Kurumiçi Halkla İlişkiler Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim

Liderin, kurum içerisinde kendisini takip edenleri etkileyebilmek için başvuracağı güç kaynakları nelerdir? 

• Yasal güç
• Ödüllendirme gücü
• Zorlayıcı güç
• Uzmanlık gücü
• Benzetim ya da karizmatik güç

Liderin kurum içerisinde kendisini takip edenleri etkileyebilmek için başvuracağı güç kaynaklarından biri olan karizmatik gücün özellikleri nelerdir? 

Karizmatik güç, liderin kişilik özellikleriyle orantılıdır. Liderin çalışanlar tarafından takdir edilmesi, beğenilmesi, onlar için bir ilham kaynağı olması bu gücün kaynağını oluşturmaktadır.

Liderlik teorilerinden “özellikler teorisini” açıklayınız. 

Özellikler Teorisi’nde liderleri diğer insanlardan ayıran özellikler üzerinde durulmuştur. Yani liderler lider olmayanlarla kıyaslanarak fiziksel özellik, kişilik ve yetenek olarak ne tür farklılıkların var olduğunu ortaya çıkarmak bu yaklaşım temelinde yapılan çalışmaların ana amacı olmuştur. Diğer bir ifade ile belirli bir grup içinde bir kişinin lider olarak belirlenmesi ya da öne çıkması ve grubu yönetmesinin asıl nedeni, liderin sahip olduğu kişisel özelliklerdir.

Yönetimin özellikleri nelerdir?

• İnsana yönelik bir süreçtir.
• Grup niteliği taşımaktadır.
• Amaca yöneliktir.
• Otorite sürecidir.
• İş bölümü ve uzmanlaşmaya dayanmaktadır.
• Rasyonel bir süreçtir.
• Evrensel bir karakteristiğe sahiptir.
• İletişimi temel almaktadır. 

Durumsal teorilere göre liderliği etkileyen faktörler nelerdir? 

Durumsallık yaklaşımının temel varsayımı, en uygun liderlik davranışının koşullara ve duruma göre değişeceğidir. Liderlik olayını koşulları da dikkate alarak ele alan bu yaklaşıma göre, liderin etkinliğini belirleyen faktör içinde bulunan koşullardır. Yani liderlik süreci, lider, izleyiciler ve koşulları arasındaki ilişkilerden oluşan karmaşık bir süreçtir. Bu kurama göre, liderliğin etkinliğini belirleyen faktörler: amacın niteliği, izleyicilerin yetenekleri ve bekleyişleri, organizasyonun özellikleri, lider ve izleyicilerin geçmiş tecrübeleri, örgütsel hava gibi faktörlerdir.

Lider kişinin özellikleri nelerdir? 

Lider;

• Kendisini tanımalı ve geliştirmelidir.
• Yeterli bir bilgiye sahip olmalıdır.
• Sorumluluk duygusuna sahip olmalıdır.
• Yerinde karar vermelidir.
• Her zaman bir lider gibi davranmalıdır.
• Grup üyelerini tanımalı ve korumalıdır.
• Grup üyelerini bilgilendirmelidir.
• Grup üyelerinde sorumluluk duygusunu geliştirmelidir.
• Kurumun mevcut imkânlarını en iyi şekilde kullanmalıdır. 

İşletmeler açısından bir liderden beklenen bazı görev ve davranışlar nelerdir? 

• Firmayı başarıya götürecek bir strateji oluşturma
• Firmanın yapması gereken işin özünü belirleme
• İnsanları ikna etme
• İnsanları dinlemeye çalışma
• Eğer işletmenin içinde bulduğu şartlar, belirsiz ve verilmesi gereken zor kararlar varsa, liderler kararı vermeli, seçmeli ve harekete geçmelidir. 

Daniel Goleman’a göre dayatıcı liderin etkin olduğu durumlar nelerdir? 

Daniel Goleman’a göre dayatıcı liderin etkin olduğu durumlar bir krizden kurtulmak için gerekli ilk adımlarda veya problemli elemanlarla ilişkilerde ortaya çıkmaktadır.

Liderin kurum içinde kendisini takip edenleri etkileyebilmek için başvuracağı güç kaynakları nelerdir?

Liderin kurum içinde kendisini takip edenleri etkileyebilmek için başvuracağı güç kaynakları yasal güç, ödüllendirme gücü, zorlayıcı güç, uzmanlık gücü, benzetim ya da karizmatik güçtür.

