Açık Kaynak Kodlu CBS Yazılım Uygulaması Dersi 3. Ünite Sorularla Öğrenelim

Harita Projeksiyonu tanımı nedir?

Harita projeksiyonu küre şeklindeki yeryüzünün matematiksel transformasyon ile iki boyutlu harita düzleminde temsil edilmesi işlemine denir. Harita projeksiyonlarında yeryüzü ya doğrudan düzleme ya da düzleme açılabilen yüzeylere(silindir ve koni) iz düşürülür.

Gerçek anlamda tanımlı bir projeksiyon yüzeyi olmayıp yalnızca coğrafi koordinatlar ile düzlem koordinatlar arasındaki ilişkilerin tanımlı olduğu projeksiyon türlerine ne denir?

Bazı projeksiyon türlerinde gerçek anlamda tanımlı bir projeksiyon yüzeyi olmayıp yalnızca coğrafi koordinatlar ile düzlem koordinatlar arasındaki ilişkiler tanımlıdır. Bu tür projeksiyonlara gerçek anlamda olmayan (pseudo) projeksiyonlar denir ve bu açıdan harita projeksiyonları; gerçek anlamda olan projeksiyonlar ve gerçek anlamda olmayan projeksiyonlar olarak ikiye ayrılır.

Harita Projeksiyonları yüzeylerine göre kaç gruba ayrılır?

Harita projeksiyonları projeksiyon yüzeyine göre üçe ayrılır:

• Azimutal projeksiyonlar(projeksiyon yüzeyi düzlem)
• Silindirik projeksiyonlar(projeksiyon yüzeyi silindir)
• Konik projeksiyonlar(projeksiyon yüzeyi koni)

Harita Projeksiyonları ne şekilde tasarlanır?

Harita projeksiyonları, alanları, belli yönde uzunlukları, diferansiyel anlamda açıları koruyacak şekilde tasarlanabilirler. Bu bağlamda alan koruyan, uzunluk koruyan ve konform projeksiyonlardan söz edilir. Diferansiyel anlamda açı koruma özelliğine sahip projeksiyonlarda şekillerin değişimi minimum olup, bazen açı koruyan projeksiyonlar olarak da adlandırılırlar.

Projeksiyon seçimi hangi koşullara bağlı olarak yapılır?

Projeksiyon seçimi:

• Haritanın kullanım amacına ve ölçeğine
• Haritası yapılacak bölgenin yeryüzündeki konumuna
• Haritası yapılacak bölgenin büyüklüğüne ve şekline

bağlı olarak yapılır.

Yeryüzünün dönme eksenine göre konumu açısında projeksiyon yüzeyinin hangi durumları söz konusudur?

Projeksiyon yüzeyinin yeryüzünün dönme eksenine göre konumu açısından üç durum söz konusudur:

• Normal konum: Düzlem kuzey ya da güney kutbunda teğet, silindir ya da koninin simetri ekseni yerin dönme ekseni ile çakışık
• Transversal konum: Düzlem yerküreye ekvator üzerinde herhangi bir noktada teğet, silindir ya da koninin simetri ekseni yerin dönme eksenine dik
• Eğik konum: Düzlem yerküreye herhangi bir noktada teğet, silindir ya da koninin simetri ekseni yerin dönme ekseni ile herhangi bir açı altında kesişiyor.

Harita projeksiyonu coğrafi koordinatları düzlem koordinatlarıyla nasıl ilişkilendirir?

Harita projeksiyonu coğrafi koordinatları düzlem koordinatlarla ilişkilendirmek için matematiksel ve geometrik ilişkilerden yararlanır. Bu bağlamda bir harita projeksiyonu düzlem koordinatlar ile coğrafi koordinatlar arasında iki fonksiyon ile tanımlanır. Harita projeksiyonları, alanları, belli yönde uzunlukları, diferansiyel anlamda açıları koruyacak şekilde tasarlanabilirler. Bu bağlamda alan koruyan, uzunluk koruyan ve konform projeksiyonlardan söz edilir. Diferansiyel anlamda açı koruma özelliğine sahip projeksiyonlarda şekillerin değişimi minimum olup, bazen açı koruyan projeksiyonlar olarak da adlandırılırlar.

