Kurum Uygulamaları Dersi 7. Ünite Sorularla Öğrenelim

Çocuk Gelişimi Bölümünden mezun olan öğrencilerin Milli Eğitim Bakanlığı ve Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığına bağlı kuruluşlar dışında çalışma alanları bulunmakta mıdır?

Üniversitelerin Çocuk Gelişimi Bölümünden mezun olan öğrencilerin Millî Eğitim Bakanlığına ve Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığına bağlı kurum ve kuruluşlar haricinde de çalışma alanları bulunmaktadır. Çocuk gelişimciler, Sağlık Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve Adalet Bakanlığına bağlı kurum ve kuruluşlarda çalışma ve uygulama alanları bulmaktadırlar.

Sağlık bakanlığı Kurtuluş Savaşı sonrasında hangi isimle kurulmuştur?

Sağlık Bakanlığı, Kurtuluş Savaşı sonrası yaraların sarılması ve mevzuatların geliştirilmesi amacıyla Türkiye Büyük Millet Meclisinin açılışının hemen ardından 3 Mayıs 1920 tarihinde 3 sayılı Büyük Millet Meclisi İcra Vekillerinin Sureti-i İntihabına Dair Kanunu’nun 1. maddesi ile Sıhhıye ve Muavenet-i İçtimaiye Vekâleti (Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı) adı altında oluşturulmuştur.

Çocuk gelişimcilere Sağlık Bakanlığına bağlı hangi kurum ve kuruluşlarda yer verilmektedir?

Sağlık Bakanlığına bağlı birçok kurum ve kuruluşta çocuk gelişimcilere yer verilmektedir. Bu kurum ve kuruluşları şu şekilde sıralayabiliriz:

• Ana-Çocuk Sağlığı ve Aile Planlama Merkezleri (AÇSAP)
• Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumuna Bağlı Hastaneler
• Hastanelere Bağlı Kurum Kreşleri ve Anaokulları
• Çocuk İzlem Merkezleri (ÇİM)
• Çocuk Koruma Uygulama ve Araştırma Merkezleri (ÇOKMED)
• Sağlık Bakanlığı Danışma ve Destek Hatları

Ana-Çocuk Sağlığı ve Aile Planlama Merkezleri neden kurulmuştur?

Günümüzde sağlık hizmetlerine duyulan ihtiyacın artması bakımından toplumun en öncelikli kesimi olarak kabul edilen kadın, anne ve çocukların sağlık kalitesinin yükseltilmesi amacıyla Sağlık Bakanlığı bünyesinde Ana-Çocuk Sağlığı ve Aile Planlama Merkezleri kurulmuştur. Bu merkezlerde aynı zamanda üreme sağlığı hizmetleri kapsamında aile planlaması hizmetleri ve diğer sağlık birimleriyle işbirliği hâlinde koruyucu sağlık hizmetleri de verilmektedir. Ana ve çocuk sağlığı, üreme sağlığı ve aile planlaması ile ilgili yeterince hizmet verilemeyen ve birinci basamak sağlık kuruluşlarının eksik olduğu yerlere öncelik verilerek il merkezlerinde her 100 bin nüfusa bir adet, ilçe merkezlerinde ise nüfusu en az 30 bin olan ilçe
merkezlerinde de bir adet Ana-Çocuk Sağlığı ve Aile Planlama Merkezi kurulmaktadır.

İl Sağlık Müdürlüğüne bağlı olarak çalışan Ana-Çocuk Sağlığı ve Aile Planlama Merkezlerinin genel faaliyetleri nelerdir?

İl Sağlık Müdürlüğüne bağlı olarak çalışan Ana-Çocuk Sağlığı ve Aile Planlama Merkezlerinin genel faaliyetleri şu şekilde sıralanabilir:

• İlde yataklı veya yataksız sağlık hizmeti veya destek hizmeti veren kuruluşlar ve sağlık eğitimi veren diğer kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapmak.
• Temel sağlık hizmetleri ve tıp etiği ilkeleri ışığında kadın ana ve çocuk sağlığı ile ilgili koruyucu ve tedavi edici hizmetleri laboratuar hizmetlerini aile planlaması hizmetlerini ve bunlar ile ilgili konulardaki teorik ve beceri kazandırma eğitim ve danışmanlık hizmetlerini vermek.
• Kadın ana ve çocuk sağlığı ile ilgili yürüttüğü hizmetlerin kayıt ve bildirimlerini yapmak.
• İlin birinci basamak sağlık hizmetlerini veren kuruluşlarında görev yapan sağlık personelinin kadın ana ve çocuk sağlığı ve aile planlaması dahil üreme sağlığı konularında hizmet içi eğitimlerini yürütmek.
• Gerektiğinde il dışından gelen sağlık personelinin de kadın ana ve çocuk sağlığı ve aile planlaması dahil üreme sağlığı konularında eğitimlerini sağlamak.
• Mesleki eğitim kurumları için çocuk adölesan kadın ve erkek üreme sağlığı aile planlaması dahil hizmetleri ile ilgili olarak mezuniyet öncesi ve sonrası uygulamalı öğretim hizmetlerinde işbirliğinde bulunmak.

Lisans mezunu çocuk gelişimcilerinin görev, yetki ve sorumlulukları nelerdir?

