Açıköğretim Ders Notları

Atölye Çalışması 2 Dersi 7. Ünite Sorularla Öğrenelim

Açıköğretim ders notları öğrenciler tarafından ders çalışma esnasında hazırlanmakta olup diğer ders çalışacak öğrenciler için paylaşılmaktadır. Sizlerde hazırladığınız ders notlarını paylaşmak istiyorsanız bizlere iletebilirsiniz.

Açıköğretim derslerinden Atölye Çalışması 2 Dersi 7. Ünite Sorularla Öğrenelim için hazırlanan  ders çalışma dokümanına (ders özeti / sorularla öğrenelim) aşağıdan erişebilirsiniz. AÖF Ders Notları ile sınavlara çok daha etkili bir şekilde çalışabilirsiniz. Sınavlarınızda başarılar dileriz.

Güneş Kollektörü

1. Soru

Fosil yakıtların kullanımının dünyamız üzerindeki etkileri nelerdir?

Cevap

Fosil yakıtların kullanımı nedeniyle dünyamızda ortalama sıcaklıklar artmakta, buzullar erimekte, doğal felaketler sıklıkla meydana gelmekte ve insanlar hava kirliliğinden etkilenmektedirler. Bu nedenle günlük hayatta kullandığımız cihazların daha az enerji harcaması önem kazanmaktadır.


2. Soru

Tükenmeyen tek enerji kaynağı nedir?

Cevap

Yenilenebilir enerji kaynaklarından olan güneş enerjisi tükenmeyen tek enerji kaynağıdır.


3. Soru

Ülkemizde güneş enerjisini hangi bölgelerde verimli şekilde kullanmak mümkündür?

Cevap

Ülkemizin her bölgesinde güneş enerjisini verimli olarak kullanmak mümkündür.


4. Soru

Güneş enerjisi uygulamalarında kullanılan sistemlerin verimi neye bağlıdır?

Cevap

Malzemelerin doğru seçilmesine bağlıdır. Bu seçimde verimi yüksek, maliyeti düşük ve rekabet edebilir bir kollektör üretmek başlıca amaç olmalıdır.


5. Soru

Bir kollektörün verimliliği nasıl hesaplanır?

Cevap

Bir kollektörün verimliliği, topladığı kullanılabilir enerji miktarının, üzerine düşen enerji miktarına oranı olarak tanımlanır. Verimli bir güneş kollektöründe, gelen güneş ışınımının çoğu absorplanmalı ve ısı kayıpları minimum düzeyde tutularak absorplanan ısı akışkana yüksek oranda iletilebilmelidir.


6. Soru

Kollektör verimini etkileyen en önemli parametreler nelerdir?

Cevap

Absorplayıcı plaka, absorplayıcı yüzey kaplaması, kanal şekli, boru merkezleri arası uzaklık, kasa malzemesi, ısı yalıtım malzemesi, kollektör örtüsü, kollektör eğimi ve yönüdür.


7. Soru

Güneş enerjisi ile neler yapılabilmektedir?

Cevap

Günlük güneş enerjisi ile dünya aydınlatılabilmekte, yağışlar ile su döngüsü sağlanabilmekte ve en önemlisi de, fotosentez ile canlı yaşam sürdürülebilmektedir. Hayati önemdeki bu yıldızdan endüstriyel anlamda enerji üretimi de mümkündür.


8. Soru

Dünyaya gelen enerjinin hem günlük olarak hem de yıl boyunca değişmesinin sebebi nedir?

Cevap

Dünyanın hem kendi çevresinde dönmesi, hem de güneş çevresinde eliptik bir yörüngede dönmesidir.


9. Soru

Yeryüzüne düşen güneşin şiddeti neye göre değişmektedir?

Cevap

Dünyanın kendi çevresindeki dönüş ekseni güneş çevresindeki dolanma yörüngesi düzlemiyle 23,5° lik bir açı yaptığından, yeryüzüne düşen güneş şiddeti yörünge boyunca (yıl boyunca) değişmekte ve böylece mevsimler oluşmaktadır.


10. Soru

Güneşin saldığı toplam enerji göz önüne alındığında bugün kullandığımız toplam enerjinin yaklaşık olarak kaç katıdır?

Cevap

Toplam enerjinin yaklaşık olarak 20 bin katıdır.


11. Soru

Dünya ile güneş arasındaki mesafe ne kadardır?

Cevap

Dünya ile güneş arasındaki mesafe bir yıl boyunca 147 ile 150 milyon kilometre arasında değişir.


12. Soru

Güneş ışınları dünyaya ne kadar zamanda ulaşır?

Cevap

Güneş ışınları dünyaya yaklaşık 8 dakikada ulaşır (güneş ışınları saniyede 300.000 km’lik ışık hızıyla yol alırlar).


13. Soru

Dünyanın güneş çevresindeki yörüngesi nasıldır?

Cevap

Elips şeklindedir.


14. Soru

Güneşten dünyamıza gelen ışınlar ne tür ışınlardır?

Cevap

Yaklaşık %50’si görünür, %45’i kızılötesi ve geri kalan kısmı da morötesi ışıktır.


15. Soru

Güneşten dünyamıza gelen ışınların yüzde olarak dağılımı nasıldır?

Cevap

Güneşten dünyamıza gelen ışınların yaklaşık % 50si görünür, % 45i kızılötesi ve geri kalan kısmı da morötesi ışıktır. Dünyamıza güneşten gelen enerji miktarı % 100 kabul edilirse: Güneşten gelen enerjinin yaklaşık % 25’i atmosferin etkisiyle ve bulutlara çarparak uzaya geri yansır. % 25’i atmosferde dağılmaya uğrar. Dağılan bu ışınların % 9’u uzaya geri yansır. % 16’sı yeryüzünü dolaylı olarak ısıtır. % 15’i atmosfer ve bulutlar tarafından absorplanır (emilir). % 8’i yeryüzüne çarpınca uzaya geri EİD108U-ATÖLYE ÇALIŞMASI-II Ünite 7: Güneş Kollektörü 2 yansır. % 27’si doğrudan yeryüzüne ulaşır ve yeryüzünü ısıtır. Ayrıca yeryüzü, atmosferden % 4 oranında uzun dalgaboylu ışınlar da alır. Böylece yeryüzüne doğrudan ve dolaylı ulaşan enerji miktar› % 47’dir. Bu enerjinin % 8’i doğrudan uzaya geri döner. Geriye kalan % 39’u atmosferi uzun dalgaboylu ışıma, buharlaşma ve dokunmayla ısıtır.


16. Soru

Güneş enerjisinden hangi şekillerde faydalanılmaktadır?

Cevap

Güneş enerjisinden faydalanma yollarından bazıları: • Sıcak su elde edilmesi, • Konutların ısıtılması ve serinletilmesi, • Kurutma, • Güneş fırınları ve güneş ocakları, • Tuz elde edilmesi, • Deniz suyundan saf su elde edilmesi, • Yüzme havuzlarının ısıtılması, • Isı pompası, • Elektrik elde edilmesi, • Yapma fotosentez, • Tarımda faydalanma, • Soğutma sistemlerinde güneş enerjisinden yararlanma, • Güneş pompaları olarak karşımıza çıkar.


17. Soru

Güneş enerjisi uygulamaları yöntem, malzeme ve kullanılan teknoloji açısından çeşitlilik göstermekle birlikte kaç ana gruba ayrılabilir?

Cevap

Güneş enerjisi ısıl uygulamaları ve Güneş enerjisi elektrik uygulamaları Güneş pilleri olarak iki ana gruba ayrılır.


18. Soru

Güneş enerjisi ısıl uygulamaları nedir?

Cevap

Güneş kollektörleri adını verdiğimiz bu sistemlerde güneş enerjisinden ısı enerjisi elde edilir. Bu enerji doğrudan kullanılabileceği gibi elektrik enerjisi üretiminde de kullanılabilir.


19. Soru

Güneş enerjisi elektrik uygulamaları-Güneş pilleri nedir?

Cevap

Fotovoltaik pillerde denen bu yarıiletken malzemeler güneş enerjisini doğrudan elektrik enerjisine çevirirler.


20. Soru

Güneş kollektörlerinin görevi nedir?

Cevap

Güneş ışınları ile bir akışkanın sıcaklığının artmasını sağlayan sistemlere güneş kollektörleri adı verilir. Başka bir ifadeyle güneş kollektörleri, güneş enerjisini ısı enerjisine dönüştürürler.


21. Soru

Güneş enerjisini ısı enerjisine dönüştüren güneş kollektörleri kaç gruba ayrılır?

