Açıköğretim Ders Notları

Aile Sosyolojisi Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim

Açıköğretim ders notları öğrenciler tarafından ders çalışma esnasında hazırlanmakta olup diğer ders çalışacak öğrenciler için paylaşılmaktadır. Sizlerde hazırladığınız ders notlarını paylaşmak istiyorsanız bizlere iletebilirsiniz.

Açıköğretim derslerinden Aile Sosyolojisi Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim için hazırlanan  ders çalışma dokümanına (ders özeti / sorularla öğrenelim) aşağıdan erişebilirsiniz. AÖF Ders Notları ile sınavlara çok daha etkili bir şekilde çalışabilirsiniz. Sınavlarınızda başarılar dileriz.

Sosyolojik Yaklaşımlar Temelinde Aile Kuramları

1. Soru

Kuram ve yaklaşım kavramları nasıl tanımlanmaktadır?

Cevap

En genel çerçevede kuram, bilimsel çalışmaların yapılmasına olanak sağlayan en geçerli ve güvenilir yollarla ilgili epistemolojik (bilgi kuramsal) tartışmalardır. Yaklaşımlar ise daha çok toplumsal yaşamın temel ontolojik (varlık bilimsel) özellikleri ile ilgili temel kabul veya sayıltılara (assumptions) işaret eder.


2. Soru

Felsefenin temel çalışma alanları nelerdir?

Cevap

Felsefenin temel dört çalışma alanı vardır. Bunlar sırasıyla “Metafizik”, “Epistemoloji”(Bilgi Kuramı), “Ontoloji” (Varlıkbilim) ve “Ahlak”tır.


3. Soru

Sembolik Etkileşimin pragmatizme dayanan temel ilkeleri nelerdir?

Cevap

Sembolik Etkileşimin pragmatizme dayanan üç temel ilkesi vardır:

i) İnsanlar kendileri tarafından anlam/önem atfedilen (yüklenilen) davranışlarda bulunurlar.

ii) İnsanların davranışları toplumdaki diğer insanlarla giriştikleri sosyal etkileşimden kaynaklanır.

iii) İnsanlar karşılaştıkları durumları yorumlarlar ve ulaştıkları sonuca bağlı olarak da davranışlarını değiştirirler.


4. Soru

Sembolik Etkileşimci Yaklaşımı sosyolojiye taşıyan en önemli savunucuların başında kimler gelmektedir?

Cevap

Sembolik Etkileşimci Yaklaşımı sosyolojiye taşıyan en önemli savunucuların başında George Herbert Mead (1863-1931)ve onun öğrencisi Herbert Blumer gelmektedir.


5. Soru

Herbert Mead’in izleyicisi olarak Blumer (1962)’in temel iddiası nedir?

Cevap

Herbert Mead’in izleyicisi olarak Blumer (1962)’in temel iddiası, insanların öncelikle karşındakinin davranışını yorumladıkları ve daha sonra eyleme karar verdikleri yönündedir. Ona göre insanlar araya yorum süreci girmeden doğrudan eyleme geçmezler. Bu yorumlama ve anlamlandırma sürecinde ise, kuşkusuz semboller ve işaretler önem kazanır.


6. Soru

Sembolik Etkileşimci Yaklaşım açısından Ebeveynliğin anlamı nasıl ifade edilmektedir?

Cevap

Ebeveynliğin Anlamı (The Meaning of Parenthood): Çocukluk ve erişkinliğe geçiş konusundaki değişmelerin ebeveynliğin anlamı ile ilgili değişmelerle yakından ilişkisi bulunmaktadır. Günümüzdeki ebeveynler sadece ilgi ve şefkat göstermekle kalmamakta, çocuklarının sahip olduğu potansiyeli
en yüksek düzeye ulaştırmaktan da sorumlu tutulmaktadır.


7. Soru

Sembolik Etkileşimci Yaklaşım evliliklerin boşanma ile sonuçlanmasını nasıl açıklamaktadır?