6 Şubat 1997 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan Ana-Çocuk Sağlığı ve Aile Planlanması Merkezleri Yönetmeliği ile sağlık merkezlerinde çalışan sağlık personeli kapsamına ilk defa lisans mezunu çocuk gelişimcilerde alınmıştır. Bu kapsamda lisans mezunu çocuk gelişimcilerinin görev, yetki ve sorumlulukları şu şekilde belirtilmiştir:

• Merkez’in imkânları ve mevzuat çerçevesinde baştabibin yapacağı iş bölümüne tabi olarak görev alanının gerektirdiği tüm hizmetleri vermek.
• İl genelinde birinci basamak sağlık kuruluşlarında sunulan çocuk gelişimi hizmetlerinin geliştirilmesi ile ilgili değerlendirmeler yapmak; plan program ve projeler üretmek ve bunların uygulanması ve kurum içi ve dışı işbirliği imkânlarının yaratılabilmesi için baştabibin sorumluluğunda 4ağlık Müdürlüğündeki ilgili şube ile işbirliği içinde çalışmalar yapmak.
• Görev alanı ile ilgili olarak Merkezin danışmanlık halk sağlığı eğitimi ve diğer eğitim etkinliklerinin planlanması ve yürütülmesinde görev almak; sürdürülen çocuk gelişim programlarına yönelik verileri toplamak; toplanan verileri değerlendirmek üzere ilgili sağlık personeli ile işbirliği yapmak ve periyodik raporlar hazırlayarak baştabibe sunmak.
• Sunduğu hizmetlerle ilgili kayıt tutmak.
• Merkez’in sahaya yönelik çalışmalarının planlanması yönlendirilmesi ve yürütülmesinde görev almak.
• Baştabibin vereceği benzer görevleri yapmak.

Lisans mezunu çocuk gelişimciler, Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumuna bağlı kurum ve kuruluşlarda hangi faaliyetlerde bulunurlar?

Lisans mezunu çocuk gelişimciler, Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumuna bağlı kurum ve kuruluşlarda şu faaliyetlerde bulunurlar:

• Çocuk gelişimcilerin ilk ve en önemli görevlerinden biri doğumdan itibaren ergenlik döneminin sonuna kadar çocukların zihinsel, dil, motor, öz bakım, sosyal ve duygusal gelişim alanlarını gelişimsel açıdan nitel ve nicel anlamda değerlendirmektir. Değerlendirme gerçekleştirilirken nicel ölçümler olarak kabul edilen standartlaştırılmış, geçerlik ve güvenirliği yapılmış bilişsel, dil, motor, sosyal ve duyuşsal alanları değerlendirecek özellikteki gelişimsel ve psikometrik testleri çocuklara uygular. Uygulanan ölçek sonuçları doğrultusunda değerlendirmeler yapar. Değerlendirme sonuçları aynı kurumda çalışan psikolog veya psikiyatırlarla paylaşır.
• Çocuğun gelişimsel değerlendirmesi sonucu gereksinimlerinin ve gelişimsel hedeflerin belirlenmesi işlemini gerçekleştirir.
• Belirlenen hedefler doğrultusunda çocuk ve aile için gelişimsel destek programları hazırlar, uygulamasını gerçekleştirir ve sonuçlarını raporlar. Gelişimsel destek programların en önemli aşamalarından birisi de izleme (takip) çalışmasıdır. Yani gelişim destek programı sonrasında da çocuğun gelişimsel durumu gözlem altında tutulur. Bu sayede geliştirilen gelişimsel destek programının etkililiği belirlenmiş olur. Eğer belirlenen hedeflere ulaşılamamış ise yeni destek programları ile çocuğun gelişimi desteklenir. Aynı zamanda destek programlarının daha etkili sonuçlar vermesi için ailenin ev ortamında uygulama yapması istenebilir. Bu nedenle çocuk gelişimcilerin hazırladıkları gelişimsel destek programı hakkında aileye detaylı bilgi vermesi uygulama örneklerinin birlikte yapılması gerekmektedir.
• Doğumdan önce aileyi, çocuk gelişimi ile ilgili olarak gerekli doğru ve sağlıklı yönlendirmelerle
  bilgilendirmek ve bu süreç boyunca desteklemek gerekir. Bu süreçte aile ya hekim tarafından çocuk gelişimcilere yönlendirilir ya da direk olarak çocuk gelişimciye başvurabilir. Aile ile görüşmeye başlayan çocuk gelişimci öncelikli olarak aileye, bebek ile sağlıklı iletişimin nasıl kurulacağı, nasıl bağ kurulması gerektiği, aile üyelerinin bebekle yaşama nasıl uyum sağlaması gerektiği konularında bilgilendirmeler yapmalıdır. Eğer annenin ilk doğumu değilse ve evde kardeş de varsa hem aileyi hem de diğer kardeşi bu duruma hazırlamada uygun tutumların nasıl sergileneceği konusunda desteklerde bulunmalıdır. Aile ile görüşme sıklığı anne adayının ve diğer ebeveynlerin gereksinimleri doğrultusunda çocuk gelişimciler ile birlikte planlanmalıdır.
• Çocuğun ilerleyen yaşlarında gelişimsel açıdan performansı, ilgileri ve gereksinimleri değişmektedir. Bu nedenle çocuğun gelişimi belirli aralıklarla izlenmelidir. Aynı zamanda aile ile birlikte bir gelişimsel takip programı hazırlamalı ve belirlenen tarihlerde ailelerin çocuklarının gelişimsel takiplerini yapılabilmeleri için iletişim hâlinde olmalıdır.
• Çocuk gelişimciler, çocuğun tıbbi süreci ile ilişkili izlemler yapmamalıdır. Sadece gelişimsel değerlendirmeler yapmak, izlemek ve gerekli olan destek programlarını hazırlamakla sorumludur. Böyle bir konu ile ilgili gelen ebeveynleri ilgili hekimlere yönlendirilmelidir.
• Çocuğun gelişiminin desteklenmesinde aile önemli bir yapı oluşturur. Bu nedenle çocuk gelişimciler sadece çocuğa değil aileye de rehber olabilecek programlar uygulamalıdır. Ailenin çocuk ile geçirdiği kaliteli zaman süresinin arttırılması için onların tutum ve davranışlarını değiştirmeye yönelik aile destek programlarını ebeveynlere sunar, izlemeler yapar ve aile ile birlikte değerlendirmeler yapar.
• Çocuğun gelişimini etkileyen faktörlerden biri de çevresel koşullardır. Bu bağlamda çocuk gelişimcilerin bir diğer görevi de çocuğun sosyal çevresindeki koşulları (ev, okul gibi) incelemektir. Gelişimi en üst düzeyde destekleyecek koşulların oluşturmasında gerekli görülen birimler veya kişiler ile iletişime geçerek, bu olumsuz koşulların ortadan kaldırılmasını sağlar.
• Çocuk gelişimciler, hastanelerde sadece normal gelişim gösteren çocuklarla ilgilenmez. Özel gereksinime ihtiyacı olan veya gelişimsel geriliği belirlenmiş çocukların da gelişimin desteklenmesi için görev alırlar. Bu nedenle çocuk gelişimciler, bu durumda olan çocuklar için “erken müdahale programları” hazırlamak ve sunmakla da yükümlüdürler. Ayrıca süreç içerisinde üstün yetenekli olan, öğrenme güçlüğü olan, zihinsel
  yetersizliği, dil ve konuşma, görme, ortopedik, işitme, nörolojik, genetik, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocuklarla da karşılaşılabilir. Bu çocukların gelişimsel ve psikometrik ölçümlerini yapar. Bu kapsamda da özel gereksinimleri olan çocukların özelliklerine uygun olarak hem çocuklara hem de ailelere gelişimsel destek programları hazırlamak, uygulamak, değerlendirmek ve raporlaştırmak yine çocuk gelişimcilerin sorumluluğu altındadır. Değerlendirme ve izlem sonuçlarının raporlarını kurum içinde gerekli kurul ve komitelere sunar.
• Çocuk gelişimciler, dezavantajlı ve risk altındaki çocuklarla da ilgilenmektedirler. Dezavantajlı çocuklar, ekonomik durumları, cinsiyetleri, etnik veya dilsel kökenleri, dinleri, politik statüleri gibi nedenlerden toplumsal ve ekonomik olarak diğer bireylere göre daha az imkânları olan çocuklardır. Örneğin sığınmacı çocuklar buna bir örnektir. Sığınmacı çocuklar hem ekonomik, hem etnik, hem de dilsel nedenlerden dolayı diğer çocuklara göre daha az imkânları olan çocuklardır. Risk altındaki çocuklara ise, çalışan ve çalıştırılan çocuklar, sokak çocukları, suça itilen çocuklar ve istismara maruz kalan çocuklar örnek verilebilir. Çocuk gelişimciler, dezavantajlı ve risk altındaki çocukların gelişimlerinin desteklenebilmesi için ilk olarak risk faktörlerini belirlemelidir. Risklerin belirlenmesi ile ekibi bilgilendirir, koruyucu ve önleyici önlemleri alır. Aynı süreç içerisinde gelişimi destekleyici çalışmalara da başlar.
• Hastanede tedavi alacak veya uzun süreli tedavi alan çocuk ve ebeveyni için ortamı ve süreci hazırlar ve çocuğun hastane ortamına uyum sürecini yürütür. Bu uyum süreci çerçevesinde hastaneye uyum programı hazırlar, çocuk ve ailesi ile program kapsamındaki çalışmaları gerçekleştirir. Ayrıca hastanede uzun süreli tedavi alan çocukların kaygılarını azaltmak için çalışmalar düzenler. Bu kapsamda hastanelerde oyun merkezleri ve aktivite alanları oluşturulabilir.
• Hastanede uzun süreli tedavi almalarına bağlı olarak çocuklar, eğitimsel anlamda da eksiklikler yaşayabilirler. Bu nedenle çocuk gelişimciler, onların eğitimsel gereksinimlerine de cevap vermelidirler. Materyaller tasarlama, oyun, yazılı materyalleri uygulama gibi etkinlikleri çocuklarla birlikte gerçekleştirirler.

Bakımevi müdürü olarak çalışan çocuk gelişimcilerin görevleri nelerdir?