Cevap

Üç grupta inceleyebiliriz. Bunlar düzlem, parabolik ve silindirik-parabolik kolektörlerdir. Düşük sıcaklık uygulamalarında düzlem kollektörler ve yüksek sıcaklık uygulamalarında diğer kollektör modelleri tercih edilir.


22. Soru

150°C’den düşük sıcaklıklarda düzlem kollektörlerinin uygulama alanları nerelerdir?

Cevap

Düzlem kollektörünün uygulama alanlarından bazıları: • Kullanma suyunun ısıtılması (akışkanlı kollektörler), • Bina ısıtma ve havalandırma (havalı kollektörler), • Tarım da ürün kurutma ve seracılık, • Su damıtımı ve tuz üretimidir.


23. Soru

150°C’nin üzerindeki sıcaklıklarda parabolik ve silindirik-parabolik kollektörlerinin uygulama alanları nerelerdir?

Cevap

Parabolik ve silindirik-parabolik kollektörlerinin uygulama alanlarından bazıları: • Sulama için su pompaları, • Küçük motorlar ve güneş tencereleri, • Buhar jeneratörüyle elektrik üretimi, • Güneş fırınları, • Elektrik enerjisi üretimi, • Madde araştırılması, • Seramiklerdir.


24. Soru

Düzlemsel güneş kollektörleri ne tür aygıtlardır?

Cevap

Güneş enerjisinin toplandığı ve herhangi bir akışkana aktarıldığı çeşitli tür ve biçimlerdeki aygıtlardır.


25. Soru

Güneş enerjisinden yararlanarak akışkan sıcaklığının 100°C’den düşük olabileceği sistemlerde (sıcak su elde edilmesi ve konut ısıtması gibi) hangi tip kollektörler kullanılır?

Cevap

Düzlemsel kollektörler kullanılır.


26. Soru

Akışkanlı ve havalı kollektörler hangi amaçla kullanılır?

Cevap

Akışkanlı kollektörler sıcak su temininde ve havalı kollektörler evlerin ısıtmasında kullanılır.


27. Soru

Havalı güneş kollektörleri nasıl sistemlerdir?

Cevap

Havalı güneş kollektörleri absorplayıcı yüzey ve sistemdeki akışkan olan hava yardımıyla güneş enerjisini ısı enerjisine dönüştüren sistemlerdir.


28. Soru

Absorplayıcı yüzeyin görevi nedir?

Cevap

Absorplayıcı yüzeye gelen güneş ışınlarının büyük bir kısmı absorplanır ve taşınımla sistemde dolaştırılan havaya aktarılır.


29. Soru

Havalı güneş kollektörlerinde hangi tip malzemeler kullanılır?

Cevap

Havalı güneş kollektörlerinde, gelen güneş ışınımını yüksek oranda geçiren, buna karşın kollektörden çevreye taşınımlı ısı akışının ve uzun dalga boylu ışının geçişine engel olan levha veya film türünde saydam malzemeler kullanılır.


30. Soru

Havalı toplayıcılar nasıl sistemlerdir?

Cevap

Havalı toplayıcılar uzun ömürlü, kararlı bir verime sahip, konutların ısıtması için uygun, donma ve korozyon gibi problemleri olmayan sistemlerdir.


31. Soru

Havalı güneş kollektörleri genellikle nerelerde kullanılır?

Cevap

Havalı güneş kollektörleri genellikle tarımsal ürünlerin kurutulması ve seraların ısıtılmasında kullanılır.


32. Soru

Düzlemsel güneş kollektörleri nelerden oluşmuştur?

Cevap

Düzlemsel güneş kollektörleri, üst yüzeyden aşağıya doğru, camdan yapılan üst örtü, cam ile absorplayıcı plaka arasında yeterince boşluk, akışkanın geçeceği taşıyıcı ve ana borular, kollektörün en önemli parçası olan absorplayıcı plaka, yalıtım tabakası ve bunları içine alan bir kasadan oluşmuştur.


33. Soru

Akışkan olarak su kullanılan kollektörlerde dikkate alınması gereken hususular nelerdir?

Cevap

Akışkan olarak su kullanılan kolektörlerde korozyon ve donma dikkate alınması gereken iki önemli husustur.


34. Soru

Normal musluk suyunun yapısı nasıldır?

Cevap

Oldukça korozif bir yapıya sahiptir.


35. Soru

Sistemde kullanılan suyun antifrizli olması hangi zararları önler?

Cevap

Sistemde kullanılan suyun antifrizli olması donmayı, dolayısıyla donmadan meydana gelecek zararları önler.


36. Soru

Antifrizli su kullanıldığında sistemde neyi kullanma zorunluluğu vardır?

Cevap

Antifrizli su kullanıldığında, sistemde bir ısı değiştirgeci kullanma zorunluluğu vardır.


37. Soru

Akışkanlı kollektörlerde ısı taşıyıcısı olarak su dışında bazı akışkanlar da kullanılabilir. Bu akışkanların sahip olması gereken özellikler nelerdir?

Cevap

Yüksek alevlenme ve kaynama noktası sıcaklığına sahip olmalarıdır. Ayrıca, bu akışkanlar korozyona neden olmamalıdır.


38. Soru

Düzlemsel toplayıcılar genel olarak nelerden oluşur?

Cevap

Düzlemsel toplayıcılar genel olarak saydam (cam) örtü, absorplayıcı plaka, ısı yalıtım malzemesi ve kollektör kasasından ibarettir.


39. Soru

Saydam örtünün görevi nedir?

Cevap

Kollektöre güneş ışınımının girişinin sağlanması, kollektörden taşınımla çevreye olan ısı kaybının azaltılması ve absorplayıcı yüzeyin toz, yağmur ve dolu gibi olumsuz hava şartlarından korunması saydam örtünün görevidir.


40. Soru

Saydam örtüden ne istenir?

Cevap

Kullanılan saydam örtünün kısa dalga boylu güneş ışınımını geçirme oranı büyük, absorplayıcı yüzeyden geri yansıyan uzun dalga boylu güneş ışınımlarının dışarı çıkmaması için de uzun dalga boylu ışınımları geçirme oranının küçük olması istenir.


41. Soru

Kollektör örtüsü olarak genellikle hangi malzemeler kullanılır?

Cevap

Kollektör örtüsü olarak genellikle cam veya plastik esaslı malzemeler kullanılmaktadır. Cam, güneş ışınlarını geçirmesi ve ayrıca absorplayıcı yüzeyden yansıyan uzun dalga boylu ışınları geri yansıtması nedeni ile son derece uygun bir örtü malzemesidir.


42. Soru

Kollektörün en önemli kısmı neresidir?

Cevap

Absorplayıcı plaka kollektörün en önemli kısmıdır.


43. Soru

Absorplayıcı palkanın görevi nedir?

Cevap

Güneş enerjisi absorplayıcı (emici) plaka tarafından absorplanarak (emilerek) büyük bir kısmı faydalı ısı enerjisine dönüştürülür, sistemdeki borulardan geçen sıvıya aktarılır ve böylece akışkanın sıcaklığı artar. Sıcaklığı artan akışkan kullanım amacına uygun olarak ya depolanıp gerektiği zaman kullanılır ya da kapalı sistemde dolaşır.


44. Soru

Absorplayıcı plaka nelerden oluşur?

Cevap

Absorplayıcı plaka kollektörün alt ve üst tarafında bulunan birer anaboru ile bunların arasına yerleştirilmiş metal akışkan boruları ve absorplayıcı yüzeyden oluşur.


45. Soru

Akışkan boruları hangi malzemelerden yapılmalıdır?

Cevap

Akışkan boruları ısı iletim katsayısı yüksek olan malzemelerden yapılmalıdır. Genellikle bakır, paslanmaz çelik ve alüminyum borular kullanılır.


46. Soru

Absorplayıcı yüzey birbirine nasıl temas ettirilmelidir?

Cevap

Absorplayıcı yüzey akışkan borular ile ısıl direnci çok küçük olacak şekilde sıkı temas ettirilmelidir.


47. Soru

Absorplayıcı plakalar seçilirken nelere dikkat edilmelidir?

Cevap

Kollektörlerde absorplayıcı plaka mümkün olduğu kadar güneş enerjisini absorplaması ve ısı enerjisine dönüştürmesi için kaplanması gerekir. Absorplayıcı plaka kaplaması olarak siyah mat boya veya seçici yüzey kaplamaları kullanılır.


48. Soru

Seçici yüzey nedir?

