Bakım Elemanı Yetiştirme Ve Geliştirme 2 Dersi 6. Ünite Sorularla Öğrenelim

Cinsiyet bedenin biyolojik bir özelliğidir.

Biyolojik cinsiyet kavramı temel olarak kadın
ve erkek arasındaki bedensel farklılıkları ifade eder.

Kadın ve erkeğin farklı üreme organlarına sahip olması biyolojik cinsiyet ayrımının temelini oluşturur.

Çocuğun cinsiyetini belirleyen erkektir, kadının çocuğun cinsiyeti üzerinde hiç bir etkisi yoktur. Erkekten gelen spermin X veya Y oluşu çocuğun cinsiyetini belirlemektedir.

Her canlıda farklı sayıda bulunan kromozom, anne ve babanın özelliklerini çocuğa aktarmasını sağlayan genetik birimler olarak tanımlanır.

İnsanlarda 23 çift (yani 46 adet) kromozom bulunmaktadır.

Uterus halk arasında rahim ya da döl yatağı olarak da bilinen ve memeli hayvanlarda bulunan gebelik organıdır. Çok güçlü kaslardan oluşan uterus, döllenmiş yumurtanın doğuma kadar geçen süre içinde barındığı yerdir.

Çocuğun cinsel organına dokunması ve ovuşturması göreli olarak zararsızdır. Bu tür davranışlar gösteren çocuğu cezalandırmak olumsuz davranışlara yol açabilir. Bunun yerine çevresel düzenlemeler yapmak çok daha olumludur. Örneğin çocuğun başka çocuklarla aynı yatakta yatmasına izin vermemek bu önlemlerden biri olabilir. Zararsız olarak nitelendirilebilen ve anne-çocuk etkileşimi esnasında gerçekleşen, çocuğa haz veren cinsel bölgelerin anne tarafından okşanması vb. gibi davranışlar çocuk üzerinde ileride olumsuz etkiler yapabilir.

Toplumsal cinsiyet, kültürel değerler, tutumlar, roller ve özelliklerin bir bütünüdür ve farklı kültürlerde, farklı zamanlarda kadın ve erkekten beklenen davranışlara işaret eder.

Birleşmiş Milletlere göre 12-25 yaş aralığındaki bireyler ergen olarak adlandırılır.

Unesco’ya göre 15-25 yaş aralığındaki bireyler ergen olarak adlandırılır.

Adet kanaması kızlarda genel olarak 11-15 yaşlarında başlamakta ve yaklaşık 25-40 yıl boyunca her ay devam etmektedir. Adet kanaması olgunlaşmış bir yumurtanın döllenme olmadığı için parçalanması ve vücuttan atılmasıdır. Yaklaşık 28 günde bir olan bu kanama 3-7 gün boyunca sürer. Eğer döllenme olursa gebelik başlar ve bir süre adet görülmez. 

Menopoz döneminde en sık özlenen sorunlar; sıcak basması, gece terlemesi, kilo değişimleri, psikolojik etkilenmeler ve kemik erimesidir (osteoporosis).

HIV (İnsan İmmün Yetmezlik Virüsü), AIDS olarak bilinen hastalığa neden olan bir virüstür. AIDS, bir bağışıklık sistemi hastalığıdır.

Ateş, deri döküntüleri, lenflerde şişme, kas ve eklem ağrıları, ishal, kusma, farenjit, ağızda mantar vb. gibi pek çok belirti ile kendini gösterir. Hastalık ortaya çıktıktan sonra aşamalı olarak ilerler ve deri, gastrointestinal sistem, solumun sistemi, kalp, sinir sistemi gibi vücudun pek çok sistemini etkiler. Bazı vakalarda HIV virüsü yıllarca kendini göstermeyebilir.

Seyirlerine göre cinsel yolla bulaşan hastalıklar kaça ayrılır?

Bakım elemanının öncelikle engelli bireyin bakıcısı olarak doğru ve yanlış bilgiyi ayırtedebilmesi gerekmektedir. Bu nedenle bakım elemanının herhangi birinden değil konunun uzmanından duyduğu bilgilere güvenmesi gerekir.

Bakım elemanının bakımını üstlediği engelli bireye cinsellik ile ilgili eğitimi vermediği sürece, engelli bireyin bu bilgileri eksik ve yanlış olarak başkalarından öğrenebileceğini unutmaması gerekir.

Bakım elemanının zihinsel bir engel söz konusu olduğunda basit ve açık bir dil kullanarak durumu anlatması gerekir. Böylece zihinsel engelli bireylerin en azından yaşadıklarının normal olduğunu bilmeleri bile onları rahatlatacaktır.

Bakım elemanlarının teşhircilik, kendine ve diğerine zarar verecek cinsel aktiviteler ya da bir başkasını istismar etme gibi normal dışı davranışlar için sadece cezalandırma yoluna başvurmaması gerekir. Böyle durumlarda söz konusu davranışların sonlanmasına yardımcı olmak için bakım elemanı mutlaka uzman psikolog veya psikiyatristten yardım almalıdır.

İstismar bakım elemanının dikkat etmesi gereken en önemli sorunlardan biridir. Kendini ifade edemeyen engelli bireyin istismarı oldukça yaygın olarak görülmektedir. Böyle bir durumdan şüphelenildiğinde, bakım elemanının mutlaka bir uzman danışmanlığında yasal yollara başvurması gerekir.