Açıköğretim Ders Notları

Bankalarda Kredi Yönetimi Dersi 7. Ünite Sorularla Öğrenelim

Açıköğretim ders notları öğrenciler tarafından ders çalışma esnasında hazırlanmakta olup diğer ders çalışacak öğrenciler için paylaşılmaktadır. Sizlerde hazırladığınız ders notlarını paylaşmak istiyorsanız bizlere iletebilirsiniz.

Açıköğretim derslerinden Bankalarda Kredi Yönetimi Dersi 7. Ünite Sorularla Öğrenelim için hazırlanan  ders çalışma dokümanına (ders özeti / sorularla öğrenelim) aşağıdan erişebilirsiniz. AÖF Ders Notları ile sınavlara çok daha etkili bir şekilde çalışabilirsiniz. Sınavlarınızda başarılar dileriz.

Sorunlu Krediler Ve Takibi

1. Soru

Banka açısından kredi riski ne ifade etmektedir?

Cevap

Bir banka için kredi riski; kredi müşterisinin, üzerinde anlaşılmış olan şartlara uymaması nedeniyle bankanın mali kayba uğraması veya uğrama riski olarak tanımlanır.


2. Soru

Kredilerde muaccellik durumu nasıl ortaya çıkar?

Cevap

Vadesi geldiği halde ödenmeyen alacak gecikmiş alacak iken, vadesi gelmediği halde erken istenen ve “Muaccel” olarak adlandırılan krediler de sözkonusu olabilmektedir. Örneğin 12 taksitle bankaya ödenecek bir kredinin bir taksitinin ödenmemesi durumunda, kalan taksitlerinin banka tarafından vadesinden önce talep edilmesi yönünde firma ile banka arasında bir sözleşme olması durumunda muaccellik durumu (acil hale gelme) ortaya çıkar.


3. Soru

Banka tarafından müşterisine tahsis edilen kredi işlemi ne şekilde sonuçlanabilir?

Cevap

Banka tarafından müşterisine tahsis edilmesi ile başlayan kredi işlemi üç olası durum ile sonlanabilir. Bu durumlar;

  • Kredi kullanan banka müşterisinin, sözleşme şartlarına uygun davranması ve banka tarafından kredinin tahsil edilmesi,
  • Kredi tahsisinden sonra ortaya çıkan beklenmedik durumlar sebebiyle, banka ve kredi müşterisinin, kredi şartları ve kredi ödeme planını yeniden yapılandırması,
  • Kredi kullanan banka müşterisinin, krediyi geri öde(ye)memesi yani kredinin, kredi sözleşmesi şartlarına uygun olarak geriye tahsil edilmemesidir.

4. Soru

Memzuç listesi nedir?

Cevap

Bankalara borcunu ödemeyenlerin, eksik ödeyenlerin veya zamanında ödemeyenlerin kayıtlarının tutulduğu listeye memzuç listesi denir. Merkez Bankası, kendi nezdinde bu bilgileri işler ve memzuç kaydı oluşturur ve memzuç listelerini banka isimleri görünmeden bankalararası paylaşıma açar.


5. Soru

Bir kredinin sorunlu bir krediye dönüşmesine neden olabilecek dışsal faktörler nelerdir?

Cevap

Bir işletmenin karşılaşabileceği firma dışı bazı nedenler, aldığı krediyi geri ödeme sürecinde sorunlar yaşamasına neden olabilir. Bu tip nedenler, sorunlu kredi için dışsal faktör olarak değerlendirilir. Bu faktörler aşağıdaki gibi sıralanabilir:

  • Rekabet yapısı
  • Teknolojik etki
  • Politik etki
  • Toplumsal etki
  • Çevresel etki
  • Makro ekonomik faktörlerdir.

6. Soru

Bir kredinin sorunlu bir krediye dönüşmesine neden olan içsel faktörlerden kötü niyet faktörü nasıl ortaya çıkmaktadır?

Cevap

Asimetrik bilgi sorunlarından biri olan kötü niyet de firmanın içinden kaynaklanan sorunlu kredi nedenlerinden biridir. Firma ortak veya çalışanlarından bazılarının, dolandırıcılık ya da sahtekârlık gibi eylemleri sebebiyle kredinin ödenememesi durumudur.