Cevap

Kısa dalga boylu ışınımın tamamına yakını yutan ve uzun dalga boylu ışınımı çok az yayan yüzeylere seçici yüzey denir.


49. Soru

Seçici yüzeyler nasıl kaplamalar yapılarak elde edilirler?

Cevap

Seçici yüzeyler bakır, paslanmaz çelik ve alüminyum gibi malzemelerin üzerine siyah nikel, siyah bakır, siyah krom gibi kaplamalar yapılarak elde edilir.


50. Soru

Isı yalıtım maddesi neden kaplanır?

Cevap

Kollektörün arka ve yan yüzeylerden olan ısı kayıplarını en aza indirmek için absorplayıcı plaka ile kasa arası uygun bir ısı yalıtım maddesi ile kaplanmalıdır.


51. Soru

Isı yalıtım tabakasının hangi özelliklere sahip olması gereklidir?

Cevap

Isı yalıtım tabakası nem ve yağmura karşı dirençli ve zamanla şekil değiştirmemelidir. Ayrıca, yanmaya karşı dayanıklı ve ısıl iletim katsayısı küçük olmalıdır. Kollektörlerde ısı yalıtım malzemesi olarak cam yünü, taş yünü, poliüretan köpük ve benzeri yalıtım malzemeleri kullanılır.


52. Soru

Kollektör kasası nasıl yapılmalıdır?

Cevap

Kollektör kasası ısı yalıtım malzemesinin su ve yağmurdan dolayı ıslanmasını önleyecek biçimde yapılmalıdır. Özellikle kollektöre su borularının giriş ve çıkışında kasanın tam sızdırmazlığı sağlanmalıdır. Sıvılı kollektörlerde sızdırmazlığın yüzde yüz sağlanamadığı durumlarda camda yoğunlaşacak su buharını dışarıya atmak amacıyla kasanın iki yanına delik açılmalıdır.


53. Soru

Kollektör kasası olarak hangi tip malzemeler kullanılır?

Cevap

Kollektör kasası olarak alüminyum, paslanmaz çelik, galveniz çelik ve plastik gibi çeşitli malzemeler kullanılmaktadır.


54. Soru

Güneş kollektör sistemleri kaça ayrılır?

Cevap

Güneş kollektör sistemleri tabii dolaşımlı ve pompalı olmak üzere ikiye ayrılırlar. Her iki sistemde ayrıca açık ve kapalı sistem olarak tasarlanmaktadır.


55. Soru

Doğal dolaşımlı sistemde ısı aktarımında kullanılan akışkan nasıl dolaşır?

Cevap

Kollektör sisteminde kendiliğinden dolaşır.


56. Soru

Kollektör sisteminde akışkanın kendiliğinden dolaşımı nasıl oluşur?

Cevap

Bu dolaşım kollektörde ısınan suyun yoğunluğunun azalması ve sonra artması özelliğinden kaynaklanmaktadır. Bu tür sistemlerde su deposu kollektörün üst seviyesinden yukarıda olması gerekmektedir. Deponun alt seviyesinden alınan soğuk su kollektörlerde ısınarak yoğunluğu azalır ve deponun üst seviyesine yükselir. Gün boyu devam eden bu olay sonunda depodaki su ısınmış olur.


57. Soru

Kendiliğinden dolaşımlı sistemler daha çok küçük hangi ihtiyaçlar kullanılır?

Cevap

Çok küçük miktarda su ihtiyaçları için uygulanır.


58. Soru

Pompalı sistemde ısı aktarımında kullanılan akışkan nasıl dolaşır?

Cevap

Isı aktarımında kullanılan akışkan güneş kollektöründe pompa yardımı ile dolaştırılır. Böyle bir sistemde su deposunun kollektörden yukarıda olma zorunluluğu yoktur. Büyük sistemlerde su hatlarının uzunluğundan dolayı suyun akmasına karşı direncin artması sonucu tabii dolaşımın sağlanmaması ve büyük bir deponun kollektörden daha yukarıda tutulmasının kolay olmamasından dolayı pompa kullanma zorunluluğu doğmuştur.


59. Soru

Açık sistemler nasıl sistemlerdir?

Cevap

Açık sistemler kullanım suyu ile kollektörlerde dolaşan suyun aynı olduğu sistemlerdir.


60. Soru

Açık sistemlerin kapalı sistemlere göre verim ve maliyeti nasıldır?

Cevap

Verimleri yüksek ve maliyetleri ucuzdur.


61. Soru

Açık sistem güneş kollektörleri hangi bölgelerde tercih edilirler?

Cevap

Suyun az kireçli ve donma problemlerinin olmadığı bölgelerde tercih edilirler.


62. Soru

Kapalı sistemler nasıl sistemlerdir?

Cevap

Kullanım suyu ile ısıtma suyunun farklı olduğu sistemlerdir.


63. Soru

Kapalı sistemlerde kollektörde ısınına su ısısını kullanım suyuna nasıl aktarır?

Cevap

Kollektörde ısınan su bir eşanjör vasıtasıyla ısısını kullanım suyuna aktarır.


64. Soru

Kapalı sistem güneş kollektörleri hangi bölgelerde tercih edilirler?

Cevap

Kapalı sistem güneş kollektörleri donma, kireçlenme ve korozyon problemlerinin olduğu yerlerde tercih edilirler.


65. Soru

Güneş enerjisi uygulamalarında kullanılan kollektörlerin verimi nelere bağlıdır?

Cevap

Malzemelerin doğru seçilmesine bağlıdır.


66. Soru

Malzemelerin seçilmesinde başlıca amaç ne olmalıdır?

Cevap

Bu seçimde verimi yüksek ve maliyeti düşük olmakla birlikte rekabet edebilir bir kollektör üretmek başlıca amaç olmalıdır.


67. Soru

Bir kollektörün verimliliği nasıl tanımlanır?

Cevap

Bir kollektörün verimliliği, topladığı faydalı enerji miktarının, üzerine gelen enerji miktarına oranı olarak tanımlanır.


68. Soru

Verimli bir güneş kollektöründe beklenenler nelerdir?

Cevap

Verimli bir güneş kollektöründe, gelen güneş ışınımının büyük bir kısmının absorplayıcı plaka tarafından absorplanması, ısı yalıtım malzemesi kullanılarak oluşacak ısı kayıplarının en aza indirilmesi ve ısıya dönüşen güneş enerjisinin hemen hemen tamamının akışkana iletilmesi sağlanmalıdır.


70. Soru

Saydam örtünün geçirgenliği zamanla nasıl değişmektedir ve hangi duruma karşı dayanıklı olmak zorundadır?

Cevap

Geçirgenliği zamanla önemli ölçüde azalmaktadır ve yüksek sıcaklıklara karşı dayanıklı olmalıdır.


71. Soru

Saydam örtü malzemesinin en önemli avantajı nedir?

Cevap

Kollektörün ısı kayıplarını azaltmasıdır.


72. Soru

Absorplayıcı yüzeyin ve akışkan boruların hangi cins malzemelerden imal edilmesi tercih edilmelidir?

Cevap

Aynı cins malzemeden bir bütün olarak imal edilmesi tercih edilmelidir. Çünkü farklı cins malzeme kullanımında korozyon, hava filmi, nem birikmesi gibi olumsuzluklarla karşılaşılmaktadır.


73. Soru

Absorplayıcı yüzey kalınlığının artması neleri etkiler?

Cevap

Kollektör verimi absorplayıcı yüzey kalınlığının artmasıyla artar. Yüzey kalınlığının artması maliyeti arttıran bir unsurdur.


74. Soru

Absorplayıcı yüzey malzemesi olarak ne kullanılır?

Cevap

Absorplayıcı yüzey malzemesi olarak metallerle birlikte plastikler de kullanılmaktadır. Plastik absorplayıcı yüzeyler düşük sıcaklık uygulamalarında tercih edilmektedir.


75. Soru

Plastik kollektörlerin dezavantajı nedir?

Cevap

Plastik kollektörlerin dezavantajı ise absorplayıcı plaka ve akışkan arasındaki ısı transferinin düşük olmasından dolayı kollektör veriminin de düşük olmasıdır.


76. Soru

Borular absorplayıcı yüzeyler arasına nasıl yerleştirilir?

Cevap

Aralıklarla yerleştirilir.


77. Soru

Borular arasındaki mesafe arttıkça verim ne olur?

Cevap

Kanat verimi dolayısıyla kollektör verimi azalır.


78. Soru

Kollektör verimini etkilen diğer parametre nedir?

Cevap

Boru sayısıdır.


79. Soru

Kollektörde kullanılan boru sayısı arttıkça kollektör verimi ne olur?