Cevap

Sembolik Etkileşimci Yaklaşım evliliklerin boşanma ile sonuçlanmasını sembollerdeki değişme ile açıklamaya çalışmaktadır. İnsanların boşanma ile ilgili düşüncelerinin değişmesi, evlilikten tatmin olma, aşk, çocuk, anne-baba, karı koca rollerindeki değişmeler evli çiftler üzerinde önemli baskılar yapmaktadır. Tek bir nedene bağlı olarak gerçekleşmesi güç olmakla birlikte tüm değişmeler bir arada düşünüldüğünde boşanmaya itici faktörlerin güçlendi¤i söylenebilir.


8. Soru

Eşlerin aynı evde iki ayrı aile gibi yaşadıklarını gösteren klasik bir çalışma yapan kuramcı kimdir?

Cevap

Jessie Bernard (1972), boşanma eşiğine gelmiş, anlaşmazlık içindeki eşlerin farklı yanıtlar vererek, sanki eşlerin aynı evde iki ayrı aile gibi yaşadıklarını gösteren klasik bir çalışma yapmıştır.


9. Soru

Genel olarak sosyolojide modernist çerçevede en yaygın olarak kullanılan makro yaklaşım hangisidir?

Cevap

Genel olarak sosyolojide modernist çerçevede en yaygın olarak kullanılan makro yaklaşım “Yapısal işlevselcilik” olarak da anılan yaklaşımdır.


10. Soru

Organik benzetmeler üzerinde fazla durmayan ve onun yerine işlevler ve çeşitleri üzerinde çalışan İşlevselci yaklaşımın temsilcisi kimdir?

Cevap

İşlevselci Yaklaşımın önemli isimlerinden biri de R.Merton’dur. O organik benzetmeler üzerinde fazla durmaz ve onun yerine işlevler ve çeşitleri üzerinde çalışır.


11. Soru

Hangi kuramcıya göre  toplumlar değişip sanayileştikçe, teknoloji yoğun üretim ve ailenin üretim birimi olmaktan çıkarak tüketim birimi haline dönüşmesine bağlı olarak da geniş aileye ihtiyaç azalmıştır.

Cevap

T.Parsans’a göre, toplumlar değişip sanayileştikçe, teknoloji yoğun üretim ve ailenin üretim birimi olmaktan çıkarak tüketim birimi haline dönüşmesine bağlı olarak da geniş aileye ihtiyaç azalmıştır.


12. Soru

İşlevselci yaklaşımın araştırma konularına göre yüzeysel olarak bakıldığında ailenin işlevleri arasında dokunulmayan tek konu nedir?

Cevap

Yüzeysel olarak bakıldığında ailenin işlevleri arasında dokunulmayan tek konu çocuktur.


13. Soru

Aile konusunda ortaya çıkan bir yaklaşım olarak, ailenin erişkinlerde istikrarsızlık yarattığı fikrini ortaya koyan yaklaşım hangisidir?

Cevap

Radikal psikiyatrlar olarak aile tam aksine erişkinlerde istikrarsızlık yaratmaktadır. Onlara göre çekirdek aile kimliklerin birbiriyle rekabet ettiği ve güç oyunlarının oynandığı bir kazandır.


14. Soru

Toplumun birbiriyle kıt kaynaklar için çatışan gruplardan oluştuğunu kabul eden yaklaşım hangidir?

Cevap

İşlevselcilerin toplumu ahenk içinde bir bütün olarak görmelerinin aksine “çatışmacılar”, toplumun birbiriyle kıt kaynaklar için çatışan gruplardan oluştuğunu kabul ederler.


15. Soru

Çatışma kuramı çoğu zaman hangi kuram ile birlikte düşünülmektedir?

Cevap

Çatışma kuramı  çoğu zaman Marksizm ile birlikte düşünülür. Marx’ın felsefesi “Diyalektik Materyalizm” (Dialectical Materialism) olarak anılırken; sosyolojisine “Tarihsel Maddecilik” (Historical Materialism) denilir.


