Açıköğretim Ders Notları

Çocuk Edebiyatı Ve Medya Dersi 4. Ünite Sorularla Öğrenelim

Açıköğretim ders notları öğrenciler tarafından ders çalışma esnasında hazırlanmakta olup diğer ders çalışacak öğrenciler için paylaşılmaktadır. Sizlerde hazırladığınız ders notlarını paylaşmak istiyorsanız bizlere iletebilirsiniz.

Açıköğretim derslerinden Çocuk Edebiyatı Ve Medya Dersi 4. Ünite Sorularla Öğrenelim için hazırlanan  ders çalışma dokümanına (ders özeti / sorularla öğrenelim) aşağıdan erişebilirsiniz. AÖF Ders Notları ile sınavlara çok daha etkili bir şekilde çalışabilirsiniz. Sınavlarınızda başarılar dileriz.

Çocuk Edebiyatı Ve Gelişimsel Uygunluk Iıı-İlkokul Dönemi

1. Soru

Çocuk edebiyatının çocuklara faydaları nelerdir?

Cevap

Çocuk edebiyatı çocukların hayal gücünü ve
yaratıcılıklarını geliştirir, dil gelişimini destekler ve
kelime hazinelerini zenginleştirir.


2. Soru

Çocuk edebiyatı ürünleri çocuklara hangi evrensel
değerleri kazandırır?

Cevap

Çocuk edebiyatı ürünleri çocuklara empati kurma,
sevgi ve saygı gösterme, çalışkan ve yardımsever olma
gibi evrensel değerleri kazandırır.


3. Soru

Çocuklar niçin çocuk edebiyatı eserleri ile etkileşim
içinde olmalıdır?

Cevap

Çocukların ana dillerini öğrenebilmeleri ve etkili
kullanabilmeleri, sözcük dağarcıklarını geliştirebilmeleri,
kendilerini ve çevresinde etkileşim içinde bulundukları
sosyal hayatlarını anlayabilmeleri, sevgi, saygı, cesaret
gibi soyut kavramları algılayabilmeleri için çocuk
edebiyatı eserleri ile etkileşim halinde olmaları
gerekmektedir.


4. Soru

Çocuk edebiyatı ürünleri çocukların kişilik
gelişimlerine nasıl etki eder?

Cevap

Çocuk edebiyatı ürünleri eğlendirme işlevinin
yanı sıra çocukların kendilerini, çevrelerini, yaşanan
olayları tanımasını sağlar. Aynı zamanda çocuk edebiyatı
ürünleri çocukların kişilik gelişimlerine de katkı sağlar.
Çocukların cesaret, fedakârlık, iyilik, paylaşma, dürüstlük,
sevgi, çalışkanlık gibi soyut kavramların öğrenmelerine
yardımcı olur.


5. Soru

Çocuk kitapları çocukların bilişsel becerilerinin
gelişimini ve yaratıcılıklarını nasıl destekler?

Cevap

Çocuk kitapları, çocukları okudukları öyküler
arasında karşılaştırmalar yapabilmeye; konuları,
karakterleri ve objeleri sınıflandırmaya; olay ve olgular
hakkında tahmin yürütmeye ve neden-sonuç ilişkileri
kurmaya güdüleyerek bilişsel becerilerinin gelişimini ve
yaratıcılıklarını destekler.


6. Soru

Çocuk kitapları nasıl olmalıdır?

Cevap

Kitaplar çocukların yaşama, duygu ve düşünce
dünyalarına uygun olmalıdır. Çocuk kitaplarında
mantıksal hatalar olmamalıdır. Cinsiyet ayrımcılığına ve
kalıp yargılara yer verilmemelidir.


7. Soru

Çocuk kitaplarında ele alınan konular nasıl olmalıdır?

Cevap

Çocuk kitaplarında ele alınan konular çocuğun
yaşına, ilgi alanlarına, sevgi ve özgürlük ihtiyaçlarına
dönük olmalıdır. Aynı zamanda eğlendirici ve dinlendirici
nitelikte olmalı, çocukları düşünmeye yöneltmeli; onlara
belli başlı duyguları empoze etmeye çalışmamalıdır.


8. Soru

7-9 yaş grubundaki çocuklar hangi kitaplardan
hoşlanırlar?

Cevap

7-9 yaş grubundaki çocuklar insan, doğa, hayvan
sevgisi, olağanüstü olaylar ve durumların konu edildiği
kitaplardan hoşlanırlar.


9. Soru

9-12 yaş grubundaki çocuklar hangi konuları tercih
etmektedir?

Cevap

9-12 yaş grubundaki çocukların tercih ettikleri
konular, kahramanlık, macera, mizah-komedi ve fantastik
olabilmektedir.


10. Soru

Çocuk kitaplarındaki karakterlerin taşıması gereken
özellikler nelerdir?

Cevap

Karakterler evrensel ve ahlaki değerlere saygılı
olmalı, iyiliğin ve doğruluğun savunucusu olmalıdır. Aynı
zamanda karakterler adil, çalışkan, özverili, yardımsever
vb. olumlu kişilik özelliklerine sahip olmalıdır.


11. Soru

Çocuk kitaplarında karakterlerin betimlenmesinde
niçin abartıdan kaçınılmalıdır?

Cevap

Çocuk kitaplarında karakterlerin
betimlenmesinde abartıdan kaçınılmalıdır çünkü çocuklar
karakterler gibi düşünmek, hissetmek ve onların yaptığı
davranışları yapmak isterler.


12. Soru

Çocuk edebiyatı eserlerinde çevre öğesi nedir?

Cevap

Çocuk edebiyatı eserlerinde çevre, kahramanların
yaşadıkları toplumsal, siyasal ve ekonomik ortamdır.


13. Soru

Çocuklar için yazılan edebî eserlerde temanın nasıl
olması gerekir?

Cevap

Çocuklar için yazılan edebî eserlerde temanın
açık ve anlaşılır olması gerekir.


14. Soru

Çocuk kitaplarında ele alınan temalar nelerdir?

Cevap

Çocuk kitaplarında ele alınan temalar aile, kardeş,
arkadaşlık, empati kurma, doğa sevgisi, yurt sevgisi,
çalışkanlık, yardımlaşma, tarihî değerler, demokratik ve
çağdaş topluma dair özellikler ve ilkelerdir.


15. Soru

Çocuk kitaplarında iletiler nasıl olmalıdır?

Cevap

Çocuk kitaplarında bulunan iletilerin çocuğu düş
kurmaya yönlendirmesi; çocukların yaşlarına, duygu ve
düşünce dünyalarına uygun olması ve didaktik bir şekilde
belli başlı görüşleri empoze etmeye dönük olmaması
gerekmektedir.


16. Soru

Çocuk kitaplarında kurgu nasıl olmalıdır?

Cevap

Çocuk kitaplarında kurgu abartılı olmamalıdır.


17. Soru

Çocuk kitaplarının dil ve anlatımı nasıl olmalıdır?

Cevap

Çocukların edebî metinleri anlayabilmeleri için
anlatımın sade, içten ve kısa ve yalın cümlelerle
yapılandırılması gerekir. Anlatımda cümle yanlışlarına yer
verilmemelidir. Metin içinde yazım hatası bulunmamalı ve
noktalama işaretlerinde yanlışlar olmamalıdır.


18. Soru

Çocuk kitaplarının boyutu nasıl olmalıdır?

Cevap

Kitaplar hacim ve ağırlık bakımından çocuklar
tarafından kolayca taşınabilir olmalıdır.


19. Soru

Çocuk kitaplarının kapakları nasıl olmalıdır?

Cevap

Çocuk kitaplarının kapağı özenle hazırlanmalı,
albenisi olmalı, ilgi ve merak uyandırmalıdır. Aynı
zamanda kitabın çocuklar tarafından uzun süre
kullanılabilmesi için kapaklarının dayanıklı olması şarttır.


20. Soru

Kitapların ciltlenmesinde hangi tekniklerden
yararlanılmaktadır?

Cevap

Kitapların ciltlenmesinde ince tel ya da iplikle
dikme, tel zımba ile dikme ve tutkallama gibi belli başlı
tekniklerden yararlanılmaktadır.


21. Soru

Çocuk edebiyatı eserlerinde kullanılan kâğıdın nasıl
olması gerekmektedir?

Cevap

Çocuk edebiyatı eserlerinde kullanılan kâğıdın
kolayca yırtılmayan, yıpranmayan, kirlenmeyen ve
parlamayı engellemesi için mat olması gerekmektedir.


22. Soru

Çocuk kitaplarında sayfa düzeni nasıl olmalıdır?

Cevap

Kitabın sayfalarında yer alan resim, fotoğraf ve
yazı gibi tüm öğeler arasındaki uyum ve sayfa
kenarlarında bırakılan boşluklar iyi ayarlanmış olmalıdır.
Resimler yerleştirilirken metnin akıcılığı
engellenmemelidir. Sayfalarda yazılar tek sütun halinde
verilmeli ve kolay okunması için satırlar arasında boşluk
bırakılmalıdır.


