Açıköğretim Ders Notları

Batı Edebiyatında Akımlar 2 Dersi 7. Ünite Sorularla Öğrenelim

Açıköğretim ders notları öğrenciler tarafından ders çalışma esnasında hazırlanmakta olup diğer ders çalışacak öğrenciler için paylaşılmaktadır. Sizlerde hazırladığınız ders notlarını paylaşmak istiyorsanız bizlere iletebilirsiniz.

Açıköğretim derslerinden Batı Edebiyatında Akımlar 2 Dersi 7. Ünite Sorularla Öğrenelim için hazırlanan  ders çalışma dokümanına (ders özeti / sorularla öğrenelim) aşağıdan erişebilirsiniz. AÖF Ders Notları ile sınavlara çok daha etkili bir şekilde çalışabilirsiniz. Sınavlarınızda başarılar dileriz.

Postmodernizm

1. Soru

Postmodernizm temellerini hangi postyapısalcılardan almıştır?

Cevap

Postmodernizm ortaya çıktığı yıllardan bugüne giderek farklılaşmış, çeşitlenmiş ve temelindeki çoğulculuk düşüncesi daha da egemen hale gelmiştir. Temellerini Derrida, Lyotard, Baudrillard gibi Fransız postyapısalcılardan alan akım özellikle son otuz yılın her türlü sanatsal üretimine sızmıştır.


2. Soru

Postmodernizmin kelime anlamı nedir?

Cevap

Batı dillerinde “post-” “sonrası” anlamı veren bir ön ektir, yani postmodernizmin kelime anlamı “modernizm sonrası” dır.


3. Soru

Modernite sosyal bilimlerde ne üzerine kullanılan bir terimdir?

Cevap

Modernite, sosyal bilimlerde, hem tarihsel bir dönemi (Modern Çağ) hem de ortaçağ
sonrası Avrupa’da ortaya çıkan belirli sosyo-kültürel normlar, tutumlar ve uygulamalar
topluluğunu ifade etmek üzere kullanılan bir terimdir.


4. Soru

Yirminci yüzyıl modernizminin kurucusu olan isimleri sıralayınız. 

Cevap

Woolf, Joyce, Eliot, Pound, Stevens, Proust, Mallarme, Kafka ve Rilke gibi isimler yirminci yüzyıl modernizminin kurucusu olurlar.


5. Soru

Edebiyat açısından modernizmin belli başlı özelliklerini sıralayınız.

Cevap

•Yazıda (ve görsel sanatlarda) izlenim ve öznelliğe vurgu; algılananın ne olduğundan çok “görme”nin (ya da okumanın ya da algılamanın kendisinin) nasıl gerçekleştiğine vurgu. Buna bilinç-akışı tarzındaki yazı örnek verilebilir.
• Her şeyi bilen üçüncü tekil şahıs anlatıcıların, sabit bakış açılarının ve kesin ahlâkî
konumların sağladığı görünüşte nesnellikten uzaklaşma.
• Edebî türler arasında bulanıklaşan ayrımlar, şiirin daha belgesel (T.S. Eliot ve EE
Cummings’deki gibi) ve düzyazının daha şiirsel olması (Woolf ve Joyce’da olduğu
gibi.)
• Parçalanmış biçimlere, kesintili anlatılara, farklı malzemelerin rastgele görünümlü
kolajlarına vurgu.
• Sanat eserinin üretimine yönelik bir öz-bilinç (kendini bilme, kendini yansıtma)
eğiliminin oluşması. Böylece her bir sanat eseri bir üretim olarak, yapılan ve çeşitli
şekillerde tüketilen bir şey olarak kendi durumuna dikkat çeker.
• Minimalist tasarımların, spontanlığın ve yaratımdaki keşfin karmaşık biçim estetiğine tercih edilmesi,
• Sanat eseri üretmede kullanılan materyallerin seçiminde olsun, sanat eserini sergileme, dağıtma ve tüketmede olsun, yüksek ve alt kültür, ya da kitle kültürü gibi
ayrımların reddedilmesi.


6. Soru

Modernist düşüncenin insanlığa mutluluk getireceği düşüncesinin 20. Yüzyılın ikinci yarısında sorgulanmaya başlandığını söyleyen tarihçi kimdir?