Cevap

Kollektör verimi azalır.


80. Soru

Boru sayısının artmasının sonuçları nelerdir?

Cevap

Boru sayısı arttığında sistemdeki basınç kayıpları, sarf edilen malzeme miktarı ve işçilik maliyeti artacaktır.


81. Soru

Düzlemsel güneş kollektörlerinde absorplayıcı yüzeyler hangi geometrik yapılarda üretilmektedir?

Cevap

Absorplayıcı yüzeyler düz, parabolik kanallı ve zig zag kanallı gibi farklı geometrilerde üretilmektedir.


82. Soru

Ülkemizde üretilen kollektörlerde absorplayıcı plakalar hangi renkte boyanmaktadır?

Cevap

Mat siyah boya ile boyanmaktadır. Mat siyah yüzeylerin ışınımı absorplama oranları % 90-98, uzun dalgaboylu ışınımı yayma oranları, % 85-92 mertebesindedir. Yani absorpladıkları ışınımın çoğunu geri yaymaktadırlar.


83. Soru

Kollektör verimini etkileyen en önemli parametrelerden birisi nedir?

Cevap

Absorplayıcı plakanın seçici yüzeyle kaplanmasıdır.


84. Soru

Absorplayıcı plaka yüzeyinde seçicilik özelliği bulunduğunda ne olur?

Cevap

Absorplayıcı plaka, yüksek absorplayıcı ve düşük ısı yayma özelliklerine sahiptir.


85. Soru

Kollektör kasası hangi özelliklere sahip olmalıdır?

Cevap

Kasa ısı yalıtım malzemesinin ıslanmasını önleyebilecek sızdırmazlıkta olmalı ve özellikle kollektör akışkan boru giriş ve çıkışlarında kasanın tam sızdırmazlığı sağlanmalıdır.


86. Soru

Kollektör kasalarında ısı yalıtım malzemesi olarak ne kullanılır?

Cevap

Isı yalıtım malzemesi olarak ısıl köprü oluşturmadığı ve ıslandığı zaman iletkenliğinde ısıl azalma olmadığı için poliüretan köpük tercih edilmelidir.


87. Soru

Kollektör yüzeyi hangi yöne bakmalıdır?

Cevap

Tam güney yönüne bakmalıdır. Ancak zorunlu durumlarda kollektör yüzeyi güneyden doğuya veya batıya doğru en çok 15° döndürülebilir.


88. Soru

Kollektör eğim açısı ne kadar olmalıdır?

Cevap

Genel olarak kurulduğu yerin enlem derecesine eşit olmalıdır. Ancak kollektör yaz aylarında kullanılacaksa, enlem derecesinden 15° eksik ve kış aylarında enlem derecesinden 15° fazla olmalıdır.


89. Soru

Bir güneş kollektörünün verimini etkileyen faktörler kollektör tasarımı dışında nelerdir?

Cevap

Hava durumu, güneşe göre kollektörün yerleşme açısı ve absorplayıcı plakanın sıcaklığı gibi diğer çalışma koşulları da kollektörün verimini etkiler.


90. Soru

Kaynaklar göre güneş enerjisinden istifade edebilmek için öneri veren ilk düşünür kimdir?

Cevap

Sokrat (M.Ö.400)


91. Soru

Bir kollektörün verimliliği nasıl hesaplanır?

Cevap

Bir kollektörün verimliliği, topladığı kullanılabilir enerji miktarının, üzerine düşen enerji miktarına oranı olarak tanımlanır.


92. Soru

Güneş enerjisinden faydalanma yollarından bazıları nelerdir?

Cevap

Sıcak su elde edilmesi,

  • Konutların ısıtılması ve serinletilmesi,
  • Kurutma,
  • Güneş fırınları ve güneş ocakları,
  • Tuz elde edilmesi,
  • Deniz suyundan saf su elde edilmesi,
  • Yüzme havuzlarının ısıtılması,
  • Isı pompası,
  • Elektrik elde edilmesi,
  • Yapma fotosentez,
  • Tarımda faydalanma,
  • Soğutma sistemlerinde güneş enerjisinden yararlanma,
  • Güneş pompaları,

93. Soru

Güneş enerjisi ısıl uygulaması ne demektir?         

Cevap

Güneş kollektörleri adını verdiğimiz bu sistemlerde güneş enerjisinden ısı enerjisi elde edilir. Bu enerji doğrudan kullanılabileceği gibi elektrik enerjisi üretiminde de kullanılabilir.


94. Soru

150°C’ den düşük sıcaklıklarda düzlem kollektörünün uygulama alanlarından bazıları nelerdir?

Cevap

Kullanma suyunun ısıtılması (akışkanlı kollektörler),

Bina ısıtma ve havalandırma (havalı kollektörler),

Tarım da ürün kurutma ve seracılık,

Su damıtımı ve tuz üretimidir.


95. Soru

150°C’nin üzerindeki sıcaklıklarda parabolik ve silindirik-parabolik kollektörlerinin uygulama alanlarından bazıları nelerdir?

Cevap

  • Sulama için su pompaları,
  • Küçük motorlar ve güneş tencereleri,
  • Buhar jeneratörüyle elektrik üretimi,
  • Güneş fırınları,
  • Elektrik enerjisi üretimi,
  • Madde araştırılması,
  • Seramiklerdir.

96. Soru

Düzlemsel güneş kollektörlerinin temel elemanları nelerdir?

Cevap

Saydam örtü

Absorplayıcı plaka

Isı yalıtım tabakası

Kollektör kasası


97. Soru

Güneş kollektör sistemleri nelerdir?

Cevap

Doğal Dolaşımlı Sistem

Pompalı Sistem

Açık Sistem

Kapalı Sistem


98. Soru

Güneş kollektör verimini etkileyen faktörler nelerdir?

Cevap

Saydam örtü

Absorplayıcı plaka

Boru merkezleri arası uzaklık ve boru sayısı

Absorplayıcı yüzey kanat geometrisi

Absorplayıcı yüzey kaplamaları

Kollektör kasası ve yalıtımı

Kollektör eğimi ve yönü


99. Soru

Absorplayıcı yüzey kanat geometrisi nedir?

Cevap

Düzlemsel güneş kollektörlerinde absorplayıcı yüzeyler düz, parabolik kanallı ve zig zag kanallı gibi farklı geometrilerde üretilmektedir. Düzlemsel güneş kollektörlerinde, kanatlarda kullanılan malzeme miktarı kollektörün maliyetini doğrudan etkilediğinden, sağlanan enerjiyi en az maliyetle akışkana aktarılabilecek kanat yapısının belirlenmesi ekonomik açıdan önemlidir.


100. Soru

Güneş kollektör verimini etkileyen faktörlerden biri olan kollektör eğimi ve yönü nasıl olmalıdır?

Cevap

Kollektör yüzeyi genel olarak tam güney yönüne bakmalıdır. Ancak zorunlu durumlarda kollektör yüzeyi güneyden doğuya veya batıya doğru en çok 15° döndürülebilir. Kollektörün eğim açısı, genel olarak kurulduğu yerin enlem derecesine eşit olmalıdır. Ancak kollektör yaz aylarında kullanılacaksa, enlem derecesinden 15° eksik ve kış aylarında enlem derecesinden 15° fazla olmalıdır.


101. Soru

Absorplayıcı yüzey kaplamalarının özellikleri nelerdir?

Cevap

Ülkemizde üretilen kollektörlerde apsorplayıcı plakalar mat siyah boya ile boyanmaktadır. Mat siyah yüzeylerin ışınımı absorplama oranları % 90-98, uzun dalgaboylu ışınımı yayma oranları, % 85-92 mertebesindedir. Yani absorpladıkları ışınımın çoğunu geri yaymaktadırlar. Kollektör verimini arttıran en önemli parametrelerden biri de, absorplayıcı plakanın seçici yüzeyle kaplanmasıdır. Absorplayıcı plaka yüzeyinde seçicilik özelliği bulunduğunda absorplayıcı plaka, yüksek absorplayıcı ve düşük ısı yayma özelliklerine sahiptir.


102. Soru

Kollektör kasasının özellikleri nelerdir?