Yönetimin işlevleri nelerdir? 

• Planlama
• Örgütleme
• Yöneltme
• Koordine etme
• Kontrol etme 

Liderliğe ikame kuramını açıklayınız. 

Bir lider tarafından yapıyı harekete geçirme davranışının gösterilmesi, yalnızca liderin grubu için görevin yapılandırılmamış bulunduğu durumlarda etkin olacaktır. Başka bir deyişle, şayet görevin kendisi büyük ölçüde yapılanmış ise, liderin yapıyı harekete geçirmeye yönelik herhangi bir davranışta bulunması gerekmeyecektir. Kısacası, yapılanmış koşulların varlığı liderliği ikame edebilecektir.

Strateji kavramını açıklayınız.

İşletmelerin geleceğine de yön verme çabalarıyla birlikte her kurum rekabet avantajı elde etmek amacıyla stratejik yönetme ağırlık vermeye başlamışlardır. Strateji kavramı, örgüte yön vermek ve rekabet avantajı elde etmek için örgüt ve çevresini devamlı analiz ederek uyum sağlayacak amaçların belirlenmesi, faaliyetlerin planlanması ve gerekli araç ve kaynakların yeniden düzenlenmesi sürecini ifade etmektedir. Stratejik yönetim ise bir örgütte etkili stratejiler geliştirmeye, uygulamaya ve sonuçları değerlendirerek kontrol etmeye yönelik kararlar ve faaliyetler bütünüdür.

Liderlik nedir? 

Sosyal ve bilimsel alanda yapılan çalışmalar, liderlik kavramının kesin bir tanımının olmadığını göstermektedir. Farklı açılardan ele alınabilen liderlik, doğası gereği bir etkileme sürecini açıklamaktadır. Bu doğrultuda liderlik; belirli bir kişinin belirli bir grubu etkilemesi olarak görülebilir. Liderliğin temel bir grup insanın yönetilmesi değil, onları hedef doğrultusunda yönlendirerek, iş sürecinin gerçekleşmesinin sağlanmasıdır. “Lider aynı sistemde görev yapan kişileri belirli amaçlar doğrultusunda etkileyen, yönlendiren ve değiştiren; özellikle de insan ilişkilerine dayanan sosyal yetkiyi kullanan kişi olarak tanımlanabilir.

Yöneticilik ve liderlik arasındaki farklar nelerdir? 

Liderlikle ilgili olarak üzerinde durulması gereken diğer bir nokta yöneticilik ve liderlik kavramlarının doğru bir biçimde ifade edilmesi gerekliğidir. Bir lider yönetici konumunu gerektirmediği gibi, her yöneticinin lider olduğu da söylenemez. Liderin bir insan grubunu pesinden sürüklüyor olması, onları belirlenen hedefler doğrultusunda etkilemesi liderin yöneticilikle arasındaki en büyük fark olarak görülebilir. liderler sahip oldukları farklı özellikleriyle başkalarını etkileyen, hedeflere dayalı vizyon ve misyon oluşturabilen kişilerdir. Yöneticiler ise başkaları tarafından o pozisyona getirilmiş, onlar adına belirlenmiş hedeflere dayalı olarak çaba gösteren, işleri planlayarak, uygulayan ve denetleyen kişilerdir. Yöneticilerin ödül ve cezaya dayalı yasal bir gücü vardır. Liderlik bir süreç iken, yöneticilik bir konumdur. Liderlik, anlaşılabilir öğrenilebilir, gözlenebilir bir beceriler ve uygulamalar dizisidir. Özet olarak Yöneticilik bir meslektir ve işletmelerin kurulmasıyla ortaya çıkmıştır; liderlik ise bir davranış biçimidir. Belli bir amaç doğrultusunda bir araya gelen insanların var olduğu her ortamda liderlikten söz edilebilir.

Kurum içinde lider hangi durumlarda ödül ve cezayı kullanır? 

Kurumsal yapılanmaya bağlı olarak grup üyelerinin önceden belirlenmiş amaçlar doğrultusunda tutum ve davranış sergilemeleri beklenir. Bu amaca hizmet etmeyen tutum ve davranışların lider tarafından değerlendirilmesi ve uygun görülen uyarıların yapılması asıldır. Aynı şekilde bir grup üyesinin takdir edilen davranışları da yine lider tarafından değerlendirilerek ödüllendirilir. Böylelikle grup içinde motivasyonun sağlanması da mümkündür. 

Yönetim nedir? 