23. Soru

Çocuk edebiyatı eserlerinde yer alan resimler nasıl
olmalıdır?

Cevap

Çocuk edebiyatı eserlerinde yer alan resimler
konuya uygun olmalı ve anlamı desteklemelidir.
Resimlerde canlı, parlak renkler kullanılmalıdır. Resimler
gerçekleri ile birebir benzerlik göstermek yerine, biçim
olarak daha esnek ve yuvarlak çizgilerle tasarlanmalıdır.
Resimler sanatsal değer taşımalı ve çocukların hayal
gücünü desteklemelidir.


24. Soru

Döneme özgü çağdaş çocuk edebiyatı ürünleri
nelerdir?

Cevap

Şiir, roman, biyografiler, fıkra ve bilmeceler,
çizgi roman, resimli ve resimsiz öykü kitapları, çağdaş
fantastik kurgular, çağdaş masallar, bilim kurgu, tarihsel
kurgu, bilimsel çocuk kitapları ve çocuk gazete ve
dergileri döneme özgü çağdaş çocuk edebiyatı ürünleridir.


25. Soru

Şiir nedir?

Cevap

Şiir, insan ve yaşam gerçekliğini sözcüklerle
anlatma sanatıdır.


26. Soru

Aliterasyon nedir?

Cevap

Şiir ve nesirde uyum sağlamak için söz
başlarında ve ortalarında aynı ünsüzün veya aynı hecelerin
tekrarlanmasıdır.


27. Soru

Kafiye (uyak) nedir?

Cevap

Şiirde dizelerin sonunda tekrarlanan ve aynı
ahengi veren heceler veya aynı görevde olmayan ancak
benzeşen seslerdir.


28. Soru

Ölçü nedir?

Cevap

Bir şiirdeki dizelerin hece ve durak bakımından
denk oluşudur.


29. Soru

Türlerine göre şiirler kaça ayrılmaktadır? Bu türler
nelerdir?

Cevap

Türlerine göre şiirler beş türe ayrılmaktadır. Bu
türler destansı (epik), coşkulu (lirik), öğretici (didaktik),
doğasal (pastoral) ve üzücü (dramatik)dür.


30. Soru

Şiir okumanın faydaları nelerdir?

Cevap

Şiir, çocukların hayal gücünü zenginleştirir, sözlü
ifade gücünü geliştirir. Şiir zengin bir sözcük dağarcığı
oluşturarak çocuğu iyi bir anlatım seviyesine ulaştırır. Ana
dili sevgisini kazandırır. Bir metni kolayca ezberleme
yeteneğini geliştirir.


31. Soru

Çocuk şiirleri nasıl olmalıdır?

Cevap

Çocuk şiirlerinde düşünceler açık olarak
belirtilmelidir. Tasvirler yalın ve kesin olmalıdır.
Kafiyelerden ve ölçüden yararlanılarak ahenk zenginliği
sağlanmalıdır. Mısralar kısa, cümle düzeni doğal ve
seçilen sözcükler sade olmalıdır. Konu; yaşama sevinci,
aile sevgisi, doğa, yurt sevgisi gibi olumlu duygu ve
davranışları kazandırıcı, geliştirici bir nitelik taşımalıdır.
Benzetme, istiare, mecaz gibi edebî sanatlara yer
verilmelidir. Hayal ve duygular çocukların yaşantılarıyla
ilgili olmalı, bu unsurlarla olaylar arasında sıkı bağlantılar
kurulmalıdır.


32. Soru

Romanların çocuklar üzerindeki olumlu etkileri
nelerdir?

Cevap

Romanlar, çocukların hayal dünyalarının
zenginleşmesinde etkilidir. Çocuk cesaret, iyilik,
kahramanlık, güçlükleri yenme, yardımlaşma, tutumluluk,
din, sevgi, saygı gibi pek çok konuda olumlu tutum
geliştirme fırsatı bulur. Çocuklar romanlar sayesinde akıl
yürütmeyi, mantıksal kuralları, soyut sorunlara çözüm
bulmayı öğrenirler.


33. Soru

Roman türleri nelerdir?

Cevap

Serüven romanı, polis ve casusluk romanı, yığın
romanı, tarihsel roman, öyküsel roman, politik roman,
belgesel roman, coşumsu roman ve gerçekçi romandır.


34. Soru

Romanlarda bulunan öğeler nelerdir?

Cevap

Olay ve olgular, tip ve kişilikler, olaylarda yer ve
zaman, anlatıcı ve anlatım, içerik ve düşünsel olgu
romanlarda bulunan belli başlı öğelerdir.


35. Soru

Romanlardaki olaylar hangi çatışmalardan
oluşmaktadır?

Cevap

Romanlardaki olaylar genellikle insanın
kendisiyle, diğer insanlarla ve doğayla çatışmalarından
oluşmaktadır.


36. Soru

Romanlarda hangi anlatım biçimlerinden yararlanılır?

Cevap

Romanlarda betimleme, tartışma ve açıklama gibi
anlatım biçimlerinden yararlanılır.


37. Soru

Biyografi nedir?

Cevap

Gerçekten yaşamış bir kişinin yaşam öyküsünün
anlatıldığı eserlere biyografi denir.


38. Soru

Çocuk edebiyatı ürünleri içerisinde biyografilere
neden önemli bir yer ayrılması gerekir?

Cevap

Çocuk edebiyatı ürünleri içerisinde biyografilere
önemli bir yer ayrılması gerekir çünkü bu tür eserler
sayesinde çocuklar bilimde, fende, tarihte, sanatta, devlet
yönetiminde ve sporda ün kazanmış kişilerin yaşamları
hakkında bilgi sahibi olabilir. Aynı zamanda bu tür eserler
çocukların genel kültürlerinin gelişmesine de katkı
sağlarlar.


39. Soru

Çocuklar için hazırlanan biyografilerde
bulundurulması gereken özellikler nelerdir?

Cevap

Biyografilerin konu seçiminde çocukların
merakları ve ilgileri kesinlikle göz önünde tutulmalıdır.
Konu olarak seçilen kişinin başından geçen ilginç olaylara
ağırlık verilmelidir. Kişilerin hayatını etkileyen toplumsal,
siyasal ve ekonomik ortam ve bu ortama ilişkin sorunlar,
çocukların kavrayış gücü dikkate alınarak, çok basit bir
biçimde açıklanmalıdır. Hayatı ve eserleri anlatılan kişinin
başarısı, kahramanlığı, insanlığı, yurtseverliği vb. olumlu
nitelikleri çocuklara örnek olabilecek şekilde
anlatılmalıdır.


40. Soru

Fıkra nedir?

Cevap

Fıkralar, ince anlamlarla güldürücü öğeler taşıyan
merkezinde insan ve davranışları olan kısa öykülerdir.


41. Soru

Fıkraların çocuk gelişimi üzerindeki etkileri nelerdir?

Cevap

Çocuklar fıkralar sayesinde olayların analiz ve
sentezini daha iyi yapabilirler. Sözcüklerin temel, mecaz
ve yan anlamlarını öğrenirler. Şakacı ve nükteci bir tutum
oluşturabilirler. Aynı zamanda çocuklar fıkra okurken ya
da dinlerken sıkılmazlar ve gülerken düşünebilirler.


42. Soru

Bilmece nedir?

Cevap

Okuyucunun ya da dinleyicinin kendisine verilen
ipuçlarından yararlanarak sorulan nesnenin ya da
kavramın ne olduğunu bulmasını gerektiren çocuk
edebiyatı ürünüdür.


43. Soru

Bilmecelerin hangi konularda faydaları
bulunmaktadır?

Cevap

Bilmecelerin çocuklara tümevarım yapma, pratik
düşünme ve dil becerilerini geliştirme konularında
faydaları bulunmaktadır. Aynı zamanda bilmeceler
çocukların eğlence kaynağıdır.


44. Soru

Çizgi roman nedir?

Cevap

Bir konunun, bir olayın çizgilerle anlatıldığı
eserlerdir.


45. Soru

Çocuklar için hazırlanmış çizgi romanların taşıması
gereken özellikler nelerdir?

Cevap

Çizgi romanlar eğitsel ve sanatsal bir kaygı
taşımalıdır. Çocukların sözcük dağarcığını, tarihsel ve
diğer konularda kavram düzeyini geliştirici olmalıdır.
Kitaplar çocuğu düşündüren, hayal kurmasına yardım
eden türden olmalıdır. Çizgi romanları, bu alanda çalışan,
çocuk psikolojisini, edebiyatını bilen kimseler tarafından
çalışılmalıdır. Çocukların yazma ve resim çizme
becerilerini geliştirici düzenlemelerin olduğu çalışmalar
benimsenmelidir. Yapılan çalışmalarda, estetik ve etik
kaygı olmalıdır. Resimlemede tiplemeler tutturulmalı,
renklerden yararlanılarak değişik gölgelere yer
verilmelidir. Öğüt verici sanat çalışmalarından
kaçınılmalıdır.