Cevap

Kollektör kasası ısı yalıtım malzemesinin su ve yağmurdan dolayı ıslanmasını önleyecek biçimde yapılmalıdır. Özellikle kollektöre su borularının giriş ve çıkışında kasanın tam sızdırmazlığı sağlanmalıdır. Sıvılı kollektörlerde sızdırmazlığın yüzde yüz sağlanamadığı durumlarda camda yoğunlaşacak su buharını dışarıya atmak amacıyla kasanın iki yanına delik açılmalıdır. Kollektör kasası olarak alüminyum, paslanmaz çelik, galveniz çelik, ve plastik gibi çeşitli malzemeler kullanılmaktadır. Kollektör yapımında kullanılan malzemelerin ısıl genleşme katsayıları dikkate alınarak kasalar boyutlandırılmalıdır.


1. Soru

Fosil yakıtların kullanımının dünyamız üzerindeki etkileri nelerdir?

Cevap

Fosil yakıtların kullanımı nedeniyle dünyamızda ortalama sıcaklıklar artmakta, buzullar erimekte, doğal felaketler sıklıkla meydana gelmekte ve insanlar hava kirliliğinden etkilenmektedirler. Bu nedenle günlük hayatta kullandığımız cihazların daha az enerji harcaması önem kazanmaktadır.

2. Soru

Tükenmeyen tek enerji kaynağı nedir?

Cevap

Yenilenebilir enerji kaynaklarından olan güneş enerjisi tükenmeyen tek enerji kaynağıdır.

3. Soru

Ülkemizde güneş enerjisini hangi bölgelerde verimli şekilde kullanmak mümkündür?

Cevap

Ülkemizin her bölgesinde güneş enerjisini verimli olarak kullanmak mümkündür.

4. Soru

Güneş enerjisi uygulamalarında kullanılan sistemlerin verimi neye bağlıdır?

Cevap

Malzemelerin doğru seçilmesine bağlıdır. Bu seçimde verimi yüksek, maliyeti düşük ve rekabet edebilir bir kollektör üretmek başlıca amaç olmalıdır.

5. Soru

Bir kollektörün verimliliği nasıl hesaplanır?

Cevap

Bir kollektörün verimliliği, topladığı kullanılabilir enerji miktarının, üzerine düşen enerji miktarına oranı olarak tanımlanır. Verimli bir güneş kollektöründe, gelen güneş ışınımının çoğu absorplanmalı ve ısı kayıpları minimum düzeyde tutularak absorplanan ısı akışkana yüksek oranda iletilebilmelidir.

6. Soru

Kollektör verimini etkileyen en önemli parametreler nelerdir?

Cevap

Absorplayıcı plaka, absorplayıcı yüzey kaplaması, kanal şekli, boru merkezleri arası uzaklık, kasa malzemesi, ısı yalıtım malzemesi, kollektör örtüsü, kollektör eğimi ve yönüdür.

7. Soru

Güneş enerjisi ile neler yapılabilmektedir?

Cevap

Günlük güneş enerjisi ile dünya aydınlatılabilmekte, yağışlar ile su döngüsü sağlanabilmekte ve en önemlisi de, fotosentez ile canlı yaşam sürdürülebilmektedir. Hayati önemdeki bu yıldızdan endüstriyel anlamda enerji üretimi de mümkündür.

8. Soru

Dünyaya gelen enerjinin hem günlük olarak hem de yıl boyunca değişmesinin sebebi nedir?

Cevap

Dünyanın hem kendi çevresinde dönmesi, hem de güneş çevresinde eliptik bir yörüngede dönmesidir.

9. Soru

Yeryüzüne düşen güneşin şiddeti neye göre değişmektedir?

Cevap

Dünyanın kendi çevresindeki dönüş ekseni güneş çevresindeki dolanma yörüngesi düzlemiyle 23,5° lik bir açı yaptığından, yeryüzüne düşen güneş şiddeti yörünge boyunca (yıl boyunca) değişmekte ve böylece mevsimler oluşmaktadır.

10. Soru

Güneşin saldığı toplam enerji göz önüne alındığında bugün kullandığımız toplam enerjinin yaklaşık olarak kaç katıdır?

Cevap

Toplam enerjinin yaklaşık olarak 20 bin katıdır.

11. Soru

Dünya ile güneş arasındaki mesafe ne kadardır?

Cevap

Dünya ile güneş arasındaki mesafe bir yıl boyunca 147 ile 150 milyon kilometre arasında değişir.

12. Soru

Güneş ışınları dünyaya ne kadar zamanda ulaşır?

Cevap

Güneş ışınları dünyaya yaklaşık 8 dakikada ulaşır (güneş ışınları saniyede 300.000 km’lik ışık hızıyla yol alırlar).

13. Soru

Dünyanın güneş çevresindeki yörüngesi nasıldır?

Cevap

Elips şeklindedir.

14. Soru

Güneşten dünyamıza gelen ışınlar ne tür ışınlardır?

Cevap

Yaklaşık %50’si görünür, %45’i kızılötesi ve geri kalan kısmı da morötesi ışıktır.

15. Soru

Güneşten dünyamıza gelen ışınların yüzde olarak dağılımı nasıldır?

Cevap

Güneşten dünyamıza gelen ışınların yaklaşık % 50si görünür, % 45i kızılötesi ve geri kalan kısmı da morötesi ışıktır. Dünyamıza güneşten gelen enerji miktarı % 100 kabul edilirse: Güneşten gelen enerjinin yaklaşık % 25’i atmosferin etkisiyle ve bulutlara çarparak uzaya geri yansır. % 25’i atmosferde dağılmaya uğrar. Dağılan bu ışınların % 9’u uzaya geri yansır. % 16’sı yeryüzünü dolaylı olarak ısıtır. % 15’i atmosfer ve bulutlar tarafından absorplanır (emilir). % 8’i yeryüzüne çarpınca uzaya geri EİD108U-ATÖLYE ÇALIŞMASI-II Ünite 7: Güneş Kollektörü 2 yansır. % 27’si doğrudan yeryüzüne ulaşır ve yeryüzünü ısıtır. Ayrıca yeryüzü, atmosferden % 4 oranında uzun dalgaboylu ışınlar da alır. Böylece yeryüzüne doğrudan ve dolaylı ulaşan enerji miktar› % 47’dir. Bu enerjinin % 8’i doğrudan uzaya geri döner. Geriye kalan % 39’u atmosferi uzun dalgaboylu ışıma, buharlaşma ve dokunmayla ısıtır.

16. Soru

Güneş enerjisinden hangi şekillerde faydalanılmaktadır?

Cevap

Güneş enerjisinden faydalanma yollarından bazıları: • Sıcak su elde edilmesi, • Konutların ısıtılması ve serinletilmesi, • Kurutma, • Güneş fırınları ve güneş ocakları, • Tuz elde edilmesi, • Deniz suyundan saf su elde edilmesi, • Yüzme havuzlarının ısıtılması, • Isı pompası, • Elektrik elde edilmesi, • Yapma fotosentez, • Tarımda faydalanma, • Soğutma sistemlerinde güneş enerjisinden yararlanma, • Güneş pompaları olarak karşımıza çıkar.

17. Soru

Güneş enerjisi uygulamaları yöntem, malzeme ve kullanılan teknoloji açısından çeşitlilik göstermekle birlikte kaç ana gruba ayrılabilir?

Cevap

Güneş enerjisi ısıl uygulamaları ve Güneş enerjisi elektrik uygulamaları Güneş pilleri olarak iki ana gruba ayrılır.

18. Soru

Güneş enerjisi ısıl uygulamaları nedir?

Cevap

Güneş kollektörleri adını verdiğimiz bu sistemlerde güneş enerjisinden ısı enerjisi elde edilir. Bu enerji doğrudan kullanılabileceği gibi elektrik enerjisi üretiminde de kullanılabilir.

19. Soru

Güneş enerjisi elektrik uygulamaları-Güneş pilleri nedir?

Cevap

Fotovoltaik pillerde denen bu yarıiletken malzemeler güneş enerjisini doğrudan elektrik enerjisine çevirirler.

20. Soru

Güneş kollektörlerinin görevi nedir?

Cevap

Güneş ışınları ile bir akışkanın sıcaklığının artmasını sağlayan sistemlere güneş kollektörleri adı verilir. Başka bir ifadeyle güneş kollektörleri, güneş enerjisini ısı enerjisine dönüştürürler.

21. Soru

Güneş enerjisini ısı enerjisine dönüştüren güneş kollektörleri kaç gruba ayrılır?

Cevap

Üç grupta inceleyebiliriz. Bunlar düzlem, parabolik ve silindirik-parabolik kolektörlerdir. Düşük sıcaklık uygulamalarında düzlem kollektörler ve yüksek sıcaklık uygulamalarında diğer kollektör modelleri tercih edilir.

22. Soru

150°C’den düşük sıcaklıklarda düzlem kollektörlerinin uygulama alanları nerelerdir?