7. Soru

Bir kredinin sorunlu bir krediye dönüşmesinde bankalardan kaynaklanan faktörler nelerdir?

Cevap

Bazen kredilerin sorunlu hale gelmeleri bankaların kendilerinden kaynaklanan nedenlere dayanabilir. Bu nedenlere bankalardan kaynaklanan faktörler denilebilir. Bu faktörler aşağıdaki gibi sıralanabilir:

  • Yetersiz istihbarat
  • Yetersiz finansal analiz
  • Kredinin yeterli incelenememesiEksik güvence
  • Yetersiz izleme
  • Kredi fonksiyonunun yönetiminde yetersizlikler
  • Kontrolsüz hızlı büyümenin izlenememesi

8. Soru

Sorunlu kredilerin bankalar üzerindeki olumsuz etkileri nelerdir?

Cevap

Sorunlu kredilerin bankalar üzerindeki olumsuz etkileri aşağıdaki gibi sıralanabilir:

  • Sorunlu krediler için ayrılmış fonlar, daha yüksek getirili alternatif alanlara yönlendirilemeyecektir.
  • Sorunlu kredilerin daha yakın takip edilmesi gereği, idari giderlerin artmasına neden olacaktır. Yöneticilerin ilgi ve zamanını daha verimli alanlarda değerlendirmelerini engelleyecektir.
  • Bankanın imajının olumsuz etkilenmesi, bankanın büyüme ve gelişmesini olumsuz olarak etkileyecektir.
  • Hukuki uzmanlık gerektirmesi, hukuki giderlerin artmasına neden olacaktır.

9. Soru

Sorunlu krediler maliyet enflasyonunu ne şekilde etkiler?

Cevap

Bankalar, sorunlu kredileri sebebiyle düşen kâr oranlarını dikkate alarak kredi faizlerini arttırabilirler. Bu durum, bankalardan kredi kullanan firmaların ödünç alma maliyetini yükseltir. Firmaların maliyetlerindeki bu artışı, ürettikleri malların fiyatlarına yansıtmaları, ülkede maliyet enflasyonunu yükseltebilir.


10. Soru

Sorunlu krediler nedeniyle banka panikleri nasıl ortaya çıkmaktadır?

Cevap

Banka panikleri, bir bankanın mevduat çıkışlarını düzenli karşılayamaması durumunda, bankanın mali yapısının olumsuz olarak değerlendirilmesi ve benzer durumun diğer bankalara da yayılmasıdır. Sorunlu kredilerin büyük boyutlara ulaşması, bankaların iflasını ve banka paniklerini beraberinde getirebilir. Banka iflası ise bir ekonomide gerek banka mevduat müşterilerini gerekse bankalardan kredi kullanan diğer müşterileri olumsuz etkileyecektir. Ayrıca bu olumsuz durumun, diğer bankaları da olumsuz etkileme ihtimali vardır.


11. Soru

Kredilerin sorunlu kredi haline dönüşümüne ilişkin takip edilmesi gereken erken uyarı sinyalleri elde edildiği kaynaklar doğrultusunda nasıl sınıflandırılmaktadır?

Cevap

Kredilerin sorunlu kredi haline dönüşümüne ilişkin bankanın takip edebileceği erken uyarı sinyalleri elde edildiği kaynaklar dikkate alınarak dört grupta değerlendirilmektedir. Bu işaret grupları:

  • Finansal konularda erken uyarı sinyalleri,
  • Yönetim konularında erken uyarı sinyalleri,
  • Faaliyetlerdeki erken uyarı sinyalleri,
  • Banka işlemlerinde erken uyarı sinyalleridir

12. Soru

İşletmeyle ilgili finansal konularda bankaların erken uyarı sinyalleri elde edilebileceği kaynaklar nelerdir?

Cevap

Bilanço ve gelir tabloları, bankaların sorunlu kredilere ilişkin finansal erken uyarı sinyallerinin elde edebileceği önemli birer kaynaktır.


13. Soru

Kredi müşterisinin bankalar ile ilgili işlemlerine dayanarak bankanın elde edebileceği erken uyarı sinyalleri nelerdir?