Bakımevi müdürü olarak çalışan çocuk gelişimcilerin görevleri şunlardır:

• Bakımevinin işletilmesinde ve yönetilmesinde kurum ile koordinasyon sağlamak.
• Bakımevinin yıllık ihtiyaçlarını tespit etmek.
• Kaliteli hizmet verilebilmesi için gerekli tedbirleri almak.
• Görevli personelin eğitimi ile ilgili tedbirleri almak ve bunun için gerekli çalışmaları yapmak.
• Bakımevinin temizlik ve sağlık şartlarının ve beslenme ve eğitim hizmetlerinin yeterli olup olmadığını kontrol etmek.
• Hizmetle ilgili harcama ve kayıtların düzenli olarak tutulmasını sağlamak ve harcamaları kontrol etmek.
• Mevzuatın gerektirdiği diğer kayıt ve evrakların düzenli olarak tutulmasını ve saklamasını sağlamak.
• Bakımevine alınacak çocuklarla ilgili değerlendirmeleri yaparak ilgili birime tekliflerde bulunmak.

Çocuk İzleme Merkezlerinin amacı nedir?

Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Ruh Sağlığı Programları Daire Baş- kanlığı merkezinde yürütülen Çocuk İzlem Merkezinin temel amacı; başta çocukları cinsel saldırılara karşı korumak ve örselenmelerini en aza indirmektir. Bu nedenle ÇİM’ler çocuğun ruh ve beden sağlığını bozabilecek dış faktörleri tespit etmeyi ve tedbir amaçlı stratejik kararlar oluşturmayı hedeflemektedir. ÇİM kurulu, Sağlık Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Millî Eğitim Bakanlığı, Diyanet İşleri Başkanlığı ve Adli Tıp Kurumu Başkanlığından birer temsilci olmak üzere toplam yedi üyeden oluşur. Türkiye’de faal olarak 20 Çocuk İzlem Merkezi bulunmaktadır.

Lisans mezunu çocuk gelişimciler, Çocuk Koruma Uygulama ve Araştırma Merkezlerinde hangi faaliyetlerde bulunurlar?

Lisans mezunu çocuk gelişimciler, Çocuk Koruma Uygulama ve Araştırma Merkezlerinde şu faaliyetleri gerçekleştirirler:

• Çocuk ihmal ve istismarı konusuyla ilgili diğer kuruluşlarla işbirliği yaparlar.
• Çocuk ihmal ve istismarı konusuyla ilgili öğrencilere yönelik eğitimler verirler.
• Toplumsal duyarlılığın sağlanması amacıyla topluma ihmal ve istismar konularında eğitimler düzenlerler ve dergi, kitap gibi benzeri yayınlar çıkarırlar.
• Çocuk ve ebeveynlere yönelik destek programları, seminerler ve projeler geliştirirler.
• Merkezdeki diğer çalışanlarla birlikte ulusal ve uluslararası sempozyum, kongre ve konferanslar düzenlerler.

Sağlık Bakanlığı danışma ve destek hatlarına kimlere hizmet verir?

Danışma ve destek hatları, bireylerin acil durumlarda 7 gün 24 saat telefon yoluyla uzman kişilerden
konuyla ilgili bilgi aktarımının sağlandığı hizmetlerdir. Bu nedenle danışma ve destek hatları önemli ve acil konularda alanında uzman olan kişiler tarafından bilgilendirme hizmetinin verildiği yerlerdir. Sağlık Bakanlığı bünyesinde oluşturulan acil eylem planları kapsamında danışma ve destek hatlarına yer verilmektedir.

İçişleri Bakanlığı’nın temel görevleri nelerdir?

İçişleri Bakanlığı’nın temel görevleri; iç güvenlik kuruluşlarını idare etmek suretiyle ülkesi ve milleti ile bölünmez bütünlüğünü, yurdun iç güvenliğini ve asayişini, kamu düzenini ve genel ahlakı korumaktır. Ek olarak sınır, kıyı ve karasularını muhafaza etmek, suç işlenmesini önlemek, suçluları takip etmektir. İçişleri Bakanlığı’na bağlı bazı kurum ve kuruluşlarda da önlisans ve lisans mezunu çocuk gelişimcilere yer verilmektedir.

Kadın Sığınma Evi ve Danışma Merkezlerinde görev alan önlisans mezunu çocuk gelişimcilerin görevleri nelerdir?

Önlisans mezunu çocuk gelişimcinin görevleri:

• Annesi çalışan bebek ve çocukların bakımına destek olmak,
• Çocuk gelişimci tarafından gerçekleştirilen çalışmalara destek olmak,
• Sığınma evinde kalan çocukların uyum süreçlerine destek olmak, çalışmalar yapmak,
• Çocuk bakımları ile ilgili gerekli bilgilendirmeleri annelerine yapmak, anne-çocuk ilişkisi konusunda çalışmalar organize etmek ve bu çalışmaları uygulamak,
• Çocuklara yönelik sosyal, kültürel, sanatsal ve sportif etkinlik ve programlar organize etmek,
• Çocukların gelişimsel ihtiyaçlarını belirlemek ve üst mevkilere bildirmek,
• Sığınma evi müdürünün verdiği diğer görevleri üstlenmektir.