Cevap

Tarihçi Mark Poster, modernist düşüncenin insanlığa mutluluk getireceği düşüncesinin 20. Yüzyılın ikinci yarısında sorgulanmaya başlandığını söyler (akt. Doltaş, 2003).


7. Soru

İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra ortaya çıkan yeni topluma ne gibi farklı tanımlar getirilmiştir? 

Cevap

İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra ortaya çıkan yeni topluma, “sanayi sonrası (postendüstriyel) toplum”, “çokuluslu kapitalizm”, “tüketim toplumu”, “medya toplumu” gibi farklı tanımlar getirilmiştir


8. Soru

Frederic Jameson, postmodernizmi ne olarak görür? 

Cevap

Frederic Jameson, postmodernizmi “geç kapitalizmin kültürel mantığı” olarak görür.


9. Soru

Jean Baudrillard’a göre postmodernite döneminde eşyanın kullanım değerinin ve üretim gerekliliğinin yerini ne alır?

Cevap

Postmodernite döneminde eşyanın kullanım değerinin ve üretim gerekliliğinin yerini simülasyonlar,kodlar, simülakra, hipergerçeklik alır.


10. Soru

Simülakra (simulacra) ne demektir? 

Cevap

Orijinalliği olmayan eksiksiz bir kopya.


11. Soru

Kant’a göre bilgi ne ile edilebilir?

Cevap

Kant’a göre bilgi ne sadece deneyimle, ne de sadece akılla elde edinebilir. Bilginin kaynağı deneyim ya da tecrübe ile aklın sentezidir. Bu anlamda Kant bize transandental bilgiden söz eder.


12. Soru

Jameson, “Postmodernizm ve Tüketim Toplumu” adlı makalesinde, John Cage, Andy Warhol, Jean Luc Godard, William Burroughs gibi sanatçıların eserlerini postmodern sanat örnekleri olarak sıraladıktan sonra bunların neye karşı bir tepki olarak ortaya çıktığını söyler?

Cevap

Jameson, “Postmodernizm ve Tüketim Toplumu” adlı makalesinde, John Cage, Andy Warhol, Jean Luc Godard, William Burroughs gibi sanatçıların eserlerini postmodern sanat örnekleri olarak sıraladıktan sonra bunların yüksek modernizmin yerleşik formlarına karşı bir tepki olarak ortaya çıktığını söyler.


13. Soru

Modern edebiyatın parodiye geniş imkan tanımasının sebebi nedir?

Cevap

Modern edebiyat parodiye geniş imkan tanır çünkü büyük modern yazarların hepsi benzersiz üsluplar üretmeleriyle tanınırlar: Faulkner tarzı uzun cümleyi ya da D.H. Lawrence’ın karakteristik doğa tasvirlerini; Heidegger’in Sartre’ın yaklaşımlarını ve üsluplarını buna örnek verebiliriz. Bu üslupların her biri bir diğerinden farklı olsa da hepsi şüphe götürmez bir şekilde kendine özgüdür, bir kez öğrenildi mi bir başkasınınkiyle karıştırılmaz.


14. Soru

Black Mountain şairleri hakkında bilgi veriniz.

Cevap

Black Mountain şairleri, 20. yüzyıl ortalarında, merkezi Kuzey Carolina’daki Black Mountain Üniversitesi olan bir grup Amerikalı avangard ya da postmodern şairdir. Yalnızca yirmi üç yıl ayakta kalmasına (1933-
1956) ve 1200’den az öğrencisi olmasına rağmen, Black Mountain Üniversitesi sanat eğitimi ve uygulamasında en efsanevi deneysel kurumlardan birdir. 1960’lı yılların Amerikası’nın avangardını yöneten çok sayıda sanatçı çıkarmıştır.


15. Soru

Postmodernizmi edebiyat ve sanatla ilgili bir terim olarak ilk kez kullanan kişi kimdir?

Cevap

Postmodernizmi edebiyat ve sanatla ilgili bir terim olarak ilk kez kullanan kişi, Amerikalı eleştirmen Ihab Hassan’dır.


16. Soru

Ihab Hassan kendisinin belirlediği postmodern edebiyatının belirsizlik özelliğini nasıl açıklamıştır? 

