Açıköğretim Ders Notları

İşletmelerde Karar Verme Teknikleri Dersi 7. Ünite Sorularla Öğrenelim

Açıköğretim ders notları öğrenciler tarafından ders çalışma esnasında hazırlanmakta olup diğer ders çalışacak öğrenciler için paylaşılmaktadır. Sizlerde hazırladığınız ders notlarını paylaşmak istiyorsanız bizlere iletebilirsiniz.

Açıköğretim derslerinden İşletmelerde Karar Verme Teknikleri Dersi 7. Ünite Sorularla Öğrenelim için hazırlanan  ders çalışma dokümanına (ders özeti / sorularla öğrenelim) aşağıdan erişebilirsiniz. AÖF Ders Notları ile sınavlara çok daha etkili bir şekilde çalışabilirsiniz. Sınavlarınızda başarılar dileriz.

Electre

1. Soru

Ağırlıklı Standart Karar Matrisi hangi harfle temsil edilmektedir?

Cevap

Ağırlıklı Standart Karar Matrisi (Y)


2. Soru

Seçim probleminde kullanılan ELECTRE yöntemleri hangileridir?

Cevap

Seçim probleminde kullanılan yöntemler ELECTRE I, ELECTRE Iv ve ELECTRE Is yöntemleridir.


3. Soru

Toplam Üstünlük Matrisi hangi harfle temsil edilmektedir?

Cevap

Toplam Üstünlük Matrisi (E)


4. Soru

Çekirdek (K) Küme nasıl belirlenir?

Cevap

Çekirdek (K) kümenin belirlenmesi şu şekilde olur:
• Çekirdek kümedeki hiçbir alternatif diğerine baskın değildir.
• Çekirdek küme dışındaki alternatifler çekirdek kümede yer alan en az bir alternatif
tarafından baskındır


5. Soru

ELECTRE yöntemi hangi temele dayanan bir yöntemdir ve versiyonları nelerdir?

Cevap

ELECTRE yöntemi, alternatiflerin tercih sıralamasına göre birbirleri ile kıyaslanarak seçim yapılması temeline dayanan bir yöntemdir. Yöntemin, aralarında çok küçük farklar barındıran Iv, Is, I, II, III,
IV ve TRI olarak adlandırılan yedi versiyonu bulunmaktadır.


6. Soru

ELECTRE yöntemi ne durumda ve hangi karar problemlerinde kullanılır?

Cevap

ELECTRE yöntemi aşağıdaki durumların en az birini sağlayan karar problemlerinde kullanılır (Ishizaka ve Nemery, 2013, 181):
• Kriterlerin performansları süre, ağırlık, fiyat, renk vb. gibi farklı birimlerde ifade
edildiğinde ve karar vericinin bu farklı birimleri zor ve karmaşık olan ortak bir
ölçekte tanımlamaktan kaçındığı durumlarda,
• Küçük farklılıkların önemsiz olmakla birlikte, küçük farkların toplamı belirleyici
olduğu ilgisizlik ve tercih eşik değerinin kullanımına gerek olduğu durumlarda,
• Farklılıkların karşılaştırılmasının zor olduğu aralık ölçeklerinde veya alternatiflerin belirli bir ölçekte sıralamasının yapıldığı durumlarda.


7. Soru

ELECTRE I yönteminin adımları nelerdir?

Cevap

ELECTRE I yönteminin adımları:

Standart Karar Matrisinin (X) Oluşturulması

Ağırlıklı Standart Karar Matrisinin (Y) Oluşturulması

Uyum (Ckl) ve Uyumsuzluk (Dkl) Setlerinin Belirlenmesi

Uyum (C) ve Uyumsuzluk (D) Matrislerinin Oluşturulması

Uyum Üstünlük (F) ve Uyumsuzluk Üstünlük (G) Matrislerinin
Oluşturulması

Toplam Üstünlük Matrisinin (E) Oluşturulması

Uygunluğu Az Olan Alternatiflerin Elenmesi


8. Soru

Net Uyumluluk İndeksleri nelerdir?