Literatüre bakıldığında yönetimle ilgili farklı açılardan birçok tanım yapılmıştır. Ekonomistlere göre yönetim, toprak, sermaye ve iş gücü ile birlikte üretim fonksiyonlarından biri olarak tanımlanabilirken, sosyal bilimciler için yönetim, bir sınıf ve saygınlık sistemi olarak nitelendirilmektedir. Daha kapsamlı bir tanımlamada yönetim; ortak bir amacı gerçekleştirebilmek için bir grup insanı iş birliğine yöneltme ve eşgüdümleme, gerekli faaliyetler en yüksek verimliği sağlayacak bir biçimde planlama, yerine getirme ve denetleme sürecidir.

Modern işletmecilik anlayışı içerisinde gittikçe önemi artan iletişim, halkla ilişkiler uygulamalarını hangi açılardan değiştirmiştir ? 

Modern işletmecilik anlayışı içerisinde iletişimin gittikçe artan önemi halkla ilişkiler uygulamalarının rolü ve kapsamını değiştirmiştir. Özellikle işletmelerin son yıllarda şeffaflık, hesap verebilirlik, süreklik, müşteri odaklılık yaklaşımları üzerinde titizlikle durması hedef kitlelerle kurumların etkileşimini sağlayan iletişim stratejilerine olanak tanıyan yönetsel anlayışın yerleşmesini sağlamıştır. Yönetsel süreçlerde iletişim odaklı bakış açısının hâkimiyet bir yönetim fonksiyonu olan halkla ilişkilerin önemini arttırmıştır. Bu kapsamda ele alındığında halkla ilişkiler kurumun iç ve dış hedef kitlelerine, kuruluşun varoluş nedeni ve geleceğe ilişkin vizyonunu aktaran önemli bir yönetim görevidir.

Yönetimin işlevlerinden biri olan örgütlemenin özellikleri nelerdir? 

Bu asama, yönetim sürecinde gerekli olan iş gücü, yer, araç gereç gibi gereksinimlerin saptanmasını ve gerektiği gibi bir araya getirilmesini içermektedir. Ayrıca görev ve yetki dağılımları yine bu aşamada gerçekleşir.

Günümüz yönetimlerinde tartışılan “lider yönetici” hangi özelliklere sahip olmalıdır? 

Çağımızda yaşanan köklü değişimler işletmecilik alanında yönetici ve lider kavramını yeniden tartışmaya açmakta ve stratejik hedeflerin başarımı için yöneticinin liderlik özelliğini sorgulamaktadır. Bu kapsamda değişimi yönetmek ve stratejik davranabilmek için yönetim örgütlerinde yönetici değil, lider yöneticilere ihtiyaç duyulmaya başlanmıştır. Yeni yönetim anlayışlarına göre liderlik gücü ve yeteneği taşıyan yöneticiler, yönetimde etkili ve başarılı yöneticiler sayılmaktadır. Bu anlayışa göre lider yöneticilere sahip olan kuruluşlar da, başarılı kuruluşlardır. Bu nedenle günümüz yönetimlerinde
‘idarecilik’ ve ‘yöneticilik’ yerine, ‘lider yöneticilik’ yer almıştır. Lider yöneticilik, öğrenebilen, bilimsel ve sanatsal bir boyutu olan bir meslektir. Lider yöneticilikte, bireysel akıl yerine ortak akıl; birey yerine ekip; emir yerine koçluk; yöneticilik yerine liderlik; sonuç odaklılık yerine süreç odaklılık; çok çalışmak yerine akıllı çalışmak esastır. Lider yöneticilik, vizyon yaratabilen ve yaşatabilen; arzulanan gerçeğin ve hedefin fotoğrafını çekebilen; bu hedef ve amaç tablosunun görünürlülüğünü sağlayabilen; söz konusu görüntüyü erişilir ve uygulanabilir kılan kişidir.

Blake ve Mauton’un Yönetsel Diyagram Modeli çalışması hangi liderlik teorisini açıklamaktadır? 

Özellikler teorisi konusunda yapılan çalışmalar geliştirildikçe, bu teorinin tek basına liderliği açıklamada yetersiz kaldığı görülmüştür. Bu durumda liderin kişisel özelliklerinden ziyade nasıl davrandıkları ve ne yaptıkları sorularına yanıt aranmıştır. Bu alanda yapılan çalışmaların başlıcaları ise, Ohio Eyalet Üniversitesi Çalışmaları, Michigan Üniversitesi çalışmaları, Blake ve Mauton’un Yönetsel Diyagram Modeli çalışmasıdır. Bu çalışmalarda liderin liderlik davranışlarını ortaya koyarken iki konuyu benimsemeleri yönetim bilimcilerin birleştikleri ortak nokta olmuştur. Bunlar: ‘işe veya göreve yönelik olma’ ve ‘kişiye yönelik olma’ özellikleridir.