16. Soru

Günümüzde Marksist olmayan çatışma kuramcıları da bulunmaktadır. Buna örnek olarak hangi kuramcı verilebilir?

Cevap

Günümüzde Marksist olmayan çatışma kuramcıları da bulunmaktadır. Örneğin, bunlardan biri olarak Ralf Dahrendorf çatışmanın “otorite” içeren her ilişkide söz konusu olabileceğini savunur.

Aynı şekilde Lewis Coser’da Marx’tan farklı olarak, çatışmanın aralarında yakın ilişki bulunan herkes için söz konusu olduğunu savunur.


17. Soru

Modern toplumda ailenin rolünü anlamak istiyorsak, onun kapitalizm içinde nasıl işlev gördüğüne ona ne tür katkıda bulunduğuna bakmamız gerekir” düşüncesini savunun kuram hangisidir?

Cevap

Marksistlere göre, modern toplumda ailenin rolünü anlamak istiyorsak, onun kapitalizm içinde nasıl işlev gördüğüne ona ne tür katkıda bulunduğuna bakmamız gerekir.


18. Soru

Türkiye’de de Osmanlı Aile Yapısı ile günümüzdeki aile yapısını karşılaştırmak, devletin aile politikalarındaki değişmeleri tarihsel olarak değerlendirmek ,için hangi yaklaşım kullanılmaktadır?

Cevap

Türkiye’de de Osmanlı Aile Yapısı ile günümüzdeki aile yapısını karşılaştırmak, devletin aile politikalarındaki değişmeleri tarihsel olarak değerlendirmek için Çatışmacı Yaklaşım kullanılabilir.


19. Soru

Ailenin sadece kapitalizmin ihtiyacı olan emeği üreterek onu destekleyen birim olmanın ötesinde ataerkilliği de yeniden üreten birim olduğu düşüncesi hangi kurama aittir?

Cevap

Feminist yaklaşıma göre, aile sadece kapitalizmin ihtiyacı olan emeği üreterek onu destekleyen birim olmanın ötesinde ataerkilliği de yeniden üreten birimdir.


20. Soru

Marksist kavramları kullanmakla birlikte kadının sömürüsünü aile yaşamının anahtar özelliği olarak gören Feminist Yaklaşım hangisidir?

Cevap

Marksist Feministler, Marksist kavramları kullanmakla birlikte kadının sömürüsünü aile yaşamının anahtar özelliği olarak görmektedirler.


1. Soru

Kuram ve yaklaşım kavramları nasıl tanımlanmaktadır?

Cevap

En genel çerçevede kuram, bilimsel çalışmaların yapılmasına olanak sağlayan en geçerli ve güvenilir yollarla ilgili epistemolojik (bilgi kuramsal) tartışmalardır. Yaklaşımlar ise daha çok toplumsal yaşamın temel ontolojik (varlık bilimsel) özellikleri ile ilgili temel kabul veya sayıltılara (assumptions) işaret eder.

2. Soru

Felsefenin temel çalışma alanları nelerdir?

Cevap

Felsefenin temel dört çalışma alanı vardır. Bunlar sırasıyla “Metafizik”, “Epistemoloji”(Bilgi Kuramı), “Ontoloji” (Varlıkbilim) ve “Ahlak”tır.

3. Soru

Sembolik Etkileşimin pragmatizme dayanan temel ilkeleri nelerdir?

Cevap

Sembolik Etkileşimin pragmatizme dayanan üç temel ilkesi vardır:

i) İnsanlar kendileri tarafından anlam/önem atfedilen (yüklenilen) davranışlarda bulunurlar.

ii) İnsanların davranışları toplumdaki diğer insanlarla giriştikleri sosyal etkileşimden kaynaklanır.

iii) İnsanlar karşılaştıkları durumları yorumlarlar ve ulaştıkları sonuca bağlı olarak da davranışlarını değiştirirler.

4. Soru

Sembolik Etkileşimci Yaklaşımı sosyolojiye taşıyan en önemli savunucuların başında kimler gelmektedir?