46. Soru

Öykü nedir?

Cevap

Belirli bir mekânda ve zamanda bir kaç
karakterin başından geçen olayların anlatıldığı kısa
yazılardır.


47. Soru

Öykünün öğeleri nelerdir?

Cevap

Olay ve durum, kişi ve karakter, yer ve zaman ve
anlatım öykünün öğeleridir.


48. Soru

Öykülerde yaşanan çatışmalar nelerdir?

Cevap

Öykülerde yaşanan çatışmalar genellikle kişinin
kendisiyle, çevresindekilerle ya da doğayla olan
çatışmalarıdır.


49. Soru

Çocuk öyküleri nasıl olmalıdır?

Cevap

Çocuk öyküleri dil ve edebiyat yönünden iyi
kurgulanmış olmalıdır. Çocukların ilgi alanlarına uygun
olmalıdır. Doğrudan öğüt verici olmamalı; çocuğun iç
dünyasında çelişkilere meydan vermemelidir. Çocukların
estetik yönden gelişmesine fırsat vermelidir. Çocukların
sosyal ve duygusal gelişimine zarar vermemelidir. Hem
çocukların yeni kelimeler öğrenmesine imkân tanımalı
hem de bilinmeyen kelimelerin çokluğundan sıkılganlık
oluşturmamalıdır. Mantığa uygun giriş, gelişme ve sonuç
bölümleri biçiminde tasarlanmış olmalıdır.


50. Soru

Çağdaş fantastik kurgu nedir?

Cevap

Karakterlerin, yer ve zamanının, öykülerde
yaşanan sorun ve çatışmaların gerçek yaşamda
oluşabilecek olasılıkların ötesinde olduğu edebi türlerdir.


51. Soru

Çağdaş fantastik kurgularda karakterler nasıl
olmalıdır?

Cevap

Çağdaş fantastik kurgularda karakterler
olağanüstü güçlere sahip olmalıdır.


52. Soru

Çağdaş masal nedir?

Cevap

Yazarların hayal güçlerine dayanarak yazdıkları
masallar çağdaş masallardır.


53. Soru

Çocuk masallarının sahip olması gereken özellikler
nelerdir?

Cevap

Masallar canlı ve heyecan verici olmalıdır.
Masalların sözcükleri çocukların sözcük dağarcığına
uygun olmalıdır. Masallar çocuğun duyuşsal dünyasını
beslemelidir. Masal ulusal ve evrensel değerlere ters
düşmemelidir. Masal çocuğun heyecanını öldürmemeli,
düşünce gücünü yok etmemelidir. Masallar akıcı, işlek ve
şiirsel bir özellik taşımalıdır. Masallarda olumlu
tiplemelere yer verilmeli, sürekli bir sorun çözülmeli,
kişiyi yaratıcı, yenilikçi düşünmeye sevk etmelidir.
Masalın girişinde okuyucu, dinleyici güdülemeli; merakını
çekmeli, gelişim bölümünde olaylar arasında bağ
kurabilmeli ve sonuç bölümünde de masalın amacına
uygun bitirmelidir.


54. Soru

Bilim kurgu nedir?

Cevap

Bilim kurgu, gerçek bilim ve onu kurallarına
bağlı olarak gelecekte olabilecek olayların kurgulandığı ve
karakterlerin günümüzde yaşayan karaktere oranla daha
fazla beceri ve güçlerle kuşatıldığı kurgusal bir edebiyat
eseridir.


55. Soru

Bilim kurgu eserlerinde ele alınan konular nelerdir?

Cevap

Teknolojik gelişmeler ve cihazların geliştirilmesi,
kullanımı, insanlığa ve dünyaya olası yarar ve zararları
bilim kurgu eserlerinde ele alınan konulardır.


56. Soru

Tarihsel kurgu nedir?

Cevap

Tarihsel kurgular konularını geçmişten, tarihsel
olay ve kişilerden alan eserlerdir.


57. Soru

Tarihsel kurgu yazarları niçin kütüphane ve doküman
araştırması yapması gerekir?

Cevap

Tarihsel kurgu yazan yazarların kütüphane ve
doküman araştırması yapması gerekir çünkü bu tür
eserlerin yazarları yazdıkları dönemin yaşam şartlarını,
günlük koşullarını, yaşanan olayları ve diyalogları
gerçeklere bağlı olarak yansıtmak zorundadır.


58. Soru

Bilimsel çocuk kitapları nedir?

Cevap

Genellikle bilimsel buluşların, fen ve doğayla
ilgili yazıların, hayvanlar ve bitkiler dünyasının, denizlerin,
okyanusların, dağların, volkanların, rüzgârın, yağmurun,
mevsimlerin, yer altı ve yer üstü kaynaklarının,
makinelerin ve ulaşım araçlarının konu edildiği eserlerdir.


59. Soru

Çocuk gazetelerinin amacı nedir?

Cevap

Çocuk gazetelerinde amaç çocuklara güncel
olaylar hakkında kısa bilgiler vermektir.


60. Soru

Çocuk dergilerinin amacı nedir?

Cevap

Çocuk dergilerinde amaç Çocuklara daha kalıcı
ve öğretici metinler sunmaktır.


61. Soru

Çocuk gazete ve dergilerinde aranan nitelikler
nelerdir?

Cevap

Gazete ve derginin kâğıdı, iyi kaliteli ve mat
olmalıdır. Resimler açık, sade ve net olmalıdır. Çocuk
gazete ve dergilerinde haberlere, güncel olaylara geniş yer
verilmelidir. Çocuk gazete ve dergilerinde kullanılan dil
ve anlatım biçimi, çocuklara okuduklarını kavrama
bakımından bir güçlük çıkarmamalıdır. Kısa cümle ve
paragraflardan oluşan yazılarda sade ve açık bir dil
kullanılmalıdır. Çocuklar için hazırlanan gazete ve
dergilerde makale, konuşma, masal, hikâye, biyografi, şiir,
anı vb. yazı türlerine yer verilmelidir. Çocukların, sürekli
olarak okudukları gazete ve dergilerde birbirinden farklı
yazı biçimleriyle karşılaşmaları, bilgi ve düşüncelerin ne
gibi yazı türlerinde anlatılabileceğini erken yaşlarda
öğrenmeleri bakımından çok önemlidir.


62. Soru

Çocuk gazete ve dergileri boyut, kapak ve sayfa düzeni
bakımından nasıl olmalıdır?

Cevap

Çocuk gazete ve dergileri boyut, kapak ve sayfa
düzeni bakımından çocukların seveceği ve rahatça
okuyabileceği biçimde olmalıdır. Küçük çocuklar için
yayımlanan gazete ve dergilerde yazılar bir sayfada
bitirilmeye çalışılmalıdır. Seçilen harflerin büyüklüğü ve
küçüklüğü çocukların okuma yeteneklerine uygun olmalı,
satırların aralarında rahatça okunacak kadar bir açıklık
bulunmalıdır.


63. Soru

Çocuk gazete ve dergilerinde yayımlanan yazıların
çocuğun gelişimi üzerindeki etkisi nedir?

Cevap

Çocuk gazete ve dergilerinde yayımlanan yazılar
çocuklarda okuma ve öğrenme isteğini arttırmalı, onları
doğa olayları, toplum ve insanlık sorunları üzerinde
düşünmeye yöneltmeli, dinlendirmeli ve eğlendirmelidir.
Çocukları el işlerine, pratik çalışmalara ve yaratıcı
uğraşılara götürecek nitelikte resim, şekil ve yazılara da
önem verilmelidir.


64. Soru

Döneme özgü geleneksel edebiyat ürünleri nelerdir?

Cevap

Geleneksel masallar, fabllar, destan ve mitolojik
öyküler döneme özgü geleneksel edebiyat ürünleridir.


65. Soru

Geleneksel masalların dil ve anlatımı nasıl olmalıdır?

Cevap

Geleneksel masalların anlatımı yalın ve akıcı
olmalıdır. Masalın dili ise sade olmalıdır.


66. Soru

Geleneksel masalların kahramanları kimlerdir?

Cevap

Padişah, vezir, sultan, prens, fakir kız veya genç,
cüceler, dev, peri kızı ve ejderhalar geleneksel masalların
kahramanlarıdır.


67. Soru

Çocuk masallarında aranan nitelikler nelerdir?

Cevap

Masallarda anlatılanlar zaman zaman çocukları
neşelendirmeli, güldürmeli ve eğlendirmelidir. Tasvirler,
kahramanların davranış ve beğenileri çocuklarda iyilik ve
güzellik duygusunun gelişmesine yardımcı olmalıdır.
Masalı oluşturan olaylar canlı ve hareketli olmalıdır.