Kurumsal yapı temelli olarak hiyerarşiden kaynaklanan ve liderin statüsü ile ilişkili güce ne ad verilir?

Kurumsal yapı temelli olarak hiyerarşiden kaynaklanan ve liderin statüsü ile ilişkili güce yasal (legitimate) güç denir. 

Etkili bir liderliğin kriterleri nelerdir? 

Etkili liderlik, sosyal bilimler alanında birçok terimde olduğu gibi bakış açısına göre farklılık gösteren bir kavramdır. Etkili liderin nasıl olması gerektiği ya da etkili lider kriterlerinin neler olduğu sorusu üzerinde durulduğunda, temel olarak kurumun hedeflerine ulaşması ile etkili liderlik arasında bir bağ olduğu söylenebilir. Bununla birlikte grubun sürekliliği, büyümesi, kapasitesi, performansı, çalışanların lidere yönelik tutum ve davranışları da etkili liderlik kriterlerini oluşturur.

Yasal güç nedir? 

Kurumsal yapı temelli olarak hiyerarşiden kaynaklanan ve liderin statüsü ile ilişkili güçtür. Otoriter güç olarak da ifade edilebilen bu kaynak, lider ile çalışanlar arasında ast ve üst ilişkisini açıklamaktadır.

Durumsal teorilerde öne çıkan modeller nelerdir? 

Bu yaklaşımda da ön plana çıkan modeller:

• Fred Fiedler’n Durumsallık Modeli
• Yol-Amaç Modeli
• Hersey ve Blanchard’ın Yasam Eğrisi Yaklaşımı
• Vroom-Jago-Yetton Modeli 

“Liderliğe İkame Kuramı” nedir?

Liderliğe İkame Kuramı: “Bir lider tarafından yapıyı harekete geçirme davranışının
gösterilmesi, yalnızca liderin grubu için görevin yapılandırılmamış bulunduğu durumlarda etkin olacaktır. Başka bir deyişle, şayet görevin kendisi büyük ölçüde yapılanmış ise, liderin yapıyı harekete geçirmeye yönelik herhangi bir davranışta bulunması gerekmeyecektir. Kısacası, yapılanmış koşulların varlığı liderliği ikame edebilecektir”

Yönetim sürecinde gerekli olan iş gücü, yer, araç gereç gibi gereksinimlerin saptanmasını ve gerektiği gibi bir araya getirilmesini içeren yönetim işlevi hangisidir?

Yönetim sürecinde gerekli olan iş gücü, yer, araç gereç gibi gereksinimlerin saptanmasını ve gerektiği gibi bir araya getirilmesini içeren yönetim işlevi örgütlemedir.

Liderlik teorileri nelerdir?

Liderlikle ilgili pek çok teori bulunmaktadır. Bu teorileri özellikler teorisi, davranışsal teoriler, durumsal teoriler ve liderlik teorilerindeki yeni yaklaşımlar olarak sınıflamak mümkündür.

Kurumiçi iletişim sürecinin yönetilmesinde liderin görevleri nelerdir?

Kurumiçi iletişim sürecinin yönetilmesinde liderin görevlerini şu şekilde sıralamak
mümkündür:

• Çalışanları çift yönlü bir iletişime özendirmek amacıyla sürekli temas hâlinde olmalıdır.
• Çalışanlar arasındaki iletişimi güçlendirmelidir ve varsa iletişim engellerinin ortadan kaldırılmasına yönelik ortak görüşmeler düzenlemelidir.
• Yönetim sürecinin her aşaması hakkında çalışanlara sürekli bir bilgi akışı sağlamalıdır. Böylelikle çalışanlarda bilinmezlikten doğabilecek güvensizliğin önüne
geçilebilmektedir.
• Çalışanların istek ve eleştirilerini rahat bir şekilde iletebilmelerini sağlamalıdır.
• Lider eğer yönetici konumunda değilse ast-üst ilişkilerinin olumlu yönde ilerlemesine yönelik aracı olmalıdır.

Liderlerin ortak özellikleri nelerdir? 

