Çocuk Gelişimi Dersi 3. Ünite Sorularla Öğrenelim
Motor Gelişimi
Açıköğretim ders notları öğrenciler tarafından ders çalışma esnasında hazırlanmakta olup diğer ders çalışacak öğrenciler için paylaşılmaktadır. Sizlerde hazırladığınız ders notlarını paylaşmak istiyorsanız bizlere iletebilirsiniz.
Açıköğretim derslerinden Çocuk Gelişimi Dersi 3. Ünite Sorularla Öğrenelim için hazırlanan ders çalışma dokümanına (ders özeti / sorularla öğrenelim) aşağıdan erişebilirsiniz. AÖF Ders Notları ile sınavlara çok daha etkili bir şekilde çalışabilirsiniz. Sınavlarınızda başarılar dileriz.
Motor Gelişimi
Motor gelişim nedir?
Motor gelişim, boy ve kilo artışı gibi fiziksel
büyüme ile merkezi sinir sisteminin gelişimine paralel
olarak organizmanın isteme bağlı hareketlilik
kazanmasıdır. Motor gelişim, içten ve dıştan gelen
süreçlerin etkileşiminin bir sonucu olarak motor
davranışta meydana gelen değişmeleri inceleyen bir
çalışma alanıdır.
Motor beceriler ne demektir?
Motor beceriler, bir işin yapılması sırasında kullanılan
bilinçli zihinsel etkinliğin yönlendirdiği eşgüdüme dayalı
kas hareketleridir. Motor beceri, “deneyim ve öğrenmenin
etkisi ile doğru olarak yapılan bir ya da bir grup hareket”
olarak tanımlanır. Motor beceriler, motor yeteneklere göre
değişir.
Büyük kas becerileri ne için kullanılır?
Bir bütün olarak vücudun genel hareketlerini ve
denge dinamiğini kapsar. Emekleme, oturma, ayakta
durma, çömelme, yürüme, koşma, salınım, dönme,
yuvarlanma, zıplama, denge sağlama gibi hareketler
üzerindeki zihinsel kontrolü anlatmak için kullanılır.
Büyük kas becerileri kaç gruba toplanır bunlar
nelerdir?
Lokomotor Hareketler: Yürüme, koşma gibi yer
değiştirmeyi gerektiren hareketlerdir. Lokomasyonda
amaç, alan üzerinde hareket etmek yani vücudun yer aldığı
alanı değiştirmek, bir yerden bir yere hareket etmektir. En
önemli lokomotor hareketler; emekleme, yürüme, koşma
ve atlamadır. Daha sonra yuvarlanma, tırmanma, zıplama,
sıçrama ve sekme gelir. Lokomotor Olmayan Hareketler:
Ayakta dik durumda dönme, eğilme, itme, çekme gibi yer
değiştirmeden yapılan geniş kasların kullanımını içeren
hareketlerdir
Küçük kas becerileri ne için kullanılır?
El ve ayağın kullanılması ve nesne kontrol
becerilerini kapsar. Tutma, kavrama, yazma, yırtma,
çizme, yapıştırma, kesme gibi beceriler küçük kas
becerilerinin kazanımı ile mümkündür. Ellerin ve
parmakların kontrolü arttıkça çocuklar, yapboz
tamamlamaya, küçük bloklarla binalar inşa etmeye,
kesme, yapıştırma ve boncukları ipe dizmeye başlarlar.
Merkezden dışa gelişim ilkesine göre küçük kas
becerilerinin gelişimi büyük kas becerilerinin gelişimini
izlemektedir. Küçük kas becerileri bir nesneyi avuç içi ile
kaba bir şekilde tutmadan, baş ve işaret parmağını
birleştirerek ince bir şekilde tutma becerisinin
kazanılmasına doğru ilerler.
Motor yetenekler nelerdir?
Motor yetenekler; dikkat, kuvvet, denge, tepki
hızı, eşgüdüm, esneklik, form ve performans olarak
sıralanabilir
Motor gelişim ilkeleri nelerdir?
• Motor gelişim, kalıtım-çevre etkileşiminin bir
ürünüdür. Motor gelişim yaşam boyu farklı
hızlarda olup süreklidir.
• Motor gelişim bütün bireyler için aynı olan
belirgin, sıralı, basit ve ilkelden, zor ve
karmaşığa doğru bir evrim gösterir.
• Gelişimin motor, bilişsel, duygusal, toplumsal
boyutları birbirinden soyutlanamaz.
• Motor gelişim, birikimli bir süreçtir.
• Motor gelişim bütünden özele bir yön izler.
• Motor gelişim, baştan ayağa ve merkezden dışa
doğrudur. Büyüme ile motor gelişim doğru
orantılıdır.
• Motor becerilerde farklılaşma ve değişik motor
becerilerin bir araya gelip bütünleşmesi motor
gelişim açısından önemlidir.
• Beden ölçüleri motor gelişimi etkiler.
• Motor gelişimde filogenetik ve ontogenetik
beceriler önemlidir.
• Motor yeteneklerin ortaya çıkış zamanı bireysel
farklılıklara göre değişebilir.
• Motor beceriler ancak üzerinde defalarca
çalışılarak deneme yanılma yöntemiyle kazanılır.
• Kazanılacak motor beceri daha önce kazanılmış
motor becerilere ne kadar çok benziyorsa
öğrenme o kadar hızlı olur.
Motor gelişimini etkileyen doğum öncesi etmenler
nelerdir?
• Kalıtım
• Beslenme tarzı ve kimyasallar
• Gebelik Kontrolleri
• Anne Adayının Fiziksel Hareketlilik Seviyesi
• Anne Adayının Sağlık Durumu
• Çevre
Doğum süreci etmenleri nelerdir?
Tıbbi gereklilik olmadıkça anne adaylarının
sezeryanla doğumu tercih etmesi ve operasyon esnasında
yaşanabilecek komplikasyonlar ile vajinal doğum
esnasında yaşanan olumsuzluklar neticesi bebeğin vakum
yöntemiyle çekilmesi gibi riskli tıbbi müdahaleler,
kafatasının ani basınca maruz kalmasına neden
olabilmektedir. Bunun sonucu hem bilişsel gelişimde hem
de buna bağlı olarak motor gelişimde gerilikler
görülebilmektedir. Ani basıncın önlenmesi, doğum sancısı
ve doğum sırasında en çok dikkat edilmesi gereken
konular arasındadır. Doğum sonrası bebekte görülebilecek
oksijen yetersizliği ise bebekte beyin felci ve epilepsiye
yol açabilir. Bu gibi durumlarda ani müdahale şansı açısından bir çocuk hastalıkları uzmanının da doğuma
eşlik etmesi şartlar dâhilinde gereklidir.
Gallahue’nin piramit modeli hakkında bilgi veriniz?
Gallahue (1982), motor gelişimi çocukluk dönemi ile
sınırlayarak incelemiş ve kuramını piramit modeli ile
açıklamıştır. Bu modele göre her bir motor gelişim
dönemi, bir diğerinin üzerine kurulur. Piramidin temeli,
refleksif hareketler dönemini göstermektedir. Bu dönemi,
ilkel hareketler dönemi ve temel hareketler dönemi takip
eder. Piramidin tepe noktasını özelleşmiş hareketler
dönemi oluşturur. Gallahue’nun piramit modeli yaş
aralıklarına göre dört döneme ayrılmaktadır.
Bunlar;
• Özelleşmiş hareket dönemi
• Temel hareketler dönemi
• İlkel hareketler dönemi
• Refleksif hareketler dönemi
Refleksif hareketler dönemi özellikleri nelerdir?
Bebekler anne karnındayken bile hareketlerine
olanak sağlayan refleks olarak adlandırılan doğal
davranışsal tepkiler dizisi ile bu tepkileri mümkün kılan
genel bir yetenekle dünyaya gelirler. Bebeğin doğumla
birlikte anne ile fiziksel bağı olan göbek kordonu
kesilmekte bebek dış dünyanın tüm zor koşullarına karşı
hayatta kalabilmek için çeşitli refleksler sergilemektedir.
Bebeğin dokunma, ışık, ses ve basınç değişikliklerine
tepkisi istem dışı hareket faaliyetini tetiklemektedir. Bu
istem dışı hareketler, artan korteks gelişimi ile katlanır ve
bebeğin kendi vücudunu ve dış dünyayı tanımasına
yardımcı olur.
Refleksler kaça ayrılır?
Refleksler ilkel ve duruşa ilişkin refleksler olmak
üzere ikiye ayrılır. İlkel refleksler; bilgi toplama, yiyecek
arama ve koruyucu tepkiler olarak sınıflandırılabilir.
Bebeğin yaşamına devam edebilmesi ve dış dünyaya
uyum sağlayabilmesine olanak tanıyan arama, emme,
yutma gibi reflekslerlerdir. Bu refleksler, kortikal faaliyeti
harekete geçirmesi ve geliştirmesi bakımından bilgi
toplayıcı bir işlev görür. Emme ve arama gibi ilkel
reflekslerin ilkel hayatta kalma mekanizmaları olduğu
düşünülür. Duruşa ilişkin refleksler, istemsiz hareketlerin
ikinci şeklidir. Bunlar daha sonraki istemli hareketlere
görünüm olarak benzemektedirler, ancak tamamen istem
dışıdırlar. Bu refleksler daha sonra bilincin test
edilmesinde kullanılacak denge, yer değiştirme, ve
manipülatif mekanizmalar için sinir-kas test aracı olarak
görev yapmaktadırlar.
Arama refleksi nedir nasıl gelişir?
Bebek yanağına bir şey dokunduğunda ağzı o
yöne gelecek şekilde başını çevirir. Varoluş nedeni
düşünüldüğünde bu refleks gözleri daha net görmeyen
bebekler için hayat kurtarıcıdır. Annesinin meme ucunu
bulan bebek artık beslenmeye hazırdır. Bu refleks altı
aydan itibaren zayıflar.
Emme refleksi nedir nasıl gelişir?
Bebek ağzına verilen şeyi emmeye başlar. Arama
refleksi sayesinde meme ucunu bulan bebek güçlü bir
şekilde anne sütünü vakumlar. Emme için gerekli ağız
kasları bebeğin en gelişmiş kaslarıdır ve bebeğin anne
sütüyle beslenebilmesi için gereklidir. Bu refleks bebek
uyanıkken dördüncü aya kadar, uykudayken de yedinci
aya kadar devam edebilmektedir.
Yüzme ve dalma refleksi nedir nasıl oluşur ve gelişir?
Bebek yatay pozisyonda suya değdirildiğinde
kollarını ve bacaklarını ritmik yüzme hareketleri
yaparcasına oynatır. Yeni doğmuş bir bebek suya
tamamen batırıldığında boğulmadan yüzeye
çıkabilmektedir. Bebek suyun altındayken mucizevi bir
şekilde nefes almayı duraklattığı için akciğerlerine su
kaçmaz. Bu refleks bebek altı-yedi aylıkken kaybolur.
Bebek ileride yüzmeyi ve dalmayı bilinçli bir motor
faaliyet olarak öğrenebilir.
Moro refleksi nedir?
Adını bu refleksi ilk keşfeden çocuk hastalıkları
uzmanı Ernst Moro’ dan almaktadır. Sıçrama refleksi
olarak da adlandırılır. Ani denge kaybı, yüksek ses ya da
sıcaklığa maruz bırakılan bebeklerin önce başını, kollarını
ve bacaklarını hızlı bir şekilde geri doğru attığı sonra da
başını tekrar öne getirerek her iki koluyla sarılma hareketi
yaptığı gözlemlenmektedir. Genellikle dört-altı aydan
sonra kaybolur. Prematüre bebeklerde bu refleks
gözlemlenmeyebilir. Eğer zamanında doğmuş bebeklerde
bu refleks yoksa merkezi sinir sistemi hasarından
şüphelenilir.
Kavrama refleksi nedir?
Bu refleks doğumdan itibaren beş-altı aya kadar
devam etmektedir. Bebeğin avuç içi kapalıyken elinin
dışına dokunulduğunda avucunu açar ve avucuna bir şey
konulduğunda ellerini sımsıkı kapatır. Bu öylesine güçlü
bir manevradır ki iki elin avuç içine parmaklarınızı koyup
bebeği kendinize doğru çekerseniz, bebek kendi ağırlığını
taşıyıp doğrulacaktır. Bebeklerin ellerinin ve kollarının
kendilerince yönetilebilecek bir uzuv olduğunu henüz
kavrayamadıklarından bu refleks yüzünden bazen kendi
saçlarını bilinçsizce yakalayıp çekerler ve ağlarlar.
Asimetrik tonik boyun refleksi gelişimi nasıldır?
Yatar pozisyonda başın çevrildiği tarafa göre
kolların ve bacakların asimetrik biçimde şekillenmesidir.
Tonik tıp dilinde kasların kasılması anlamına gelmektedir.
Bu reflekste başın döndüğü tarafın tersi istikametindeki
kol ve bacaklar kasılarak bükülür. Sırtüstü yatan bebeğin
başı bir yana çevrildiğinde bebek o taraftaki kol ve
bacağını dışa açar, diğer taraftaki kol ve bacaklarını ise
büker. Dördüncü ay içinde kendiliğinden kaybolur.
Adımlama refleksi özellikleri nasıl çalışır?
Bu reflekste her ne kadar yeni doğmuş bebek
daha gelişmemiş bacak kaslarıyla kendi ağırlığını
taşıyamayacak olsa da ayakları yere değdiğinde dikey
pozisyonda sanki yürüyormuş gibi ayaklarını hareket
ettirir. Adımlama refleksi altı haftalıkken kaybolur ve
sekiz ay civarı istemli hareket olarak tekrar görülmeye
başlar.
Babinski refleksi özellikleri nelerdir?
Polonyalı doktor Joseph F. Babinski tarafından
keşfedilmiştir. Babinski refleksi bebeğin ayak tabanı
başparmaktan bileğe doğru çizgi çekme hareketi ile
uyarıldığında bebeğin bu uyarana ayak bükülürken
parmaklarını dışa doğru açarak (yelpaze gibi) yanıt
vermesidir. Normal gelişim seyrinde sekiz ile on ikinci
aylar arası kaybolur.
Refleksif hareketler dönemi kaça ayrılır?
Refleksif hareketler dönemi, birbirini izleyen iki
evreye ayrılır. Bunlar Bilgi toplama evresi , Bilgi çözme
evresidir
Bilgi toplama evresinin özellikleri nelerdir?