Cevap

Düzlem kollektörünün uygulama alanlarından bazıları: • Kullanma suyunun ısıtılması (akışkanlı kollektörler), • Bina ısıtma ve havalandırma (havalı kollektörler), • Tarım da ürün kurutma ve seracılık, • Su damıtımı ve tuz üretimidir.

23. Soru

150°C’nin üzerindeki sıcaklıklarda parabolik ve silindirik-parabolik kollektörlerinin uygulama alanları nerelerdir?

Cevap

Parabolik ve silindirik-parabolik kollektörlerinin uygulama alanlarından bazıları: • Sulama için su pompaları, • Küçük motorlar ve güneş tencereleri, • Buhar jeneratörüyle elektrik üretimi, • Güneş fırınları, • Elektrik enerjisi üretimi, • Madde araştırılması, • Seramiklerdir.

24. Soru

Düzlemsel güneş kollektörleri ne tür aygıtlardır?

Cevap

Güneş enerjisinin toplandığı ve herhangi bir akışkana aktarıldığı çeşitli tür ve biçimlerdeki aygıtlardır.

25. Soru

Güneş enerjisinden yararlanarak akışkan sıcaklığının 100°C’den düşük olabileceği sistemlerde (sıcak su elde edilmesi ve konut ısıtması gibi) hangi tip kollektörler kullanılır?

Cevap

Düzlemsel kollektörler kullanılır.

26. Soru

Akışkanlı ve havalı kollektörler hangi amaçla kullanılır?

Cevap

Akışkanlı kollektörler sıcak su temininde ve havalı kollektörler evlerin ısıtmasında kullanılır.

27. Soru

Havalı güneş kollektörleri nasıl sistemlerdir?

Cevap

Havalı güneş kollektörleri absorplayıcı yüzey ve sistemdeki akışkan olan hava yardımıyla güneş enerjisini ısı enerjisine dönüştüren sistemlerdir.

28. Soru

Absorplayıcı yüzeyin görevi nedir?

Cevap

Absorplayıcı yüzeye gelen güneş ışınlarının büyük bir kısmı absorplanır ve taşınımla sistemde dolaştırılan havaya aktarılır.

29. Soru

Havalı güneş kollektörlerinde hangi tip malzemeler kullanılır?

Cevap

Havalı güneş kollektörlerinde, gelen güneş ışınımını yüksek oranda geçiren, buna karşın kollektörden çevreye taşınımlı ısı akışının ve uzun dalga boylu ışının geçişine engel olan levha veya film türünde saydam malzemeler kullanılır.

30. Soru

Havalı toplayıcılar nasıl sistemlerdir?

Cevap

Havalı toplayıcılar uzun ömürlü, kararlı bir verime sahip, konutların ısıtması için uygun, donma ve korozyon gibi problemleri olmayan sistemlerdir.

31. Soru

Havalı güneş kollektörleri genellikle nerelerde kullanılır?

Cevap

Havalı güneş kollektörleri genellikle tarımsal ürünlerin kurutulması ve seraların ısıtılmasında kullanılır.

32. Soru

Düzlemsel güneş kollektörleri nelerden oluşmuştur?

Cevap

Düzlemsel güneş kollektörleri, üst yüzeyden aşağıya doğru, camdan yapılan üst örtü, cam ile absorplayıcı plaka arasında yeterince boşluk, akışkanın geçeceği taşıyıcı ve ana borular, kollektörün en önemli parçası olan absorplayıcı plaka, yalıtım tabakası ve bunları içine alan bir kasadan oluşmuştur.

33. Soru

Akışkan olarak su kullanılan kollektörlerde dikkate alınması gereken hususular nelerdir?

Cevap

Akışkan olarak su kullanılan kolektörlerde korozyon ve donma dikkate alınması gereken iki önemli husustur.

34. Soru

Normal musluk suyunun yapısı nasıldır?

Cevap

Oldukça korozif bir yapıya sahiptir.

35. Soru

Sistemde kullanılan suyun antifrizli olması hangi zararları önler?

Cevap

Sistemde kullanılan suyun antifrizli olması donmayı, dolayısıyla donmadan meydana gelecek zararları önler.

36. Soru

Antifrizli su kullanıldığında sistemde neyi kullanma zorunluluğu vardır?

Cevap

Antifrizli su kullanıldığında, sistemde bir ısı değiştirgeci kullanma zorunluluğu vardır.

37. Soru

Akışkanlı kollektörlerde ısı taşıyıcısı olarak su dışında bazı akışkanlar da kullanılabilir. Bu akışkanların sahip olması gereken özellikler nelerdir?

Cevap

Yüksek alevlenme ve kaynama noktası sıcaklığına sahip olmalarıdır. Ayrıca, bu akışkanlar korozyona neden olmamalıdır.

38. Soru

Düzlemsel toplayıcılar genel olarak nelerden oluşur?

Cevap

Düzlemsel toplayıcılar genel olarak saydam (cam) örtü, absorplayıcı plaka, ısı yalıtım malzemesi ve kollektör kasasından ibarettir.

39. Soru

Saydam örtünün görevi nedir?

Cevap

Kollektöre güneş ışınımının girişinin sağlanması, kollektörden taşınımla çevreye olan ısı kaybının azaltılması ve absorplayıcı yüzeyin toz, yağmur ve dolu gibi olumsuz hava şartlarından korunması saydam örtünün görevidir.

40. Soru

Saydam örtüden ne istenir?

Cevap

Kullanılan saydam örtünün kısa dalga boylu güneş ışınımını geçirme oranı büyük, absorplayıcı yüzeyden geri yansıyan uzun dalga boylu güneş ışınımlarının dışarı çıkmaması için de uzun dalga boylu ışınımları geçirme oranının küçük olması istenir.

41. Soru

Kollektör örtüsü olarak genellikle hangi malzemeler kullanılır?

Cevap

Kollektör örtüsü olarak genellikle cam veya plastik esaslı malzemeler kullanılmaktadır. Cam, güneş ışınlarını geçirmesi ve ayrıca absorplayıcı yüzeyden yansıyan uzun dalga boylu ışınları geri yansıtması nedeni ile son derece uygun bir örtü malzemesidir.

42. Soru

Kollektörün en önemli kısmı neresidir?

Cevap

Absorplayıcı plaka kollektörün en önemli kısmıdır.

43. Soru

Absorplayıcı palkanın görevi nedir?

Cevap

Güneş enerjisi absorplayıcı (emici) plaka tarafından absorplanarak (emilerek) büyük bir kısmı faydalı ısı enerjisine dönüştürülür, sistemdeki borulardan geçen sıvıya aktarılır ve böylece akışkanın sıcaklığı artar. Sıcaklığı artan akışkan kullanım amacına uygun olarak ya depolanıp gerektiği zaman kullanılır ya da kapalı sistemde dolaşır.

44. Soru

Absorplayıcı plaka nelerden oluşur?

Cevap

Absorplayıcı plaka kollektörün alt ve üst tarafında bulunan birer anaboru ile bunların arasına yerleştirilmiş metal akışkan boruları ve absorplayıcı yüzeyden oluşur.

45. Soru

Akışkan boruları hangi malzemelerden yapılmalıdır?

Cevap

Akışkan boruları ısı iletim katsayısı yüksek olan malzemelerden yapılmalıdır. Genellikle bakır, paslanmaz çelik ve alüminyum borular kullanılır.

46. Soru

Absorplayıcı yüzey birbirine nasıl temas ettirilmelidir?

Cevap

Absorplayıcı yüzey akışkan borular ile ısıl direnci çok küçük olacak şekilde sıkı temas ettirilmelidir.

47. Soru

Absorplayıcı plakalar seçilirken nelere dikkat edilmelidir?

Cevap

Kollektörlerde absorplayıcı plaka mümkün olduğu kadar güneş enerjisini absorplaması ve ısı enerjisine dönüştürmesi için kaplanması gerekir. Absorplayıcı plaka kaplaması olarak siyah mat boya veya seçici yüzey kaplamaları kullanılır.

48. Soru

Seçici yüzey nedir?

Cevap

Kısa dalga boylu ışınımın tamamına yakını yutan ve uzun dalga boylu ışınımı çok az yayan yüzeylere seçici yüzey denir.

49. Soru

Seçici yüzeyler nasıl kaplamalar yapılarak elde edilirler?

Cevap

Seçici yüzeyler bakır, paslanmaz çelik ve alüminyum gibi malzemelerin üzerine siyah nikel, siyah bakır, siyah krom gibi kaplamalar yapılarak elde edilir.