Kadın Sığınma Evi ve Danışma Merkezlerinde görev alan lisans mezunu çocuk gelişimcilerin görevleri nelerdir?

Lisans mezunu çocuk gelişimcilerin görevleri:

• Sığınma evine gelen çocuklarla ilk görüşmeleri gerçekleştirmek,
• Çocukların yaşlarına uygun yöntemleri kullanılarak sığınma evinin amacı ve işleyişi konusunda çocuğu bilgilendirmek ve uyum sürecini kolaylaştırmak için çocukla birlikte çalışmalar gerçekleştirmek,
• Sığınma evine gelen çocukların bilişsel, fiziksel, sosyal ve duygusal ve dil gelişim düzeylerini belirlemek, uygulama gerçekleştirmek ve izleme çalışmalarını yürütmek, Gelişim ve eğitimleri ile ilgili yaşanan problemlerde ilgili meslek elemanlarına yönlendirmek,
• Anne-çocuk ilişkisi konusunda organizasyonlar düzenlemek,
• Çocukların ihtiyaçlarını belirleyerek müdürlüğe iletmektir.

Denetimli serbestlik nedir?

Denetimli serbestlik; mahkemece belirlenmiş şartlar ve süre içerisinde, şüpheli, sanık veya hükümlünün toplumla bütünleştirilmesi amacıyla ihtiyaç duyduğu her türlü hizmet, program ve kaynaklardan yararlanmasının sağlandığı toplum temelli bir uygulama olarak tanımlanmaktadır.

Şüpheli kimdir?

Cumhuriyet savcısının yürüttüğü bir soruşturmada, suçu işlediğine dair hakkında şüphe bulunan kişidir.

Sanık kimdir?

Mahkemece iddianame kabul edilip yargılama sürecinin başlatıldığı kişidir.

Hükümlü kimdir?

Kovuşturma sonucunda hakkında verilen mahkûmiyet hükmü kesinleşen kişidir.

Çocuk gelişimcilere yer veren Sağlık Bakanlığı’na bağlı kurum ve kuruluşlar nelerdir?

• Ana-Çocuk Sağlığı ve Aile Planlama Merkezleri (AÇSAP)
• Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumuna Bağlı Hastaneler
• Hastanelere Bağlı Kurum Kreşleri ve Anaokulları
• Çocuk İzlem Merkezleri (ÇİM)
• Çocuk Koruma Uygulama ve Araştırma Merkezleri (ÇOKMED)
• Sağlık Bakanlığı Danışma ve Destek Hatları

İl Sağlık Müdürlüğüne bağlı olarak çalışan Ana-Çocuk Sağlığı ve Aile Planlama Merkezlerinin genel faaliyetleri nelerdir?

AÇSAP Merkezleri, İl Sağlık Müdürlüğüne bağlı olarak çalışırlar. Merkezlerin göstereceği faaliyetler şunlardır:
• İlde yataklı veya yataksız sağlık hizmeti veya destek hizmeti veren kuruluşlar ve sağlık eğitimi veren diğer kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapmak,
• Temel sağlık hizmetleri ve tıp etiği ilkeleri ışığında, kadın, ana ve çocuk sağlığı ile ilgili koruyucu ve tedavi edici hizmetleri, laboratuar hizmetlerini, aile planlaması hizmetlerini ve bunlar ile ilgili konulardaki teorik ve beceri kazandırma eğitim ve danışmanlık hizmetlerini vermek,
• Kadın, ana ve çocuk sağlığı ile ilgili yürüttüğü hizmetlerin kayıt ve bildirimlerini yapmak,
• İlin birinci basamak sağlık hizmetlerini veren kuruluşlarında görev yapan sağlık personelinin kadın, ana ve çocuk sağlığı ve aile planlaması dahil üreme sağlığı konularında hizmet içi eğitimlerini yürütmek,
• Gerektiğinde, il dışından gelen sağlık personelinin de kadın, ana ve çocuk sağlığı ve aile planlaması dahil üreme sağlığı konularında eğitimlerini sağlamak,
• Mesleki eğitim kurumları için, çocuk, adölesan, kadın ve erkek üreme sağlığı (aile planlaması dahil ) hizmetleri ile ilgili olarak mezuniyet öncesi ve sonrası uygulamalı öğretim hizmetlerinde işbirliğinde bulunmak”
(Ana-Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezleri Yönetmeliği, 1997).

Ana-Çocuk Sağlığı ve Aile Planlanması Merkezleri Yönetmeliği ile sağlık merkezlerinde çalışan lisans mezunu çocuk gelişimcilerinin görev, yetki ve sorumlulukları nelerdir?