Cevap

Sembolik Etkileşimci Yaklaşımı sosyolojiye taşıyan en önemli savunucuların başında George Herbert Mead (1863-1931)ve onun öğrencisi Herbert Blumer gelmektedir.

5. Soru

Herbert Mead’in izleyicisi olarak Blumer (1962)’in temel iddiası nedir?

Cevap

Herbert Mead’in izleyicisi olarak Blumer (1962)’in temel iddiası, insanların öncelikle karşındakinin davranışını yorumladıkları ve daha sonra eyleme karar verdikleri yönündedir. Ona göre insanlar araya yorum süreci girmeden doğrudan eyleme geçmezler. Bu yorumlama ve anlamlandırma sürecinde ise, kuşkusuz semboller ve işaretler önem kazanır.

6. Soru

Sembolik Etkileşimci Yaklaşım açısından Ebeveynliğin anlamı nasıl ifade edilmektedir?

Cevap

Ebeveynliğin Anlamı (The Meaning of Parenthood): Çocukluk ve erişkinliğe geçiş konusundaki değişmelerin ebeveynliğin anlamı ile ilgili değişmelerle yakından ilişkisi bulunmaktadır. Günümüzdeki ebeveynler sadece ilgi ve şefkat göstermekle kalmamakta, çocuklarının sahip olduğu potansiyeli
en yüksek düzeye ulaştırmaktan da sorumlu tutulmaktadır.

7. Soru

Sembolik Etkileşimci Yaklaşım evliliklerin boşanma ile sonuçlanmasını nasıl açıklamaktadır?

Cevap

Sembolik Etkileşimci Yaklaşım evliliklerin boşanma ile sonuçlanmasını sembollerdeki değişme ile açıklamaya çalışmaktadır. İnsanların boşanma ile ilgili düşüncelerinin değişmesi, evlilikten tatmin olma, aşk, çocuk, anne-baba, karı koca rollerindeki değişmeler evli çiftler üzerinde önemli baskılar yapmaktadır. Tek bir nedene bağlı olarak gerçekleşmesi güç olmakla birlikte tüm değişmeler bir arada düşünüldüğünde boşanmaya itici faktörlerin güçlendi¤i söylenebilir.

8. Soru

Eşlerin aynı evde iki ayrı aile gibi yaşadıklarını gösteren klasik bir çalışma yapan kuramcı kimdir?

Cevap

Jessie Bernard (1972), boşanma eşiğine gelmiş, anlaşmazlık içindeki eşlerin farklı yanıtlar vererek, sanki eşlerin aynı evde iki ayrı aile gibi yaşadıklarını gösteren klasik bir çalışma yapmıştır.

9. Soru

Genel olarak sosyolojide modernist çerçevede en yaygın olarak kullanılan makro yaklaşım hangisidir?

Cevap

Genel olarak sosyolojide modernist çerçevede en yaygın olarak kullanılan makro yaklaşım “Yapısal işlevselcilik” olarak da anılan yaklaşımdır.

10. Soru

Organik benzetmeler üzerinde fazla durmayan ve onun yerine işlevler ve çeşitleri üzerinde çalışan İşlevselci yaklaşımın temsilcisi kimdir?

Cevap

İşlevselci Yaklaşımın önemli isimlerinden biri de R.Merton’dur. O organik benzetmeler üzerinde fazla durmaz ve onun yerine işlevler ve çeşitleri üzerinde çalışır.

11. Soru

Hangi kuramcıya göre  toplumlar değişip sanayileştikçe, teknoloji yoğun üretim ve ailenin üretim birimi olmaktan çıkarak tüketim birimi haline dönüşmesine bağlı olarak da geniş aileye ihtiyaç azalmıştır.

Cevap

T.Parsans’a göre, toplumlar değişip sanayileştikçe, teknoloji yoğun üretim ve ailenin üretim birimi olmaktan çıkarak tüketim birimi haline dönüşmesine bağlı olarak da geniş aileye ihtiyaç azalmıştır.