50. Soru

Isı yalıtım maddesi neden kaplanır?

Cevap

Kollektörün arka ve yan yüzeylerden olan ısı kayıplarını en aza indirmek için absorplayıcı plaka ile kasa arası uygun bir ısı yalıtım maddesi ile kaplanmalıdır.

51. Soru

Isı yalıtım tabakasının hangi özelliklere sahip olması gereklidir?

Cevap

Isı yalıtım tabakası nem ve yağmura karşı dirençli ve zamanla şekil değiştirmemelidir. Ayrıca, yanmaya karşı dayanıklı ve ısıl iletim katsayısı küçük olmalıdır. Kollektörlerde ısı yalıtım malzemesi olarak cam yünü, taş yünü, poliüretan köpük ve benzeri yalıtım malzemeleri kullanılır.

52. Soru

Kollektör kasası nasıl yapılmalıdır?

Cevap

Kollektör kasası ısı yalıtım malzemesinin su ve yağmurdan dolayı ıslanmasını önleyecek biçimde yapılmalıdır. Özellikle kollektöre su borularının giriş ve çıkışında kasanın tam sızdırmazlığı sağlanmalıdır. Sıvılı kollektörlerde sızdırmazlığın yüzde yüz sağlanamadığı durumlarda camda yoğunlaşacak su buharını dışarıya atmak amacıyla kasanın iki yanına delik açılmalıdır.

53. Soru

Kollektör kasası olarak hangi tip malzemeler kullanılır?

Cevap

Kollektör kasası olarak alüminyum, paslanmaz çelik, galveniz çelik ve plastik gibi çeşitli malzemeler kullanılmaktadır.

54. Soru

Güneş kollektör sistemleri kaça ayrılır?

Cevap

Güneş kollektör sistemleri tabii dolaşımlı ve pompalı olmak üzere ikiye ayrılırlar. Her iki sistemde ayrıca açık ve kapalı sistem olarak tasarlanmaktadır.

55. Soru

Doğal dolaşımlı sistemde ısı aktarımında kullanılan akışkan nasıl dolaşır?

Cevap

Kollektör sisteminde kendiliğinden dolaşır.

56. Soru

Kollektör sisteminde akışkanın kendiliğinden dolaşımı nasıl oluşur?

Cevap

Bu dolaşım kollektörde ısınan suyun yoğunluğunun azalması ve sonra artması özelliğinden kaynaklanmaktadır. Bu tür sistemlerde su deposu kollektörün üst seviyesinden yukarıda olması gerekmektedir. Deponun alt seviyesinden alınan soğuk su kollektörlerde ısınarak yoğunluğu azalır ve deponun üst seviyesine yükselir. Gün boyu devam eden bu olay sonunda depodaki su ısınmış olur.

57. Soru

Kendiliğinden dolaşımlı sistemler daha çok küçük hangi ihtiyaçlar kullanılır?

Cevap

Çok küçük miktarda su ihtiyaçları için uygulanır.

58. Soru

Pompalı sistemde ısı aktarımında kullanılan akışkan nasıl dolaşır?

Cevap

Isı aktarımında kullanılan akışkan güneş kollektöründe pompa yardımı ile dolaştırılır. Böyle bir sistemde su deposunun kollektörden yukarıda olma zorunluluğu yoktur. Büyük sistemlerde su hatlarının uzunluğundan dolayı suyun akmasına karşı direncin artması sonucu tabii dolaşımın sağlanmaması ve büyük bir deponun kollektörden daha yukarıda tutulmasının kolay olmamasından dolayı pompa kullanma zorunluluğu doğmuştur.

59. Soru

Açık sistemler nasıl sistemlerdir?

Cevap

Açık sistemler kullanım suyu ile kollektörlerde dolaşan suyun aynı olduğu sistemlerdir.

60. Soru

Açık sistemlerin kapalı sistemlere göre verim ve maliyeti nasıldır?

Cevap

Verimleri yüksek ve maliyetleri ucuzdur.

61. Soru

Açık sistem güneş kollektörleri hangi bölgelerde tercih edilirler?

Cevap

Suyun az kireçli ve donma problemlerinin olmadığı bölgelerde tercih edilirler.

62. Soru

Kapalı sistemler nasıl sistemlerdir?

Cevap

Kullanım suyu ile ısıtma suyunun farklı olduğu sistemlerdir.

63. Soru

Kapalı sistemlerde kollektörde ısınına su ısısını kullanım suyuna nasıl aktarır?

Cevap

Kollektörde ısınan su bir eşanjör vasıtasıyla ısısını kullanım suyuna aktarır.

64. Soru

Kapalı sistem güneş kollektörleri hangi bölgelerde tercih edilirler?

Cevap

Kapalı sistem güneş kollektörleri donma, kireçlenme ve korozyon problemlerinin olduğu yerlerde tercih edilirler.

65. Soru

Güneş enerjisi uygulamalarında kullanılan kollektörlerin verimi nelere bağlıdır?

Cevap

Malzemelerin doğru seçilmesine bağlıdır.

66. Soru

Malzemelerin seçilmesinde başlıca amaç ne olmalıdır?

Cevap

Bu seçimde verimi yüksek ve maliyeti düşük olmakla birlikte rekabet edebilir bir kollektör üretmek başlıca amaç olmalıdır.

67. Soru

Bir kollektörün verimliliği nasıl tanımlanır?

Cevap

Bir kollektörün verimliliği, topladığı faydalı enerji miktarının, üzerine gelen enerji miktarına oranı olarak tanımlanır.

68. Soru

Verimli bir güneş kollektöründe beklenenler nelerdir?

Cevap

Verimli bir güneş kollektöründe, gelen güneş ışınımının büyük bir kısmının absorplayıcı plaka tarafından absorplanması, ısı yalıtım malzemesi kullanılarak oluşacak ısı kayıplarının en aza indirilmesi ve ısıya dönüşen güneş enerjisinin hemen hemen tamamının akışkana iletilmesi sağlanmalıdır.

70. Soru

Saydam örtünün geçirgenliği zamanla nasıl değişmektedir ve hangi duruma karşı dayanıklı olmak zorundadır?

Cevap

Geçirgenliği zamanla önemli ölçüde azalmaktadır ve yüksek sıcaklıklara karşı dayanıklı olmalıdır.

71. Soru

Saydam örtü malzemesinin en önemli avantajı nedir?

Cevap

Kollektörün ısı kayıplarını azaltmasıdır.

72. Soru

Absorplayıcı yüzeyin ve akışkan boruların hangi cins malzemelerden imal edilmesi tercih edilmelidir?

Cevap

Aynı cins malzemeden bir bütün olarak imal edilmesi tercih edilmelidir. Çünkü farklı cins malzeme kullanımında korozyon, hava filmi, nem birikmesi gibi olumsuzluklarla karşılaşılmaktadır.

73. Soru

Absorplayıcı yüzey kalınlığının artması neleri etkiler?

Cevap

Kollektör verimi absorplayıcı yüzey kalınlığının artmasıyla artar. Yüzey kalınlığının artması maliyeti arttıran bir unsurdur.

74. Soru

Absorplayıcı yüzey malzemesi olarak ne kullanılır?

Cevap

Absorplayıcı yüzey malzemesi olarak metallerle birlikte plastikler de kullanılmaktadır. Plastik absorplayıcı yüzeyler düşük sıcaklık uygulamalarında tercih edilmektedir.

75. Soru

Plastik kollektörlerin dezavantajı nedir?

Cevap

Plastik kollektörlerin dezavantajı ise absorplayıcı plaka ve akışkan arasındaki ısı transferinin düşük olmasından dolayı kollektör veriminin de düşük olmasıdır.

76. Soru

Borular absorplayıcı yüzeyler arasına nasıl yerleştirilir?

Cevap

Aralıklarla yerleştirilir.

77. Soru

Borular arasındaki mesafe arttıkça verim ne olur?

Cevap

Kanat verimi dolayısıyla kollektör verimi azalır.

78. Soru

Kollektör verimini etkilen diğer parametre nedir?

Cevap

Boru sayısıdır.

79. Soru

Kollektörde kullanılan boru sayısı arttıkça kollektör verimi ne olur?

Cevap

Kollektör verimi azalır.

80. Soru

Boru sayısının artmasının sonuçları nelerdir?

Cevap

Boru sayısı arttığında sistemdeki basınç kayıpları, sarf edilen malzeme miktarı ve işçilik maliyeti artacaktır.

81. Soru

Düzlemsel güneş kollektörlerinde absorplayıcı yüzeyler hangi geometrik yapılarda üretilmektedir?