Cevap

Banka, kredi müşterisine ilişkin sorunlu kredi ihtimaline dair bazı erken uyarı sinyallerini müşterinin bankalar ile ilgili işlemlerinden de elde edebilir. Bu kanalla elde edilebilecek sinyallerden bazıları şunlardır;

  • Teminat senetlerinin temdit edilmesi
  • Hatalı planlama
  • Önemli boyutlarda kısa vadeli kredi kullanımı
  • Kredi taleplerindeki miktar artışları
  • Kredi taleplerinin sıklaşması
  • Protestolu senetlerin varlığı veya bunlardaki artış

14. Soru

Bankaların sorunlu kredilerin yönetimde başvurdukları metotlar nelerdir?

Cevap

Bankaların sorunlu kredilerin yönetiminde iki geleneksel metottan birine başvurdukları görülmektedir. Bu metotlar:

  • Çözümü ilgili kredi yetkilisine bırakmak ve
  • Çözümün bağımsız ve uzman bir birime bırakılmasıdır.

15. Soru

Bankaların sorunlu kredilerde karşılaştıkları sorunlu kredi müşteri tipleri nelerdir?

Cevap

Bankaların sorunlu kredilerine baktığımızda, üç tip sorunlu kredi müşteri ile karşılaşırız. Bunlar;

  • Birinci tip, içinde bulunulan kritik durumun farkında olmayan müşteriler,
  • İkinci tip, içinde bulunulan kritik durumun bilincinde olan müşteriler ve
  • Üçüncü tip ise ortak çalışma eğilimi göstermeyen müşterilerden oluşur.

16. Soru

Sorunlu kredilerin çözümünde en mantıklı yöntem olarak değerlendirilen yöntem hangisidir?

Cevap

Sorunlu kredi sahibi olan firmaya ek fon tahsis etmek riskli bir davranış olmakla birlikte, sorunlu kredilerin nedenlerinin analiz edildikten sonra hareket planının hazırlanması, sorunun çözümünde en sağlıklı ve en mantıklı yaklaşım olarak değerlendirilmektedir. Bunun nedeni, kredi müşterisinin içinde bulunduğu geçici olumsuzluktan kurtulması halinde ekonomiye katkısının devam edecek olma ihtimalidir.


17. Soru

Kredi yapılandırmasının sağlıklı sonuçlanabilmesi için hangi şartların mevcut olması gerekmektedir?

Cevap

Yapılandırma aşamasının sağlıklı sonuçlanabilmesi için aşağıdaki şartların mevcut olması gerekmektedir:

  • Kredi müşterisinin borcu ödeme niyetinde olması,
  • Kredi müşterisinin nakit sıkışıklığı yaşıyor olması,
  • Kredi müşterisinin aktif çalışma hayatına devam ediyor olması,
  • Kredide tespit edilmiş olan olumsuzluğun, üstesinden gelinebilecek büyüklükte olması,
  • Kredi müşterisinin kredi tahsisinden sonra en az bir dönem ödeme yapmış olması,
  • Talep edilmesi durumunda kredi müşterisinin, teminatları güçlendirebilecek durumda olması.

18. Soru

Sorunlu kredinin çözümünde banka tarafından kanuni takip kararına ne zaman başvurulmaktadır?

Cevap

Kanuni takip kararı, müşterinin kötü niyetli olmasının tespiti, başka alacaklıların yasal takibe başlaması, kredinin tasfiyesinin mümkün olmaması, kredi tasfiye planına uyulmaması halleri ile acil durumlar gibi hukuki aksiyon gerektiren hallerde başvurulacak olan aşamadır.


19. Soru

Türk bankacılık sektöründe sorunlu alacakların yüzdesi hangi yıl içerisinde yüksek bir artış göstermiştir?

Cevap

Türk bankacılık sektöründe toplam alacaklar içinde takibe düşmüş sorunlu alacakların düzeyi 2005 yılından itibaren sürekli bir artış eğilimine girmiş ve 2009 yılında dünyadaki finansal krize paralel olarak büyük bir patlama yapmıştır.