Bu evre, anne karnındaki yaşamdan doğum
sonrası yaklaşık dördüncü aya kadar olan, gözlenebilir
istem dışı hareketler ile karakterize edilmektedir. Bu
evrede, alt beyin merkezleri motor korteksten daha
gelişmiştir; bu beyin merkezleri, yoğunluğu ve süresi
değişen çeşitli uyarıcılara istem dışı tepki oluşturma
yeteneğine sahiptir. Bilgi toplama evresinde refleksler
aracılığıyla bebek; çevresi hakkında bilgi toplar, besin arar
ve korunma yolu ile yaşama sarılır.
Bilgi çözme evresinin özellikleri nelerdir?
Doğum sonrası dördüncü aydan itibaren merkezi
sinir sisteminin gelişimi sonucu refleksler kademeli olarak
baskılanmaya başlar. Bu evrede yalnızca uyarana tepki
değil, depolanmış bilgi ile duyusal uyarımın işlenmesi
gözlemlenir ve bebeğin refleksleri algısal motor yeteneğe
dönüşür. Oturma, emekleme, ayakta durma gibi istemli
hareketler açığa çıkar.
İlkel hareketler dönemi olan refleksin ortadan kalktığı
evrenin özellikleri nelerdir?
Doğumla başlayıp bir yaşa kadar devam eden bu
evrede merkezi sinir sisteminin olgunlaşması sonucu
reflekslerin yerini istemli hareketler almaya başlar. Bu
dönemde hala reflekslerin kalıntıları durduğu için istemli
hareketlerdeki farklılaşma ve bütünleşme zayıftır.
Hareketlerde bir amaç vardır, ancak bebeğin hareketleri
kontrolsüz ve kabadır. Örnek olarak; bebek görüş
alanındaki bir nesneyi yakalamak istediğinde el, bilek, kol,
omuz ve hatta gövdenin tümünün katıldığı kaba bir
hareket yapar, genelde de başarılı olamaz çünkü daha
nöro-motor yapı gelişmemiştir.
İlkel hareketler dönemi olan ilk kontrol evresi
özellikleri nelerdir?
Bebek bu evrede ilkel hareketler üzerinde
alıştırmalar yapar ve hareketleri üzerindeki kontrolü
sağlamaya çalışır. Bu evrede ilk bir yaş süresince ortaya
çıkan ilkel hareketler ikinci yaşın sonuna kadar ustalık
kazanmak için tekrarlanır. Nörolojik ve motor gelişim
sonucu bebeğin dış dünya algısına dayalı daha amaca
yönelik hareketler görülür. Bilişsel ve motor süreçlerdeki
hızlı gelişme sonucu ilkel hareket yeteneklerinde hızlı bir
artış gözlenir.
Yaşam için gerekli olan istemli hareketlerin temelini
oluşturan ilkel hareketler nelerdir?
• Dengeleme hareketlerini (baş, boyun ve gövde
kaslarının kontrolü gibi),
• Yer değiştirme (lokomotor) hareketlerini
(sürünme, emekleme, yürüme gibi),
• Manipülatif becerileri (uzanma, bırakma,
yakalama gibi) kapsar
Manipülasyonun en temel üç hareketi nedir?
Manipülasyonun en temel üç hareketi uzanma,
yakalama ve bırakmadır.
Temel hareketlerin gelişimi kaç evreden oluşur?
Başlangıç Evresi,
• Şekillenme Evresi
• Olgunlaşma Evresi olmak üzere üç evrede
incelenir.
Özelleşmiş hareketler dönemi özellikleri nelerdir?
Özelleşmiş hareketler dönemi motor gelişimin
temel hareketler döneminin doğal bir sonucudur. Bu
dönemde hareket; günlük yaşam, eğlenme ve spor yapma
gibi çeşitli karmaşık hareketlerin yapılmasında bir araç
haline gelmiştir. Dengeleme, yer değiştirme ve
manipülatif beceriler zamanla ve yapılan alıştırmaların
yoğunluğuna bağlı olarak birleştirilmekte ve aşırı çaba
gerektiren durumlarda kullanımla detaylandırılmaktadır.
Özelleşmiş hareketler döneminde becerilerin gelişimsel
nitelikleri çok çeşitli bilişsel, duyuşsal ve motor etkenlere
bağlıdır. Eşgüdüm, tepki hızı, hareket hızı, beden yapısı,
boy, ağırlık, alışkanlıklar, arkadaş etkisi, duygusal yapı bu
etkenler arasındadır.
Özelleşmiş hareketler dönemi kaç evreden oluşur?
Özelleşmiş hareketler dönemi;
• Geçiş evresi,
• Uygulama evresi,
• Yaşam boyu uygulama evresi olmak üzere üç
evreyi kapsar.
Algısal motor yeteneklerin özellikleri nelerdir?
Algısal motor yetenekler hareketle ilişkili
beceriler olup büyüme ve gelişimin vazgeçilemez unsurlarıdır Bu beceriler, bilişsel, duyuşsal ve motor
gelişimle uyum içinde çalışır ve daha çok bireyin atletik
faaliyetleri ile çevresiyle etkileşiminde sorumluluk alır.
Algısal motor beceriler üç aşamada gerçekleşir .
Bilişsel aşama; yapılacak işin hangi becerilerden ibaret
olduğunu anlama ile ilgilidir. Çağrışımsal aşama beceriye
benzeyen daha önceki yaşantıları araştırır. Özerk aşama
ise hız ve beceriye dayalı davranışın doğruluğuna
yoğunlaşır.
Millî Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitimi
Programı’nda (2013) motor gelişim alanına yönelik
kazanımlar nelerdir?
Kazanım 1. Yer değiştirme hareketleri yapar.
Kazanım 2. Denge hareketleri yapar.
Kazanım 3. Nesne kontrolü gerektiren hareketler yapar.
Kazanım 4. Küçük kas kullanımı gerektiren hareketler
yapar.
Kazanım 5. Müzik ve ritim eşliğinde hareket eder.
Okul öncesi dönemde motor gelişimin desteklenmesine
yönelik yetişkinlerin dikkat etmesi gereken noktalar
nelerdir?
• Çocuklar için rahat hareket edebilecekleri sağlıklı
ve güvenli eğitim ortamları oluşturulmalıdır.
• Çocuklara her gün büyük ve küçük kaslarını
kullanabileceği oyunlar için fırsatlar
yaratılmalıdır.
• Kötü hava koşullarında bina içinde çocukların
hareket edebilmeleri için alanlar yaratılmalıdır.
Örnek olarak; yürüme, koşma, zıplama, atlama,
tırmanma, kayma, merdiven inme ve çıkma,
fırlatma, yakalama, sürünme tarzı etkinlikler için
tırmanma yüzeyleri, basamaklar vb. alanlar
oluşturulabilir.
• Denge materyalleri tüm çocuklar için önemlidir.
Yerden yüksekliği az olan denge tahtaları ve
hatta sınıfın tabanına çizilmiş denge çizgileri
çocukların dengeleme yeteneklerini
geliştirmelerini destekler.
• Çocukların yaş ve gelişim düzeylerine uygun
geniş bir oyun bahçesi sağlanmalıdır.
• Güvenli platformların olduğu oyun alanları
çocukların atlayarak, zıplayarak, tırmanarak
motor becerilerinin gelişimini destekler.
• Öğretmenler küçük kas gelişimi için çizim
yapma, boyama, heykel yapma, kesme,kolaj
yapma gibi sanat etkinliklerine planlarında çokça
yer vermelidir. Sanat projelerinin bitirilmesi için
yeterli zaman verilmelidir. Bazen çocuklar bir
sanat etkinliğini bitirebilmek için daha fazla
zamana gereksinim duyabilir.
• Çocukların sanat eserleri sınıf duvarlarına veya
panolara asılmalı ve böylece ailelerle öğretmenler
çocuğun gelişimini ve öğrenmesini aşamalar
hâlinde gözlemleyebilmelidir.
• Kızlar ve erkekler sınıftaki ve bahçedeki hareket
etkinliklerine eşit bir şekilde katılmalıdır. Kız
oyunu ve erkek oyunu diye sınıflandırmalardan
uzak durulmalıdır.
• Çocuklar sınıf ve ev temizliği konusunda
yetişkinlere yardım edebilirler. Bu onların
kaslarını güçlendirir ve motor gelişimlerine
katkıda bulunur. Özellikle Montessori
programında çocuklar sınıflarını ellerinden
geldiğince kendileri temizler.
• Çocukların küçük kas motor becerilerini
desteklemek için bloklar, yapbozlar veya doğal
materyallerle dökme çalışmaları gibi matematik,
fen ve hareket etkinlikleri planlanmalıdır.
• Benzer şekilde oyuncak toplamak yada
yemekhanede masa hazırlamak da çocuklar için
faydalı etkinliklerdir. Bu aynı zamanda onlara
sorumluluk ve aidiyet duygusu kazandırır.
• Yetersiz ve yanlış beslenme de motor becerileri
geciktireceğinden öğretmenler bu çocukların
üzerinde itina ile durmalı, çocuğun sağlıklı
beslenmesi için ailelerle işbirliği yapmalıdır.
• Öğretmenler fiziksel hareket içeren etkinliklere
planlarında yeterli derecede yer vermelidir.
“Nasıl olsa okul sonrası fazlasıyla hareket edecek
zamanları var” diye düşünmek yanlıştır.
• Çoğu toplu oyunlar yeniden düzenlenerek
yalnızca bir veya iki çocuğun hareket ettiği değil,
tüm çocukların eşzamanlı hareket ettiği oyunlara
dönüştürülmelidir.
Erken çocukluk döneminde en çok kullanılan standart
testler nelerdir?
• AAMD Adaptif Davranış Ölçeği
• Alpern Boll Gelişimsel Profili
• Küçük çocuklar için Bender Gestalt Testi
• Peabody Gelişimsel Ölçeği
• Bruininks-Oseretsky Motor Yeterlilik Testi
• Portgage Erken Çocukluk Dönemi Eğitim
Programı Kontrol Listesi
• Denver Gelişimsel Tarama Testi (DGTT)
• Büyük Kas Motor Gelişim Değerlendirme Testi
(TGMD II)
• Motor Performans Testi
Motor gelişim nasıl tanımlanır ?
Motor gelişim, boy ve kilo artışı gibi fiziksel büyüme ile merkezi sinir sisteminin gelişimine paralel olarak organizmanın isteme bağlı hareketlilik kazanmasıdır. Motor gelişim, içten ve dıştan gelen süreçlerin etkileşiminin bir sonucu olarak motor davranışta meydana gelen değişmeleri inceleyen bir çalışma alanıdır.
Motor beceriler gelişim sırası nasıl olmaktadır ?
Gelişim Sırası
1. Baştan ayağa
2. Merkezden dışa
3. Büyük kaslardan küçük kaslara
Büyük kas becerileri hangi hareketlerden oluşmaktadır ?
Bir bütün olarak vücudun genel hareketlerini ve denge dinamiğini kapsar. Emekleme, oturma, ayakta durma, çömelme, yürüme, koşma, salınım, dönme, yuvarlanma, zıplama, denge sağlama gibi hareketler üzerindeki zihinsel kontrolü anlatmak için kullanılır.
Lokomotor Hareketler nelerdir ?
Lokomotor Hareketler: Yürüme, koşma gibi yer değiştirmeyi gerektiren hareketlerdir. Lokomotorda amaç, alan üzerinde hareket etmek yani vücudun yer aldığı alanı değiştirmek, bir yerden bir yere hareket etmektir. En önemli lokomotor hareketler; emekleme, yürüme, koşma ve atlamadır. Daha sonra yuvarlanma, tırmanma, zıplama, sıçrama ve sekme gelir. Bu hareketlerin her biri çeşitli şekillerde birleştirilerek yeni hareketlerin üretilmesinde kullanılır. Böylece hareket modelleri meydana gelir. Çocuklar hareket ederek kendini çevresinden ayırt eder. Nesnelerin arasında hareket ederek mesafe ve mekanda konum kavramlarını geliştirir.
Lokomotor olmayan hareketler nasıl tarif edilir ?
Ayakta dik durumda dönme, eğilme, itme, çekme gibi yer değiştirmeden yapılan geniş kasların kullanımını içeren hareketlerdir. Çocukların vücutları daha düzgün bir biçim aldıkça vücutlarının yerçekimi merkezi, aşağıya doğru iner. Vücutları büyük kasları çalıştırdığı için denge gelişir. Çocuk iki yaşına geldiğinde daha düzgün ve ritimli yürür, hatta kısa bir süre içerisinde koşmaya sonrasında da zıplama, sekme gibi hareketleri yapmaya başlar. Çocuklar kendi ayakları üzerinde dengeli durmaya başladıklarında, kolları ve gövdeleri ile top atma ve yakalama, üç tekerlekli bisikleti sürme, salıncakta sallanma gibi yeni beceriler denerler. Daha sonra alt üst vücut becerilerini birleştirerek düzeltilmiş hareketler yapmaya başlarlar.
Küçük kas becerileri neleri kapsamaktadır ?
Küçük kas becerileri: El ve ayağın kullanılması ve nesne kontrol becerilerini kapsar. Tutma, kavrama, yazma, yırtma, çizme, yapıştırma, kesme gibi beceriler küçük kas becerilerinin kazanımı ile mümkündür. Ellerin ve parmakların kontrolü arttıkça çocuklar, yapboz tamamlamaya, küçük bloklarla binalar inşa etmeye, kesme, yapıştırma ve boncukları ipe dizmeye başlarlar. Merkezden dışa gelişim ilkesine göre küçük kas becerilerinin gelişimi büyük kas becerilerinin gelişimini izlemektedir. Küçük kas becerileri bir nesneyi avuç içi ile kaba bir şekilde tutmadan, baş ve işaret parmağını birleştirerek ince bir şekilde tutma becerisinin kazanılmasına doğru ilerler.
Büyük ve küçük kas becerilerinde motor yetenekler nelerdir ?
Büyük ve küçük kas becerilerinin gerçekleşmesinde; dikkat, kuvvet, denge, tepki hızı, eşgüdüm, esneklik, form ve performans gibi motor yetenekler önemli bir yer tutar.
Dikkat nasıl tanımlanır ?