Cevap

Net Uyumluluk İndeksleri 
c1 = -0.58 
c2 = -2.12 
c3 = -2.06 
c4 = -1.55
c5 = 2.19


9. Soru

Net Uyumsuzluk İndeksleri nelerdir?

Cevap

Net Uyumsuzluk İndeksleri
 d1 = 1.27
 d2 = 3.02
 d3 = -2.71
 d4 = 1.32
 d5 = -2.9


10. Soru

ELECTRE yöntemi, hangi üç başlıktan oluşur?

Cevap

ELECTRE yöntemi, problemin türüne göre seçim, sıralama ve sınıflama olmak üzere
üç başlıktan oluşur.


11. Soru

Çekirdek diyagramı hangi amaçla kullanılır?

Cevap

Çekirdek diyagramı, ELECTRE yöntemlerinin çözümünde, alternatifler arasındaki sıralama
ilişkisini görmek, çözüm sürecini kolaylaştırmak ve en iyi alternatifleri belirlemek amacıyla kullanılır.


12. Soru

“aPb” durumu nedir?

Cevap

aPb durumu: aSb ve bSa değil ise, a alternatifi güçlü bir şekilde b’ ye tercih edilmektedir.


13. Soru

Sınıflama problemlerinde kullanılan ELECTRE yöntemi nedir?

Cevap

Sınıflama problemlerinde kullanılan ELECTRE yöntemi ELECTRE TRI olarak adlandırılır.


14. Soru

ELECTRE yöntemlerinin çok kriterli karar problemlerinin çözümünde sağladığı dezavantajlar

Cevap

ELECTRE yöntemlerinin çok kriterli karar problemlerinin çözümünde sağladığı dezavantajlar aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Uyum ve uyumsuzluk matrisleri yardımıyla alternatiflerin ikili karşılaştırmaları
yapıldığından, alternatif ve kriter sayısı arttıkça yapılan karşılaştırmalar karmaşıklaşmakta ve karşılaştırmalar zaman alıcı olabilmektedir.
• Yöntem sadece lider alternatifleri üretir, bazen tercih edilen alternatifleri belirlemede yetersiz kalır.
• Yöntem temel olarak, az elverişli olan alternatifleri eleyerek çözüm sağladığından, az
sayıda kriter ancak alternatif sayısının çok olduğu karar problemleri için uygundur.


15. Soru

Çok kriterli karar verme yöntemlerinden biri olan ELECTRE’nin açılımı ve türkçe anlamı nedir?

Cevap

Çok kriterli karar verme yöntemlerinden biri olan ELECTRE (ELimination Et Choix Tradusiant la REalité – Eleme ve Gerçeği İfade Eden Seçim) yöntemi anlamına gelmektedir.


16. Soru

Uyum Üstünlük ve Uyumsuzluk Üstünlük Matrisleri sırası ile hangi harflerle temsil edilmektedirler?

Cevap

Uyum Üstünlük (F) ve Uyumsuzluk Üstünlük (G) harfleri ile temsil edilmektedirler.


17. Soru

Uyum ve Uyumsuzluk Matrisleri hangi harflerle temsil edilirler?

Cevap

Uyum (C) ve Uyumsuzluk (D) Matrisleri


18. Soru

ELECTRE yöntemlerinin çok kriterli karar problemlerinin çözümünde sağladığı avantajlar nelerdir?

Cevap

ELECTRE yöntemlerinin çok kriterli karar problemlerinin çözümünde sağladığı avantajlar aşağıdaki gibi sıralanabilir:
• Yöntem, bir problemde nitel ve nicel verilerin aynı anda değerlendirilmesine olanak vermektedir.
• Yöntemde, üstün olmayan alternatiflerin yer aldığı alt küme de oluşturulabilir.
• Diğer çok kriterli yöntemlere göre daha az bilgiye gereksinim duymaktadır.
• Probleme ait verilerin kalitesi ve güvenilirliği arttıkça, alternatiflerin sıralaması ve
seçimi daha gerçekçi olmaktadır.


19. Soru

Alternatiflerin ikili karşılaştırmaları sonucunda, karşılaştırıldığı diğer alternatiflere üstünlük sağlayan alternatiflerin oluşturduğu kümeye ne ad verilir?