68. Soru

Fabl nedir?

Cevap

Fabllar, belli bir ahlak dersi vermek amacıyla
yazılmış kurgusal ve kısa metinlerdir.


69. Soru

Destan nedir?

Cevap

Destanlar, bir ulusa özgü paylaşılan ortak
değerlerin ve yaşamın anlatıldığı edebî metinlerdir.


70. Soru

Destanların konuları nelerdir?

Cevap

Destanlar konularını ulusların dinleri, âdetleri,
sosyal yaşamları, başlarından geçen sıkıntılar, yaptıkları
mücadelelerdir.


71. Soru

Destanların kahramanları nasıl olmalıdır?

Cevap

Destanların kahramanları gücüyle inancıyla
halktan yani sıradan insanlardan farklı olmalıdır.
Kahramanlar genellikle soylu kişilerden seçilir.


72. Soru

Doğal destan nedir?

Cevap

Belli bir yazar tarafından yazılmamış olan
destanlara doğal destanlar denir.


73. Soru

Yapay destan nedir?

Cevap

Belli bir yazar tarafından yazılmış destanlara
yapay destanlar denir.


74. Soru

Mitolojik öykü nedir?

Cevap

Başlangıcı bilinmeyen zamanlarda oluşan ve
sözcükler vasıtasıyla kuşaktan kuşağa aktarılan
hikâyelerdir.


75. Soru

Mitlerde ele alınan konular nelerdir?

Cevap

Evrenin yaratılışı, tanrı, tanrıça, insanüstü
yaratıklar ve doğa olayları mitlerde ele alınan konulardır.


76. Soru

Çocuk edebiyatı nedir?

Cevap

İnsan ve içinde yaşadığı doğal hayatın çocuklara sözcükler ve görseller yardımıyla sezinletilmesine yarayan estetik bir araç olarak tanımlanmaktadır.


78. Soru

Çocuk edebiyatının amacı nedir?

Cevap

Çocuk edebiyatı sadece çocukların var olan potansiyeller göz önüne alınarak değil aynı zamanda çocukların dil, bilişsel, duyuşsal ve sosyal gelişimlerini desteklemek amacıyla hazırlanılır.


79. Soru

Çocuk kitapları nasıl seçilmelidir?

Cevap

Kitaplarda kullanılan kavramlar ile anlatılan olay ve durumlar, çocukların farklı yaş gruplarında gösterdikleri gelişim özellikleri ve ilgilerine göre dikkatlice seçilmelidir.


80. Soru

Çocuk kitapları nasıl olmalıdır?

Cevap

Çocuklar için hazırlanacak ya da seçilecek kitaplar bu dönemin gelişim özelliklerine uygun olmalıdır. Kitaplarda kullanılan kavramlar, anlatılan olay ve durumlar çocukların yaş grubuna, ilgilerine, sözcük dağarcıklarına uygun olmalı, soyut kavramlar yerine somut kavramlara yer verilmelidir.


81. Soru

8-10 yaş aralığındaki çocuk kitapları nasıl olmalıdır?

Cevap

Çocuklar 8-10 yaşlarına geldiklerinde 10 sözcükten oluşan cümleler kurabilir ve benzetmeler yapabilirler. Eleştirel düşüncenin geliştiği bu dönemde çocuklar için hayal güçlerini geliştirecek ve olumlu örneklerin paylaşıldığı çocuk edebiyatı ürünleri sağlanmalıdır.


82. Soru

10-12 yaş grubundaki çocuk kitapları nasıl hazırlanmalıdır?

Cevap

10-12 yaş grubundaki çocuklar ise birleşik cümleler, olumlu ve olumsuz yargı bildiren cümleler kurabilir ya da bu tür cümleleri okuduklarında anlayabilirler.


83. Soru

Çocuklar için seçilecek kitapların özellikleri nasıl olmalıdır?

Cevap

Konusu basit ama iyi planlanmış olmalı,konusu içinde hafif bir sürpriz öğesi bulunmalı, içinde çok sayıda doğrudan konuşmalar olmalı, içinde tekrarlar, kafiyeler ve çocukların çabucak ezberleyebilecekleri cümlecikler yer almalı, renkli ve özenli bir dili olmalı, içinde çocukların tanıdıkları olaylardan seçilmiş durumlar yer almalı, içeriği basit ama doyurucu olmalı,içinde çocukların kolayca tanıyacakları temel karakterler bulunmalıdır.


84. Soru

Çocuklar için hazırlanan ya da seçilen eserlerin iç yapı özellikleri nelerdir?

Cevap

Çocuklar için hazırlanan ya da seçilen eserlerin iç yapı özelliklerinin belirlenmesinde göz önünde bulundurulması gereken noktalar konu, karakter, çevre, tema, ileti, kurgu, dil ve anlatım olarak belirlenmiştir.


85. Soru

6-12 yaş grubundaki çocuk kitaplarında karakterlerin taşıması gereken özellikler nelerdir?

Cevap

Evrensel ve ahlakî değerlere saygılı olmak, iyiliğin ve doğruluğun savunucusu olmak, barış yanlısı olmak, çevrenin ve kültürel değerlerin koruyucusu olmak, adil, çalışkan, özverili, yardımsever vb. olumlu kişilik özelliklerine sahip olmaktır.


86. Soru

6-12 yaş grubundaki çocuklar için hazırlanan ya da seçilen eserlerin dış yapı özellikleri nelerdir?

Cevap

Çocuklar için hazırlanan ya da seçilen eserlerin dış yapı özelliklerinin belirlenmesinde göz önünde bulundurulması gereken noktalar; boyutlar, kapak-cilt, kağıt, sayfa düzeni ve resimler olarak belirlenmiştir.


87. Soru

Çocuk edebiyatı ürünlerinin dış yapı özelliklerinin belirlemesinde kitaplarda nelere dikkat edilmelidir?

Cevap

Çocuk edebiyatı ürünlerinin dış yapı özelliklerinin belirlemesinde kitapların;boyutlarına,kapak ve ciltlenmesine, kullanılan kağıda, sayfa düzenine ve içerisinde yer alan resimlere dikkat edilmelidir.


88. Soru

öneme özgü çağdaş çocuk edebiyat çeşitleri nelerdir?

Cevap

Döneme özgü çağdaş çocuk edebiyatı başlığı altında sırasıyla şiir, roman, biyografiler, fıkra ve bilmeceler, çizgi roman, resimli ve resimsiz öykü kitapları, çağdaş fantastik kurgular, çağdaş masallar, bilim kurgu, tarihsel kurgu, bilimsel çocuk kitapları ve çocuk gazete ve dergileri türleri açıklanmıştır.


90. Soru

Türlerine göre şiirler nedir?

Cevap

Türlerine göre şiirler; destansı (epik), coşkulu(lirik), öğretici (didaktik), doğasal (pastoral)ve üzücü(dramatik)olmak üzere beşe ayrılmaktadır.


92. Soru

Romanlarda yer alan ögeler nedir?

Cevap

Öykülerde olduğu gibi romanlarda da belli başlı öğeler bulunmaktadır. Bu öğeler; olay ve olgular, tip ve kişilikler, olaylarda yer ve zaman, anlatıcı ve anlatım, içerik ve düşünsel olgu olarak sıralanabilir.


93. Soru

Öykü kitapları nedir?

Cevap

Belirli bir mekânda ve zamanda bir kaç karakterin başından geçen olayların anlatıldığı kısa yazılar öykü olarak tanımlanmaktadır.


94. Soru

Çocuk öykülerinin özellikleri nedir?

Cevap

Dil ve edebiyat yönünden iyi kurgulanmış olmalı, çocukların estetik yönden gelişmesine fırsat vermelidir.
Çocukların ilgi alanlarına uygun olmalı, sosyal ve duygusal gelişimine zarar verebilecek unsurlar taşımamasına dikkat edilmelidir.
Çocukların dünyasına uygun olmalı, uzun tasvirlere ve karmaşık ilişkilere sahip olmamalıdır.
Hem çocukların yeni kelimeler öğrenmesine imkân tanımalı hem de bilinmeyen kelimelerin çokluğundan sıkılganlık oluşturmamalıdır.
Çocuğun iç dünyasında çelişkilere meydan vermemeli; bitkinlik, karamsarlık, ümitsizlik gibi olumsuz tavır ve davranışlardan uzak olmalıdır.
Mantığa uygun giriş (serim), gelişme (düğüm) ve sonuç (çözüm) bölümleri biçiminde tasarlanmış olmalıdır.
Doğrudan öğüt verici olmamalıdır.


95. Soru

Döneme özgü geleneksel edebiyat türleri nelerdir?

