayı daha fazla içselleştirir ve toplumsallaşma süreklilik kazanır.


2. Soru

İkincil kümelerin en önemli özellikleri nelerdir?

Cevap

  • İkincil kümelerde çoğunlukla yüzsüze ilişki bulunmaz;
  • İkincil kümelerde ilişkiler daha seyrek ve daha az sürelidir;  
  • İkincil kümelerde bireyin küme ile olan ilişkisi islerin yürütülmesi için bir araçtır;
  • İkincil kümelerde birincil kümelerin aksine, sayısal olarak çokluk söz konusudur.

3. Soru

Kitle iletişim araçlarının hiçbir zaman birincil kümeler düzeyinde bir toplumsallaşma etmeni olamamalrının nedeni nedir?

Cevap

Çünkü ilişki tek yönlüdür ve bu ilişkiyi kurma bireyin isteğine bağlıdır. Bu nedenle
kitle iletesim araçlarının, ikincil küme etmenlerinin, etkin bir toplumsallaşma sağlamaları için «araç» olarak kullandıklarını söylemek mümkündür.


4. Soru

Toplumsal ilişkileri ne seklilde tanımlamak mümkündür?

Cevap

Toplumsal ilişkileri, toplumsal yasamın kişiye biçtiği sosyal rollerin gerektirdiği kişiler arası ileteşim ve etkileşim sonucu oluşan ilişkilerdir seklinde tanımlamak mümkündür.


5. Soru

Bireyler, farklılıklarına rağmen, toplumla bütünleşmeyi, toplumla uyumlu bir kimlik kazanmayı, toplumun kendine özgü davranış ve düşünce kalıplarına uygun olarak hareket etmeyi hangi süreçte öğrenirler?

Cevap

Bireyler, farklılıklarına rağmen, toplumla bütünleşmeyi, toplumla uyumlu bir kimlik kazanmayı, toplumun kendine özgü davranış ve düşünce kalıplarına uygun olarak hareket etmeyi toplumsallaşma sürecinde öğrenirler.


6. Soru

Psikanalitik kuramın öncüleri ve güçlü savunucuları olan Freud, Piaget ve Kohlberg’in birleştikleri tek ortak yanları nedir? 

Cevap

Birleştikleri tek ortak yanları, toplumsallaşma sürecinde, özellikle çocuğu birim olarak ele almaları ve çocuğun ahlâk gelişmesinde kalıtımsal niteliklerden hareket etmeleridir.


7. Soru

Cooley bir toplumda içten yüz yüze ilişki ve işbirliği özelliklerini taşıyan, informel
kümeleri, birincil kümeler, olarak belirlemektedir. Birincil kümelerde bireyler arasında nasıl bir ilişki vardır?

Cevap

Cooley bir toplumda içten yüz yüze ilişki ve işbirliği özelliklerini taşıyan, informel
kümeleri, birincil kümeler, olarak belirlemektedir. Birincil kümelerde bireyler arasında ruhsal yönden içten ilişikler vardır. Bu duygusal etkileşimin sonucu bireyler, ortak bütünde birleşirler.


8. Soru

Birincil kümelerin toplumsallaşma süreci içerisinde etkisinin en etkin olduğu dönem bireyin hangi devresidir?

Cevap

Birincil kümelerin toplumsallaşma süreci içerisinde etkisinin en etkin olduğu dönem bireyin çocukluk devresidir. Yetişkinin toplumsallaşmasında ise, birincil kümenin önemi azalır. Bunun yerini ikincil kümeler almaya baslar.


9. Soru

Toplumsallaşma olgusunda, hangi bilim dalları temel iki disiplini oluşturmaktadır?

Cevap

Toplumsallaşma olgusunda,  özellikle toplumbilim ve ruhbilim temel iki disipli oluşturmaktadır. Bu nedenle yapılan kuramsal çalısmalar da öncelikle bu iki disiplin ağırlıklı olmustur.


10. Soru

Birincil kümeler hangi grupları kapsar?

Cevap

Birincil kümeler aile, okul, arkadaş-akran kümelerini kapsar.