Cevap

Çekirdek küme


20. Soru

Toplam üstünlük matrisine bakıldığında, alternatiflerin üstünlükleri kesin olarak anlaşılamadığında nelere bakılmalıdır?

Cevap

Toplam üstünlük matrisine bakıldığında, alternatiflerin üstünlükleri kesin olarak anlaşılamadığında net uyumluluk ve net uyumsuzluk indekslerine bakılmalıdır.


1. Soru

Ağırlıklı Standart Karar Matrisi hangi harfle temsil edilmektedir?

Cevap

Ağırlıklı Standart Karar Matrisi (Y)

2. Soru

Seçim probleminde kullanılan ELECTRE yöntemleri hangileridir?

Cevap

Seçim probleminde kullanılan yöntemler ELECTRE I, ELECTRE Iv ve ELECTRE Is yöntemleridir.

3. Soru

Toplam Üstünlük Matrisi hangi harfle temsil edilmektedir?

Cevap

Toplam Üstünlük Matrisi (E)

4. Soru

Çekirdek (K) Küme nasıl belirlenir?

Cevap

Çekirdek (K) kümenin belirlenmesi şu şekilde olur:
• Çekirdek kümedeki hiçbir alternatif diğerine baskın değildir.
• Çekirdek küme dışındaki alternatifler çekirdek kümede yer alan en az bir alternatif
tarafından baskındır

5. Soru

ELECTRE yöntemi hangi temele dayanan bir yöntemdir ve versiyonları nelerdir?

Cevap

ELECTRE yöntemi, alternatiflerin tercih sıralamasına göre birbirleri ile kıyaslanarak seçim yapılması temeline dayanan bir yöntemdir. Yöntemin, aralarında çok küçük farklar barındıran Iv, Is, I, II, III,
IV ve TRI olarak adlandırılan yedi versiyonu bulunmaktadır.

6. Soru

ELECTRE yöntemi ne durumda ve hangi karar problemlerinde kullanılır?

Cevap

ELECTRE yöntemi aşağıdaki durumların en az birini sağlayan karar problemlerinde kullanılır (Ishizaka ve Nemery, 2013, 181):
• Kriterlerin performansları süre, ağırlık, fiyat, renk vb. gibi farklı birimlerde ifade
edildiğinde ve karar vericinin bu farklı birimleri zor ve karmaşık olan ortak bir
ölçekte tanımlamaktan kaçındığı durumlarda,
• Küçük farklılıkların önemsiz olmakla birlikte, küçük farkların toplamı belirleyici
olduğu ilgisizlik ve tercih eşik değerinin kullanımına gerek olduğu durumlarda,
• Farklılıkların karşılaştırılmasının zor olduğu aralık ölçeklerinde veya alternatiflerin belirli bir ölçekte sıralamasının yapıldığı durumlarda.

7. Soru

ELECTRE I yönteminin adımları nelerdir?

Cevap

ELECTRE I yönteminin adımları:

Standart Karar Matrisinin (X) Oluşturulması

Ağırlıklı Standart Karar Matrisinin (Y) Oluşturulması

Uyum (Ckl) ve Uyumsuzluk (Dkl) Setlerinin Belirlenmesi

Uyum (C) ve Uyumsuzluk (D) Matrislerinin Oluşturulması

Uyum Üstünlük (F) ve Uyumsuzluk Üstünlük (G) Matrislerinin
Oluşturulması

Toplam Üstünlük Matrisinin (E) Oluşturulması

Uygunluğu Az Olan Alternatiflerin Elenmesi

8. Soru

Net Uyumluluk İndeksleri nelerdir?

Cevap

Net Uyumluluk İndeksleri 
c1 = -0.58 
c2 = -2.12 
c3 = -2.06 
c4 = -1.55
c5 = 2.19

9. Soru

Net Uyumsuzluk İndeksleri nelerdir?

Cevap

Net Uyumsuzluk İndeksleri
 d1 = 1.27
 d2 = 3.02
 d3 = -2.71
 d4 = 1.32
 d5 = -2.9

10. Soru

ELECTRE yöntemi, hangi üç başlıktan oluşur?