Liderlerin ortak yanları şunlardır:

• Lider, takipçileri bulunan kimsedir.
• Etkili bir liderin mutlaka sevilen ya da takdir edilen biri olması gerekmez. Önemli olan gerçekler uygulamasıdır.
• Liderler sürekli gündemdedir. Bu nedenle örnek oluştururlar.
• Liderlik; yüksek mevki, ayrıcalıklar, unvan veya para değil, sorumluluktur.
• Liderler, kuruluşların başarıya götürecek yaklaşımlara saygı üstlendiği misyon ve hedefler sonuçları araştırır.
• Çalışanlarının gücünden korkmaz, ekip çalışmalarına inanır yetenekli insanları yanlarında ster ve onların yaratıcılıklarına saygı duyarlar. 

Kadın liderlerin özellikleri nelerdir? 

Kadın liderler ile erkek liderler arasında liderlik davranışları anlamında bir fark yoktur. Pek çok kadın yönetici kendi liderlik anlayışını dönüşümsel liderlik olarak ifade etmektedir.

Daniel Goleman’ın tanımladığı altı ayrı liderlik tarzı nelerdir? 

Daniel Goleman üç binin üzerinde yöneticiyle gerçekleştirdiği araştırma sonuçlarına dayanarak geliştirdiği altı ayrı liderlik tarzı belirlemiştir. Bunlar;

• Dayatıcı
• Güven verici
• Yakınlık sağlayıcı
• Demokratik
• Sürükleyici
• Yönlendirici liderliklerdir. 

Yönetim bir süreç olarak ele alındığında hangi özelliklere sahiptir?

Yönetim, bir süreç olarak ele alındığında, özellikleri aşağıdaki gibi özetlenebilir. Yönetim;
• İnsana yönelik bir süreçtir,
• Grup niteliği taşımaktadır,
• Amaca yöneliktir,
• Otorite sürecidir,
• İş bölümü ve uzmanlaşmaya dayanmaktadır,
• Rasyonel bir süreçtir,
• Evrensel bir karakteristiğe sahiptir,
• İletişimi temel almaktadır.

İşletmeler açısından bir liderden beklenen görev ve davranışlar nelerdir?

İşletmeler açısından bir liderden beklenen görev ve davranışlar vardır. Bunlar:

• Firmayı başarıya götürecek bir strateji oluşturma,
• Firmanın yapması gereken işin özünü belirleme,
• İnsanları ikna etme,
• İnsanları dinlemeye çalışma,
• Eğer işletmenin içinde bulduğu şartlar, belirsiz ve verilmesi gereken zor kararlar
varsa, liderler kararı vermeli, seçmeli ve harekete geçmelidir.

Liderin kurum içerisindeki fonksiyonlarından biri olarak “Grup Sembolü Olarak Lider” neyi ifade eder? 

Grup Sembolü Olarak Lider: Kişilerin kurum içerisinde sahip oldukları statülerin sembolleri vardır. Kişinin görevine göre oturduğu oda, mobilyalar, kendisine sağlanan olanaklar ve ayrıcalıklar kişinin görevinin sembolü olarak görülür. Aynı şekilde kurum içindeki grupların da grubun rengi, rozeti vb. kendilerine has sembolleri vardır. Bazı durumlarda bir grubun devamlı lideri olan, grubun sürekliliğini sağlayan kişi aynı zamanda o grubun sembolü olabilir.

Liderlik teorilerindeki yaklaşımlardan biri olan “Antrenör Tipi Liderlik” neyi ifade eder?

Antrenör Tipi Liderlik: Bu tip liderlik faydalı ve gerekli yetenekleri öğrenmek ve kullanmakta diğerlerine yardımcı olmaktır.

Hakim ve Aracı Olarak Liderin görevleri nelerdir? 

Grup üyelerinin uyumundan sorumlu olan lider, grup üyeleri arasında oluşan anlaşmazlıkların ortadan kaldırılması noktasında aracı görev üstlenmektedir. Grup üyelerinin birbirlerine davranış biçimleri, aralarındaki ilişkinin nasıl olması gerektiği, yani grup üyelerinin arasındaki ilişkinin düzenlenmesi liderin fonksiyonlarındandır.

Suç Üslenen veya Üyelere Babalık Yapan Kişi Olarak liderin fonksiyonları nelerdir? 