Cevap

Döneme özgü geleneksel edebiyat başlığı altında geleneksel masallar, fabllar, destan ve mitolojik öykü türleri bulunmaktadır.


96. Soru

Fabl ne demektir?

Cevap

Fabllar, belli bir ahlak dersi vermek amacıyla yazılmış kurgusal ve kısa metinlerdir.


97. Soru

Destan ne demektir?

Cevap

Destanlar, bir ulusa özgü paylaşılan ortak değerlerin ve yaşamın anlatıldığı edebî metinlerdir.


1. Soru

Çocuk edebiyatının çocuklara faydaları nelerdir?

Cevap

Çocuk edebiyatı çocukların hayal gücünü ve
yaratıcılıklarını geliştirir, dil gelişimini destekler ve
kelime hazinelerini zenginleştirir.

2. Soru

Çocuk edebiyatı ürünleri çocuklara hangi evrensel
değerleri kazandırır?

Cevap

Çocuk edebiyatı ürünleri çocuklara empati kurma,
sevgi ve saygı gösterme, çalışkan ve yardımsever olma
gibi evrensel değerleri kazandırır.

3. Soru

Çocuklar niçin çocuk edebiyatı eserleri ile etkileşim
içinde olmalıdır?

Cevap

Çocukların ana dillerini öğrenebilmeleri ve etkili
kullanabilmeleri, sözcük dağarcıklarını geliştirebilmeleri,
kendilerini ve çevresinde etkileşim içinde bulundukları
sosyal hayatlarını anlayabilmeleri, sevgi, saygı, cesaret
gibi soyut kavramları algılayabilmeleri için çocuk
edebiyatı eserleri ile etkileşim halinde olmaları
gerekmektedir.

4. Soru

Çocuk edebiyatı ürünleri çocukların kişilik
gelişimlerine nasıl etki eder?

Cevap

Çocuk edebiyatı ürünleri eğlendirme işlevinin
yanı sıra çocukların kendilerini, çevrelerini, yaşanan
olayları tanımasını sağlar. Aynı zamanda çocuk edebiyatı
ürünleri çocukların kişilik gelişimlerine de katkı sağlar.
Çocukların cesaret, fedakârlık, iyilik, paylaşma, dürüstlük,
sevgi, çalışkanlık gibi soyut kavramların öğrenmelerine
yardımcı olur.

5. Soru

Çocuk kitapları çocukların bilişsel becerilerinin
gelişimini ve yaratıcılıklarını nasıl destekler?

Cevap

Çocuk kitapları, çocukları okudukları öyküler
arasında karşılaştırmalar yapabilmeye; konuları,
karakterleri ve objeleri sınıflandırmaya; olay ve olgular
hakkında tahmin yürütmeye ve neden-sonuç ilişkileri
kurmaya güdüleyerek bilişsel becerilerinin gelişimini ve
yaratıcılıklarını destekler.

6. Soru

Çocuk kitapları nasıl olmalıdır?

Cevap

Kitaplar çocukların yaşama, duygu ve düşünce
dünyalarına uygun olmalıdır. Çocuk kitaplarında
mantıksal hatalar olmamalıdır. Cinsiyet ayrımcılığına ve
kalıp yargılara yer verilmemelidir.

7. Soru

Çocuk kitaplarında ele alınan konular nasıl olmalıdır?

Cevap

Çocuk kitaplarında ele alınan konular çocuğun
yaşına, ilgi alanlarına, sevgi ve özgürlük ihtiyaçlarına
dönük olmalıdır. Aynı zamanda eğlendirici ve dinlendirici
nitelikte olmalı, çocukları düşünmeye yöneltmeli; onlara
belli başlı duyguları empoze etmeye çalışmamalıdır.

8. Soru

7-9 yaş grubundaki çocuklar hangi kitaplardan
hoşlanırlar?

Cevap

7-9 yaş grubundaki çocuklar insan, doğa, hayvan
sevgisi, olağanüstü olaylar ve durumların konu edildiği
kitaplardan hoşlanırlar.

9. Soru

9-12 yaş grubundaki çocuklar hangi konuları tercih
etmektedir?

Cevap

9-12 yaş grubundaki çocukların tercih ettikleri
konular, kahramanlık, macera, mizah-komedi ve fantastik
olabilmektedir.

10. Soru

Çocuk kitaplarındaki karakterlerin taşıması gereken
özellikler nelerdir?

Cevap

Karakterler evrensel ve ahlaki değerlere saygılı
olmalı, iyiliğin ve doğruluğun savunucusu olmalıdır. Aynı
zamanda karakterler adil, çalışkan, özverili, yardımsever
vb. olumlu kişilik özelliklerine sahip olmalıdır.

11. Soru

Çocuk kitaplarında karakterlerin betimlenmesinde
niçin abartıdan kaçınılmalıdır?

Cevap

Çocuk kitaplarında karakterlerin
betimlenmesinde abartıdan kaçınılmalıdır çünkü çocuklar
karakterler gibi düşünmek, hissetmek ve onların yaptığı
davranışları yapmak isterler.

12. Soru

Çocuk edebiyatı eserlerinde çevre öğesi nedir?

Cevap

Çocuk edebiyatı eserlerinde çevre, kahramanların
yaşadıkları toplumsal, siyasal ve ekonomik ortamdır.

13. Soru

Çocuklar için yazılan edebî eserlerde temanın nasıl
olması gerekir?

Cevap

Çocuklar için yazılan edebî eserlerde temanın
açık ve anlaşılır olması gerekir.

14. Soru

Çocuk kitaplarında ele alınan temalar nelerdir?

Cevap

Çocuk kitaplarında ele alınan temalar aile, kardeş,
arkadaşlık, empati kurma, doğa sevgisi, yurt sevgisi,
çalışkanlık, yardımlaşma, tarihî değerler, demokratik ve
çağdaş topluma dair özellikler ve ilkelerdir.

15. Soru

Çocuk kitaplarında iletiler nasıl olmalıdır?

Cevap

Çocuk kitaplarında bulunan iletilerin çocuğu düş
kurmaya yönlendirmesi; çocukların yaşlarına, duygu ve
düşünce dünyalarına uygun olması ve didaktik bir şekilde
belli başlı görüşleri empoze etmeye dönük olmaması
gerekmektedir.

16. Soru

Çocuk kitaplarında kurgu nasıl olmalıdır?

Cevap

Çocuk kitaplarında kurgu abartılı olmamalıdır.

17. Soru

Çocuk kitaplarının dil ve anlatımı nasıl olmalıdır?

Cevap

Çocukların edebî metinleri anlayabilmeleri için
anlatımın sade, içten ve kısa ve yalın cümlelerle
yapılandırılması gerekir. Anlatımda cümle yanlışlarına yer
verilmemelidir. Metin içinde yazım hatası bulunmamalı ve
noktalama işaretlerinde yanlışlar olmamalıdır.

18. Soru

Çocuk kitaplarının boyutu nasıl olmalıdır?

Cevap

Kitaplar hacim ve ağırlık bakımından çocuklar
tarafından kolayca taşınabilir olmalıdır.

19. Soru

Çocuk kitaplarının kapakları nasıl olmalıdır?

Cevap

Çocuk kitaplarının kapağı özenle hazırlanmalı,
albenisi olmalı, ilgi ve merak uyandırmalıdır. Aynı
zamanda kitabın çocuklar tarafından uzun süre
kullanılabilmesi için kapaklarının dayanıklı olması şarttır.

20. Soru

Kitapların ciltlenmesinde hangi tekniklerden
yararlanılmaktadır?

Cevap

Kitapların ciltlenmesinde ince tel ya da iplikle
dikme, tel zımba ile dikme ve tutkallama gibi belli başlı
tekniklerden yararlanılmaktadır.

21. Soru

Çocuk edebiyatı eserlerinde kullanılan kâğıdın nasıl
olması gerekmektedir?

Cevap

Çocuk edebiyatı eserlerinde kullanılan kâğıdın
kolayca yırtılmayan, yıpranmayan, kirlenmeyen ve
parlamayı engellemesi için mat olması gerekmektedir.

22. Soru

Çocuk kitaplarında sayfa düzeni nasıl olmalıdır?

Cevap

Kitabın sayfalarında yer alan resim, fotoğraf ve
yazı gibi tüm öğeler arasındaki uyum ve sayfa
kenarlarında bırakılan boşluklar iyi ayarlanmış olmalıdır.
Resimler yerleştirilirken metnin akıcılığı
engellenmemelidir. Sayfalarda yazılar tek sütun halinde
verilmeli ve kolay okunması için satırlar arasında boşluk
bırakılmalıdır.

23. Soru

Çocuk edebiyatı eserlerinde yer alan resimler nasıl
olmalıdır?