12. Soru

İşlevselci yaklaşımın araştırma konularına göre yüzeysel olarak bakıldığında ailenin işlevleri arasında dokunulmayan tek konu nedir?

Cevap

Yüzeysel olarak bakıldığında ailenin işlevleri arasında dokunulmayan tek konu çocuktur.

13. Soru

Aile konusunda ortaya çıkan bir yaklaşım olarak, ailenin erişkinlerde istikrarsızlık yarattığı fikrini ortaya koyan yaklaşım hangisidir?

Cevap

Radikal psikiyatrlar olarak aile tam aksine erişkinlerde istikrarsızlık yaratmaktadır. Onlara göre çekirdek aile kimliklerin birbiriyle rekabet ettiği ve güç oyunlarının oynandığı bir kazandır.

14. Soru

Toplumun birbiriyle kıt kaynaklar için çatışan gruplardan oluştuğunu kabul eden yaklaşım hangidir?

Cevap

İşlevselcilerin toplumu ahenk içinde bir bütün olarak görmelerinin aksine “çatışmacılar”, toplumun birbiriyle kıt kaynaklar için çatışan gruplardan oluştuğunu kabul ederler.

15. Soru

Çatışma kuramı çoğu zaman hangi kuram ile birlikte düşünülmektedir?

Cevap

Çatışma kuramı  çoğu zaman Marksizm ile birlikte düşünülür. Marx’ın felsefesi “Diyalektik Materyalizm” (Dialectical Materialism) olarak anılırken; sosyolojisine “Tarihsel Maddecilik” (Historical Materialism) denilir.

16. Soru

Günümüzde Marksist olmayan çatışma kuramcıları da bulunmaktadır. Buna örnek olarak hangi kuramcı verilebilir?

Cevap

Günümüzde Marksist olmayan çatışma kuramcıları da bulunmaktadır. Örneğin, bunlardan biri olarak Ralf Dahrendorf çatışmanın “otorite” içeren her ilişkide söz konusu olabileceğini savunur.

Aynı şekilde Lewis Coser’da Marx’tan farklı olarak, çatışmanın aralarında yakın ilişki bulunan herkes için söz konusu olduğunu savunur.

17. Soru

Modern toplumda ailenin rolünü anlamak istiyorsak, onun kapitalizm içinde nasıl işlev gördüğüne ona ne tür katkıda bulunduğuna bakmamız gerekir” düşüncesini savunun kuram hangisidir?

Cevap

Marksistlere göre, modern toplumda ailenin rolünü anlamak istiyorsak, onun kapitalizm içinde nasıl işlev gördüğüne ona ne tür katkıda bulunduğuna bakmamız gerekir.

18. Soru

Türkiye’de de Osmanlı Aile Yapısı ile günümüzdeki aile yapısını karşılaştırmak, devletin aile politikalarındaki değişmeleri tarihsel olarak değerlendirmek ,için hangi yaklaşım kullanılmaktadır?

Cevap

Türkiye’de de Osmanlı Aile Yapısı ile günümüzdeki aile yapısını karşılaştırmak, devletin aile politikalarındaki değişmeleri tarihsel olarak değerlendirmek için Çatışmacı Yaklaşım kullanılabilir.

19. Soru

Ailenin sadece kapitalizmin ihtiyacı olan emeği üreterek onu destekleyen birim olmanın ötesinde ataerkilliği de yeniden üreten birim olduğu düşüncesi hangi kurama aittir?

Cevap

Feminist yaklaşıma göre, aile sadece kapitalizmin ihtiyacı olan emeği üreterek onu destekleyen birim olmanın ötesinde ataerkilliği de yeniden üreten birimdir.

20. Soru

Marksist kavramları kullanmakla birlikte kadının sömürüsünü aile yaşamının anahtar özelliği olarak gören Feminist Yaklaşım hangisidir?

Cevap

Marksist Feministler, Marksist kavramları kullanmakla birlikte kadının sömürüsünü aile yaşamının anahtar özelliği olarak görmektedirler.

İlgili Makaleler

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.