Cevap

Belirsizlik: Bu kavram, bilgiyi ve toplumu etkileyen her türlü belirsizlik, kopukluk, yer değiştirmeyi içerir. Heisenberg’in belirsizlik ilkesini, Gödel’in eksiklik teoremini, Kuhn’un paradigmalarını ve Feyerabend’in bilimsel dadaizmini düşünebiliriz. Belirsizlikler eylemlerimize, fikirlerimize ve yorumlamalarımıza nüfuz eder; dünyamızı oluşturur.


17. Soru

Postmodernizmin başlıca filozof temsilcilerini sıralayınız.

Cevap

Friedrich Nietzsche, Michel Foucault, Jacques Derrida, Jean François Lyotard, Jean Baudrillard. Postmodernizmin başlıca filozof temsilcilerindendir. 


18. Soru

Modern kelimesi ilk kez hangi yüzyılda ve hangi amaçla kullanılmıştır?

Cevap

Modern teriminin uzun bir geçmişi vardır. Latince “modernus” kelimesinden gelen modern, ilk kez 5. yüzyılın sonlarında (Hıristiyan olan) şimdiyi, (Romalı ve pagan olan) geçmişten ayırmak üzere kullanılmıştır


19. Soru

Foucault (1992), Hapishanenin Doğuşu adlı eserinde tarihsel kategori olarak moderniteyi nasıl tanımlar? 

Cevap

Foucault (1992), Hapishanenin Doğuşu adlı eserinde tarihsel kategori olarak moderniteyi, geleneğin sorgulanması veya reddinin, bireycilik, özgürlük ve resmi eşitliğe verilen önceliğin; sosyal, bilimsel ve teknolojik ilerlemeye ve insanların mükemmelleşmesine olan inancın; rasyonelleştirme ve profesyonelleşmenin; feodalizmden (veya tarımsallıktan), kapitalizme ve piyasa ekonomisine yönelik bir hareketin; sanayileşme, kentleşme ve sekülerleşme; ulus devlet ve onun kurucu kurumlarının gelişiminin (örneğin, temsili demokrasi, halk eğitimi, modern bürokrasi) ve gözetim biçimlerinin damgasını vurduğu bir dönem şeklinde tanımlar.


20. Soru

Habermas’a göre 18. yüzyılda Aydınlanma filozofları tarafından formüle edilen modernite projesi neye dayanıyordu?

Cevap

Habermas’a göre 18. yüzyılda Aydınlanma filozofları tarafından formüle edilen modernite projesi, nesnel bilim, evrensel ahlak ve hukuk ve kendi iç mantığına göre özerk sanatın geliştirilmesi çabalarına dayanıyordu.


1. Soru

Postmodernizm temellerini hangi postyapısalcılardan almıştır?

Cevap

Postmodernizm ortaya çıktığı yıllardan bugüne giderek farklılaşmış, çeşitlenmiş ve temelindeki çoğulculuk düşüncesi daha da egemen hale gelmiştir. Temellerini Derrida, Lyotard, Baudrillard gibi Fransız postyapısalcılardan alan akım özellikle son otuz yılın her türlü sanatsal üretimine sızmıştır.

2. Soru

Postmodernizmin kelime anlamı nedir?

Cevap

Batı dillerinde “post-” “sonrası” anlamı veren bir ön ektir, yani postmodernizmin kelime anlamı “modernizm sonrası” dır.

3. Soru

Modernite sosyal bilimlerde ne üzerine kullanılan bir terimdir?

Cevap

Modernite, sosyal bilimlerde, hem tarihsel bir dönemi (Modern Çağ) hem de ortaçağ
sonrası Avrupa’da ortaya çıkan belirli sosyo-kültürel normlar, tutumlar ve uygulamalar
topluluğunu ifade etmek üzere kullanılan bir terimdir.

4. Soru

Yirminci yüzyıl modernizminin kurucusu olan isimleri sıralayınız. 

Cevap

Woolf, Joyce, Eliot, Pound, Stevens, Proust, Mallarme, Kafka ve Rilke gibi isimler yirminci yüzyıl modernizminin kurucusu olurlar.

5. Soru

Edebiyat açısından modernizmin belli başlı özelliklerini sıralayınız.