• Merkez’in imkânları ve mevzuat çerçevesinde baştabibin yapacağı iş bölümüne tabi olarakgörev alanının gerektirdiği tüm hizmetleri vermek,
• İl genelinde, birinci basamak sağlık kuruluşlarında sunulan çocuk gelişimi hizmetlerinin geliştirilmesi ile ilgili değerlendirmeler yapmak; plan, program ve projeler üretmek ve bunların uygulanması ve kurum içi ve dışı işbirliği imkânlarının yaratılabilmesi için baştabibin sorumluluğunda Sağlık Müdürlüğündeki ilgili şube ile işbirliği içinde çalışmalar yapmak,
• Görev alanı ile ilgili olarak, Merkezin danışmanlık, halk sağlığı eğitimi ve diğer eğitim etkinliklerinin planlanması ve yürütülmesinde görev almak; sürdürülen çocuk gelişim programlarına yönelik verileri toplamak; toplanan verileri değerlendirmek üzere ilgili sağlık personeli ile işbirliği yapmak ve periyodik raporlar hazırlayarak baştabibe sunmak,
• Sunduğu hizmetlerle ilgili kayıt tutmak,
• Merkez’in sahaya yönelik çalışmalarının planlanması, yönlendirilmesi ve yürütülmesinde görev almak,
• Baştabibin vereceği benzer görevleri yapmak (Ana-Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezleri Yönetmeliği, 1997).

Bakımevi müdürü olarak çalışan çocuk gelişimcilerin görevleri nelerdir?

Bakımevi müdürü olarak çalışan çocuk gelişimcilerin görevleri şunlardır:

• Bakımevinin işletilmesinde ve yönetilmesinde kurum ile koordinasyon sağlamak,
• Bakımevinin yıllık ihtiyaçlarını tespit etmek,
• Kaliteli hizmet verilebilmesi için gerekli tedbirleri almak,
• Görevli personelin eğitimi ile ilgili tedbirleri almak ve bunun için gerekli çalışmaları yapmak,
• Bakımevinin temizlik ve sağlık şartlarının ve beslenme ve eğitim hizmetlerinin yeterli olup olmadığını kontrol etmek,
• Hizmetle ilgili harcama ve kayıtların düzenli olarak tutulmasını sağlamak ve harcamaları kontrol etmek,
• Mevzuatın gerektirdiği diğer kayıt ve evrakların düzenli olarak tutulmasını ve saklamasını sağlamak,
• Bakımevine alınacak çocuklarla ilgili değerlendirmeleri yaparak ilgili birime tekliflerde bulunmak.

Çocuk İzlem Merkezi Koordinasyon Kurulu ne amaçla oluşturulmuştur?

Çocukların istismarının önlenmesi ve istismara maruz kalmış çocuklara bilinçli ve etkin bir mücadele programının uygulanabilmesi amacıyla 4 Ekim 2012 tarihli Resmî Gazete’de yayınlanan Başbakanlık Genelgesi gereğince Türkiye’de Çocuk İzlem Merkezi Koordinasyon Kurulu oluşturulmuştur.

Çocuk İzleme Merkezi(ÇİM) kurulu kimlerden oluşur?

ÇİM kurulu, Sağlık Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Millî Eğitim Bakanlığı, Diyanet İşleri Başkanlığı ve Adli Tıp Kurumu Başkanlığından birer temsilci olmak üzere toplam yedi üyeden oluşur.

Çocuk İzleme Merkezi’nde görev alan lisans mezunu çocuk gelişimcilerin görev ve sorumlulukları nelerdir?

ÇİM’lerde görev alan lisans mezunu çocuk gelişimcilerin;
• Çocuk istismarı üzerine bilgi düzeyleri yüksek olmalıdır.
• Mağdur durumunda merkeze gelen çocuklarla iyi ve sıcak bir iletişim kurmaları
gerekmektedir.
• ÇİM’in ortamını çocukların yaş ve gelişim düzeyine uygun olarak düzenlemeleri
gereklidir.
• Yaş grubu küçük olanlarla görüşme öncesinde kendisini güvende ve rahat hissetmeleri için oyunlar oynamaları önemlidir.
• Cinsel istismara maruz kalan çocuğun gelişimini destekleyecek gelişim programları hazırlamaları gerekmektedir.
• Mağdur çocuğun ailesine çocuğu ile ilgili gelişimsel destek programları hazırlamaları ve bunu aile ile paylaşmaları gereklidir.
• Çevresindeki ailelere istismarın çeşitleri ve önleme durumları ile ilgili çeşitli seminerler düzenlemesi gerekmektedir. İstismara uğrayan çocukları görüp, savcılığa ihbar etmemenin de suç olduğu ailelere bildirilmelidir.
• Gerektiğinde konu ile ilgili ulusal ve uluslararası toplantılar organize etme ve diğer çalışanlarla ortaklaşa çalışmaları önemlidir.
• Özellikle çocuklarla ilgili alanlarda görev yapan kişilere “Çocuk İzlem Merkezlerinin Amacı ve İşlevi” konusunda gerekli eğitimler vermeleri gerekmektedir.

Çocuk Koruma Uygulama ve Araştırma Merkezleri kaç yılında kurulmuştur?

Çocuk Koruma Uygulama ve Araştırma Merkezleri, Türkiye’deki üniversite hastaneleri bünyesinde 2006 yılında kurulmuştur.

Çocuk Koruma Uygulama ve Araştırma Merkezleri’nin amacı nedir?