Dikkat: “Duygu ve düşünceyi, bir olay ya da bir nesne üzerinde toplama” olarak tanımlanır. Dikkat; bir kişiye, bir nesneye ya da bir harekete yoğunlaşma sürecindeki zihinsel süreci ifade eder. Anne karnında bebeğin çevredeki seslere tepki olarak annenin karnını tekmelemesi ile başlayan bu süreç doğumla birlikte çevresini tanıma ve keşfetme arzusuna dönüşür.
Denge nasıl tanımlanır ?
Denge: Belirli bir alan içinde bir hareketi veya pozisyonu sürdürebilmek adına önemli bir unsurdur. Denge hareketleri, aynı yerde bir pozisyonu korumayı kapsar. Çocuk tüm hareketlerinde dengeyi sürdürme, kaybetme ve yeniden kazanma yeteneklerine sahiptir. Bebek bağımsız oturma davranışıyla dengede durma başarısını gösterdikten sonra etraftaki eşyalara tutunarak ayağa kalkar ve denge konusun- da ustalık kazandıktan sonra da bağımsız yürümeye başlayabilir. Denge merkezi sinir sistemi ve duyu organlarından gelen sinyallerin anlık değerlendirilmesi ve ilgili kasların harekete geçirilmesi ile sağlanır. İlk yıllarda düz bir çizgi üzerinde yürümekte bile zorlanan insan vücudu ileriki yıllarda çok çalışarak iki tekerlekli bisiklete binebilir, paten kayabilir; hatta bir ipin üzerinde yürümeyi başarabilir.
Tepki hızı nedir ?
Tepki Hızı: Harekete hazır olma şeklinde ifade edilir. Tepki hızı vücudun dış uyaranlara karşı kendini tehlikelerden korumak için anlık harekete geçme becerisidir. Gereksinim duyulan tepki hızı tehlikenin boyutuna göre saniyeden daha kısa olabilir. Dışarıdan gelen uyaranları yorumlayıp bu etkilere tepki gösterebilmek insan yaşamı için çok önemlidir. Motor öğrenmede genel olarak bütün vücudun tepki vermeye hazır olması gereklidir. Düz yolda yürürken ayağına taş takılan bir insan düşmemek için vücudundaki birçok kası anlık faaliyete geçirmek durumundadır. Eğer düşeceğini anladıysa da gelebilecek zararı en aza indirmek adına gerekli anlık hareketleri yapmaya çalışır. Duyu organlarından gelen sinyallere göre bütün bu karar verme ve uygulama sürecindeki tepki hızı bazı durumlarda insanın yaşamını kurtarabilir. Yaşlılık, dalgınlık, yorgunluk, hastalık, alkol ve madde kullanımı gibi etkenler tepki hızının düşmesine neden olur. İnsan vücudu koşma hızı üzerindeki hızlarda ilerlerken anlık etkilere tepki vermekte geç kalabilir.
Eşgüdüm (Koordinasyon) nedir ?
Eşgüdüm (Koordinasyon): Belirli bir motor beceri için farklı hareketlerin uyumlu halde sergilenebilmesidir. En basit becerilerden biri olan yürümede bile göz, el, kol, gövde, bacaklar ve ayaklar bir ahenk içerisinde hareket etmektedir. Ayak parmaklarının yere uyguladığı kuvvete varıncaya kadar her bir hareketin bir biriyle uyumlu olması gerekir. Horon gibi oldukça hızlı ve çok fazla hareketi içinde barındıran halk oyunlarında başarı sağlayabilmek için eşgüdüm konusunda ustalaşmak gerekir. Çocuk, öğrenilecek davranışlar için organlar arasında yeterli eşgüdümü kuramıyorsa, o davranışı öğrenemez. Bu nedenle organlar arasındaki eşgüdümün artması, bedensel olgunluk arttıkça ve alıştırmalar çoğaldıkça sağlanacaktır. Fut- bol, voleybol, buz pateni gibi spor dallarında sakatlanmamak için uygun şekilde nasıl yere düşüleceğinin bile eğitim safhaları mevcuttur.
Motor gelişimde esneklik nedir ?
Esneklik: Vücudun belirli bir motor beceri için gerektiği şekilde öne, arkaya, sağa ve sola istenilen açılarda bükülebilmesidir. Gövdenin ve diğer uzuvların yeterli esnekliğe sahip olmadığı durumlarda motor davranışları sergilemek olanaksız hâle gelir. Örnek olarak; boyun tutulması ya da bel ağrısı şikayeti basit gibi görülen motor faaliyetleri bile ıstırap haline getirmektedir. Bebeklik ve erken çocuklukta kemikler kıkırdaksı yapıda olduğu için esneklik en üst seviyededir. Bu bakımdan bir bebek oturur pozisyonda rahatlıkla başını yere değdirebilir.
Motor gelişimde form (hareketin şekli) nasıl tanımlanır ?
Form (Hareketin Şekli): İki ya da daha çok hareketin sıralı şekilde düzenlenmesiyle ortaya çıkan model olarak tanımlanır. Örnek olarak; futbolda taç atışı kullanırken bir futbolcunun omuzlarının, kollarının, gövdenin ve bacakların hareketlerinin düzenlenmesiyle ortaya çıkan fırlatma hareketleri serisi form olarak ifade edilir. Hareket modeli (bir hareketin yapılmasında ya da performansın ortaya konmasında gerekli olan nörolojik süreçlerin dıştan gözlenebilir niteliğini ifade etmektedir), motor model (bir hareketin yapılmasında ya da performansın ortaya konmasında gerekli olan içten gelen nörolojik süreçleri, yani denge, hız, kuvvet, esneklik gibi biyolojik ve mekanik süreçleri ifade eder) benzer anlamda ancak, farklı özellikleri vurgulamak için kullanılan terimlerdir.
Motor gelişim becerilerinde performans nasıl açıklanır ?
Performans: Yapılan bir hareketin gözlemlenebilir ustalık seviyesinin değerlendirilmesidir. Performans hareketin ölçülebilen bir özelliğidir ve genellikle süre, mesafe, ağırlık ya da yükseklik birimlerinde ifade edilir. Örnek olarak; bir maratonda hem koşulan mesafe hem de geçen süre bir performans ölçütüdür. Sırıkla atlama sporunda ise yükseklik bir performans göstergesidir.
Motor gelişim ilkeleri nelerdir ?
-
Motor gelişim, kalıtım-çevre etkileşiminin bir ürünüdür.
-
Motor gelişim, kalıtım-çevre etkileşiminin bir ürünüdür.
-
Motor gelişim bütün bireyler için aynı olan belirgin, sıralı, basit ve ilkelden, zor ve karmaşığa doğru bir evrim gösterir.
-
Gelişimin motor, bilişsel, duygusal, toplumsal boyutları birbirinden soyutlanamaz. Tüm gelişim alanları etkileşim hâlindedirler.
-
Motor gelişim, birikimli bir süreçtir.
-
Motor gelişim bütünden özele bir yön izler.
-
Motor gelişim, baştan ayağa ve merkezden dışa doğrudur.
-
Büyüme ile motor gelişim doğru orantılıdır.
-
Motor becerilerde farklılaşma ve değişik motor becerilerin bir araya gelip bütünleşmesi motor gelişim açısından önemlidir.
-
Beden ölçüleri motor gelişimi etkiler.
-
Motor gelişimde filogenetik ve ontogenetik beceriler önemlidir.
-
Motor yeteneklerin ortaya çıkış zamanı bireysel farklılıklara göre değişebilir.
-
Motor beceriler ancak üzerinde defalarca çalışılarak deneme yanılma yöntemiyle kazanılır.
-
Kazanılacak motor beceri daha önce kazanılmış motor becerilere ne kadar çok benziyorsa öğrenme o kadar hızlı olur.
Motor gelişimi etkileyen etmenler nelerdir ?
Doğum öncesi etmenler ;
- kalıtım
- beslenme tarzı ve kimyasallar
- gebelik kontrolleri
- anne adayının fiziksel hareketlilik seviyesi
- anne adayının sağlık durumu
- çevre
Doğum süreci etmenleri,
Bebeklik ve çocukluk dönemi etmenleri olarak ayrılmaktadır.
Motor gelişim dönemleri nelerdir ?
Gallahue (1982), motor gelişimi çocukluk dönemi ile sınırlayarak incelemiş ve kura- mını piramit modeli ile açıklamıştır. Bu modele göre her bir motor gelişim dönemi, bir diğerinin üzerine kurulur. Piramidin temeli, refleksif hareketler dönemini göstermektedir. Bu dönemi, ilkel hareketler dönemi ve temel hareketler dönemi takip eder.Piramidin tepe noktasını özelleşmiş hareketler dönemi oluşturur. Gallahue’nun piramit modeli yaş aralıklarına göre dört döneme ayrılmaktadır.
Refleks nedir ve refleksif hareketler döneminde hangi refleksler görülmektedir ?
Refleksler; motor gelişim evrelerine temel oluşturan istem dışı, alt beyin tarafından kontrol edilen hareketlerdir. Refleksler ilkel ve duruşa ilişkin refleksler olmak üzere ikiye ayrılır. İlkel refleksler; bilgi toplama, yiyecek arama ve koruyucu tepkiler olarak sınıflandırılabilir. En kolay gözlemlenen refleksler ; arama, emme, yüzme-dalma, moro, kavrama, asimetrik tonik boyun, adımlama, babinski refleksi bulunmaktadır.
Yaşam için gerekli olan istemli hareketlerin temelini oluşturan ilkel hareketler nelerdir ?
Yaşam için gerekli olan istemli hareketlerin temelini oluşturan ilkel hareketler;
• Dengeleme hareketlerini (baş, boyun ve gövde kaslarının kontrolü gibi),
• Yer değiştirme (lokomotor) hareketlerini (sürünme, emekleme, yürüme gibi),
• Manipülatif becerileri (uzanma, bırakma, yakalama gibi) kapsar.
Özelleşmiş hareketler dönemi hangi evrelerden oluşmaktadır ?
Özelleşmiş hareketler dönemi;
• Geçiş evresi,
• Uygulama evresi,
• Yaşam boyu uygulama evresi olmak üzere üç evreyi kapsar.
Motor gelişim nedir?
Motor gelişim, boy ve kilo artışı gibi fiziksel
büyüme ile merkezi sinir sisteminin gelişimine paralel
olarak organizmanın isteme bağlı hareketlilik
kazanmasıdır. Motor gelişim, içten ve dıştan gelen
süreçlerin etkileşiminin bir sonucu olarak motor
davranışta meydana gelen değişmeleri inceleyen bir
çalışma alanıdır.
Motor beceriler ne demektir?
Motor beceriler, bir işin yapılması sırasında kullanılan
bilinçli zihinsel etkinliğin yönlendirdiği eşgüdüme dayalı
kas hareketleridir. Motor beceri, “deneyim ve öğrenmenin
etkisi ile doğru olarak yapılan bir ya da bir grup hareket”
olarak tanımlanır. Motor beceriler, motor yeteneklere göre
değişir.
Büyük kas becerileri ne için kullanılır?
Bir bütün olarak vücudun genel hareketlerini ve
denge dinamiğini kapsar. Emekleme, oturma, ayakta
durma, çömelme, yürüme, koşma, salınım, dönme,
yuvarlanma, zıplama, denge sağlama gibi hareketler
üzerindeki zihinsel kontrolü anlatmak için kullanılır.
Büyük kas becerileri kaç gruba toplanır bunlar
nelerdir?
Lokomotor Hareketler: Yürüme, koşma gibi yer
değiştirmeyi gerektiren hareketlerdir. Lokomasyonda
amaç, alan üzerinde hareket etmek yani vücudun yer aldığı
alanı değiştirmek, bir yerden bir yere hareket etmektir. En
önemli lokomotor hareketler; emekleme, yürüme, koşma
ve atlamadır. Daha sonra yuvarlanma, tırmanma, zıplama,
sıçrama ve sekme gelir. Lokomotor Olmayan Hareketler:
Ayakta dik durumda dönme, eğilme, itme, çekme gibi yer
değiştirmeden yapılan geniş kasların kullanımını içeren
hareketlerdir
Küçük kas becerileri ne için kullanılır?
El ve ayağın kullanılması ve nesne kontrol
becerilerini kapsar. Tutma, kavrama, yazma, yırtma,
çizme, yapıştırma, kesme gibi beceriler küçük kas
becerilerinin kazanımı ile mümkündür. Ellerin ve
parmakların kontrolü arttıkça çocuklar, yapboz
tamamlamaya, küçük bloklarla binalar inşa etmeye,
kesme, yapıştırma ve boncukları ipe dizmeye başlarlar.
Merkezden dışa gelişim ilkesine göre küçük kas
becerilerinin gelişimi büyük kas becerilerinin gelişimini
izlemektedir. Küçük kas becerileri bir nesneyi avuç içi ile
kaba bir şekilde tutmadan, baş ve işaret parmağını
birleştirerek ince bir şekilde tutma becerisinin
kazanılmasına doğru ilerler.
Motor yetenekler nelerdir?
Motor yetenekler; dikkat, kuvvet, denge, tepki
hızı, eşgüdüm, esneklik, form ve performans olarak
sıralanabilir
Motor gelişim ilkeleri nelerdir?
• Motor gelişim, kalıtım-çevre etkileşiminin bir
ürünüdür. Motor gelişim yaşam boyu farklı
hızlarda olup süreklidir.
• Motor gelişim bütün bireyler için aynı olan
belirgin, sıralı, basit ve ilkelden, zor ve
karmaşığa doğru bir evrim gösterir.
• Gelişimin motor, bilişsel, duygusal, toplumsal
boyutları birbirinden soyutlanamaz.
• Motor gelişim, birikimli bir süreçtir.
• Motor gelişim bütünden özele bir yön izler.
• Motor gelişim, baştan ayağa ve merkezden dışa
doğrudur. Büyüme ile motor gelişim doğru
orantılıdır.
• Motor becerilerde farklılaşma ve değişik motor
becerilerin bir araya gelip bütünleşmesi motor
gelişim açısından önemlidir.
• Beden ölçüleri motor gelişimi etkiler.
• Motor gelişimde filogenetik ve ontogenetik
beceriler önemlidir.
• Motor yeteneklerin ortaya çıkış zamanı bireysel
farklılıklara göre değişebilir.
• Motor beceriler ancak üzerinde defalarca
çalışılarak deneme yanılma yöntemiyle kazanılır.
• Kazanılacak motor beceri daha önce kazanılmış
motor becerilere ne kadar çok benziyorsa
öğrenme o kadar hızlı olur.