11. Soru

Tutum geliştirme bir süreçtir. Bu sürecin ilk basamağında ne bulunur?

Cevap

Örneğin yeni doğmuş bir çocuğun, çevresindeki objelere yönelik kendine özgü belli bir tutum geliştirebilmesi ancak bir öğrenme süreci içerisinde gerçekleşir. Yani çocuk önce objeyi tanımak daha sonrada objenin özelliklerini öğrenmek kısaca objeyi kavramak zorundadır. Ancak bu aşamaları geçtikten sonra obje ile ilgili bir tutum geliştirebilir. Bu nedenle, çocuğun çevresindeki algılamaya başlaması, onun toplumsallaşma sürecine ilk adımı atması anlamına gelir.


12. Soru

İkincil kümelerin, özellikle hangi yaş grubunun toplumsallaşması üzerinde oldukça önemli etkisi bulunmaktadır?

Cevap

İkincil kümelerin, özellikle yetişkin bireyin toplumsallaşması üzerinde oldukça önemli etkisi bulunmaktadır?


13. Soru

Bireyin toplumsallaşma deneyiminin başarılı bir şekilde gerçekleşmemesi, çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir. Bu nedenleri ne şekilde maddelemek mümkündür?

Cevap

• Toplumsallaştırıcı faktörlerin, kurumsallaşmış değer ve davranışları uygun biçimde anlatamaması veya yanlıs olarak ögretmes; • Toplumsallaşma için gerekli uygun sartların bulunmayısı; • Belli bir düzeyde öğrenilenin daha ileri bir devrede öğrenilenlerle uyuşmaması; • Biyolojik kalıtıma, doğal çevreye, kültüre ve gruba bağlı başka nedenler; • Hızlı toplumsal değişim gibi birtakım sosyo-kültürel nedenler.


14. Soru

Toplumsallaşmanın içeriğine ilişkin sosyal bilim disiplinleri tarafından geliştirilen farklı kavramlar, konuyu amaç, içerik ve metot bakımından farklı şekillerde ele almaktadır. Bütün bu disiplinler de göz önüne alındığında toplumsallaşmayı ne şekilde taımlamak mümkündür?

Cevap

Bütün bu disiplinler de göz önüne alındığında toplumsallaşmayı, “her bir toplumun kendine özgü değer yargıları ve normlarının gözetiminde, bireyin objelere yönelik nasıl tutum geliştirmesi gerektiğinin öğretildiği ve bunun sonucunda da bireyin içerisinde bulundugu toplumun alışkanlıklarına ve beklentilerine uygun davranışlar göstermesi süreci” olarak tanımlamak mümkün görünmektedir.


15. Soru

Bireyin toplumun değişen kurallarına bağlı olarak kendisini değiştirip yenilemesine ne denmektedir?

Cevap

Bireyin toplumun değişen kurallarına bağlı olarak kendisini değiştirip yenilemesi yeniden toplumsallaşma olarak da adlandırılmaktadır.


16. Soru

Toplumsal ilişkilerin sahip oldukları temel özellikler ne şekilde sıralanabilir?

Cevap

• Toplumsal ilişkilerin gerçekleşebilmesi için en az iki kişi gereklidir.
• Toplumsal ilişkilerde çoğu kez birbirine zıt iki ilişki aynı anda yaşanır. Yani bir başka anlatımla toplumsal ilişkilerde bir ilişki başlar ya da kuvvetlenir iken diğeri biter ya da zayıflar. Sözgelimi; üniversiteyi kazanan bir öğrenci üniversite çevresinde yeni bir toplumsal iliskiye girerken, orta ögretimdeki ilişkilerinden uzaklasır.
• Toplumsal ilişkiyi kuran bireylerin her biri ilişki içerisinde oldugu ya da ilişki kurdugu diğer bireyi ya da bireyleri bilir. Onun varlıgğndan haberdardır.
• Toplumsal ilişkiyi kuran bireyler arasında karşılıklı çift yönlü bir etkileşim vardır.