Cevap

•Yazıda (ve görsel sanatlarda) izlenim ve öznelliğe vurgu; algılananın ne olduğundan çok “görme”nin (ya da okumanın ya da algılamanın kendisinin) nasıl gerçekleştiğine vurgu. Buna bilinç-akışı tarzındaki yazı örnek verilebilir.
• Her şeyi bilen üçüncü tekil şahıs anlatıcıların, sabit bakış açılarının ve kesin ahlâkî
konumların sağladığı görünüşte nesnellikten uzaklaşma.
• Edebî türler arasında bulanıklaşan ayrımlar, şiirin daha belgesel (T.S. Eliot ve EE
Cummings’deki gibi) ve düzyazının daha şiirsel olması (Woolf ve Joyce’da olduğu
gibi.)
• Parçalanmış biçimlere, kesintili anlatılara, farklı malzemelerin rastgele görünümlü
kolajlarına vurgu.
• Sanat eserinin üretimine yönelik bir öz-bilinç (kendini bilme, kendini yansıtma)
eğiliminin oluşması. Böylece her bir sanat eseri bir üretim olarak, yapılan ve çeşitli
şekillerde tüketilen bir şey olarak kendi durumuna dikkat çeker.
• Minimalist tasarımların, spontanlığın ve yaratımdaki keşfin karmaşık biçim estetiğine tercih edilmesi,
• Sanat eseri üretmede kullanılan materyallerin seçiminde olsun, sanat eserini sergileme, dağıtma ve tüketmede olsun, yüksek ve alt kültür, ya da kitle kültürü gibi
ayrımların reddedilmesi.

6. Soru

Modernist düşüncenin insanlığa mutluluk getireceği düşüncesinin 20. Yüzyılın ikinci yarısında sorgulanmaya başlandığını söyleyen tarihçi kimdir?

Cevap

Tarihçi Mark Poster, modernist düşüncenin insanlığa mutluluk getireceği düşüncesinin 20. Yüzyılın ikinci yarısında sorgulanmaya başlandığını söyler (akt. Doltaş, 2003).

7. Soru

İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra ortaya çıkan yeni topluma ne gibi farklı tanımlar getirilmiştir? 

Cevap

İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra ortaya çıkan yeni topluma, “sanayi sonrası (postendüstriyel) toplum”, “çokuluslu kapitalizm”, “tüketim toplumu”, “medya toplumu” gibi farklı tanımlar getirilmiştir

8. Soru

Frederic Jameson, postmodernizmi ne olarak görür? 

Cevap

Frederic Jameson, postmodernizmi “geç kapitalizmin kültürel mantığı” olarak görür.

9. Soru

Jean Baudrillard’a göre postmodernite döneminde eşyanın kullanım değerinin ve üretim gerekliliğinin yerini ne alır?

Cevap

Postmodernite döneminde eşyanın kullanım değerinin ve üretim gerekliliğinin yerini simülasyonlar,kodlar, simülakra, hipergerçeklik alır.

10. Soru

Simülakra (simulacra) ne demektir? 

Cevap

Orijinalliği olmayan eksiksiz bir kopya.

11. Soru

Kant’a göre bilgi ne ile edilebilir?

Cevap

Kant’a göre bilgi ne sadece deneyimle, ne de sadece akılla elde edinebilir. Bilginin kaynağı deneyim ya da tecrübe ile aklın sentezidir. Bu anlamda Kant bize transandental bilgiden söz eder.

12. Soru

Jameson, “Postmodernizm ve Tüketim Toplumu” adlı makalesinde, John Cage, Andy Warhol, Jean Luc Godard, William Burroughs gibi sanatçıların eserlerini postmodern sanat örnekleri olarak sıraladıktan sonra bunların neye karşı bir tepki olarak ortaya çıktığını söyler?

Cevap

Jameson, “Postmodernizm ve Tüketim Toplumu” adlı makalesinde, John Cage, Andy Warhol, Jean Luc Godard, William Burroughs gibi sanatçıların eserlerini postmodern sanat örnekleri olarak sıraladıktan sonra bunların yüksek modernizmin yerleşik formlarına karşı bir tepki olarak ortaya çıktığını söyler.

13. Soru

Modern edebiyatın parodiye geniş imkan tanımasının sebebi nedir?