Motor gelişimini etkileyen doğum öncesi etmenler
nelerdir?
• Kalıtım
• Beslenme tarzı ve kimyasallar
• Gebelik Kontrolleri
• Anne Adayının Fiziksel Hareketlilik Seviyesi
• Anne Adayının Sağlık Durumu
• Çevre
Doğum süreci etmenleri nelerdir?
Tıbbi gereklilik olmadıkça anne adaylarının
sezeryanla doğumu tercih etmesi ve operasyon esnasında
yaşanabilecek komplikasyonlar ile vajinal doğum
esnasında yaşanan olumsuzluklar neticesi bebeğin vakum
yöntemiyle çekilmesi gibi riskli tıbbi müdahaleler,
kafatasının ani basınca maruz kalmasına neden
olabilmektedir. Bunun sonucu hem bilişsel gelişimde hem
de buna bağlı olarak motor gelişimde gerilikler
görülebilmektedir. Ani basıncın önlenmesi, doğum sancısı
ve doğum sırasında en çok dikkat edilmesi gereken
konular arasındadır. Doğum sonrası bebekte görülebilecek
oksijen yetersizliği ise bebekte beyin felci ve epilepsiye
yol açabilir. Bu gibi durumlarda ani müdahale şansı açısından bir çocuk hastalıkları uzmanının da doğuma
eşlik etmesi şartlar dâhilinde gereklidir.
Gallahue’nin piramit modeli hakkında bilgi veriniz?
Gallahue (1982), motor gelişimi çocukluk dönemi ile
sınırlayarak incelemiş ve kuramını piramit modeli ile
açıklamıştır. Bu modele göre her bir motor gelişim
dönemi, bir diğerinin üzerine kurulur. Piramidin temeli,
refleksif hareketler dönemini göstermektedir. Bu dönemi,
ilkel hareketler dönemi ve temel hareketler dönemi takip
eder. Piramidin tepe noktasını özelleşmiş hareketler
dönemi oluşturur. Gallahue’nun piramit modeli yaş
aralıklarına göre dört döneme ayrılmaktadır.
Bunlar;
• Özelleşmiş hareket dönemi
• Temel hareketler dönemi
• İlkel hareketler dönemi
• Refleksif hareketler dönemi
Refleksif hareketler dönemi özellikleri nelerdir?
Bebekler anne karnındayken bile hareketlerine
olanak sağlayan refleks olarak adlandırılan doğal
davranışsal tepkiler dizisi ile bu tepkileri mümkün kılan
genel bir yetenekle dünyaya gelirler. Bebeğin doğumla
birlikte anne ile fiziksel bağı olan göbek kordonu
kesilmekte bebek dış dünyanın tüm zor koşullarına karşı
hayatta kalabilmek için çeşitli refleksler sergilemektedir.
Bebeğin dokunma, ışık, ses ve basınç değişikliklerine
tepkisi istem dışı hareket faaliyetini tetiklemektedir. Bu
istem dışı hareketler, artan korteks gelişimi ile katlanır ve
bebeğin kendi vücudunu ve dış dünyayı tanımasına
yardımcı olur.
Refleksler kaça ayrılır?
Refleksler ilkel ve duruşa ilişkin refleksler olmak
üzere ikiye ayrılır. İlkel refleksler; bilgi toplama, yiyecek
arama ve koruyucu tepkiler olarak sınıflandırılabilir.
Bebeğin yaşamına devam edebilmesi ve dış dünyaya
uyum sağlayabilmesine olanak tanıyan arama, emme,
yutma gibi reflekslerlerdir. Bu refleksler, kortikal faaliyeti
harekete geçirmesi ve geliştirmesi bakımından bilgi
toplayıcı bir işlev görür. Emme ve arama gibi ilkel
reflekslerin ilkel hayatta kalma mekanizmaları olduğu
düşünülür. Duruşa ilişkin refleksler, istemsiz hareketlerin
ikinci şeklidir. Bunlar daha sonraki istemli hareketlere
görünüm olarak benzemektedirler, ancak tamamen istem
dışıdırlar. Bu refleksler daha sonra bilincin test
edilmesinde kullanılacak denge, yer değiştirme, ve
manipülatif mekanizmalar için sinir-kas test aracı olarak
görev yapmaktadırlar.
Arama refleksi nedir nasıl gelişir?
Bebek yanağına bir şey dokunduğunda ağzı o
yöne gelecek şekilde başını çevirir. Varoluş nedeni
düşünüldüğünde bu refleks gözleri daha net görmeyen
bebekler için hayat kurtarıcıdır. Annesinin meme ucunu
bulan bebek artık beslenmeye hazırdır. Bu refleks altı
aydan itibaren zayıflar.
Emme refleksi nedir nasıl gelişir?
Bebek ağzına verilen şeyi emmeye başlar. Arama
refleksi sayesinde meme ucunu bulan bebek güçlü bir
şekilde anne sütünü vakumlar. Emme için gerekli ağız
kasları bebeğin en gelişmiş kaslarıdır ve bebeğin anne
sütüyle beslenebilmesi için gereklidir. Bu refleks bebek
uyanıkken dördüncü aya kadar, uykudayken de yedinci
aya kadar devam edebilmektedir.
Yüzme ve dalma refleksi nedir nasıl oluşur ve gelişir?
Bebek yatay pozisyonda suya değdirildiğinde
kollarını ve bacaklarını ritmik yüzme hareketleri
yaparcasına oynatır. Yeni doğmuş bir bebek suya
tamamen batırıldığında boğulmadan yüzeye
çıkabilmektedir. Bebek suyun altındayken mucizevi bir
şekilde nefes almayı duraklattığı için akciğerlerine su
kaçmaz. Bu refleks bebek altı-yedi aylıkken kaybolur.
Bebek ileride yüzmeyi ve dalmayı bilinçli bir motor
faaliyet olarak öğrenebilir.
Moro refleksi nedir?
Adını bu refleksi ilk keşfeden çocuk hastalıkları
uzmanı Ernst Moro’ dan almaktadır. Sıçrama refleksi
olarak da adlandırılır. Ani denge kaybı, yüksek ses ya da
sıcaklığa maruz bırakılan bebeklerin önce başını, kollarını
ve bacaklarını hızlı bir şekilde geri doğru attığı sonra da
başını tekrar öne getirerek her iki koluyla sarılma hareketi
yaptığı gözlemlenmektedir. Genellikle dört-altı aydan
sonra kaybolur. Prematüre bebeklerde bu refleks
gözlemlenmeyebilir. Eğer zamanında doğmuş bebeklerde
bu refleks yoksa merkezi sinir sistemi hasarından
şüphelenilir.
Kavrama refleksi nedir?
Bu refleks doğumdan itibaren beş-altı aya kadar
devam etmektedir. Bebeğin avuç içi kapalıyken elinin
dışına dokunulduğunda avucunu açar ve avucuna bir şey
konulduğunda ellerini sımsıkı kapatır. Bu öylesine güçlü
bir manevradır ki iki elin avuç içine parmaklarınızı koyup
bebeği kendinize doğru çekerseniz, bebek kendi ağırlığını
taşıyıp doğrulacaktır. Bebeklerin ellerinin ve kollarının
kendilerince yönetilebilecek bir uzuv olduğunu henüz
kavrayamadıklarından bu refleks yüzünden bazen kendi
saçlarını bilinçsizce yakalayıp çekerler ve ağlarlar.
Asimetrik tonik boyun refleksi gelişimi nasıldır?
Yatar pozisyonda başın çevrildiği tarafa göre
kolların ve bacakların asimetrik biçimde şekillenmesidir.
Tonik tıp dilinde kasların kasılması anlamına gelmektedir.
Bu reflekste başın döndüğü tarafın tersi istikametindeki
kol ve bacaklar kasılarak bükülür. Sırtüstü yatan bebeğin
başı bir yana çevrildiğinde bebek o taraftaki kol ve
bacağını dışa açar, diğer taraftaki kol ve bacaklarını ise
büker. Dördüncü ay içinde kendiliğinden kaybolur.
Adımlama refleksi özellikleri nasıl çalışır?
Bu reflekste her ne kadar yeni doğmuş bebek
daha gelişmemiş bacak kaslarıyla kendi ağırlığını
taşıyamayacak olsa da ayakları yere değdiğinde dikey
pozisyonda sanki yürüyormuş gibi ayaklarını hareket
ettirir. Adımlama refleksi altı haftalıkken kaybolur ve
sekiz ay civarı istemli hareket olarak tekrar görülmeye
başlar.
Babinski refleksi özellikleri nelerdir?
Polonyalı doktor Joseph F. Babinski tarafından
keşfedilmiştir. Babinski refleksi bebeğin ayak tabanı
başparmaktan bileğe doğru çizgi çekme hareketi ile
uyarıldığında bebeğin bu uyarana ayak bükülürken
parmaklarını dışa doğru açarak (yelpaze gibi) yanıt
vermesidir. Normal gelişim seyrinde sekiz ile on ikinci
aylar arası kaybolur.
Refleksif hareketler dönemi kaça ayrılır?
Refleksif hareketler dönemi, birbirini izleyen iki
evreye ayrılır. Bunlar Bilgi toplama evresi , Bilgi çözme
evresidir
Bilgi toplama evresinin özellikleri nelerdir?
Bu evre, anne karnındaki yaşamdan doğum
sonrası yaklaşık dördüncü aya kadar olan, gözlenebilir
istem dışı hareketler ile karakterize edilmektedir. Bu
evrede, alt beyin merkezleri motor korteksten daha
gelişmiştir; bu beyin merkezleri, yoğunluğu ve süresi
değişen çeşitli uyarıcılara istem dışı tepki oluşturma
yeteneğine sahiptir. Bilgi toplama evresinde refleksler
aracılığıyla bebek; çevresi hakkında bilgi toplar, besin arar
ve korunma yolu ile yaşama sarılır.
Bilgi çözme evresinin özellikleri nelerdir?
Doğum sonrası dördüncü aydan itibaren merkezi
sinir sisteminin gelişimi sonucu refleksler kademeli olarak
baskılanmaya başlar. Bu evrede yalnızca uyarana tepki
değil, depolanmış bilgi ile duyusal uyarımın işlenmesi
gözlemlenir ve bebeğin refleksleri algısal motor yeteneğe
dönüşür. Oturma, emekleme, ayakta durma gibi istemli
hareketler açığa çıkar.
İlkel hareketler dönemi olan refleksin ortadan kalktığı
evrenin özellikleri nelerdir?
Doğumla başlayıp bir yaşa kadar devam eden bu
evrede merkezi sinir sisteminin olgunlaşması sonucu
reflekslerin yerini istemli hareketler almaya başlar. Bu
dönemde hala reflekslerin kalıntıları durduğu için istemli
hareketlerdeki farklılaşma ve bütünleşme zayıftır.
Hareketlerde bir amaç vardır, ancak bebeğin hareketleri
kontrolsüz ve kabadır. Örnek olarak; bebek görüş
alanındaki bir nesneyi yakalamak istediğinde el, bilek, kol,
omuz ve hatta gövdenin tümünün katıldığı kaba bir
hareket yapar, genelde de başarılı olamaz çünkü daha
nöro-motor yapı gelişmemiştir.
İlkel hareketler dönemi olan ilk kontrol evresi
özellikleri nelerdir?
Bebek bu evrede ilkel hareketler üzerinde
alıştırmalar yapar ve hareketleri üzerindeki kontrolü
sağlamaya çalışır. Bu evrede ilk bir yaş süresince ortaya
çıkan ilkel hareketler ikinci yaşın sonuna kadar ustalık
kazanmak için tekrarlanır. Nörolojik ve motor gelişim
sonucu bebeğin dış dünya algısına dayalı daha amaca
yönelik hareketler görülür. Bilişsel ve motor süreçlerdeki
hızlı gelişme sonucu ilkel hareket yeteneklerinde hızlı bir
artış gözlenir.
Yaşam için gerekli olan istemli hareketlerin temelini
oluşturan ilkel hareketler nelerdir?
• Dengeleme hareketlerini (baş, boyun ve gövde
kaslarının kontrolü gibi),
• Yer değiştirme (lokomotor) hareketlerini
(sürünme, emekleme, yürüme gibi),
• Manipülatif becerileri (uzanma, bırakma,
yakalama gibi) kapsar
Manipülasyonun en temel üç hareketi nedir?
Manipülasyonun en temel üç hareketi uzanma,
yakalama ve bırakmadır.
Temel hareketlerin gelişimi kaç evreden oluşur?
Başlangıç Evresi,
• Şekillenme Evresi
• Olgunlaşma Evresi olmak üzere üç evrede
incelenir.
Özelleşmiş hareketler dönemi özellikleri nelerdir?
Özelleşmiş hareketler dönemi motor gelişimin
temel hareketler döneminin doğal bir sonucudur. Bu
dönemde hareket; günlük yaşam, eğlenme ve spor yapma
gibi çeşitli karmaşık hareketlerin yapılmasında bir araç
haline gelmiştir. Dengeleme, yer değiştirme ve
manipülatif beceriler zamanla ve yapılan alıştırmaların
yoğunluğuna bağlı olarak birleştirilmekte ve aşırı çaba
gerektiren durumlarda kullanımla detaylandırılmaktadır.
Özelleşmiş hareketler döneminde becerilerin gelişimsel
nitelikleri çok çeşitli bilişsel, duyuşsal ve motor etkenlere
bağlıdır. Eşgüdüm, tepki hızı, hareket hızı, beden yapısı,
boy, ağırlık, alışkanlıklar, arkadaş etkisi, duygusal yapı bu
etkenler arasındadır.
Özelleşmiş hareketler dönemi kaç evreden oluşur?
Özelleşmiş hareketler dönemi;
• Geçiş evresi,
• Uygulama evresi,
• Yaşam boyu uygulama evresi olmak üzere üç
evreyi kapsar.
Algısal motor yeteneklerin özellikleri nelerdir?
Algısal motor yetenekler hareketle ilişkili
beceriler olup büyüme ve gelişimin vazgeçilemez unsurlarıdır Bu beceriler, bilişsel, duyuşsal ve motor
gelişimle uyum içinde çalışır ve daha çok bireyin atletik
faaliyetleri ile çevresiyle etkileşiminde sorumluluk alır.
Algısal motor beceriler üç aşamada gerçekleşir .