Zaten bu etkileşim yok ise yada tek yönlü ise ilişkinin kurulması, kurulsa bile devam etmesi söz konusu olamaz.


17. Soru

Frederick, Elkin ve Gerald Handel, toplumsallaşmanın gerçekleşebilmesi için üç ön koşulun gerçekleşmesi gerektiğini belirtmektedirler. Bu üç koşul nedir?

Cevap

  • Süregelen bir toplumun, bir dünyanın var olması:
  • Kişinin yeterli ve gerekli biyolojik ve kalıtsal özelliklere sahip olması:
  • Kişinin öteki insanlarla doğası gereği birtakım ilişkiler kurma isteği içinde bulunması:

18. Soru

Özellikle hangi bilim dallarındaki gelişmeler, «toplumsallaşma» olgusunun yakından ele alınmasına neden olmuştur?

Cevap

Özellikle, psikoloji, sosyoloji, sosyal psikoloji, antropoloji gibi bilim dallarındaki gelişmeler, «toplumsallaşma» olgusunun yakından ele alınmasına neden olmuştur.


19. Soru

Öğrenme kuramı ilk kez kim tarafından önerilmiştir?

Cevap

Öğrenme kuramı ilk kez Watson tarafından önerilmiştir.


20. Soru

Ailenin birincil kümede bulunan en önemli toplumsallaşma etmeni olmasının nedeni nedir?

Cevap

Çünkü, birey bir aile ortamında dünyaya gelir; ve aile içinde büyüyüp gelişerek toplum içine girmeye hazır hale gelir. Birey toplum içine girecek ilk deneyimlerini ailede kazanır. İlk tutum ve davranışlarını aile ortamında öğrenir ve uygular.


1. Soru

Bireyin toplumsallaşma süreci ilk nerede başlar?

Cevap

Toplumsallaşma doğal olarak ailede başlar. Çünkü birey dünyaya geldiği ilk anda önceliklebir aile içerisindedir. Bebek birey, etrafında önce aile bireylerini görür. Ailesi onu toplum içerisine çıkmaya hazırlar. Zamanla birey okul, arkadaş grupları ve kitle iletişim araçlarının etkisi ile toplumsallaşmayı daha fazla içselleştirir ve toplumsallaşma süreklilik kazanır.

2. Soru

İkincil kümelerin en önemli özellikleri nelerdir?

Cevap

  • İkincil kümelerde çoğunlukla yüzsüze ilişki bulunmaz;
  • İkincil kümelerde ilişkiler daha seyrek ve daha az sürelidir;  
  • İkincil kümelerde bireyin küme ile olan ilişkisi islerin yürütülmesi için bir araçtır;
  • İkincil kümelerde birincil kümelerin aksine, sayısal olarak çokluk söz konusudur.
3. Soru

Kitle iletişim araçlarının hiçbir zaman birincil kümeler düzeyinde bir toplumsallaşma etmeni olamamalrının nedeni nedir?

Cevap

Çünkü ilişki tek yönlüdür ve bu ilişkiyi kurma bireyin isteğine bağlıdır. Bu nedenle
kitle iletesim araçlarının, ikincil küme etmenlerinin, etkin bir toplumsallaşma sağlamaları için «araç» olarak kullandıklarını söylemek mümkündür.

4. Soru

Toplumsal ilişkileri ne seklilde tanımlamak mümkündür?

Cevap

Toplumsal ilişkileri, toplumsal yasamın kişiye biçtiği sosyal rollerin gerektirdiği kişiler arası ileteşim ve etkileşim sonucu oluşan ilişkilerdir seklinde tanımlamak mümkündür.

5. Soru

Bireyler, farklılıklarına rağmen, toplumla bütünleşmeyi, toplumla uyumlu bir kimlik kazanmayı, toplumun kendine özgü davranış ve düşünce kalıplarına uygun olarak hareket etmeyi hangi süreçte öğrenirler?