20. Soru

Türkiye’de bankalara ilişkin veriler hangi kurum ve kuruluşlar tarafından tutulmaktadır?

Cevap

Türkiye’de bankalara ilişkin veriler birkaç kurum ve kuruluş tarafından tutulmaktadır. Bunların başında Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) ve Merkez Bankası (TCMB) gibi kamu kurumları ile bütün bankaların üyesi olduğu bir meslek birliği olan Türkiye Bankalar Birliği (TBB) gelmektedir.


1. Soru

Banka açısından kredi riski ne ifade etmektedir?

Cevap

Bir banka için kredi riski; kredi müşterisinin, üzerinde anlaşılmış olan şartlara uymaması nedeniyle bankanın mali kayba uğraması veya uğrama riski olarak tanımlanır.

2. Soru

Kredilerde muaccellik durumu nasıl ortaya çıkar?

Cevap

Vadesi geldiği halde ödenmeyen alacak gecikmiş alacak iken, vadesi gelmediği halde erken istenen ve “Muaccel” olarak adlandırılan krediler de sözkonusu olabilmektedir. Örneğin 12 taksitle bankaya ödenecek bir kredinin bir taksitinin ödenmemesi durumunda, kalan taksitlerinin banka tarafından vadesinden önce talep edilmesi yönünde firma ile banka arasında bir sözleşme olması durumunda muaccellik durumu (acil hale gelme) ortaya çıkar.

3. Soru

Banka tarafından müşterisine tahsis edilen kredi işlemi ne şekilde sonuçlanabilir?

Cevap

Banka tarafından müşterisine tahsis edilmesi ile başlayan kredi işlemi üç olası durum ile sonlanabilir. Bu durumlar;

  • Kredi kullanan banka müşterisinin, sözleşme şartlarına uygun davranması ve banka tarafından kredinin tahsil edilmesi,
  • Kredi tahsisinden sonra ortaya çıkan beklenmedik durumlar sebebiyle, banka ve kredi müşterisinin, kredi şartları ve kredi ödeme planını yeniden yapılandırması,
  • Kredi kullanan banka müşterisinin, krediyi geri öde(ye)memesi yani kredinin, kredi sözleşmesi şartlarına uygun olarak geriye tahsil edilmemesidir.
4. Soru

Memzuç listesi nedir?

Cevap

Bankalara borcunu ödemeyenlerin, eksik ödeyenlerin veya zamanında ödemeyenlerin kayıtlarının tutulduğu listeye memzuç listesi denir. Merkez Bankası, kendi nezdinde bu bilgileri işler ve memzuç kaydı oluşturur ve memzuç listelerini banka isimleri görünmeden bankalararası paylaşıma açar.

5. Soru

Bir kredinin sorunlu bir krediye dönüşmesine neden olabilecek dışsal faktörler nelerdir?

Cevap

Bir işletmenin karşılaşabileceği firma dışı bazı nedenler, aldığı krediyi geri ödeme sürecinde sorunlar yaşamasına neden olabilir. Bu tip nedenler, sorunlu kredi için dışsal faktör olarak değerlendirilir. Bu faktörler aşağıdaki gibi sıralanabilir:

  • Rekabet yapısı
  • Teknolojik etki
  • Politik etki
  • Toplumsal etki
  • Çevresel etki
  • Makro ekonomik faktörlerdir.
6. Soru

Bir kredinin sorunlu bir krediye dönüşmesine neden olan içsel faktörlerden kötü niyet faktörü nasıl ortaya çıkmaktadır?

Cevap

Asimetrik bilgi sorunlarından biri olan kötü niyet de firmanın içinden kaynaklanan sorunlu kredi nedenlerinden biridir. Firma ortak veya çalışanlarından bazılarının, dolandırıcılık ya da sahtekârlık gibi eylemleri sebebiyle kredinin ödenememesi durumudur.

7. Soru

Bir kredinin sorunlu bir krediye dönüşmesinde bankalardan kaynaklanan faktörler nelerdir?