Bilişsel aşama; yapılacak işin hangi becerilerden ibaret
olduğunu anlama ile ilgilidir. Çağrışımsal aşama beceriye
benzeyen daha önceki yaşantıları araştırır. Özerk aşama
ise hız ve beceriye dayalı davranışın doğruluğuna
yoğunlaşır.
Millî Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitimi
Programı’nda (2013) motor gelişim alanına yönelik
kazanımlar nelerdir?
Kazanım 1. Yer değiştirme hareketleri yapar.
Kazanım 2. Denge hareketleri yapar.
Kazanım 3. Nesne kontrolü gerektiren hareketler yapar.
Kazanım 4. Küçük kas kullanımı gerektiren hareketler
yapar.
Kazanım 5. Müzik ve ritim eşliğinde hareket eder.
Okul öncesi dönemde motor gelişimin desteklenmesine
yönelik yetişkinlerin dikkat etmesi gereken noktalar
nelerdir?
• Çocuklar için rahat hareket edebilecekleri sağlıklı
ve güvenli eğitim ortamları oluşturulmalıdır.
• Çocuklara her gün büyük ve küçük kaslarını
kullanabileceği oyunlar için fırsatlar
yaratılmalıdır.
• Kötü hava koşullarında bina içinde çocukların
hareket edebilmeleri için alanlar yaratılmalıdır.
Örnek olarak; yürüme, koşma, zıplama, atlama,
tırmanma, kayma, merdiven inme ve çıkma,
fırlatma, yakalama, sürünme tarzı etkinlikler için
tırmanma yüzeyleri, basamaklar vb. alanlar
oluşturulabilir.
• Denge materyalleri tüm çocuklar için önemlidir.
Yerden yüksekliği az olan denge tahtaları ve
hatta sınıfın tabanına çizilmiş denge çizgileri
çocukların dengeleme yeteneklerini
geliştirmelerini destekler.
• Çocukların yaş ve gelişim düzeylerine uygun
geniş bir oyun bahçesi sağlanmalıdır.
• Güvenli platformların olduğu oyun alanları
çocukların atlayarak, zıplayarak, tırmanarak
motor becerilerinin gelişimini destekler.
• Öğretmenler küçük kas gelişimi için çizim
yapma, boyama, heykel yapma, kesme,kolaj
yapma gibi sanat etkinliklerine planlarında çokça
yer vermelidir. Sanat projelerinin bitirilmesi için
yeterli zaman verilmelidir. Bazen çocuklar bir
sanat etkinliğini bitirebilmek için daha fazla
zamana gereksinim duyabilir.
• Çocukların sanat eserleri sınıf duvarlarına veya
panolara asılmalı ve böylece ailelerle öğretmenler
çocuğun gelişimini ve öğrenmesini aşamalar
hâlinde gözlemleyebilmelidir.
• Kızlar ve erkekler sınıftaki ve bahçedeki hareket
etkinliklerine eşit bir şekilde katılmalıdır. Kız
oyunu ve erkek oyunu diye sınıflandırmalardan
uzak durulmalıdır.
• Çocuklar sınıf ve ev temizliği konusunda
yetişkinlere yardım edebilirler. Bu onların
kaslarını güçlendirir ve motor gelişimlerine
katkıda bulunur. Özellikle Montessori
programında çocuklar sınıflarını ellerinden
geldiğince kendileri temizler.
• Çocukların küçük kas motor becerilerini
desteklemek için bloklar, yapbozlar veya doğal
materyallerle dökme çalışmaları gibi matematik,
fen ve hareket etkinlikleri planlanmalıdır.
• Benzer şekilde oyuncak toplamak yada
yemekhanede masa hazırlamak da çocuklar için
faydalı etkinliklerdir. Bu aynı zamanda onlara
sorumluluk ve aidiyet duygusu kazandırır.
• Yetersiz ve yanlış beslenme de motor becerileri
geciktireceğinden öğretmenler bu çocukların
üzerinde itina ile durmalı, çocuğun sağlıklı
beslenmesi için ailelerle işbirliği yapmalıdır.
• Öğretmenler fiziksel hareket içeren etkinliklere
planlarında yeterli derecede yer vermelidir.
“Nasıl olsa okul sonrası fazlasıyla hareket edecek
zamanları var” diye düşünmek yanlıştır.
• Çoğu toplu oyunlar yeniden düzenlenerek
yalnızca bir veya iki çocuğun hareket ettiği değil,
tüm çocukların eşzamanlı hareket ettiği oyunlara
dönüştürülmelidir.
Erken çocukluk döneminde en çok kullanılan standart
testler nelerdir?
• AAMD Adaptif Davranış Ölçeği
• Alpern Boll Gelişimsel Profili
• Küçük çocuklar için Bender Gestalt Testi
• Peabody Gelişimsel Ölçeği
• Bruininks-Oseretsky Motor Yeterlilik Testi
• Portgage Erken Çocukluk Dönemi Eğitim
Programı Kontrol Listesi
• Denver Gelişimsel Tarama Testi (DGTT)
• Büyük Kas Motor Gelişim Değerlendirme Testi
(TGMD II)
• Motor Performans Testi
Motor gelişim nasıl tanımlanır ?
Motor gelişim, boy ve kilo artışı gibi fiziksel büyüme ile merkezi sinir sisteminin gelişimine paralel olarak organizmanın isteme bağlı hareketlilik kazanmasıdır. Motor gelişim, içten ve dıştan gelen süreçlerin etkileşiminin bir sonucu olarak motor davranışta meydana gelen değişmeleri inceleyen bir çalışma alanıdır.
Motor gelişim, boy ve kilo artışı gibi fiziksel büyüme ile merkezi sinir sisteminin gelişimine paralel olarak organizmanın isteme bağlı hareketlilik kazanmasıdır. Motor gelişim, içten ve dıştan gelen süreçlerin etkileşiminin bir sonucu olarak motor davranışta meydana gelen değişmeleri inceleyen bir çalışma alanıdır.
Motor gelişim, boy ve kilo artışı gibi fiziksel büyüme ile merkezi sinir sisteminin gelişimine paralel olarak organizmanın isteme bağlı hareketlilik kazanmasıdır. Motor gelişim, içten ve dıştan gelen süreçlerin etkileşiminin bir sonucu olarak motor davranışta meydana gelen değişmeleri inceleyen bir çalışma alanıdır.
Motor gelişim, boy ve kilo artışı gibi fiziksel büyüme ile merkezi sinir sisteminin gelişimine paralel olarak organizmanın isteme bağlı hareketlilik kazanmasıdır. Motor gelişim, içten ve dıştan gelen süreçlerin etkileşiminin bir sonucu olarak motor davranışta meydana gelen değişmeleri inceleyen bir çalışma alanıdır.
Motor gelişim, boy ve kilo artışı gibi fiziksel büyüme ile merkezi sinir sisteminin gelişimine paralel olarak organizmanın isteme bağlı hareketlilik kazanmasıdır. Motor gelişim, içten ve dıştan gelen süreçlerin etkileşiminin bir sonucu olarak motor davranışta meydana gelen değişmeleri inceleyen bir çalışma alanıdır.
Motor beceriler gelişim sırası nasıl olmaktadır ?
Gelişim Sırası
1. Baştan ayağa
2. Merkezden dışa
3. Büyük kaslardan küçük kaslara
Gelişim Sırası
1. Baştan ayağa
2. Merkezden dışa
3. Büyük kaslardan küçük kaslara
Gelişim Sırası
1. Baştan ayağa
2. Merkezden dışa
3. Büyük kaslardan küçük kaslara
Gelişim Sırası
1. Baştan ayağa
2. Merkezden dışa
3. Büyük kaslardan küçük kaslara
Büyük kas becerileri hangi hareketlerden oluşmaktadır ?
Bir bütün olarak vücudun genel hareketlerini ve denge dinamiğini kapsar. Emekleme, oturma, ayakta durma, çömelme, yürüme, koşma, salınım, dönme, yuvarlanma, zıplama, denge sağlama gibi hareketler üzerindeki zihinsel kontrolü anlatmak için kullanılır.
Bir bütün olarak vücudun genel hareketlerini ve denge dinamiğini kapsar. Emekleme, oturma, ayakta durma, çömelme, yürüme, koşma, salınım, dönme, yuvarlanma, zıplama, denge sağlama gibi hareketler üzerindeki zihinsel kontrolü anlatmak için kullanılır.
Bir bütün olarak vücudun genel hareketlerini ve denge dinamiğini kapsar. Emekleme, oturma, ayakta durma, çömelme, yürüme, koşma, salınım, dönme, yuvarlanma, zıplama, denge sağlama gibi hareketler üzerindeki zihinsel kontrolü anlatmak için kullanılır.
Bir bütün olarak vücudun genel hareketlerini ve denge dinamiğini kapsar. Emekleme, oturma, ayakta durma, çömelme, yürüme, koşma, salınım, dönme, yuvarlanma, zıplama, denge sağlama gibi hareketler üzerindeki zihinsel kontrolü anlatmak için kullanılır.
Lokomotor Hareketler nelerdir ?
Lokomotor Hareketler: Yürüme, koşma gibi yer değiştirmeyi gerektiren hareketlerdir. Lokomotorda amaç, alan üzerinde hareket etmek yani vücudun yer aldığı alanı değiştirmek, bir yerden bir yere hareket etmektir. En önemli lokomotor hareketler; emekleme, yürüme, koşma ve atlamadır. Daha sonra yuvarlanma, tırmanma, zıplama, sıçrama ve sekme gelir. Bu hareketlerin her biri çeşitli şekillerde birleştirilerek yeni hareketlerin üretilmesinde kullanılır. Böylece hareket modelleri meydana gelir. Çocuklar hareket ederek kendini çevresinden ayırt eder. Nesnelerin arasında hareket ederek mesafe ve mekanda konum kavramlarını geliştirir.
Lokomotor Hareketler: Yürüme, koşma gibi yer değiştirmeyi gerektiren hareketlerdir. Lokomotorda amaç, alan üzerinde hareket etmek yani vücudun yer aldığı alanı değiştirmek, bir yerden bir yere hareket etmektir. En önemli lokomotor hareketler; emekleme, yürüme, koşma ve atlamadır. Daha sonra yuvarlanma, tırmanma, zıplama, sıçrama ve sekme gelir. Bu hareketlerin her biri çeşitli şekillerde birleştirilerek yeni hareketlerin üretilmesinde kullanılır. Böylece hareket modelleri meydana gelir. Çocuklar hareket ederek kendini çevresinden ayırt eder. Nesnelerin arasında hareket ederek mesafe ve mekanda konum kavramlarını geliştirir.
Lokomotor Hareketler: Yürüme, koşma gibi yer değiştirmeyi gerektiren hareketlerdir. Lokomotorda amaç, alan üzerinde hareket etmek yani vücudun yer aldığı alanı değiştirmek, bir yerden bir yere hareket etmektir. En önemli lokomotor hareketler; emekleme, yürüme, koşma ve atlamadır. Daha sonra yuvarlanma, tırmanma, zıplama, sıçrama ve sekme gelir. Bu hareketlerin her biri çeşitli şekillerde birleştirilerek yeni hareketlerin üretilmesinde kullanılır. Böylece hareket modelleri meydana gelir. Çocuklar hareket ederek kendini çevresinden ayırt eder. Nesnelerin arasında hareket ederek mesafe ve mekanda konum kavramlarını geliştirir.
Lokomotor Hareketler: Yürüme, koşma gibi yer değiştirmeyi gerektiren hareketlerdir. Lokomotorda amaç, alan üzerinde hareket etmek yani vücudun yer aldığı alanı değiştirmek, bir yerden bir yere hareket etmektir. En önemli lokomotor hareketler; emekleme, yürüme, koşma ve atlamadır. Daha sonra yuvarlanma, tırmanma, zıplama, sıçrama ve sekme gelir. Bu hareketlerin her biri çeşitli şekillerde birleştirilerek yeni hareketlerin üretilmesinde kullanılır. Böylece hareket modelleri meydana gelir. Çocuklar hareket ederek kendini çevresinden ayırt eder. Nesnelerin arasında hareket ederek mesafe ve mekanda konum kavramlarını geliştirir.
Lokomotor olmayan hareketler nasıl tarif edilir ?
Lokomotor olmayan hareketler nasıl tarif edilir ?
Lokomotor olmayan hareketler nasıl tarif edilir ?
Lokomotor olmayan hareketler nasıl tarif edilir ?
Ayakta dik durumda dönme, eğilme, itme, çekme gibi yer değiştirmeden yapılan geniş kasların kullanımını içeren hareketlerdir. Çocukların vücutları daha düzgün bir biçim aldıkça vücutlarının yerçekimi merkezi, aşağıya doğru iner. Vücutları büyük kasları çalıştırdığı için denge gelişir. Çocuk iki yaşına geldiğinde daha düzgün ve ritimli yürür, hatta kısa bir süre içerisinde koşmaya sonrasında da zıplama, sekme gibi hareketleri yapmaya başlar. Çocuklar kendi ayakları üzerinde dengeli durmaya başladıklarında, kolları ve gövdeleri ile top atma ve yakalama, üç tekerlekli bisikleti sürme, salıncakta sallanma gibi yeni beceriler denerler. Daha sonra alt üst vücut becerilerini birleştirerek düzeltilmiş hareketler yapmaya başlarlar.
Ayakta dik durumda dönme, eğilme, itme, çekme gibi yer değiştirmeden yapılan geniş kasların kullanımını içeren hareketlerdir. Çocukların vücutları daha düzgün bir biçim aldıkça vücutlarının yerçekimi merkezi, aşağıya doğru iner. Vücutları büyük kasları çalıştırdığı için denge gelişir. Çocuk iki yaşına geldiğinde daha düzgün ve ritimli yürür, hatta kısa bir süre içerisinde koşmaya sonrasında da zıplama, sekme gibi hareketleri yapmaya başlar. Çocuklar kendi ayakları üzerinde dengeli durmaya başladıklarında, kolları ve gövdeleri ile top atma ve yakalama, üç tekerlekli bisikleti sürme, salıncakta sallanma gibi yeni beceriler denerler. Daha sonra alt üst vücut becerilerini birleştirerek düzeltilmiş hareketler yapmaya başlarlar.