Cevap

Çocuk edebiyatı eserlerinde yer alan resimler
konuya uygun olmalı ve anlamı desteklemelidir.
Resimlerde canlı, parlak renkler kullanılmalıdır. Resimler
gerçekleri ile birebir benzerlik göstermek yerine, biçim
olarak daha esnek ve yuvarlak çizgilerle tasarlanmalıdır.
Resimler sanatsal değer taşımalı ve çocukların hayal
gücünü desteklemelidir.

24. Soru

Döneme özgü çağdaş çocuk edebiyatı ürünleri
nelerdir?

Cevap

Şiir, roman, biyografiler, fıkra ve bilmeceler,
çizgi roman, resimli ve resimsiz öykü kitapları, çağdaş
fantastik kurgular, çağdaş masallar, bilim kurgu, tarihsel
kurgu, bilimsel çocuk kitapları ve çocuk gazete ve
dergileri döneme özgü çağdaş çocuk edebiyatı ürünleridir.

25. Soru

Şiir nedir?

Cevap

Şiir, insan ve yaşam gerçekliğini sözcüklerle
anlatma sanatıdır.

26. Soru

Aliterasyon nedir?

Cevap

Şiir ve nesirde uyum sağlamak için söz
başlarında ve ortalarında aynı ünsüzün veya aynı hecelerin
tekrarlanmasıdır.

27. Soru

Kafiye (uyak) nedir?

Cevap

Şiirde dizelerin sonunda tekrarlanan ve aynı
ahengi veren heceler veya aynı görevde olmayan ancak
benzeşen seslerdir.

28. Soru

Ölçü nedir?

Cevap

Bir şiirdeki dizelerin hece ve durak bakımından
denk oluşudur.

29. Soru

Türlerine göre şiirler kaça ayrılmaktadır? Bu türler
nelerdir?

Cevap

Türlerine göre şiirler beş türe ayrılmaktadır. Bu
türler destansı (epik), coşkulu (lirik), öğretici (didaktik),
doğasal (pastoral) ve üzücü (dramatik)dür.

30. Soru

Şiir okumanın faydaları nelerdir?

Cevap

Şiir, çocukların hayal gücünü zenginleştirir, sözlü
ifade gücünü geliştirir. Şiir zengin bir sözcük dağarcığı
oluşturarak çocuğu iyi bir anlatım seviyesine ulaştırır. Ana
dili sevgisini kazandırır. Bir metni kolayca ezberleme
yeteneğini geliştirir.

31. Soru

Çocuk şiirleri nasıl olmalıdır?

Cevap

Çocuk şiirlerinde düşünceler açık olarak
belirtilmelidir. Tasvirler yalın ve kesin olmalıdır.
Kafiyelerden ve ölçüden yararlanılarak ahenk zenginliği
sağlanmalıdır. Mısralar kısa, cümle düzeni doğal ve
seçilen sözcükler sade olmalıdır. Konu; yaşama sevinci,
aile sevgisi, doğa, yurt sevgisi gibi olumlu duygu ve
davranışları kazandırıcı, geliştirici bir nitelik taşımalıdır.
Benzetme, istiare, mecaz gibi edebî sanatlara yer
verilmelidir. Hayal ve duygular çocukların yaşantılarıyla
ilgili olmalı, bu unsurlarla olaylar arasında sıkı bağlantılar
kurulmalıdır.

32. Soru

Romanların çocuklar üzerindeki olumlu etkileri
nelerdir?

Cevap

Romanlar, çocukların hayal dünyalarının
zenginleşmesinde etkilidir. Çocuk cesaret, iyilik,
kahramanlık, güçlükleri yenme, yardımlaşma, tutumluluk,
din, sevgi, saygı gibi pek çok konuda olumlu tutum
geliştirme fırsatı bulur. Çocuklar romanlar sayesinde akıl
yürütmeyi, mantıksal kuralları, soyut sorunlara çözüm
bulmayı öğrenirler.

33. Soru

Roman türleri nelerdir?

Cevap

Serüven romanı, polis ve casusluk romanı, yığın
romanı, tarihsel roman, öyküsel roman, politik roman,
belgesel roman, coşumsu roman ve gerçekçi romandır.

34. Soru

Romanlarda bulunan öğeler nelerdir?

Cevap

Olay ve olgular, tip ve kişilikler, olaylarda yer ve
zaman, anlatıcı ve anlatım, içerik ve düşünsel olgu
romanlarda bulunan belli başlı öğelerdir.

35. Soru

Romanlardaki olaylar hangi çatışmalardan
oluşmaktadır?

Cevap

Romanlardaki olaylar genellikle insanın
kendisiyle, diğer insanlarla ve doğayla çatışmalarından
oluşmaktadır.

36. Soru

Romanlarda hangi anlatım biçimlerinden yararlanılır?

Cevap

Romanlarda betimleme, tartışma ve açıklama gibi
anlatım biçimlerinden yararlanılır.

37. Soru

Biyografi nedir?

Cevap

Gerçekten yaşamış bir kişinin yaşam öyküsünün
anlatıldığı eserlere biyografi denir.

38. Soru

Çocuk edebiyatı ürünleri içerisinde biyografilere
neden önemli bir yer ayrılması gerekir?

Cevap

Çocuk edebiyatı ürünleri içerisinde biyografilere
önemli bir yer ayrılması gerekir çünkü bu tür eserler
sayesinde çocuklar bilimde, fende, tarihte, sanatta, devlet
yönetiminde ve sporda ün kazanmış kişilerin yaşamları
hakkında bilgi sahibi olabilir. Aynı zamanda bu tür eserler
çocukların genel kültürlerinin gelişmesine de katkı
sağlarlar.

39. Soru

Çocuklar için hazırlanan biyografilerde
bulundurulması gereken özellikler nelerdir?

Cevap

Biyografilerin konu seçiminde çocukların
merakları ve ilgileri kesinlikle göz önünde tutulmalıdır.
Konu olarak seçilen kişinin başından geçen ilginç olaylara
ağırlık verilmelidir. Kişilerin hayatını etkileyen toplumsal,
siyasal ve ekonomik ortam ve bu ortama ilişkin sorunlar,
çocukların kavrayış gücü dikkate alınarak, çok basit bir
biçimde açıklanmalıdır. Hayatı ve eserleri anlatılan kişinin
başarısı, kahramanlığı, insanlığı, yurtseverliği vb. olumlu
nitelikleri çocuklara örnek olabilecek şekilde
anlatılmalıdır.

40. Soru

Fıkra nedir?

Cevap

Fıkralar, ince anlamlarla güldürücü öğeler taşıyan
merkezinde insan ve davranışları olan kısa öykülerdir.

41. Soru

Fıkraların çocuk gelişimi üzerindeki etkileri nelerdir?

Cevap

Çocuklar fıkralar sayesinde olayların analiz ve
sentezini daha iyi yapabilirler. Sözcüklerin temel, mecaz
ve yan anlamlarını öğrenirler. Şakacı ve nükteci bir tutum
oluşturabilirler. Aynı zamanda çocuklar fıkra okurken ya
da dinlerken sıkılmazlar ve gülerken düşünebilirler.

42. Soru

Bilmece nedir?

Cevap

Okuyucunun ya da dinleyicinin kendisine verilen
ipuçlarından yararlanarak sorulan nesnenin ya da
kavramın ne olduğunu bulmasını gerektiren çocuk
edebiyatı ürünüdür.

43. Soru

Bilmecelerin hangi konularda faydaları
bulunmaktadır?

Cevap

Bilmecelerin çocuklara tümevarım yapma, pratik
düşünme ve dil becerilerini geliştirme konularında
faydaları bulunmaktadır. Aynı zamanda bilmeceler
çocukların eğlence kaynağıdır.

44. Soru

Çizgi roman nedir?

Cevap

Bir konunun, bir olayın çizgilerle anlatıldığı
eserlerdir.

45. Soru

Çocuklar için hazırlanmış çizgi romanların taşıması
gereken özellikler nelerdir?

Cevap

Çizgi romanlar eğitsel ve sanatsal bir kaygı
taşımalıdır. Çocukların sözcük dağarcığını, tarihsel ve
diğer konularda kavram düzeyini geliştirici olmalıdır.
Kitaplar çocuğu düşündüren, hayal kurmasına yardım
eden türden olmalıdır. Çizgi romanları, bu alanda çalışan,
çocuk psikolojisini, edebiyatını bilen kimseler tarafından
çalışılmalıdır. Çocukların yazma ve resim çizme
becerilerini geliştirici düzenlemelerin olduğu çalışmalar
benimsenmelidir. Yapılan çalışmalarda, estetik ve etik
kaygı olmalıdır. Resimlemede tiplemeler tutturulmalı,
renklerden yararlanılarak değişik gölgelere yer
verilmelidir. Öğüt verici sanat çalışmalarından
kaçınılmalıdır.

46. Soru

Öykü nedir?

Cevap

Belirli bir mekânda ve zamanda bir kaç
karakterin başından geçen olayların anlatıldığı kısa
yazılardır.