Cevap

Modern edebiyat parodiye geniş imkan tanır çünkü büyük modern yazarların hepsi benzersiz üsluplar üretmeleriyle tanınırlar: Faulkner tarzı uzun cümleyi ya da D.H. Lawrence’ın karakteristik doğa tasvirlerini; Heidegger’in Sartre’ın yaklaşımlarını ve üsluplarını buna örnek verebiliriz. Bu üslupların her biri bir diğerinden farklı olsa da hepsi şüphe götürmez bir şekilde kendine özgüdür, bir kez öğrenildi mi bir başkasınınkiyle karıştırılmaz.

14. Soru

Black Mountain şairleri hakkında bilgi veriniz.

Cevap

Black Mountain şairleri, 20. yüzyıl ortalarında, merkezi Kuzey Carolina’daki Black Mountain Üniversitesi olan bir grup Amerikalı avangard ya da postmodern şairdir. Yalnızca yirmi üç yıl ayakta kalmasına (1933-
1956) ve 1200’den az öğrencisi olmasına rağmen, Black Mountain Üniversitesi sanat eğitimi ve uygulamasında en efsanevi deneysel kurumlardan birdir. 1960’lı yılların Amerikası’nın avangardını yöneten çok sayıda sanatçı çıkarmıştır.

15. Soru

Postmodernizmi edebiyat ve sanatla ilgili bir terim olarak ilk kez kullanan kişi kimdir?

Cevap

Postmodernizmi edebiyat ve sanatla ilgili bir terim olarak ilk kez kullanan kişi, Amerikalı eleştirmen Ihab Hassan’dır.

16. Soru

Ihab Hassan kendisinin belirlediği postmodern edebiyatının belirsizlik özelliğini nasıl açıklamıştır? 

Cevap

Belirsizlik: Bu kavram, bilgiyi ve toplumu etkileyen her türlü belirsizlik, kopukluk, yer değiştirmeyi içerir. Heisenberg’in belirsizlik ilkesini, Gödel’in eksiklik teoremini, Kuhn’un paradigmalarını ve Feyerabend’in bilimsel dadaizmini düşünebiliriz. Belirsizlikler eylemlerimize, fikirlerimize ve yorumlamalarımıza nüfuz eder; dünyamızı oluşturur.

17. Soru

Postmodernizmin başlıca filozof temsilcilerini sıralayınız.

Cevap

Friedrich Nietzsche, Michel Foucault, Jacques Derrida, Jean François Lyotard, Jean Baudrillard. Postmodernizmin başlıca filozof temsilcilerindendir. 

18. Soru

Modern kelimesi ilk kez hangi yüzyılda ve hangi amaçla kullanılmıştır?

Cevap

Modern teriminin uzun bir geçmişi vardır. Latince “modernus” kelimesinden gelen modern, ilk kez 5. yüzyılın sonlarında (Hıristiyan olan) şimdiyi, (Romalı ve pagan olan) geçmişten ayırmak üzere kullanılmıştır

19. Soru

Foucault (1992), Hapishanenin Doğuşu adlı eserinde tarihsel kategori olarak moderniteyi nasıl tanımlar? 

Cevap

Foucault (1992), Hapishanenin Doğuşu adlı eserinde tarihsel kategori olarak moderniteyi, geleneğin sorgulanması veya reddinin, bireycilik, özgürlük ve resmi eşitliğe verilen önceliğin; sosyal, bilimsel ve teknolojik ilerlemeye ve insanların mükemmelleşmesine olan inancın; rasyonelleştirme ve profesyonelleşmenin; feodalizmden (veya tarımsallıktan), kapitalizme ve piyasa ekonomisine yönelik bir hareketin; sanayileşme, kentleşme ve sekülerleşme; ulus devlet ve onun kurucu kurumlarının gelişiminin (örneğin, temsili demokrasi, halk eğitimi, modern bürokrasi) ve gözetim biçimlerinin damgasını vurduğu bir dönem şeklinde tanımlar.

20. Soru

Habermas’a göre 18. yüzyılda Aydınlanma filozofları tarafından formüle edilen modernite projesi neye dayanıyordu?

Cevap

Habermas’a göre 18. yüzyılda Aydınlanma filozofları tarafından formüle edilen modernite projesi, nesnel bilim, evrensel ahlak ve hukuk ve kendi iç mantığına göre özerk sanatın geliştirilmesi çabalarına dayanıyordu.

İlgili Makaleler

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.