Cevap

Absorplayıcı yüzeyler düz, parabolik kanallı ve zig zag kanallı gibi farklı geometrilerde üretilmektedir.

82. Soru

Ülkemizde üretilen kollektörlerde absorplayıcı plakalar hangi renkte boyanmaktadır?

Cevap

Mat siyah boya ile boyanmaktadır. Mat siyah yüzeylerin ışınımı absorplama oranları % 90-98, uzun dalgaboylu ışınımı yayma oranları, % 85-92 mertebesindedir. Yani absorpladıkları ışınımın çoğunu geri yaymaktadırlar.

83. Soru

Kollektör verimini etkileyen en önemli parametrelerden birisi nedir?

Cevap

Absorplayıcı plakanın seçici yüzeyle kaplanmasıdır.

84. Soru

Absorplayıcı plaka yüzeyinde seçicilik özelliği bulunduğunda ne olur?

Cevap

Absorplayıcı plaka, yüksek absorplayıcı ve düşük ısı yayma özelliklerine sahiptir.

85. Soru

Kollektör kasası hangi özelliklere sahip olmalıdır?

Cevap

Kasa ısı yalıtım malzemesinin ıslanmasını önleyebilecek sızdırmazlıkta olmalı ve özellikle kollektör akışkan boru giriş ve çıkışlarında kasanın tam sızdırmazlığı sağlanmalıdır.

86. Soru

Kollektör kasalarında ısı yalıtım malzemesi olarak ne kullanılır?

Cevap

Isı yalıtım malzemesi olarak ısıl köprü oluşturmadığı ve ıslandığı zaman iletkenliğinde ısıl azalma olmadığı için poliüretan köpük tercih edilmelidir.

87. Soru

Kollektör yüzeyi hangi yöne bakmalıdır?

Cevap

Tam güney yönüne bakmalıdır. Ancak zorunlu durumlarda kollektör yüzeyi güneyden doğuya veya batıya doğru en çok 15° döndürülebilir.

88. Soru

Kollektör eğim açısı ne kadar olmalıdır?

Cevap

Genel olarak kurulduğu yerin enlem derecesine eşit olmalıdır. Ancak kollektör yaz aylarında kullanılacaksa, enlem derecesinden 15° eksik ve kış aylarında enlem derecesinden 15° fazla olmalıdır.

89. Soru

Bir güneş kollektörünün verimini etkileyen faktörler kollektör tasarımı dışında nelerdir?

Cevap

Hava durumu, güneşe göre kollektörün yerleşme açısı ve absorplayıcı plakanın sıcaklığı gibi diğer çalışma koşulları da kollektörün verimini etkiler.

90. Soru

Kaynaklar göre güneş enerjisinden istifade edebilmek için öneri veren ilk düşünür kimdir?

Cevap

Sokrat (M.Ö.400)

91. Soru

Bir kollektörün verimliliği nasıl hesaplanır?

Cevap

Bir kollektörün verimliliği, topladığı kullanılabilir enerji miktarının, üzerine düşen enerji miktarına oranı olarak tanımlanır.

92. Soru

Güneş enerjisinden faydalanma yollarından bazıları nelerdir?

Cevap

Sıcak su elde edilmesi,

  • Konutların ısıtılması ve serinletilmesi,
  • Kurutma,
  • Güneş fırınları ve güneş ocakları,
  • Tuz elde edilmesi,
  • Deniz suyundan saf su elde edilmesi,
  • Yüzme havuzlarının ısıtılması,
  • Isı pompası,
  • Elektrik elde edilmesi,
  • Yapma fotosentez,
  • Tarımda faydalanma,
  • Soğutma sistemlerinde güneş enerjisinden yararlanma,
  • Güneş pompaları,
93. Soru

Güneş enerjisi ısıl uygulaması ne demektir?         

Cevap

Güneş kollektörleri adını verdiğimiz bu sistemlerde güneş enerjisinden ısı enerjisi elde edilir. Bu enerji doğrudan kullanılabileceği gibi elektrik enerjisi üretiminde de kullanılabilir.

94. Soru

150°C’ den düşük sıcaklıklarda düzlem kollektörünün uygulama alanlarından bazıları nelerdir?

Cevap

Kullanma suyunun ısıtılması (akışkanlı kollektörler),

Bina ısıtma ve havalandırma (havalı kollektörler),

Tarım da ürün kurutma ve seracılık,

Su damıtımı ve tuz üretimidir.

95. Soru

150°C’nin üzerindeki sıcaklıklarda parabolik ve silindirik-parabolik kollektörlerinin uygulama alanlarından bazıları nelerdir?

Cevap

  • Sulama için su pompaları,
  • Küçük motorlar ve güneş tencereleri,
  • Buhar jeneratörüyle elektrik üretimi,
  • Güneş fırınları,
  • Elektrik enerjisi üretimi,
  • Madde araştırılması,
  • Seramiklerdir.
96. Soru

Düzlemsel güneş kollektörlerinin temel elemanları nelerdir?

Cevap

Saydam örtü

Absorplayıcı plaka

Isı yalıtım tabakası

Kollektör kasası

97. Soru

Güneş kollektör sistemleri nelerdir?

Cevap

Doğal Dolaşımlı Sistem

Pompalı Sistem

Açık Sistem

Kapalı Sistem

98. Soru

Güneş kollektör verimini etkileyen faktörler nelerdir?

Cevap

Saydam örtü

Absorplayıcı plaka

Boru merkezleri arası uzaklık ve boru sayısı

Absorplayıcı yüzey kanat geometrisi

Absorplayıcı yüzey kaplamaları

Kollektör kasası ve yalıtımı

Kollektör eğimi ve yönü

99. Soru

Absorplayıcı yüzey kanat geometrisi nedir?

Cevap

Düzlemsel güneş kollektörlerinde absorplayıcı yüzeyler düz, parabolik kanallı ve zig zag kanallı gibi farklı geometrilerde üretilmektedir. Düzlemsel güneş kollektörlerinde, kanatlarda kullanılan malzeme miktarı kollektörün maliyetini doğrudan etkilediğinden, sağlanan enerjiyi en az maliyetle akışkana aktarılabilecek kanat yapısının belirlenmesi ekonomik açıdan önemlidir.

100. Soru

Güneş kollektör verimini etkileyen faktörlerden biri olan kollektör eğimi ve yönü nasıl olmalıdır?

Cevap

Kollektör yüzeyi genel olarak tam güney yönüne bakmalıdır. Ancak zorunlu durumlarda kollektör yüzeyi güneyden doğuya veya batıya doğru en çok 15° döndürülebilir. Kollektörün eğim açısı, genel olarak kurulduğu yerin enlem derecesine eşit olmalıdır. Ancak kollektör yaz aylarında kullanılacaksa, enlem derecesinden 15° eksik ve kış aylarında enlem derecesinden 15° fazla olmalıdır.

101. Soru

Absorplayıcı yüzey kaplamalarının özellikleri nelerdir?

Cevap

Ülkemizde üretilen kollektörlerde apsorplayıcı plakalar mat siyah boya ile boyanmaktadır. Mat siyah yüzeylerin ışınımı absorplama oranları % 90-98, uzun dalgaboylu ışınımı yayma oranları, % 85-92 mertebesindedir. Yani absorpladıkları ışınımın çoğunu geri yaymaktadırlar. Kollektör verimini arttıran en önemli parametrelerden biri de, absorplayıcı plakanın seçici yüzeyle kaplanmasıdır. Absorplayıcı plaka yüzeyinde seçicilik özelliği bulunduğunda absorplayıcı plaka, yüksek absorplayıcı ve düşük ısı yayma özelliklerine sahiptir.

102. Soru

Kollektör kasasının özellikleri nelerdir?

Cevap

Kollektör kasası ısı yalıtım malzemesinin su ve yağmurdan dolayı ıslanmasını önleyecek biçimde yapılmalıdır. Özellikle kollektöre su borularının giriş ve çıkışında kasanın tam sızdırmazlığı sağlanmalıdır. Sıvılı kollektörlerde sızdırmazlığın yüzde yüz sağlanamadığı durumlarda camda yoğunlaşacak su buharını dışarıya atmak amacıyla kasanın iki yanına delik açılmalıdır. Kollektör kasası olarak alüminyum, paslanmaz çelik, galveniz çelik, ve plastik gibi çeşitli malzemeler kullanılmaktadır. Kollektör yapımında kullanılan malzemelerin ısıl genleşme katsayıları dikkate alınarak kasalar boyutlandırılmalıdır.

İlgili Makaleler

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.