Kimi zaman bir lider temsil ettiği ve sorumluluğunu üstlendiği grubun ya da bir grup üyesinin yaptığı hataları üstlenebilir. Doğal bir fonksiyon olarak görülebilen bu durum liderin grup üyeleriyle kurduğu ilişkinin düzeyini belirleyicidir.

Liderlikle ilgili teoriler nelerdir? 

Bu teorileri,

• Özellikler Teorisi
• Davranışsal Teoriler
• Durumsal Teoriler
• Liderlik Teorilerindeki Yeni Yaklaşımlar olarak sınıflamak mümkündür. 

Liderin, kurum kültürünün aktarılmasında oynadığı rolü açıklayınız. 

Kurumiçi halkla ilişkiler çerçevesinde yönetilmesi gereken ve etkin lidere ihtiyaç duyulan bileşenlerden bir tanesi kurum kültürüdür. Kurumun sahip olduğu değerler ve inançlar bütünü olarak açıklanabilen kurum kültürü, uzun bir süreçte oluşmaktadır. Bu sürecin en önemli parçalarından biri ise kurum çalışanlarını yönlendirebilen, onlara ilham kaynağı olabilen liderlerdir. Lider, kurumiçi halkla ilişkilerin yönetilmesi çerçevesinde kurum kültürünün çalışanlara aktarılmasında ve benimsetilmesinde taşıyıcı rol üstlenmektedir. Çalışanlar için fikir lider konumunda olan ve birinci ağız olarak açıkladıkları görüşlerle çalışanları etkileme gücüne sahip ve kurumun değerlerle devamlılığını sağlayan liderler, çeşitli iletişim yöntemleriyle kurumsal değerlerin işletme genelinde paylaşılmasını sağladıklarından, kurum kültürünün en önemli halkasını oluşturmaktadırlar.

Kurumiçi iletişim sürecinin yönetilmesinde liderin görevleri nelerdir? 

• Çalışanları çift yönlü bir iletişime özendirmek amacıyla sürekli temas hâlinde olmalıdır.
• Çalışanlar arasındaki iletişimi güçlendirmelidir ve varsa iletişim engellerinin ortadan kaldırılmasına yönelik ortak görüşmeler düzenlemelidir.
• Yönetim sürecinin her aşaması hakkında çalışanlara sürekli bir bilgi akışı sağlamalıdır. Böylelikle çalışanlarda bilinmezlikten doğabilecek güvensizliğin önüne geçilebilmektedir.
• Çalışanların istek ve eleştirilerini rahat bir şekilde iletebilmelerini sağlamalıdır.
• Lider eğer yönetici konumunda değilse ast-üst ilişkilerinin olumlu yönde ilerlemesi ne yönelik aracı olmalıdır. 

Liderlik ve yöneticilik arasındaki farklar nelerdir?

Liderler sahip oldukları farklı özellikleriyle başkalarını etkileyen, hedeflere dayalı vizyon ve misyon oluşturabilen kişilerdir. Yöneticiler ise başkaları tarafından o pozisyona getirilmiş, onlar adına belirlenmiş hedeflere dayalı olarak çaba gösteren, işleri planlayarak, uygulayan ve denetleyen kişilerdir. Yöneticilerin ödül ve cezaya dayalı
yasal bir gücü vardır. Liderlik bir süreç iken, yöneticilik bir konumdur. Liderlik, anlaşılabilir öğrenilebilir, gözlenebilir bir beceriler ve uygulamalar dizisidir.

Etkili liderlik nedir?

Etkili liderlik, sosyal bilimler alanında birçok terimde olduğu gibi bakış açısına göre farklılık gösteren bir kavramdır. Etkili liderin nasıl olması gerektiği ya da etkili lider kriterlerinin neler olduğu sorusu üzerinde durulduğunda, temel olarak kurumun hedeflerine ulaşması ile etkili liderlik arasında bir bağ olduğu söylenebilir. Bununla birlikte grubun sürekliliği, büyümesi, kapasitesi, performansı, çalışanların lidere yönelik tutum ve davranışları da etkili liderlik kriterlerini oluşturur.

Bir grup sembolü olarak liderin fonksiyonunu açıklayınız. 

Kişilerin kurum içeresinde sahip oldukları statülerin sembolleri vardır. Kişinin görevine göre oturduğu oda, mobilyalar, kendisine sağlanan olanaklar ve ayrıcalıklar kişinin görevinin sembolü olarak görülür. Aynı şekilde kurum içindeki grupların da grubun rengi, rozet vb. kendilerine has sembolleri vardır. Bazı durumlarda bir grubun devamlı lider olan, grubun sürekliliğini sağlayan kişi aynı zamanda o grubun sembolü olabilir.