Ayakta dik durumda dönme, eğilme, itme, çekme gibi yer değiştirmeden yapılan geniş kasların kullanımını içeren hareketlerdir. Çocukların vücutları daha düzgün bir biçim aldıkça vücutlarının yerçekimi merkezi, aşağıya doğru iner. Vücutları büyük kasları çalıştırdığı için denge gelişir. Çocuk iki yaşına geldiğinde daha düzgün ve ritimli yürür, hatta kısa bir süre içerisinde koşmaya sonrasında da zıplama, sekme gibi hareketleri yapmaya başlar. Çocuklar kendi ayakları üzerinde dengeli durmaya başladıklarında, kolları ve gövdeleri ile top atma ve yakalama, üç tekerlekli bisikleti sürme, salıncakta sallanma gibi yeni beceriler denerler. Daha sonra alt üst vücut becerilerini birleştirerek düzeltilmiş hareketler yapmaya başlarlar.
Ayakta dik durumda dönme, eğilme, itme, çekme gibi yer değiştirmeden yapılan geniş kasların kullanımını içeren hareketlerdir. Çocukların vücutları daha düzgün bir biçim aldıkça vücutlarının yerçekimi merkezi, aşağıya doğru iner. Vücutları büyük kasları çalıştırdığı için denge gelişir. Çocuk iki yaşına geldiğinde daha düzgün ve ritimli yürür, hatta kısa bir süre içerisinde koşmaya sonrasında da zıplama, sekme gibi hareketleri yapmaya başlar. Çocuklar kendi ayakları üzerinde dengeli durmaya başladıklarında, kolları ve gövdeleri ile top atma ve yakalama, üç tekerlekli bisikleti sürme, salıncakta sallanma gibi yeni beceriler denerler. Daha sonra alt üst vücut becerilerini birleştirerek düzeltilmiş hareketler yapmaya başlarlar.
Küçük kas becerileri neleri kapsamaktadır ?
Küçük kas becerileri: El ve ayağın kullanılması ve nesne kontrol becerilerini kapsar. Tutma, kavrama, yazma, yırtma, çizme, yapıştırma, kesme gibi beceriler küçük kas becerilerinin kazanımı ile mümkündür. Ellerin ve parmakların kontrolü arttıkça çocuklar, yapboz tamamlamaya, küçük bloklarla binalar inşa etmeye, kesme, yapıştırma ve boncukları ipe dizmeye başlarlar. Merkezden dışa gelişim ilkesine göre küçük kas becerilerinin gelişimi büyük kas becerilerinin gelişimini izlemektedir. Küçük kas becerileri bir nesneyi avuç içi ile kaba bir şekilde tutmadan, baş ve işaret parmağını birleştirerek ince bir şekilde tutma becerisinin kazanılmasına doğru ilerler.
Küçük kas becerileri: El ve ayağın kullanılması ve nesne kontrol becerilerini kapsar. Tutma, kavrama, yazma, yırtma, çizme, yapıştırma, kesme gibi beceriler küçük kas becerilerinin kazanımı ile mümkündür. Ellerin ve parmakların kontrolü arttıkça çocuklar, yapboz tamamlamaya, küçük bloklarla binalar inşa etmeye, kesme, yapıştırma ve boncukları ipe dizmeye başlarlar. Merkezden dışa gelişim ilkesine göre küçük kas becerilerinin gelişimi büyük kas becerilerinin gelişimini izlemektedir. Küçük kas becerileri bir nesneyi avuç içi ile kaba bir şekilde tutmadan, baş ve işaret parmağını birleştirerek ince bir şekilde tutma becerisinin kazanılmasına doğru ilerler.
Küçük kas becerileri: El ve ayağın kullanılması ve nesne kontrol becerilerini kapsar. Tutma, kavrama, yazma, yırtma, çizme, yapıştırma, kesme gibi beceriler küçük kas becerilerinin kazanımı ile mümkündür. Ellerin ve parmakların kontrolü arttıkça çocuklar, yapboz tamamlamaya, küçük bloklarla binalar inşa etmeye, kesme, yapıştırma ve boncukları ipe dizmeye başlarlar. Merkezden dışa gelişim ilkesine göre küçük kas becerilerinin gelişimi büyük kas becerilerinin gelişimini izlemektedir. Küçük kas becerileri bir nesneyi avuç içi ile kaba bir şekilde tutmadan, baş ve işaret parmağını birleştirerek ince bir şekilde tutma becerisinin kazanılmasına doğru ilerler.
Küçük kas becerileri: El ve ayağın kullanılması ve nesne kontrol becerilerini kapsar. Tutma, kavrama, yazma, yırtma, çizme, yapıştırma, kesme gibi beceriler küçük kas becerilerinin kazanımı ile mümkündür. Ellerin ve parmakların kontrolü arttıkça çocuklar, yapboz tamamlamaya, küçük bloklarla binalar inşa etmeye, kesme, yapıştırma ve boncukları ipe dizmeye başlarlar. Merkezden dışa gelişim ilkesine göre küçük kas becerilerinin gelişimi büyük kas becerilerinin gelişimini izlemektedir. Küçük kas becerileri bir nesneyi avuç içi ile kaba bir şekilde tutmadan, baş ve işaret parmağını birleştirerek ince bir şekilde tutma becerisinin kazanılmasına doğru ilerler.
Büyük ve küçük kas becerilerinde motor yetenekler nelerdir ?
Büyük ve küçük kas becerilerinin gerçekleşmesinde; dikkat, kuvvet, denge, tepki hızı, eşgüdüm, esneklik, form ve performans gibi motor yetenekler önemli bir yer tutar.
Büyük ve küçük kas becerilerinin gerçekleşmesinde; dikkat, kuvvet, denge, tepki hızı, eşgüdüm, esneklik, form ve performans gibi motor yetenekler önemli bir yer tutar.
Büyük ve küçük kas becerilerinin gerçekleşmesinde; dikkat, kuvvet, denge, tepki hızı, eşgüdüm, esneklik, form ve performans gibi motor yetenekler önemli bir yer tutar.
Büyük ve küçük kas becerilerinin gerçekleşmesinde; dikkat, kuvvet, denge, tepki hızı, eşgüdüm, esneklik, form ve performans gibi motor yetenekler önemli bir yer tutar.
Dikkat nasıl tanımlanır ?
Dikkat: “Duygu ve düşünceyi, bir olay ya da bir nesne üzerinde toplama” olarak tanımlanır. Dikkat; bir kişiye, bir nesneye ya da bir harekete yoğunlaşma sürecindeki zihinsel süreci ifade eder. Anne karnında bebeğin çevredeki seslere tepki olarak annenin karnını tekmelemesi ile başlayan bu süreç doğumla birlikte çevresini tanıma ve keşfetme arzusuna dönüşür.
Dikkat: “Duygu ve düşünceyi, bir olay ya da bir nesne üzerinde toplama” olarak tanımlanır. Dikkat; bir kişiye, bir nesneye ya da bir harekete yoğunlaşma sürecindeki zihinsel süreci ifade eder. Anne karnında bebeğin çevredeki seslere tepki olarak annenin karnını tekmelemesi ile başlayan bu süreç doğumla birlikte çevresini tanıma ve keşfetme arzusuna dönüşür.
Dikkat: “Duygu ve düşünceyi, bir olay ya da bir nesne üzerinde toplama” olarak tanımlanır. Dikkat; bir kişiye, bir nesneye ya da bir harekete yoğunlaşma sürecindeki zihinsel süreci ifade eder. Anne karnında bebeğin çevredeki seslere tepki olarak annenin karnını tekmelemesi ile başlayan bu süreç doğumla birlikte çevresini tanıma ve keşfetme arzusuna dönüşür.
Dikkat: “Duygu ve düşünceyi, bir olay ya da bir nesne üzerinde toplama” olarak tanımlanır. Dikkat; bir kişiye, bir nesneye ya da bir harekete yoğunlaşma sürecindeki zihinsel süreci ifade eder. Anne karnında bebeğin çevredeki seslere tepki olarak annenin karnını tekmelemesi ile başlayan bu süreç doğumla birlikte çevresini tanıma ve keşfetme arzusuna dönüşür.
Denge nasıl tanımlanır ?
Denge nasıl tanımlanır ?
Denge nasıl tanımlanır ?
Denge nasıl tanımlanır ?
Denge: Belirli bir alan içinde bir hareketi veya pozisyonu sürdürebilmek adına önemli bir unsurdur. Denge hareketleri, aynı yerde bir pozisyonu korumayı kapsar. Çocuk tüm hareketlerinde dengeyi sürdürme, kaybetme ve yeniden kazanma yeteneklerine sahiptir. Bebek bağımsız oturma davranışıyla dengede durma başarısını gösterdikten sonra etraftaki eşyalara tutunarak ayağa kalkar ve denge konusun- da ustalık kazandıktan sonra da bağımsız yürümeye başlayabilir. Denge merkezi sinir sistemi ve duyu organlarından gelen sinyallerin anlık değerlendirilmesi ve ilgili kasların harekete geçirilmesi ile sağlanır. İlk yıllarda düz bir çizgi üzerinde yürümekte bile zorlanan insan vücudu ileriki yıllarda çok çalışarak iki tekerlekli bisiklete binebilir, paten kayabilir; hatta bir ipin üzerinde yürümeyi başarabilir.
Denge: Belirli bir alan içinde bir hareketi veya pozisyonu sürdürebilmek adına önemli bir unsurdur. Denge hareketleri, aynı yerde bir pozisyonu korumayı kapsar. Çocuk tüm hareketlerinde dengeyi sürdürme, kaybetme ve yeniden kazanma yeteneklerine sahiptir. Bebek bağımsız oturma davranışıyla dengede durma başarısını gösterdikten sonra etraftaki eşyalara tutunarak ayağa kalkar ve denge konusun- da ustalık kazandıktan sonra da bağımsız yürümeye başlayabilir. Denge merkezi sinir sistemi ve duyu organlarından gelen sinyallerin anlık değerlendirilmesi ve ilgili kasların harekete geçirilmesi ile sağlanır. İlk yıllarda düz bir çizgi üzerinde yürümekte bile zorlanan insan vücudu ileriki yıllarda çok çalışarak iki tekerlekli bisiklete binebilir, paten kayabilir; hatta bir ipin üzerinde yürümeyi başarabilir.
Denge: Belirli bir alan içinde bir hareketi veya pozisyonu sürdürebilmek adına önemli bir unsurdur. Denge hareketleri, aynı yerde bir pozisyonu korumayı kapsar. Çocuk tüm hareketlerinde dengeyi sürdürme, kaybetme ve yeniden kazanma yeteneklerine sahiptir. Bebek bağımsız oturma davranışıyla dengede durma başarısını gösterdikten sonra etraftaki eşyalara tutunarak ayağa kalkar ve denge konusun- da ustalık kazandıktan sonra da bağımsız yürümeye başlayabilir. Denge merkezi sinir sistemi ve duyu organlarından gelen sinyallerin anlık değerlendirilmesi ve ilgili kasların harekete geçirilmesi ile sağlanır. İlk yıllarda düz bir çizgi üzerinde yürümekte bile zorlanan insan vücudu ileriki yıllarda çok çalışarak iki tekerlekli bisiklete binebilir, paten kayabilir; hatta bir ipin üzerinde yürümeyi başarabilir.
Denge: Belirli bir alan içinde bir hareketi veya pozisyonu sürdürebilmek adına önemli bir unsurdur. Denge hareketleri, aynı yerde bir pozisyonu korumayı kapsar. Çocuk tüm hareketlerinde dengeyi sürdürme, kaybetme ve yeniden kazanma yeteneklerine sahiptir. Bebek bağımsız oturma davranışıyla dengede durma başarısını gösterdikten sonra etraftaki eşyalara tutunarak ayağa kalkar ve denge konusun- da ustalık kazandıktan sonra da bağımsız yürümeye başlayabilir. Denge merkezi sinir sistemi ve duyu organlarından gelen sinyallerin anlık değerlendirilmesi ve ilgili kasların harekete geçirilmesi ile sağlanır. İlk yıllarda düz bir çizgi üzerinde yürümekte bile zorlanan insan vücudu ileriki yıllarda çok çalışarak iki tekerlekli bisiklete binebilir, paten kayabilir; hatta bir ipin üzerinde yürümeyi başarabilir.
Tepki hızı nedir ?
Tepki Hızı: Harekete hazır olma şeklinde ifade edilir. Tepki hızı vücudun dış uyaranlara karşı kendini tehlikelerden korumak için anlık harekete geçme becerisidir. Gereksinim duyulan tepki hızı tehlikenin boyutuna göre saniyeden daha kısa olabilir. Dışarıdan gelen uyaranları yorumlayıp bu etkilere tepki gösterebilmek insan yaşamı için çok önemlidir. Motor öğrenmede genel olarak bütün vücudun tepki vermeye hazır olması gereklidir. Düz yolda yürürken ayağına taş takılan bir insan düşmemek için vücudundaki birçok kası anlık faaliyete geçirmek durumundadır. Eğer düşeceğini anladıysa da gelebilecek zararı en aza indirmek adına gerekli anlık hareketleri yapmaya çalışır. Duyu organlarından gelen sinyallere göre bütün bu karar verme ve uygulama sürecindeki tepki hızı bazı durumlarda insanın yaşamını kurtarabilir. Yaşlılık, dalgınlık, yorgunluk, hastalık, alkol ve madde kullanımı gibi etkenler tepki hızının düşmesine neden olur. İnsan vücudu koşma hızı üzerindeki hızlarda ilerlerken anlık etkilere tepki vermekte geç kalabilir.
Tepki Hızı: Harekete hazır olma şeklinde ifade edilir. Tepki hızı vücudun dış uyaranlara karşı kendini tehlikelerden korumak için anlık harekete geçme becerisidir. Gereksinim duyulan tepki hızı tehlikenin boyutuna göre saniyeden daha kısa olabilir. Dışarıdan gelen uyaranları yorumlayıp bu etkilere tepki gösterebilmek insan yaşamı için çok önemlidir. Motor öğrenmede genel olarak bütün vücudun tepki vermeye hazır olması gereklidir. Düz yolda yürürken ayağına taş takılan bir insan düşmemek için vücudundaki birçok kası anlık faaliyete geçirmek durumundadır. Eğer düşeceğini anladıysa da gelebilecek zararı en aza indirmek adına gerekli anlık hareketleri yapmaya çalışır. Duyu organlarından gelen sinyallere göre bütün bu karar verme ve uygulama sürecindeki tepki hızı bazı durumlarda insanın yaşamını kurtarabilir. Yaşlılık, dalgınlık, yorgunluk, hastalık, alkol ve madde kullanımı gibi etkenler tepki hızının düşmesine neden olur. İnsan vücudu koşma hızı üzerindeki hızlarda ilerlerken anlık etkilere tepki vermekte geç kalabilir.