47. Soru

Öykünün öğeleri nelerdir?

Cevap

Olay ve durum, kişi ve karakter, yer ve zaman ve
anlatım öykünün öğeleridir.

48. Soru

Öykülerde yaşanan çatışmalar nelerdir?

Cevap

Öykülerde yaşanan çatışmalar genellikle kişinin
kendisiyle, çevresindekilerle ya da doğayla olan
çatışmalarıdır.

49. Soru

Çocuk öyküleri nasıl olmalıdır?

Cevap

Çocuk öyküleri dil ve edebiyat yönünden iyi
kurgulanmış olmalıdır. Çocukların ilgi alanlarına uygun
olmalıdır. Doğrudan öğüt verici olmamalı; çocuğun iç
dünyasında çelişkilere meydan vermemelidir. Çocukların
estetik yönden gelişmesine fırsat vermelidir. Çocukların
sosyal ve duygusal gelişimine zarar vermemelidir. Hem
çocukların yeni kelimeler öğrenmesine imkân tanımalı
hem de bilinmeyen kelimelerin çokluğundan sıkılganlık
oluşturmamalıdır. Mantığa uygun giriş, gelişme ve sonuç
bölümleri biçiminde tasarlanmış olmalıdır.

50. Soru

Çağdaş fantastik kurgu nedir?

Cevap

Karakterlerin, yer ve zamanının, öykülerde
yaşanan sorun ve çatışmaların gerçek yaşamda
oluşabilecek olasılıkların ötesinde olduğu edebi türlerdir.

51. Soru

Çağdaş fantastik kurgularda karakterler nasıl
olmalıdır?

Cevap

Çağdaş fantastik kurgularda karakterler
olağanüstü güçlere sahip olmalıdır.

52. Soru

Çağdaş masal nedir?

Cevap

Yazarların hayal güçlerine dayanarak yazdıkları
masallar çağdaş masallardır.

53. Soru

Çocuk masallarının sahip olması gereken özellikler
nelerdir?

Cevap

Masallar canlı ve heyecan verici olmalıdır.
Masalların sözcükleri çocukların sözcük dağarcığına
uygun olmalıdır. Masallar çocuğun duyuşsal dünyasını
beslemelidir. Masal ulusal ve evrensel değerlere ters
düşmemelidir. Masal çocuğun heyecanını öldürmemeli,
düşünce gücünü yok etmemelidir. Masallar akıcı, işlek ve
şiirsel bir özellik taşımalıdır. Masallarda olumlu
tiplemelere yer verilmeli, sürekli bir sorun çözülmeli,
kişiyi yaratıcı, yenilikçi düşünmeye sevk etmelidir.
Masalın girişinde okuyucu, dinleyici güdülemeli; merakını
çekmeli, gelişim bölümünde olaylar arasında bağ
kurabilmeli ve sonuç bölümünde de masalın amacına
uygun bitirmelidir.

54. Soru

Bilim kurgu nedir?

Cevap

Bilim kurgu, gerçek bilim ve onu kurallarına
bağlı olarak gelecekte olabilecek olayların kurgulandığı ve
karakterlerin günümüzde yaşayan karaktere oranla daha
fazla beceri ve güçlerle kuşatıldığı kurgusal bir edebiyat
eseridir.

55. Soru

Bilim kurgu eserlerinde ele alınan konular nelerdir?

Cevap

Teknolojik gelişmeler ve cihazların geliştirilmesi,
kullanımı, insanlığa ve dünyaya olası yarar ve zararları
bilim kurgu eserlerinde ele alınan konulardır.

56. Soru

Tarihsel kurgu nedir?

Cevap

Tarihsel kurgular konularını geçmişten, tarihsel
olay ve kişilerden alan eserlerdir.

57. Soru

Tarihsel kurgu yazarları niçin kütüphane ve doküman
araştırması yapması gerekir?

Cevap

Tarihsel kurgu yazan yazarların kütüphane ve
doküman araştırması yapması gerekir çünkü bu tür
eserlerin yazarları yazdıkları dönemin yaşam şartlarını,
günlük koşullarını, yaşanan olayları ve diyalogları
gerçeklere bağlı olarak yansıtmak zorundadır.

58. Soru

Bilimsel çocuk kitapları nedir?

Cevap

Genellikle bilimsel buluşların, fen ve doğayla
ilgili yazıların, hayvanlar ve bitkiler dünyasının, denizlerin,
okyanusların, dağların, volkanların, rüzgârın, yağmurun,
mevsimlerin, yer altı ve yer üstü kaynaklarının,
makinelerin ve ulaşım araçlarının konu edildiği eserlerdir.

59. Soru

Çocuk gazetelerinin amacı nedir?

Cevap

Çocuk gazetelerinde amaç çocuklara güncel
olaylar hakkında kısa bilgiler vermektir.

60. Soru

Çocuk dergilerinin amacı nedir?

Cevap

Çocuk dergilerinde amaç Çocuklara daha kalıcı
ve öğretici metinler sunmaktır.

61. Soru

Çocuk gazete ve dergilerinde aranan nitelikler
nelerdir?

Cevap

Gazete ve derginin kâğıdı, iyi kaliteli ve mat
olmalıdır. Resimler açık, sade ve net olmalıdır. Çocuk
gazete ve dergilerinde haberlere, güncel olaylara geniş yer
verilmelidir. Çocuk gazete ve dergilerinde kullanılan dil
ve anlatım biçimi, çocuklara okuduklarını kavrama
bakımından bir güçlük çıkarmamalıdır. Kısa cümle ve
paragraflardan oluşan yazılarda sade ve açık bir dil
kullanılmalıdır. Çocuklar için hazırlanan gazete ve
dergilerde makale, konuşma, masal, hikâye, biyografi, şiir,
anı vb. yazı türlerine yer verilmelidir. Çocukların, sürekli
olarak okudukları gazete ve dergilerde birbirinden farklı
yazı biçimleriyle karşılaşmaları, bilgi ve düşüncelerin ne
gibi yazı türlerinde anlatılabileceğini erken yaşlarda
öğrenmeleri bakımından çok önemlidir.

62. Soru

Çocuk gazete ve dergileri boyut, kapak ve sayfa düzeni
bakımından nasıl olmalıdır?

Cevap

Çocuk gazete ve dergileri boyut, kapak ve sayfa
düzeni bakımından çocukların seveceği ve rahatça
okuyabileceği biçimde olmalıdır. Küçük çocuklar için
yayımlanan gazete ve dergilerde yazılar bir sayfada
bitirilmeye çalışılmalıdır. Seçilen harflerin büyüklüğü ve
küçüklüğü çocukların okuma yeteneklerine uygun olmalı,
satırların aralarında rahatça okunacak kadar bir açıklık
bulunmalıdır.

63. Soru

Çocuk gazete ve dergilerinde yayımlanan yazıların
çocuğun gelişimi üzerindeki etkisi nedir?

Cevap

Çocuk gazete ve dergilerinde yayımlanan yazılar
çocuklarda okuma ve öğrenme isteğini arttırmalı, onları
doğa olayları, toplum ve insanlık sorunları üzerinde
düşünmeye yöneltmeli, dinlendirmeli ve eğlendirmelidir.
Çocukları el işlerine, pratik çalışmalara ve yaratıcı
uğraşılara götürecek nitelikte resim, şekil ve yazılara da
önem verilmelidir.

64. Soru

Döneme özgü geleneksel edebiyat ürünleri nelerdir?

Cevap

Geleneksel masallar, fabllar, destan ve mitolojik
öyküler döneme özgü geleneksel edebiyat ürünleridir.

65. Soru

Geleneksel masalların dil ve anlatımı nasıl olmalıdır?

Cevap

Geleneksel masalların anlatımı yalın ve akıcı
olmalıdır. Masalın dili ise sade olmalıdır.

66. Soru

Geleneksel masalların kahramanları kimlerdir?

Cevap

Padişah, vezir, sultan, prens, fakir kız veya genç,
cüceler, dev, peri kızı ve ejderhalar geleneksel masalların
kahramanlarıdır.

67. Soru

Çocuk masallarında aranan nitelikler nelerdir?

Cevap

Masallarda anlatılanlar zaman zaman çocukları
neşelendirmeli, güldürmeli ve eğlendirmelidir. Tasvirler,
kahramanların davranış ve beğenileri çocuklarda iyilik ve
güzellik duygusunun gelişmesine yardımcı olmalıdır.
Masalı oluşturan olaylar canlı ve hareketli olmalıdır.

68. Soru

Fabl nedir?

Cevap

Fabllar, belli bir ahlak dersi vermek amacıyla
yazılmış kurgusal ve kısa metinlerdir.

69. Soru

Destan nedir?

Cevap

Destanlar, bir ulusa özgü paylaşılan ortak
değerlerin ve yaşamın anlatıldığı edebî metinlerdir.