Çalışanlara karşı sorumluluk sahibi bir lider kurum kültürünün aktarılmasında hangi özellikleri taşımalıdır?

Çalışanlara karşı sorumluluk sahibi bir lider kurum kültürünün aktarılmasında şu özellikleri taşımalıdır: 

• Anlamları oluşturucu, düzenleyici ve etkileyicidir.
• Simge, ideoloji, efsane, özel bir kurum dili, inanç ve törenlerin yaratıcısıdır. Bunları gerektiğinde dönüştürüp değiştirebilmektedir.
• Örgüt yapısını canlandırıcı, harekete geçirici ve esneklik kazandırıcıdır.
• Bir tür mimardır.
• Yükseltici, özendirici, ruh ve ilham vericidir. İnsanları yenilik yapmaya ve böylelikle
gelişmeye özendirir.
• Çalışanların bilinçaltında bulunanları, bilinç düzeyine çıkarır.
• Manevî bir özellik taşır. İnanırlık ve coşku izleyicileri ile bütünleşmesinin iki özelliğidir. 

• Bu tür lider, lider ve izleyicileri birbirini yüksek motivasyon ve moral düzeylerine ulaştıracak biçimde ilişki kurduklarında ortaya çıkar. Kişilerin yaşamına anlam
verme üzerine kurulur.
• Çevresel koşulların sürekli değişimi, önceden belirlenen rol gereklerine göre hareket etmeyi normal, rutin yönetimi değil, yenilikçilik ve yaratıcılığı gerektirir. Bu da
kurumsal amaçların vb. yeniden biçimlenmesini, dönüştürülmesini gerektirir.

Güney’e göre davranışsal teoriler hangi açılardan eleştirilmektedir? 

Özellikler kuramı liderlerin kişilik özelliklerine, davranışsal teoriler ise liderlerin davranış biçimlerine odaklanmıştır. Güney’e göre (2007: 366), özellikle davranışsal kuramlar liderlik sürecinin anlaşılmasına önemli katkılarda bulunmakla birlikte çevreye ve koşullara ağırlık vermemeleri ve genelde demokratik liderlik tarzlarının daha etkili olduğunu kabul etmeleri nedeniyle eleştirilmişlerdir.

Liderlik teorilerine yeni yaklaşımları açıklayınız. 

Yönetim ve organizasyon alanında ortaya çıkan gelişmeler, liderlik alanında da yeni yaklaşımların ortaya çıkmasına yol açmıştır. Bu yaklaşımlardan başlıcaları şunlardır;

• Dönüşümsel Liderlik
• Karizmatik Liderlik
• Antrenör Tip Liderlik
• Liderliğe İkame Kuramı
• Kadın Liderler 

Liderin kurum içerisinde fonksiyonlarından biri olarak “Kontrolör Olarak Lider” neyi ifade eder? 

Kontrolör Olarak Lider: Kurum içinde görev alan bir lider, bağlı bulunduğu grubun
kontrolörü konumundadır. Her kurumun kendi içinde barındırdığı farklı özellikte ve
farklı nitelikte gruplar vardır. Grup liderinin, bu grubun oluşumun etkili olduğu kadar,
grup üyelerinin amaçlara uyumluluğunu kontrol yetkisine de sahiptir.

Liderin grup içerisindeki fonksiyonları nelerdir? 

• Uygulayıcı Olarak Lider
• Planlayıcı Olarak Lider
• Uzman Olarak Lider
• Sözcü Olarak Lider
• Kontrolör Olarak Lider
• Ödüllendiren ve Cezalandıran Olarak Lider
• Hakem ve Aracı Olarak Lider
• Örnek Olarak Lider
• Grup Sembolü Olarak Lider
• Suç Üslenen veya Üyelere Babalık Yapan Kişi Olarak Lider 

Yönetim işlevleri olarak adlandırılan faaliyetler bütünü hangi başlıklar altında ele alınır?

Yönetim işlevleri olarak adlandırılan faaliyetler bütünü planlama, örgütleme, yöneltme, koordine ve kontrol etme olmak üzere toplam beş baslık altında ele alınmaktadır.

Liderlik teorilerindeki yeni yaklaşımlardan biri olan “Dönüşümsel Liderlik” neyi ifade eder?