Çocuk Koruma Uygulama ve Araştırma Merkezleri’nin amacı; üniversite hastanesindeki ilgili bilim dalları olan sosyal pediatri, adli tıp, çocuk psikiyatrisi, çocuk cerrahisi ve psikiyatri dalları arasında işbirliği ve koordinasyonu sağlayarak ihmale ve istismara uğrayan çocukların tanı, tedavi, korunma ve izlenmelerine dair uygulama ve araştırmaların yapılacağı ortamı sağlamaktır. Aynı zamanda bu merkezler, ihmal ve istismara maruz kalmış çocukları korumak, değerlendirmek, tanı, tedavi ve izlenmelerini gerçekleştirmeyi de hedeflemektedir.

Çocuk Koruma Uygulama ve Araştırma Merkezlerinde ihmal ve istismara maruz kalmış çocukların ve ergenlerin tanısı, tedavisi ve izlenmesi amacıyla görevli personeller hangileridir?

Çocuk Koruma Uygulama ve Araştırma Merkezlerinde ihmal ve istismara maruz kalmış çocukların ve ergenlerin tanısı, tedavisi ve izlenmesi amacıyla hekim, sosyal hizmet uzmanı, psikolog, çocuk gelişimi uzmanı ve sosyal pediatri, adli tıp, çocuk psikiyatrisi, çocuk cerrahisi ve psikiyatri bilim dallarında gerekli personeller görevlendirilir (Dağlı ve İnanıcı, 2010). 

Lisans mezunu çocuk gelişimciler, Çocuk Koruma Uygulama ve Araştırma Merkezlerinde hangi faaliyetleri gerçekleştirirler?

Lisans mezunu çocuk gelişimciler, Çocuk Koruma Uygulama ve Araştırma Merkezlerinde şu faaliyetleri gerçekleştirirler:

• Çocuk ihmal ve istismarı konusuyla ilgili diğer kuruluşlarla işbirliği yaparlar.
• Çocuk ihmal ve istismarı konusuyla ilgili öğrencilere yönelik eğitimler verirler.
• Toplumsal duyarlılığın sağlanması amacıyla topluma ihmal ve istismar konularında eğitimler düzenlerler ve dergi, kitap gibi benzeri yayınlar çıkarırlar.
• Çocuk ve ebeveynlere yönelik destek programları, seminerler ve projeler geliştirirler.
• Merkezdeki diğer çalışanlarla birlikte ulusal ve uluslararası sempozyum, kongre ve konferanslar düzenlerler.
• Çocuk ihmal ve istismarı konusuyla ilgili diğer kuruluşlarla işbirliği yaparlar.
• Çocuk ihmal ve istismarı konusuyla ilgili öğrencilere yönelik eğitimler verirler.
• Toplumsal duyarlılığın sağlanması amacıyla topluma ihmal ve istismar konularında eğitimler düzenlerler ve dergi, kitap gibi benzeri yayınlar çıkarırlar.
• Çocuk ve ebeveynlere yönelik destek programları, seminerler ve projeler geliştirirler.
• Merkezdeki diğer çalışanlarla birlikte ulusal ve uluslararası sempozyum, kongre ve konferanslar düzenlerler.

Sağlık Bakanlığının koordine ettiği Alo 191 Uyuşturucu ile Mücadele Danışma ve Destek Hattı’nda çalışan lisans ve önlisans mezunu çocuk gelişimciler hangi faaliyetlerde bulunurlar?

Sağlık Bakanlığının koordine ettiği Alo 191 Uyuşturucu ile Mücadele Danışma ve Destek Hattı’nda çalışan lisans ve önlisans mezunu çocuk gelişimciler şu faaliyetlerde bulunurlar:

• Çocuk gelişimcilerin, telefon hattı veya İnternet üzerinden görüntülü veya görüntüsüz görüşme, canlı mesajlaşma yolu ile kişilerin kimlik bilgilerini almadan hizmet vermeleri gerekmektedir.
• Kısa mesaj, elektronik posta ve sosyal medya aracılığıyla web ortamından gelen sorulara alanı ile uygun ve sağlıklı cevaplar vermelidirler.
• Uyuşturucu bağımlılığı sebebiyle tedavi olmak isteyenleri sağlık merkezlerine yönlendirmelidirler.
• Tedavi sonrasında 0-18 yaş arası çocuklara sosyal uyum programları planlamalı ve sunmalıdırlar.  

İçişleri Bakanlığı’nın temel görevleri nelerdir?

İçişleri Bakanlığı’nın temel görevleri; iç güvenlik kuruluşlarını idare etmek suretiyle ülkesi ve milleti ile bölünmez bütünlüğünü, yurdun iç güvenliğini ve asayişini, kamu düzenini ve genel ahlakı korumaktır. Ek olarak sınır, kıyı ve karasularını muhafaza etmek, suç işlenmesini önlemek, suçluları takip etmektir.

İçişleri Bakanlığı’na bağlı hangi kurum ve kuruluşlarda önlisans ve lisans mezunu çocuk gelişimcilere yer verilmektedir?

İçişleri Bakanlığı’na bağlı bazı kurum ve kuruluşlarda da önlisans ve lisans mezunu çocuk gelişimcilere yer verilmektedir. Bu kurum ve kuruluşlar şu şekilde sıralanabilir:

• Emniyet Genel Müdürlüğü Çocuk Şube Müdürlüğü/Büro Amirliği
• Kadın Sığınma Evi ve Danışma Merkezleri 

Sosyal çalışmacı kapsamı altında yer verilen lisans mezunu çocuk gelişimcilerin görevleri nelerdir?