Cevap

Bazen kredilerin sorunlu hale gelmeleri bankaların kendilerinden kaynaklanan nedenlere dayanabilir. Bu nedenlere bankalardan kaynaklanan faktörler denilebilir. Bu faktörler aşağıdaki gibi sıralanabilir:

  • Yetersiz istihbarat
  • Yetersiz finansal analiz
  • Kredinin yeterli incelenememesiEksik güvence
  • Yetersiz izleme
  • Kredi fonksiyonunun yönetiminde yetersizlikler
  • Kontrolsüz hızlı büyümenin izlenememesi
8. Soru

Sorunlu kredilerin bankalar üzerindeki olumsuz etkileri nelerdir?

Cevap

Sorunlu kredilerin bankalar üzerindeki olumsuz etkileri aşağıdaki gibi sıralanabilir:

  • Sorunlu krediler için ayrılmış fonlar, daha yüksek getirili alternatif alanlara yönlendirilemeyecektir.
  • Sorunlu kredilerin daha yakın takip edilmesi gereği, idari giderlerin artmasına neden olacaktır. Yöneticilerin ilgi ve zamanını daha verimli alanlarda değerlendirmelerini engelleyecektir.
  • Bankanın imajının olumsuz etkilenmesi, bankanın büyüme ve gelişmesini olumsuz olarak etkileyecektir.
  • Hukuki uzmanlık gerektirmesi, hukuki giderlerin artmasına neden olacaktır.
9. Soru

Sorunlu krediler maliyet enflasyonunu ne şekilde etkiler?

Cevap

Bankalar, sorunlu kredileri sebebiyle düşen kâr oranlarını dikkate alarak kredi faizlerini arttırabilirler. Bu durum, bankalardan kredi kullanan firmaların ödünç alma maliyetini yükseltir. Firmaların maliyetlerindeki bu artışı, ürettikleri malların fiyatlarına yansıtmaları, ülkede maliyet enflasyonunu yükseltebilir.

10. Soru

Sorunlu krediler nedeniyle banka panikleri nasıl ortaya çıkmaktadır?

Cevap

Banka panikleri, bir bankanın mevduat çıkışlarını düzenli karşılayamaması durumunda, bankanın mali yapısının olumsuz olarak değerlendirilmesi ve benzer durumun diğer bankalara da yayılmasıdır. Sorunlu kredilerin büyük boyutlara ulaşması, bankaların iflasını ve banka paniklerini beraberinde getirebilir. Banka iflası ise bir ekonomide gerek banka mevduat müşterilerini gerekse bankalardan kredi kullanan diğer müşterileri olumsuz etkileyecektir. Ayrıca bu olumsuz durumun, diğer bankaları da olumsuz etkileme ihtimali vardır.

11. Soru

Kredilerin sorunlu kredi haline dönüşümüne ilişkin takip edilmesi gereken erken uyarı sinyalleri elde edildiği kaynaklar doğrultusunda nasıl sınıflandırılmaktadır?

Cevap

Kredilerin sorunlu kredi haline dönüşümüne ilişkin bankanın takip edebileceği erken uyarı sinyalleri elde edildiği kaynaklar dikkate alınarak dört grupta değerlendirilmektedir. Bu işaret grupları:

  • Finansal konularda erken uyarı sinyalleri,
  • Yönetim konularında erken uyarı sinyalleri,
  • Faaliyetlerdeki erken uyarı sinyalleri,
  • Banka işlemlerinde erken uyarı sinyalleridir
12. Soru

İşletmeyle ilgili finansal konularda bankaların erken uyarı sinyalleri elde edilebileceği kaynaklar nelerdir?

Cevap

Bilanço ve gelir tabloları, bankaların sorunlu kredilere ilişkin finansal erken uyarı sinyallerinin elde edebileceği önemli birer kaynaktır.

13. Soru

Kredi müşterisinin bankalar ile ilgili işlemlerine dayanarak bankanın elde edebileceği erken uyarı sinyalleri nelerdir?

Cevap

Banka, kredi müşterisine ilişkin sorunlu kredi ihtimaline dair bazı erken uyarı sinyallerini müşterinin bankalar ile ilgili işlemlerinden de elde edebilir. Bu kanalla elde edilebilecek sinyallerden bazıları şunlardır;

  • Teminat senetlerinin temdit edilmesi
  • Hatalı planlama
  • Önemli boyutlarda kısa vadeli kredi kullanımı
  • Kredi taleplerindeki miktar artışları
  • Kredi taleplerinin sıklaşması
  • Protestolu senetlerin varlığı veya bunlardaki artış
14. Soru

Bankaların sorunlu kredilerin yönetimde başvurdukları metotlar nelerdir?