Cevap

ELECTRE yöntemi, problemin türüne göre seçim, sıralama ve sınıflama olmak üzere
üç başlıktan oluşur.

11. Soru

Çekirdek diyagramı hangi amaçla kullanılır?

Cevap

Çekirdek diyagramı, ELECTRE yöntemlerinin çözümünde, alternatifler arasındaki sıralama
ilişkisini görmek, çözüm sürecini kolaylaştırmak ve en iyi alternatifleri belirlemek amacıyla kullanılır.

12. Soru

“aPb” durumu nedir?

Cevap

aPb durumu: aSb ve bSa değil ise, a alternatifi güçlü bir şekilde b’ ye tercih edilmektedir.

13. Soru

Sınıflama problemlerinde kullanılan ELECTRE yöntemi nedir?

Cevap

Sınıflama problemlerinde kullanılan ELECTRE yöntemi ELECTRE TRI olarak adlandırılır.

14. Soru

ELECTRE yöntemlerinin çok kriterli karar problemlerinin çözümünde sağladığı dezavantajlar

Cevap

ELECTRE yöntemlerinin çok kriterli karar problemlerinin çözümünde sağladığı dezavantajlar aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Uyum ve uyumsuzluk matrisleri yardımıyla alternatiflerin ikili karşılaştırmaları
yapıldığından, alternatif ve kriter sayısı arttıkça yapılan karşılaştırmalar karmaşıklaşmakta ve karşılaştırmalar zaman alıcı olabilmektedir.
• Yöntem sadece lider alternatifleri üretir, bazen tercih edilen alternatifleri belirlemede yetersiz kalır.
• Yöntem temel olarak, az elverişli olan alternatifleri eleyerek çözüm sağladığından, az
sayıda kriter ancak alternatif sayısının çok olduğu karar problemleri için uygundur.

15. Soru

Çok kriterli karar verme yöntemlerinden biri olan ELECTRE’nin açılımı ve türkçe anlamı nedir?

Cevap

Çok kriterli karar verme yöntemlerinden biri olan ELECTRE (ELimination Et Choix Tradusiant la REalité – Eleme ve Gerçeği İfade Eden Seçim) yöntemi anlamına gelmektedir.

16. Soru

Uyum Üstünlük ve Uyumsuzluk Üstünlük Matrisleri sırası ile hangi harflerle temsil edilmektedirler?

Cevap

Uyum Üstünlük (F) ve Uyumsuzluk Üstünlük (G) harfleri ile temsil edilmektedirler.

17. Soru

Uyum ve Uyumsuzluk Matrisleri hangi harflerle temsil edilirler?

Cevap

Uyum (C) ve Uyumsuzluk (D) Matrisleri

18. Soru

ELECTRE yöntemlerinin çok kriterli karar problemlerinin çözümünde sağladığı avantajlar nelerdir?

Cevap

ELECTRE yöntemlerinin çok kriterli karar problemlerinin çözümünde sağladığı avantajlar aşağıdaki gibi sıralanabilir:
• Yöntem, bir problemde nitel ve nicel verilerin aynı anda değerlendirilmesine olanak vermektedir.
• Yöntemde, üstün olmayan alternatiflerin yer aldığı alt küme de oluşturulabilir.
• Diğer çok kriterli yöntemlere göre daha az bilgiye gereksinim duymaktadır.
• Probleme ait verilerin kalitesi ve güvenilirliği arttıkça, alternatiflerin sıralaması ve
seçimi daha gerçekçi olmaktadır.

19. Soru

Alternatiflerin ikili karşılaştırmaları sonucunda, karşılaştırıldığı diğer alternatiflere üstünlük sağlayan alternatiflerin oluşturduğu kümeye ne ad verilir?

Cevap

Çekirdek küme

20. Soru

Toplam üstünlük matrisine bakıldığında, alternatiflerin üstünlükleri kesin olarak anlaşılamadığında nelere bakılmalıdır?

Cevap

Toplam üstünlük matrisine bakıldığında, alternatiflerin üstünlükleri kesin olarak anlaşılamadığında net uyumluluk ve net uyumsuzluk indekslerine bakılmalıdır.

İlgili Makaleler

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.