Dönüşümsel Liderlik: Dönüşümcü liderlik anlayışa göre, lider izleyicilerin ihtiyaçlarını, inançlarını ve değer yargılarını değiştiren, organizasyonları değişim ve yenilenmeyi gerçekleştirerek üstün performansa ulaştıran kişidir.

İşletmelerin satış rakamları ve kar artışları üzerinde liderlerin etkisini araştıran araştırmacılar kimlerdir? 

Liberson ve O’Conner’in araştırmalarına göre işletmenin satış rakamları, kârı, kâr artısı gibi yönler üzerinde liderin etkisinin %67’ye kadar çıkabileceğini göstermiştir. Yine araştırmalar işletmelere göre farklılık olsa da liderin işletmenin kârlılığını %8, satışlarını %7 ve kâr artış oranını da %15 civarında etkilediğini ortaya koymuştur.

Kurum kültürünün aktarılmasında bir liderin taşıması gereken özellikleri nelerdir? 

• Anlamları oluşturucu, düzenleyici ve etkileyicidir.
• Simge, ideoloji, efsane, özel bir kurum dili, inanç ve törenlerin yaratıcısıdır. Bunları gerektiğinde dönüştürüp değiştirebilmektedir.
• Örgüt yapısını canlandırıcı, harekete geçirici ve esneklik kazandırıcıdır.
• Bir tür mimardır.
• Yükseltici, özendirici, ruh ve ilham vericidir. İnsanları yenilik yapmaya ve böylelikle gelişmeye özendirir.
• Çalışanların bilinçaltında bulunanları, bilinç düzeyine çıkarır.
• Manevî bir özellik taşır. İnanırlık ve coşku izleyicileri ile bütünleşmesinin iki özelliğidir. Özetle bu tür liderlik, Jay Mac Gregor Burns’un ortaya koyduğu kavramıyla dönüştürücü liderliktir.
• Bu tür lider, lider ve izleyicileri birbirini yüksek motivasyon ve moral düzeylerine ulaştıracak biçimde ilişki kurduklarında ortaya çıkar. Kişilerin yaşamına anlam verme üzerine kurulur.
• Çevresel koşulların sürekli değişimi, önceden belirlenen rol gereklerine göre hareket etmeyi normal, rutin yönetim değil, yenilikçilik ve yaratıcılığı gerektir. Bu da kurumsal amaçların vb. yeniden biçimlenmesini, dönüştürülmesini gerektirir. 

Lider olmanın gereklilikleri nelerdir?

Lider;
• Kendisini tanımalı ve geliştirmelidir,
• Yeterli bir bilgiye sahip olmalıdır,
• Sorumluluk duygusuna sahip olmalıdır,
• Yerinde karar vermelidir,
• Her zaman bir lider gibi davranmalıdır,
• Grup üyelerini tanımalı ve korumalıdır,
• Grup üyelerini bilgilendirmelidir,
• Grup üyelerinde sorumluluk duygusunu geliştirmelidir,
• Kurumun mevcut imkânlarını en iyi şekilde kullanmalıdır.

Daniel Goleman’ın üç binin üzerinde yöneticiyle gerçekleştirdiği araştırma sonuçlarına dayanarak geliştirdiği liderlik tarzlarından biri olan demokratik lider tarzının etkin olduğu durum hangisidir?

Daniel Goleman’ın üç binin üzerinde yöneticiyle gerçekleştirdiği araştırma sonuçlarına dayanarak geliştirdiği liderlik tarzlarından biri olan demokratik lider tarzının etkin olduğu durum; destek ya da konsensüs oluşturmak veya değerli elemanlardan
girdi almaktır. 

Liderlik teorilerindeki yeni yaklaşımlar nelerdir?

Liderlik teorilerindeki yeni yaklaşımlar şunlardır: Dönüsümsel Liderlik, Karizmatik Liderlik, Antrenör Tipi Liderlik, Liderliğe İkame Kuramı, Kadın Liderler.

Liderlik teorilerindeki yeni yaklaşımlardan biri olan “Karizmatik Lider” neyi ifade eder?

Karizmatik Lider: Bu tarz liderler yönetimin kahramanları olarak kabul gören
ve geleceğe ilişkin vizyonları olan, yaratıcı fikirler ortaya koyan insanlardır. Karizmatik liderlik demokratikleşmeyi ve gruplar içerisinde hiyerarşi, geleceğe yönelim, misyon ve hedeflere ulaşmayı sağlamak amacıyla koşulları hazırlamak için ortaya çıkmaktadır.