70. Soru

Destanların konuları nelerdir?

Cevap

Destanlar konularını ulusların dinleri, âdetleri,
sosyal yaşamları, başlarından geçen sıkıntılar, yaptıkları
mücadelelerdir.

71. Soru

Destanların kahramanları nasıl olmalıdır?

Cevap

Destanların kahramanları gücüyle inancıyla
halktan yani sıradan insanlardan farklı olmalıdır.
Kahramanlar genellikle soylu kişilerden seçilir.

72. Soru

Doğal destan nedir?

Cevap

Belli bir yazar tarafından yazılmamış olan
destanlara doğal destanlar denir.

73. Soru

Yapay destan nedir?

Cevap

Belli bir yazar tarafından yazılmış destanlara
yapay destanlar denir.

74. Soru

Mitolojik öykü nedir?

Cevap

Başlangıcı bilinmeyen zamanlarda oluşan ve
sözcükler vasıtasıyla kuşaktan kuşağa aktarılan
hikâyelerdir.

75. Soru

Mitlerde ele alınan konular nelerdir?

Cevap

Evrenin yaratılışı, tanrı, tanrıça, insanüstü
yaratıklar ve doğa olayları mitlerde ele alınan konulardır.

76. Soru

Çocuk edebiyatı nedir?

Cevap

İnsan ve içinde yaşadığı doğal hayatın çocuklara sözcükler ve görseller yardımıyla sezinletilmesine yarayan estetik bir araç olarak tanımlanmaktadır.

78. Soru

Çocuk edebiyatının amacı nedir?

Cevap

Çocuk edebiyatı sadece çocukların var olan potansiyeller göz önüne alınarak değil aynı zamanda çocukların dil, bilişsel, duyuşsal ve sosyal gelişimlerini desteklemek amacıyla hazırlanılır.

79. Soru

Çocuk kitapları nasıl seçilmelidir?

Cevap

Kitaplarda kullanılan kavramlar ile anlatılan olay ve durumlar, çocukların farklı yaş gruplarında gösterdikleri gelişim özellikleri ve ilgilerine göre dikkatlice seçilmelidir.

80. Soru

Çocuk kitapları nasıl olmalıdır?

Cevap

Çocuklar için hazırlanacak ya da seçilecek kitaplar bu dönemin gelişim özelliklerine uygun olmalıdır. Kitaplarda kullanılan kavramlar, anlatılan olay ve durumlar çocukların yaş grubuna, ilgilerine, sözcük dağarcıklarına uygun olmalı, soyut kavramlar yerine somut kavramlara yer verilmelidir.

81. Soru

8-10 yaş aralığındaki çocuk kitapları nasıl olmalıdır?

Cevap

Çocuklar 8-10 yaşlarına geldiklerinde 10 sözcükten oluşan cümleler kurabilir ve benzetmeler yapabilirler. Eleştirel düşüncenin geliştiği bu dönemde çocuklar için hayal güçlerini geliştirecek ve olumlu örneklerin paylaşıldığı çocuk edebiyatı ürünleri sağlanmalıdır.

82. Soru

10-12 yaş grubundaki çocuk kitapları nasıl hazırlanmalıdır?

Cevap

10-12 yaş grubundaki çocuklar ise birleşik cümleler, olumlu ve olumsuz yargı bildiren cümleler kurabilir ya da bu tür cümleleri okuduklarında anlayabilirler.

83. Soru

Çocuklar için seçilecek kitapların özellikleri nasıl olmalıdır?

Cevap

Konusu basit ama iyi planlanmış olmalı,konusu içinde hafif bir sürpriz öğesi bulunmalı, içinde çok sayıda doğrudan konuşmalar olmalı, içinde tekrarlar, kafiyeler ve çocukların çabucak ezberleyebilecekleri cümlecikler yer almalı, renkli ve özenli bir dili olmalı, içinde çocukların tanıdıkları olaylardan seçilmiş durumlar yer almalı, içeriği basit ama doyurucu olmalı,içinde çocukların kolayca tanıyacakları temel karakterler bulunmalıdır.

84. Soru

Çocuklar için hazırlanan ya da seçilen eserlerin iç yapı özellikleri nelerdir?

Cevap

Çocuklar için hazırlanan ya da seçilen eserlerin iç yapı özelliklerinin belirlenmesinde göz önünde bulundurulması gereken noktalar konu, karakter, çevre, tema, ileti, kurgu, dil ve anlatım olarak belirlenmiştir.

85. Soru

6-12 yaş grubundaki çocuk kitaplarında karakterlerin taşıması gereken özellikler nelerdir?

Cevap

Evrensel ve ahlakî değerlere saygılı olmak, iyiliğin ve doğruluğun savunucusu olmak, barış yanlısı olmak, çevrenin ve kültürel değerlerin koruyucusu olmak, adil, çalışkan, özverili, yardımsever vb. olumlu kişilik özelliklerine sahip olmaktır.

86. Soru

6-12 yaş grubundaki çocuklar için hazırlanan ya da seçilen eserlerin dış yapı özellikleri nelerdir?

Cevap

Çocuklar için hazırlanan ya da seçilen eserlerin dış yapı özelliklerinin belirlenmesinde göz önünde bulundurulması gereken noktalar; boyutlar, kapak-cilt, kağıt, sayfa düzeni ve resimler olarak belirlenmiştir.

87. Soru

Çocuk edebiyatı ürünlerinin dış yapı özelliklerinin belirlemesinde kitaplarda nelere dikkat edilmelidir?

Cevap

Çocuk edebiyatı ürünlerinin dış yapı özelliklerinin belirlemesinde kitapların;boyutlarına,kapak ve ciltlenmesine, kullanılan kağıda, sayfa düzenine ve içerisinde yer alan resimlere dikkat edilmelidir.

88. Soru

öneme özgü çağdaş çocuk edebiyat çeşitleri nelerdir?

Cevap

Döneme özgü çağdaş çocuk edebiyatı başlığı altında sırasıyla şiir, roman, biyografiler, fıkra ve bilmeceler, çizgi roman, resimli ve resimsiz öykü kitapları, çağdaş fantastik kurgular, çağdaş masallar, bilim kurgu, tarihsel kurgu, bilimsel çocuk kitapları ve çocuk gazete ve dergileri türleri açıklanmıştır.

90. Soru

Türlerine göre şiirler nedir?

Cevap

Türlerine göre şiirler; destansı (epik), coşkulu(lirik), öğretici (didaktik), doğasal (pastoral)ve üzücü(dramatik)olmak üzere beşe ayrılmaktadır.

92. Soru

Romanlarda yer alan ögeler nedir?

Cevap

Öykülerde olduğu gibi romanlarda da belli başlı öğeler bulunmaktadır. Bu öğeler; olay ve olgular, tip ve kişilikler, olaylarda yer ve zaman, anlatıcı ve anlatım, içerik ve düşünsel olgu olarak sıralanabilir.

93. Soru

Öykü kitapları nedir?

Cevap

Belirli bir mekânda ve zamanda bir kaç karakterin başından geçen olayların anlatıldığı kısa yazılar öykü olarak tanımlanmaktadır.

94. Soru

Çocuk öykülerinin özellikleri nedir?

Cevap

Dil ve edebiyat yönünden iyi kurgulanmış olmalı, çocukların estetik yönden gelişmesine fırsat vermelidir.
Çocukların ilgi alanlarına uygun olmalı, sosyal ve duygusal gelişimine zarar verebilecek unsurlar taşımamasına dikkat edilmelidir.
Çocukların dünyasına uygun olmalı, uzun tasvirlere ve karmaşık ilişkilere sahip olmamalıdır.
Hem çocukların yeni kelimeler öğrenmesine imkân tanımalı hem de bilinmeyen kelimelerin çokluğundan sıkılganlık oluşturmamalıdır.
Çocuğun iç dünyasında çelişkilere meydan vermemeli; bitkinlik, karamsarlık, ümitsizlik gibi olumsuz tavır ve davranışlardan uzak olmalıdır.
Mantığa uygun giriş (serim), gelişme (düğüm) ve sonuç (çözüm) bölümleri biçiminde tasarlanmış olmalıdır.
Doğrudan öğüt verici olmamalıdır.

95. Soru

Döneme özgü geleneksel edebiyat türleri nelerdir?

Cevap

Döneme özgü geleneksel edebiyat başlığı altında geleneksel masallar, fabllar, destan ve mitolojik öykü türleri bulunmaktadır.

96. Soru

Fabl ne demektir?

Cevap

Fabllar, belli bir ahlak dersi vermek amacıyla yazılmış kurgusal ve kısa metinlerdir.

97. Soru

Destan ne demektir?

Cevap

Destanlar, bir ulusa özgü paylaşılan ortak değerlerin ve yaşamın anlatıldığı edebî metinlerdir.

İlgili Makaleler

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.