Cevap

Bankaların sorunlu kredilerin yönetiminde iki geleneksel metottan birine başvurdukları görülmektedir. Bu metotlar:

  • Çözümü ilgili kredi yetkilisine bırakmak ve
  • Çözümün bağımsız ve uzman bir birime bırakılmasıdır.
15. Soru

Bankaların sorunlu kredilerde karşılaştıkları sorunlu kredi müşteri tipleri nelerdir?

Cevap

Bankaların sorunlu kredilerine baktığımızda, üç tip sorunlu kredi müşteri ile karşılaşırız. Bunlar;

  • Birinci tip, içinde bulunulan kritik durumun farkında olmayan müşteriler,
  • İkinci tip, içinde bulunulan kritik durumun bilincinde olan müşteriler ve
  • Üçüncü tip ise ortak çalışma eğilimi göstermeyen müşterilerden oluşur.
16. Soru

Sorunlu kredilerin çözümünde en mantıklı yöntem olarak değerlendirilen yöntem hangisidir?

Cevap

Sorunlu kredi sahibi olan firmaya ek fon tahsis etmek riskli bir davranış olmakla birlikte, sorunlu kredilerin nedenlerinin analiz edildikten sonra hareket planının hazırlanması, sorunun çözümünde en sağlıklı ve en mantıklı yaklaşım olarak değerlendirilmektedir. Bunun nedeni, kredi müşterisinin içinde bulunduğu geçici olumsuzluktan kurtulması halinde ekonomiye katkısının devam edecek olma ihtimalidir.

17. Soru

Kredi yapılandırmasının sağlıklı sonuçlanabilmesi için hangi şartların mevcut olması gerekmektedir?

Cevap

Yapılandırma aşamasının sağlıklı sonuçlanabilmesi için aşağıdaki şartların mevcut olması gerekmektedir:

  • Kredi müşterisinin borcu ödeme niyetinde olması,
  • Kredi müşterisinin nakit sıkışıklığı yaşıyor olması,
  • Kredi müşterisinin aktif çalışma hayatına devam ediyor olması,
  • Kredide tespit edilmiş olan olumsuzluğun, üstesinden gelinebilecek büyüklükte olması,
  • Kredi müşterisinin kredi tahsisinden sonra en az bir dönem ödeme yapmış olması,
  • Talep edilmesi durumunda kredi müşterisinin, teminatları güçlendirebilecek durumda olması.
18. Soru

Sorunlu kredinin çözümünde banka tarafından kanuni takip kararına ne zaman başvurulmaktadır?

Cevap

Kanuni takip kararı, müşterinin kötü niyetli olmasının tespiti, başka alacaklıların yasal takibe başlaması, kredinin tasfiyesinin mümkün olmaması, kredi tasfiye planına uyulmaması halleri ile acil durumlar gibi hukuki aksiyon gerektiren hallerde başvurulacak olan aşamadır.

19. Soru

Türk bankacılık sektöründe sorunlu alacakların yüzdesi hangi yıl içerisinde yüksek bir artış göstermiştir?

Cevap

Türk bankacılık sektöründe toplam alacaklar içinde takibe düşmüş sorunlu alacakların düzeyi 2005 yılından itibaren sürekli bir artış eğilimine girmiş ve 2009 yılında dünyadaki finansal krize paralel olarak büyük bir patlama yapmıştır.

20. Soru

Türkiye’de bankalara ilişkin veriler hangi kurum ve kuruluşlar tarafından tutulmaktadır?

Cevap

Türkiye’de bankalara ilişkin veriler birkaç kurum ve kuruluş tarafından tutulmaktadır. Bunların başında Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) ve Merkez Bankası (TCMB) gibi kamu kurumları ile bütün bankaların üyesi olduğu bir meslek birliği olan Türkiye Bankalar Birliği (TBB) gelmektedir.

İlgili Makaleler

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.