Cevap

Bireyler, farklılıklarına rağmen, toplumla bütünleşmeyi, toplumla uyumlu bir kimlik kazanmayı, toplumun kendine özgü davranış ve düşünce kalıplarına uygun olarak hareket etmeyi toplumsallaşma sürecinde öğrenirler.

6. Soru

Psikanalitik kuramın öncüleri ve güçlü savunucuları olan Freud, Piaget ve Kohlberg’in birleştikleri tek ortak yanları nedir? 

Cevap

Birleştikleri tek ortak yanları, toplumsallaşma sürecinde, özellikle çocuğu birim olarak ele almaları ve çocuğun ahlâk gelişmesinde kalıtımsal niteliklerden hareket etmeleridir.

7. Soru

Cooley bir toplumda içten yüz yüze ilişki ve işbirliği özelliklerini taşıyan, informel
kümeleri, birincil kümeler, olarak belirlemektedir. Birincil kümelerde bireyler arasında nasıl bir ilişki vardır?

Cevap

Cooley bir toplumda içten yüz yüze ilişki ve işbirliği özelliklerini taşıyan, informel
kümeleri, birincil kümeler, olarak belirlemektedir. Birincil kümelerde bireyler arasında ruhsal yönden içten ilişikler vardır. Bu duygusal etkileşimin sonucu bireyler, ortak bütünde birleşirler.

8. Soru

Birincil kümelerin toplumsallaşma süreci içerisinde etkisinin en etkin olduğu dönem bireyin hangi devresidir?

Cevap

Birincil kümelerin toplumsallaşma süreci içerisinde etkisinin en etkin olduğu dönem bireyin çocukluk devresidir. Yetişkinin toplumsallaşmasında ise, birincil kümenin önemi azalır. Bunun yerini ikincil kümeler almaya baslar.

9. Soru

Toplumsallaşma olgusunda, hangi bilim dalları temel iki disiplini oluşturmaktadır?

Cevap

Toplumsallaşma olgusunda,  özellikle toplumbilim ve ruhbilim temel iki disipli oluşturmaktadır. Bu nedenle yapılan kuramsal çalısmalar da öncelikle bu iki disiplin ağırlıklı olmustur.

10. Soru

Birincil kümeler hangi grupları kapsar?

Cevap

Birincil kümeler aile, okul, arkadaş-akran kümelerini kapsar.

11. Soru

Tutum geliştirme bir süreçtir. Bu sürecin ilk basamağında ne bulunur?

Cevap

Örneğin yeni doğmuş bir çocuğun, çevresindeki objelere yönelik kendine özgü belli bir tutum geliştirebilmesi ancak bir öğrenme süreci içerisinde gerçekleşir. Yani çocuk önce objeyi tanımak daha sonrada objenin özelliklerini öğrenmek kısaca objeyi kavramak zorundadır. Ancak bu aşamaları geçtikten sonra obje ile ilgili bir tutum geliştirebilir. Bu nedenle, çocuğun çevresindeki algılamaya başlaması, onun toplumsallaşma sürecine ilk adımı atması anlamına gelir.

12. Soru

İkincil kümelerin, özellikle hangi yaş grubunun toplumsallaşması üzerinde oldukça önemli etkisi bulunmaktadır?

Cevap

İkincil kümelerin, özellikle yetişkin bireyin toplumsallaşması üzerinde oldukça önemli etkisi bulunmaktadır?

13. Soru

Bireyin toplumsallaşma deneyiminin başarılı bir şekilde gerçekleşmemesi, çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir. Bu nedenleri ne şekilde maddelemek mümkündür?

Cevap

• Toplumsallaştırıcı faktörlerin, kurumsallaşmış değer ve davranışları uygun biçimde anlatamaması veya yanlıs olarak ögretmes; • Toplumsallaşma için gerekli uygun sartların bulunmayısı; • Belli bir düzeyde öğrenilenin daha ileri bir devrede öğrenilenlerle uyuşmaması; • Biyolojik kalıtıma, doğal çevreye, kültüre ve gruba bağlı başka nedenler; • Hızlı toplumsal değişim gibi birtakım sosyo-kültürel nedenler.