Tepki Hızı: Harekete hazır olma şeklinde ifade edilir. Tepki hızı vücudun dış uyaranlara karşı kendini tehlikelerden korumak için anlık harekete geçme becerisidir. Gereksinim duyulan tepki hızı tehlikenin boyutuna göre saniyeden daha kısa olabilir. Dışarıdan gelen uyaranları yorumlayıp bu etkilere tepki gösterebilmek insan yaşamı için çok önemlidir. Motor öğrenmede genel olarak bütün vücudun tepki vermeye hazır olması gereklidir. Düz yolda yürürken ayağına taş takılan bir insan düşmemek için vücudundaki birçok kası anlık faaliyete geçirmek durumundadır. Eğer düşeceğini anladıysa da gelebilecek zararı en aza indirmek adına gerekli anlık hareketleri yapmaya çalışır. Duyu organlarından gelen sinyallere göre bütün bu karar verme ve uygulama sürecindeki tepki hızı bazı durumlarda insanın yaşamını kurtarabilir. Yaşlılık, dalgınlık, yorgunluk, hastalık, alkol ve madde kullanımı gibi etkenler tepki hızının düşmesine neden olur. İnsan vücudu koşma hızı üzerindeki hızlarda ilerlerken anlık etkilere tepki vermekte geç kalabilir.
Tepki Hızı: Harekete hazır olma şeklinde ifade edilir. Tepki hızı vücudun dış uyaranlara karşı kendini tehlikelerden korumak için anlık harekete geçme becerisidir. Gereksinim duyulan tepki hızı tehlikenin boyutuna göre saniyeden daha kısa olabilir. Dışarıdan gelen uyaranları yorumlayıp bu etkilere tepki gösterebilmek insan yaşamı için çok önemlidir. Motor öğrenmede genel olarak bütün vücudun tepki vermeye hazır olması gereklidir. Düz yolda yürürken ayağına taş takılan bir insan düşmemek için vücudundaki birçok kası anlık faaliyete geçirmek durumundadır. Eğer düşeceğini anladıysa da gelebilecek zararı en aza indirmek adına gerekli anlık hareketleri yapmaya çalışır. Duyu organlarından gelen sinyallere göre bütün bu karar verme ve uygulama sürecindeki tepki hızı bazı durumlarda insanın yaşamını kurtarabilir. Yaşlılık, dalgınlık, yorgunluk, hastalık, alkol ve madde kullanımı gibi etkenler tepki hızının düşmesine neden olur. İnsan vücudu koşma hızı üzerindeki hızlarda ilerlerken anlık etkilere tepki vermekte geç kalabilir.
Eşgüdüm (Koordinasyon) nedir ?
Eşgüdüm (Koordinasyon): Belirli bir motor beceri için farklı hareketlerin uyumlu halde sergilenebilmesidir. En basit becerilerden biri olan yürümede bile göz, el, kol, gövde, bacaklar ve ayaklar bir ahenk içerisinde hareket etmektedir. Ayak parmaklarının yere uyguladığı kuvvete varıncaya kadar her bir hareketin bir biriyle uyumlu olması gerekir. Horon gibi oldukça hızlı ve çok fazla hareketi içinde barındıran halk oyunlarında başarı sağlayabilmek için eşgüdüm konusunda ustalaşmak gerekir. Çocuk, öğrenilecek davranışlar için organlar arasında yeterli eşgüdümü kuramıyorsa, o davranışı öğrenemez. Bu nedenle organlar arasındaki eşgüdümün artması, bedensel olgunluk arttıkça ve alıştırmalar çoğaldıkça sağlanacaktır. Fut- bol, voleybol, buz pateni gibi spor dallarında sakatlanmamak için uygun şekilde nasıl yere düşüleceğinin bile eğitim safhaları mevcuttur.
Eşgüdüm (Koordinasyon): Belirli bir motor beceri için farklı hareketlerin uyumlu halde sergilenebilmesidir. En basit becerilerden biri olan yürümede bile göz, el, kol, gövde, bacaklar ve ayaklar bir ahenk içerisinde hareket etmektedir. Ayak parmaklarının yere uyguladığı kuvvete varıncaya kadar her bir hareketin bir biriyle uyumlu olması gerekir. Horon gibi oldukça hızlı ve çok fazla hareketi içinde barındıran halk oyunlarında başarı sağlayabilmek için eşgüdüm konusunda ustalaşmak gerekir. Çocuk, öğrenilecek davranışlar için organlar arasında yeterli eşgüdümü kuramıyorsa, o davranışı öğrenemez. Bu nedenle organlar arasındaki eşgüdümün artması, bedensel olgunluk arttıkça ve alıştırmalar çoğaldıkça sağlanacaktır. Fut- bol, voleybol, buz pateni gibi spor dallarında sakatlanmamak için uygun şekilde nasıl yere düşüleceğinin bile eğitim safhaları mevcuttur.
Eşgüdüm (Koordinasyon): Belirli bir motor beceri için farklı hareketlerin uyumlu halde sergilenebilmesidir. En basit becerilerden biri olan yürümede bile göz, el, kol, gövde, bacaklar ve ayaklar bir ahenk içerisinde hareket etmektedir. Ayak parmaklarının yere uyguladığı kuvvete varıncaya kadar her bir hareketin bir biriyle uyumlu olması gerekir. Horon gibi oldukça hızlı ve çok fazla hareketi içinde barındıran halk oyunlarında başarı sağlayabilmek için eşgüdüm konusunda ustalaşmak gerekir. Çocuk, öğrenilecek davranışlar için organlar arasında yeterli eşgüdümü kuramıyorsa, o davranışı öğrenemez. Bu nedenle organlar arasındaki eşgüdümün artması, bedensel olgunluk arttıkça ve alıştırmalar çoğaldıkça sağlanacaktır. Fut- bol, voleybol, buz pateni gibi spor dallarında sakatlanmamak için uygun şekilde nasıl yere düşüleceğinin bile eğitim safhaları mevcuttur.
Eşgüdüm (Koordinasyon): Belirli bir motor beceri için farklı hareketlerin uyumlu halde sergilenebilmesidir. En basit becerilerden biri olan yürümede bile göz, el, kol, gövde, bacaklar ve ayaklar bir ahenk içerisinde hareket etmektedir. Ayak parmaklarının yere uyguladığı kuvvete varıncaya kadar her bir hareketin bir biriyle uyumlu olması gerekir. Horon gibi oldukça hızlı ve çok fazla hareketi içinde barındıran halk oyunlarında başarı sağlayabilmek için eşgüdüm konusunda ustalaşmak gerekir. Çocuk, öğrenilecek davranışlar için organlar arasında yeterli eşgüdümü kuramıyorsa, o davranışı öğrenemez. Bu nedenle organlar arasındaki eşgüdümün artması, bedensel olgunluk arttıkça ve alıştırmalar çoğaldıkça sağlanacaktır. Fut- bol, voleybol, buz pateni gibi spor dallarında sakatlanmamak için uygun şekilde nasıl yere düşüleceğinin bile eğitim safhaları mevcuttur.
Motor gelişimde esneklik nedir ?
Esneklik: Vücudun belirli bir motor beceri için gerektiği şekilde öne, arkaya, sağa ve sola istenilen açılarda bükülebilmesidir. Gövdenin ve diğer uzuvların yeterli esnekliğe sahip olmadığı durumlarda motor davranışları sergilemek olanaksız hâle gelir. Örnek olarak; boyun tutulması ya da bel ağrısı şikayeti basit gibi görülen motor faaliyetleri bile ıstırap haline getirmektedir. Bebeklik ve erken çocuklukta kemikler kıkırdaksı yapıda olduğu için esneklik en üst seviyededir. Bu bakımdan bir bebek oturur pozisyonda rahatlıkla başını yere değdirebilir.
Esneklik: Vücudun belirli bir motor beceri için gerektiği şekilde öne, arkaya, sağa ve sola istenilen açılarda bükülebilmesidir. Gövdenin ve diğer uzuvların yeterli esnekliğe sahip olmadığı durumlarda motor davranışları sergilemek olanaksız hâle gelir. Örnek olarak; boyun tutulması ya da bel ağrısı şikayeti basit gibi görülen motor faaliyetleri bile ıstırap haline getirmektedir. Bebeklik ve erken çocuklukta kemikler kıkırdaksı yapıda olduğu için esneklik en üst seviyededir. Bu bakımdan bir bebek oturur pozisyonda rahatlıkla başını yere değdirebilir.
Esneklik: Vücudun belirli bir motor beceri için gerektiği şekilde öne, arkaya, sağa ve sola istenilen açılarda bükülebilmesidir. Gövdenin ve diğer uzuvların yeterli esnekliğe sahip olmadığı durumlarda motor davranışları sergilemek olanaksız hâle gelir. Örnek olarak; boyun tutulması ya da bel ağrısı şikayeti basit gibi görülen motor faaliyetleri bile ıstırap haline getirmektedir. Bebeklik ve erken çocuklukta kemikler kıkırdaksı yapıda olduğu için esneklik en üst seviyededir. Bu bakımdan bir bebek oturur pozisyonda rahatlıkla başını yere değdirebilir.
Esneklik: Vücudun belirli bir motor beceri için gerektiği şekilde öne, arkaya, sağa ve sola istenilen açılarda bükülebilmesidir. Gövdenin ve diğer uzuvların yeterli esnekliğe sahip olmadığı durumlarda motor davranışları sergilemek olanaksız hâle gelir. Örnek olarak; boyun tutulması ya da bel ağrısı şikayeti basit gibi görülen motor faaliyetleri bile ıstırap haline getirmektedir. Bebeklik ve erken çocuklukta kemikler kıkırdaksı yapıda olduğu için esneklik en üst seviyededir. Bu bakımdan bir bebek oturur pozisyonda rahatlıkla başını yere değdirebilir.
Motor gelişimde form (hareketin şekli) nasıl tanımlanır ?
Form (Hareketin Şekli): İki ya da daha çok hareketin sıralı şekilde düzenlenmesiyle ortaya çıkan model olarak tanımlanır. Örnek olarak; futbolda taç atışı kullanırken bir futbolcunun omuzlarının, kollarının, gövdenin ve bacakların hareketlerinin düzenlenmesiyle ortaya çıkan fırlatma hareketleri serisi form olarak ifade edilir. Hareket modeli (bir hareketin yapılmasında ya da performansın ortaya konmasında gerekli olan nörolojik süreçlerin dıştan gözlenebilir niteliğini ifade etmektedir), motor model (bir hareketin yapılmasında ya da performansın ortaya konmasında gerekli olan içten gelen nörolojik süreçleri, yani denge, hız, kuvvet, esneklik gibi biyolojik ve mekanik süreçleri ifade eder) benzer anlamda ancak, farklı özellikleri vurgulamak için kullanılan terimlerdir.
Form (Hareketin Şekli): İki ya da daha çok hareketin sıralı şekilde düzenlenmesiyle ortaya çıkan model olarak tanımlanır. Örnek olarak; futbolda taç atışı kullanırken bir futbolcunun omuzlarının, kollarının, gövdenin ve bacakların hareketlerinin düzenlenmesiyle ortaya çıkan fırlatma hareketleri serisi form olarak ifade edilir. Hareket modeli (bir hareketin yapılmasında ya da performansın ortaya konmasında gerekli olan nörolojik süreçlerin dıştan gözlenebilir niteliğini ifade etmektedir), motor model (bir hareketin yapılmasında ya da performansın ortaya konmasında gerekli olan içten gelen nörolojik süreçleri, yani denge, hız, kuvvet, esneklik gibi biyolojik ve mekanik süreçleri ifade eder) benzer anlamda ancak, farklı özellikleri vurgulamak için kullanılan terimlerdir.
Form (Hareketin Şekli): İki ya da daha çok hareketin sıralı şekilde düzenlenmesiyle ortaya çıkan model olarak tanımlanır. Örnek olarak; futbolda taç atışı kullanırken bir futbolcunun omuzlarının, kollarının, gövdenin ve bacakların hareketlerinin düzenlenmesiyle ortaya çıkan fırlatma hareketleri serisi form olarak ifade edilir. Hareket modeli (bir hareketin yapılmasında ya da performansın ortaya konmasında gerekli olan nörolojik süreçlerin dıştan gözlenebilir niteliğini ifade etmektedir), motor model (bir hareketin yapılmasında ya da performansın ortaya konmasında gerekli olan içten gelen nörolojik süreçleri, yani denge, hız, kuvvet, esneklik gibi biyolojik ve mekanik süreçleri ifade eder) benzer anlamda ancak, farklı özellikleri vurgulamak için kullanılan terimlerdir.
Form (Hareketin Şekli): İki ya da daha çok hareketin sıralı şekilde düzenlenmesiyle ortaya çıkan model olarak tanımlanır. Örnek olarak; futbolda taç atışı kullanırken bir futbolcunun omuzlarının, kollarının, gövdenin ve bacakların hareketlerinin düzenlenmesiyle ortaya çıkan fırlatma hareketleri serisi form olarak ifade edilir. Hareket modeli (bir hareketin yapılmasında ya da performansın ortaya konmasında gerekli olan nörolojik süreçlerin dıştan gözlenebilir niteliğini ifade etmektedir), motor model (bir hareketin yapılmasında ya da performansın ortaya konmasında gerekli olan içten gelen nörolojik süreçleri, yani denge, hız, kuvvet, esneklik gibi biyolojik ve mekanik süreçleri ifade eder) benzer anlamda ancak, farklı özellikleri vurgulamak için kullanılan terimlerdir.
Motor gelişim becerilerinde performans nasıl açıklanır ?
Performans: Yapılan bir hareketin gözlemlenebilir ustalık seviyesinin değerlendirilmesidir. Performans hareketin ölçülebilen bir özelliğidir ve genellikle süre, mesafe, ağırlık ya da yükseklik birimlerinde ifade edilir. Örnek olarak; bir maratonda hem koşulan mesafe hem de geçen süre bir performans ölçütüdür. Sırıkla atlama sporunda ise yükseklik bir performans göstergesidir.