Sosyal çalışmacı kapsamı altında yer verilen lisans mezunu çocuk gelişimcilerin görevleri şu şekilde sıralanmaktadır:

“Madde 18 – Sosyal çalışmacı;

• Sosyal inceleme raporu hazırlanması için muhafaza altına veya gözaltına alınan çocukla ilk görüşmeyi yapmak,
• Çocuk hakkında sosyal inceleme raporu hazırlamak ve ilgili büro / kısım amirliğine vermek,
• Çocukları suça iten fiziki, psikolojik ve sosyolojik etkenleri araştırmak,
• Suçluluğu ortadan kaldırmaya yönelik plan ve programlar geliştirmek,
• Korunmaya muhtaç olan, ihmal ve istismara maruz kalan, evden veya bulunduğu kurum ya da kuruluştan kaçan, sokakta yaşayan ve sokakta çalıştırılan, uçucu, uyuşturucu ve psikotrop madde bağımlısı olan, suça itilen ve mağdur çocuğun kendisine ve kanuni mümessiline rehberlik hizmetinde bulunmak,
• Çocuğun durumunu iyileştirmek için ailesi ve okul, sosyal ve sağlık hizmetleri gibi kuruluşlarla işbirliğinde bulunmak,
• Uçucu, uyuşturucu, psikotrop madde bağımlısı olan çocuğun tedavisi için sağlık müdürlükleri ve tedavi kuruluşları ile işbirliği yapmak,
• Geçici barınma ünitesinde kalan çocuklar için sosyal, kültürel ve eğitici programlar geliştirmek ile görevlidir”

(Emniyet Genel Müdürlüğü Çocuk Şube Müdürlüğü / Büro Amirliği Kuruluş, Görev ve Çalışma Yönetmeliği, 2001). 

Emniyet Genel Müdürlüğü Çocuk Şube Müdürlüğü / Büro Amirliklerinde görevli olan çocuk gelişimcilerin ilk görevi nedir?

Emniyet Genel Müdürlüğü Çocuk Şube Müdürlüğü / Büro Amirliklerinde görevli olan çocuk gelişimcilerin ilk görevi muhafaza veya gözaltına alınan çocuklarla görüşmeler yaparak sosyal inceleme raporu hazırlamaktır.

Emniyet Genel Müdürlüğü Çocuk Şube Müdürlüğü / Büro Amirliklerinde görevli olan çocuk gelişimcilerin hazırladığı sosyal inceleme raporu neleri içerir?

Emniyet Genel Müdürlüğü Çocuk Şube Müdürlüğü / Büro Amirliklerinde görevli olan çocuk gelişimcilerin ilk görevi muhafaza veya gözaltına alınan çocuklarla görüşmeler yaparak sosyal inceleme raporu hazırlamaktır. Sosyal inceleme raporu; çocuğun kimlik bilgileri, bireysel özellikleri ve kişilik yapısı, ailevi özellikleri, aile bireyleri ile ilişkileri, arkadaş çevresi, okul durumu, içinde yaşadığı ortamın koşulları, yaşadığı sorunları, içinde bulunduğu eylemin nitelikleri ve değerlendirmeleri, sonuç ve önerileri içerir. Bu rapor çocuk gelişimcinin çocuk ile gerçekleştirdiği görüşme, gözlem ve ziyaretleri yoluyla oluşturulur. 

Kadın Sığınma Evi ve Danışma Merkezlerinde önlisans mezunu çocuk eğitimcileri ve lisans mezunu çocuk gelişimciler ne tür görevler almaktadırlar?

Kadın Sığınma Evi ve Danışma Merkezlerinde önlisans mezunu çocuk eğitimcileri ve lisans mezunu çocuk gelişimciler görev alabilmektedir. Çocuk gelişimciler, başvuran bireylerin ilk kabul ve ayrılma işlemlerinde, danışmanlık ve destek aşamasında, çocuklara yönelik çalışmalarda, iç iletişim ve toplantılarda, kayıt ve raporlamada ve planlama aşamasında görev alırken çocuk eğitimcileri ise çocuklara yönelik çalışmalarda, iç iletişim ve toplantılarda ve planlama aşamasında görev almaktadırlar.

Adalet Bakanlığına bağlı hangi kurum ve kuruluşlarda lisans mezunu çocuk gelişimcilere yer verilmektedir?

Adalet Bakanlığına bağlı kurum ve kuruluşlarda lisans mezunu çocuk gelişimcilere yer verilmektedir. Bu kurum ve kuruluşlar:

• Gözlem ve Sınıflandırma Merkezleri
• Denetimli Serbestlik ve Yardım Merkezleridir.

Denetimli serbestlik ne demektir?

Denetimli serbestlik; mahkemece belirlenmiş şartlar ve süre içerisinde, şüpheli, sanık veya hükümlünün toplumla bütünleştirilmesi amacıyla ihtiyaç duyduğu her türlü hizmet, program ve kaynaklardan yararlanmasının sağlandığı toplum temelli bir uygulama olarak tanımlanmaktadır (Denetimli Serbestlik ve Yardım Merkezleri ile Koruma Kurulları Yönetmenliği, 2007).