14. Soru

Toplumsallaşmanın içeriğine ilişkin sosyal bilim disiplinleri tarafından geliştirilen farklı kavramlar, konuyu amaç, içerik ve metot bakımından farklı şekillerde ele almaktadır. Bütün bu disiplinler de göz önüne alındığında toplumsallaşmayı ne şekilde taımlamak mümkündür?

Cevap

Bütün bu disiplinler de göz önüne alındığında toplumsallaşmayı, “her bir toplumun kendine özgü değer yargıları ve normlarının gözetiminde, bireyin objelere yönelik nasıl tutum geliştirmesi gerektiğinin öğretildiği ve bunun sonucunda da bireyin içerisinde bulundugu toplumun alışkanlıklarına ve beklentilerine uygun davranışlar göstermesi süreci” olarak tanımlamak mümkün görünmektedir.

15. Soru

Bireyin toplumun değişen kurallarına bağlı olarak kendisini değiştirip yenilemesine ne denmektedir?

Cevap

Bireyin toplumun değişen kurallarına bağlı olarak kendisini değiştirip yenilemesi yeniden toplumsallaşma olarak da adlandırılmaktadır.

16. Soru

Toplumsal ilişkilerin sahip oldukları temel özellikler ne şekilde sıralanabilir?

Cevap

• Toplumsal ilişkilerin gerçekleşebilmesi için en az iki kişi gereklidir.
• Toplumsal ilişkilerde çoğu kez birbirine zıt iki ilişki aynı anda yaşanır. Yani bir başka anlatımla toplumsal ilişkilerde bir ilişki başlar ya da kuvvetlenir iken diğeri biter ya da zayıflar. Sözgelimi; üniversiteyi kazanan bir öğrenci üniversite çevresinde yeni bir toplumsal iliskiye girerken, orta ögretimdeki ilişkilerinden uzaklasır.
• Toplumsal ilişkiyi kuran bireylerin her biri ilişki içerisinde oldugu ya da ilişki kurdugu diğer bireyi ya da bireyleri bilir. Onun varlıgğndan haberdardır.
• Toplumsal ilişkiyi kuran bireyler arasında karşılıklı çift yönlü bir etkileşim vardır.

Zaten bu etkileşim yok ise yada tek yönlü ise ilişkinin kurulması, kurulsa bile devam etmesi söz konusu olamaz.

Zaten bu etkileşim yok ise yada tek yönlü ise ilişkinin kurulması, kurulsa bile devam etmesi söz konusu olamaz.

17. Soru

Frederick, Elkin ve Gerald Handel, toplumsallaşmanın gerçekleşebilmesi için üç ön koşulun gerçekleşmesi gerektiğini belirtmektedirler. Bu üç koşul nedir?

Cevap

  • Süregelen bir toplumun, bir dünyanın var olması:
  • Kişinin yeterli ve gerekli biyolojik ve kalıtsal özelliklere sahip olması:
  • Kişinin öteki insanlarla doğası gereği birtakım ilişkiler kurma isteği içinde bulunması:
18. Soru

Özellikle hangi bilim dallarındaki gelişmeler, «toplumsallaşma» olgusunun yakından ele alınmasına neden olmuştur?

Cevap

Özellikle, psikoloji, sosyoloji, sosyal psikoloji, antropoloji gibi bilim dallarındaki gelişmeler, «toplumsallaşma» olgusunun yakından ele alınmasına neden olmuştur.

19. Soru

Öğrenme kuramı ilk kez kim tarafından önerilmiştir?

Cevap

Öğrenme kuramı ilk kez Watson tarafından önerilmiştir.

20. Soru

Ailenin birincil kümede bulunan en önemli toplumsallaşma etmeni olmasının nedeni nedir?

Cevap

Çünkü, birey bir aile ortamında dünyaya gelir; ve aile içinde büyüyüp gelişerek toplum içine girmeye hazır hale gelir. Birey toplum içine girecek ilk deneyimlerini ailede kazanır. İlk tutum ve davranışlarını aile ortamında öğrenir ve uygular.

İlgili Makaleler

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.