Performans: Yapılan bir hareketin gözlemlenebilir ustalık seviyesinin değerlendirilmesidir. Performans hareketin ölçülebilen bir özelliğidir ve genellikle süre, mesafe, ağırlık ya da yükseklik birimlerinde ifade edilir. Örnek olarak; bir maratonda hem koşulan mesafe hem de geçen süre bir performans ölçütüdür. Sırıkla atlama sporunda ise yükseklik bir performans göstergesidir.
Performans: Yapılan bir hareketin gözlemlenebilir ustalık seviyesinin değerlendirilmesidir. Performans hareketin ölçülebilen bir özelliğidir ve genellikle süre, mesafe, ağırlık ya da yükseklik birimlerinde ifade edilir. Örnek olarak; bir maratonda hem koşulan mesafe hem de geçen süre bir performans ölçütüdür. Sırıkla atlama sporunda ise yükseklik bir performans göstergesidir.
Performans: Yapılan bir hareketin gözlemlenebilir ustalık seviyesinin değerlendirilmesidir. Performans hareketin ölçülebilen bir özelliğidir ve genellikle süre, mesafe, ağırlık ya da yükseklik birimlerinde ifade edilir. Örnek olarak; bir maratonda hem koşulan mesafe hem de geçen süre bir performans ölçütüdür. Sırıkla atlama sporunda ise yükseklik bir performans göstergesidir.
Motor gelişim ilkeleri nelerdir ?
-
Motor gelişim, kalıtım-çevre etkileşiminin bir ürünüdür.
-
Motor gelişim, kalıtım-çevre etkileşiminin bir ürünüdür.
-
Motor gelişim bütün bireyler için aynı olan belirgin, sıralı, basit ve ilkelden, zor ve karmaşığa doğru bir evrim gösterir.
-
Gelişimin motor, bilişsel, duygusal, toplumsal boyutları birbirinden soyutlanamaz. Tüm gelişim alanları etkileşim hâlindedirler.
-
Motor gelişim, birikimli bir süreçtir.
-
Motor gelişim bütünden özele bir yön izler.
-
Motor gelişim, baştan ayağa ve merkezden dışa doğrudur.
-
Büyüme ile motor gelişim doğru orantılıdır.
-
Motor becerilerde farklılaşma ve değişik motor becerilerin bir araya gelip bütünleşmesi motor gelişim açısından önemlidir.
-
Beden ölçüleri motor gelişimi etkiler.
-
Motor gelişimde filogenetik ve ontogenetik beceriler önemlidir.
-
Motor yeteneklerin ortaya çıkış zamanı bireysel farklılıklara göre değişebilir.
-
Motor beceriler ancak üzerinde defalarca çalışılarak deneme yanılma yöntemiyle kazanılır.
-
Kazanılacak motor beceri daha önce kazanılmış motor becerilere ne kadar çok benziyorsa öğrenme o kadar hızlı olur.
-
Motor gelişim, kalıtım-çevre etkileşiminin bir ürünüdür.
-
Motor gelişim, kalıtım-çevre etkileşiminin bir ürünüdür.
-
Motor gelişim bütün bireyler için aynı olan belirgin, sıralı, basit ve ilkelden, zor ve karmaşığa doğru bir evrim gösterir.
-
Gelişimin motor, bilişsel, duygusal, toplumsal boyutları birbirinden soyutlanamaz. Tüm gelişim alanları etkileşim hâlindedirler.
-
Motor gelişim, birikimli bir süreçtir.
-
Motor gelişim bütünden özele bir yön izler.
-
Motor gelişim, baştan ayağa ve merkezden dışa doğrudur.
-
Büyüme ile motor gelişim doğru orantılıdır.
-
Motor becerilerde farklılaşma ve değişik motor becerilerin bir araya gelip bütünleşmesi motor gelişim açısından önemlidir.
-
Beden ölçüleri motor gelişimi etkiler.
-
Motor gelişimde filogenetik ve ontogenetik beceriler önemlidir.
-
Motor yeteneklerin ortaya çıkış zamanı bireysel farklılıklara göre değişebilir.
-
Motor beceriler ancak üzerinde defalarca çalışılarak deneme yanılma yöntemiyle kazanılır.
-
Kazanılacak motor beceri daha önce kazanılmış motor becerilere ne kadar çok benziyorsa öğrenme o kadar hızlı olur.
-
Motor gelişim, kalıtım-çevre etkileşiminin bir ürünüdür.
-
Motor gelişim, kalıtım-çevre etkileşiminin bir ürünüdür.
-
Motor gelişim bütün bireyler için aynı olan belirgin, sıralı, basit ve ilkelden, zor ve karmaşığa doğru bir evrim gösterir.
-
Gelişimin motor, bilişsel, duygusal, toplumsal boyutları birbirinden soyutlanamaz. Tüm gelişim alanları etkileşim hâlindedirler.
-
Motor gelişim, birikimli bir süreçtir.
-
Motor gelişim bütünden özele bir yön izler.
-
Motor gelişim, baştan ayağa ve merkezden dışa doğrudur.
-
Büyüme ile motor gelişim doğru orantılıdır.
-
Motor becerilerde farklılaşma ve değişik motor becerilerin bir araya gelip bütünleşmesi motor gelişim açısından önemlidir.
-
Beden ölçüleri motor gelişimi etkiler.
-
Motor gelişimde filogenetik ve ontogenetik beceriler önemlidir.
-
Motor yeteneklerin ortaya çıkış zamanı bireysel farklılıklara göre değişebilir.
-
Motor beceriler ancak üzerinde defalarca çalışılarak deneme yanılma yöntemiyle kazanılır.
-
Kazanılacak motor beceri daha önce kazanılmış motor becerilere ne kadar çok benziyorsa öğrenme o kadar hızlı olur.
-
Motor gelişim, kalıtım-çevre etkileşiminin bir ürünüdür.
-
Motor gelişim, kalıtım-çevre etkileşiminin bir ürünüdür.
-
Motor gelişim bütün bireyler için aynı olan belirgin, sıralı, basit ve ilkelden, zor ve karmaşığa doğru bir evrim gösterir.
-
Gelişimin motor, bilişsel, duygusal, toplumsal boyutları birbirinden soyutlanamaz. Tüm gelişim alanları etkileşim hâlindedirler.
-
Motor gelişim, birikimli bir süreçtir.
-
Motor gelişim bütünden özele bir yön izler.
-
Motor gelişim, baştan ayağa ve merkezden dışa doğrudur.
-
Büyüme ile motor gelişim doğru orantılıdır.
-
Motor becerilerde farklılaşma ve değişik motor becerilerin bir araya gelip bütünleşmesi motor gelişim açısından önemlidir.
-
Beden ölçüleri motor gelişimi etkiler.
-
Motor gelişimde filogenetik ve ontogenetik beceriler önemlidir.
-
Motor yeteneklerin ortaya çıkış zamanı bireysel farklılıklara göre değişebilir.
-
Motor beceriler ancak üzerinde defalarca çalışılarak deneme yanılma yöntemiyle kazanılır.
-
Kazanılacak motor beceri daha önce kazanılmış motor becerilere ne kadar çok benziyorsa öğrenme o kadar hızlı olur.
Motor gelişimi etkileyen etmenler nelerdir ?
Doğum öncesi etmenler ;
- kalıtım
- beslenme tarzı ve kimyasallar
- gebelik kontrolleri
- anne adayının fiziksel hareketlilik seviyesi
- anne adayının sağlık durumu
- çevre
Doğum süreci etmenleri,
Bebeklik ve çocukluk dönemi etmenleri olarak ayrılmaktadır.
Motor gelişim dönemleri nelerdir ?
Gallahue (1982), motor gelişimi çocukluk dönemi ile sınırlayarak incelemiş ve kura- mını piramit modeli ile açıklamıştır. Bu modele göre her bir motor gelişim dönemi, bir diğerinin üzerine kurulur. Piramidin temeli, refleksif hareketler dönemini göstermektedir. Bu dönemi, ilkel hareketler dönemi ve temel hareketler dönemi takip eder.Piramidin tepe noktasını özelleşmiş hareketler dönemi oluşturur. Gallahue’nun piramit modeli yaş aralıklarına göre dört döneme ayrılmaktadır.
Gallahue (1982), motor gelişimi çocukluk dönemi ile sınırlayarak incelemiş ve kura- mını piramit modeli ile açıklamıştır. Bu modele göre her bir motor gelişim dönemi, bir diğerinin üzerine kurulur. Piramidin temeli, refleksif hareketler dönemini göstermektedir. Bu dönemi, ilkel hareketler dönemi ve temel hareketler dönemi takip eder.Piramidin tepe noktasını özelleşmiş hareketler dönemi oluşturur. Gallahue’nun piramit modeli yaş aralıklarına göre dört döneme ayrılmaktadır.
Gallahue (1982), motor gelişimi çocukluk dönemi ile sınırlayarak incelemiş ve kura- mını piramit modeli ile açıklamıştır. Bu modele göre her bir motor gelişim dönemi, bir diğerinin üzerine kurulur. Piramidin temeli, refleksif hareketler dönemini göstermektedir. Bu dönemi, ilkel hareketler dönemi ve temel hareketler dönemi takip eder.Piramidin tepe noktasını özelleşmiş hareketler dönemi oluşturur. Gallahue’nun piramit modeli yaş aralıklarına göre dört döneme ayrılmaktadır.
Gallahue (1982), motor gelişimi çocukluk dönemi ile sınırlayarak incelemiş ve kura- mını piramit modeli ile açıklamıştır. Bu modele göre her bir motor gelişim dönemi, bir diğerinin üzerine kurulur. Piramidin temeli, refleksif hareketler dönemini göstermektedir. Bu dönemi, ilkel hareketler dönemi ve temel hareketler dönemi takip eder.Piramidin tepe noktasını özelleşmiş hareketler dönemi oluşturur. Gallahue’nun piramit modeli yaş aralıklarına göre dört döneme ayrılmaktadır.
Refleks nedir ve refleksif hareketler döneminde hangi refleksler görülmektedir ?
Refleksler; motor gelişim evrelerine temel oluşturan istem dışı, alt beyin tarafından kontrol edilen hareketlerdir. Refleksler ilkel ve duruşa ilişkin refleksler olmak üzere ikiye ayrılır. İlkel refleksler; bilgi toplama, yiyecek arama ve koruyucu tepkiler olarak sınıflandırılabilir. En kolay gözlemlenen refleksler ; arama, emme, yüzme-dalma, moro, kavrama, asimetrik tonik boyun, adımlama, babinski refleksi bulunmaktadır.
Refleksler; motor gelişim evrelerine temel oluşturan istem dışı, alt beyin tarafından kontrol edilen hareketlerdir. Refleksler ilkel ve duruşa ilişkin refleksler olmak üzere ikiye ayrılır. İlkel refleksler; bilgi toplama, yiyecek arama ve koruyucu tepkiler olarak sınıflandırılabilir. En kolay gözlemlenen refleksler ; arama, emme, yüzme-dalma, moro, kavrama, asimetrik tonik boyun, adımlama, babinski refleksi bulunmaktadır.
Refleksler; motor gelişim evrelerine temel oluşturan istem dışı, alt beyin tarafından kontrol edilen hareketlerdir. Refleksler ilkel ve duruşa ilişkin refleksler olmak üzere ikiye ayrılır. İlkel refleksler; bilgi toplama, yiyecek arama ve koruyucu tepkiler olarak sınıflandırılabilir. En kolay gözlemlenen refleksler ; arama, emme, yüzme-dalma, moro, kavrama, asimetrik tonik boyun, adımlama, babinski refleksi bulunmaktadır.
Refleksler; motor gelişim evrelerine temel oluşturan istem dışı, alt beyin tarafından kontrol edilen hareketlerdir. Refleksler ilkel ve duruşa ilişkin refleksler olmak üzere ikiye ayrılır. İlkel refleksler; bilgi toplama, yiyecek arama ve koruyucu tepkiler olarak sınıflandırılabilir. En kolay gözlemlenen refleksler ; arama, emme, yüzme-dalma, moro, kavrama, asimetrik tonik boyun, adımlama, babinski refleksi bulunmaktadır.
Yaşam için gerekli olan istemli hareketlerin temelini oluşturan ilkel hareketler nelerdir ?
Yaşam için gerekli olan istemli hareketlerin temelini oluşturan ilkel hareketler;
• Dengeleme hareketlerini (baş, boyun ve gövde kaslarının kontrolü gibi),
• Yer değiştirme (lokomotor) hareketlerini (sürünme, emekleme, yürüme gibi),
• Manipülatif becerileri (uzanma, bırakma, yakalama gibi) kapsar.
Yaşam için gerekli olan istemli hareketlerin temelini oluşturan ilkel hareketler;
• Dengeleme hareketlerini (baş, boyun ve gövde kaslarının kontrolü gibi),
• Yer değiştirme (lokomotor) hareketlerini (sürünme, emekleme, yürüme gibi),
• Manipülatif becerileri (uzanma, bırakma, yakalama gibi) kapsar.
Yaşam için gerekli olan istemli hareketlerin temelini oluşturan ilkel hareketler;
• Dengeleme hareketlerini (baş, boyun ve gövde kaslarının kontrolü gibi),
• Yer değiştirme (lokomotor) hareketlerini (sürünme, emekleme, yürüme gibi),
• Manipülatif becerileri (uzanma, bırakma, yakalama gibi) kapsar.
Yaşam için gerekli olan istemli hareketlerin temelini oluşturan ilkel hareketler;
• Dengeleme hareketlerini (baş, boyun ve gövde kaslarının kontrolü gibi),
• Yer değiştirme (lokomotor) hareketlerini (sürünme, emekleme, yürüme gibi),
• Manipülatif becerileri (uzanma, bırakma, yakalama gibi) kapsar.
Özelleşmiş hareketler dönemi hangi evrelerden oluşmaktadır ?
Özelleşmiş hareketler dönemi;
• Geçiş evresi,
• Uygulama evresi,
• Yaşam boyu uygulama evresi olmak üzere üç evreyi kapsar.
Özelleşmiş hareketler dönemi;
• Geçiş evresi,
• Uygulama evresi,
• Yaşam boyu uygulama evresi olmak üzere üç evreyi kapsar.
Özelleşmiş hareketler dönemi;
• Geçiş evresi,
• Uygulama evresi,
• Yaşam boyu uygulama evresi olmak üzere üç evreyi kapsar.
Özelleşmiş hareketler dönemi;
• Geçiş evresi,
• Uygulama evresi,
• Yaşam boyu uygulama evresi olmak üzere üç evreyi kapsar.