Vektör ve Raster veriler farklı projeksiyonlarda olsa dahi hangi durumda üst üste görüntülenebilirler?

Projeksiyon sistemi tanımlanmış vektör ve raster veriler farklı projeksiyonlarda olsalar bile QGIS programının “on the fly” özelliği sayesinde üst üste görüntülenebilirler.

QGIS arayüzünde harita ekranındaki tüm katmanlar nasıl kaldırılır?

QGIS arayüzünde tool bar’da yer alan Yeni butonuna basılır veya Proje menüsü altında Yeni ifadesi seçilerek harita ekranındaki tüm katmanlar kaldırılır.

QGIS programında vektör katmanlara projeksiyon hangi aşamalar ile tanımlanır?

QGIS programında Vektör katmanlara projeksiyon tanımlamak için aşamalar şu şekildedir:

• Menü bar
• Vektör
• Veri Yönetim Araçları
• Define Current Projection

ifadesi seçilir.

QGIS programında raster verilerin projeksiyon bilgisi hangi aşamalar ile tanımlanır?

QGIS programında raster verilerin projeksiyon bilgisinin tanımlanacağı araç şu şekildedir:
1. Raster
2. Projeksiyonlar
3. Assign Projection
fonksiyonudur.

Veri Dönüşüm Fonksiyonları kapsamında ele alınan konular nelerdir?

Veri dönüşüm fonksiyonları kapsamında:

• Dxf ve kml formatında yer alan verilerin Shapefile formatında dönüştürülmesi
• Shapefile formatında yer alan verilerin dxf ve kml formatlarına dönüştürülmesi
• X ve Y değerlerine sahip bir Excel dosyasının nokta Shapefile formatına dönüştürülmesi

fonksiyonları uygulanmaktadır.

DXF dosyalarının özellikleri nelerdir?

DXF dosyaları farklı geometrik özelliklerin yer aldığı bir veri kolleksiyon yapısına sahiptir. Bu dosyaların yapısında, nokta, çizgi alan, gibi farklı geometrik özellikler yer alır. DXF dosyasının içeriğini AutoCAD yazılımı ile görülebilir ve yönetilebilir.

KML dosyalarının özellikleri nelerdir?

KML dosyasının içeriği Google Earth ortamında görüntülenebilir veya yönetilebilir. QGIS ortamında bu verilerin veri özelliklerini görüntüleyebilir ancak bu format yapısında veri güncellemesi yapılamaz. Bu yüzden bu veri formatlarının QGIS veri formatı olan Shapefile formatına dönüştürülmesi gereklidir.

DXF formatının QGIS programında SHP formatına hangi fonksiyonla dönüştürülür?

Dxf formatındaki bir verinin QGIS programında .shp formatına dönüştürülmesi için Dxf2Shp Converter fonksiyonu kullanılır.

DXF formatının QGIS programında SHP formatına dönüştürülmesi ne şekilde olmaktadır?

Dxf formatındaki bir verinin QGIS programında .shp formatına dönüştürülmesi için:
1. Menü bar
2. Vektör
3. Dxf2Shape
4. Dxf2Shp Converter
fonksiyonu seçilir.

XLS formatında bir dosya QGIS programında katmana ne şekilde dönüştürülür?

GNSS.xls formatında gelen bir dosyayı QGIS programında nokta özelliğinde bir katmana dönüştürmek için Excel programı kullanılır.

Harita projeksiyonu nedir?

Harita projeksiyonu küre şeklindeki yeryüzünün matematiksel transformasyon ile iki boyutlu harita düzleminde temsil edilmesi işlemine denir.

Yüzeylerine göre harita projeksiyonları türleri nelerdir?

Harita projeksiyonlarında yeryüzü ya doğrudan düzleme ya da düzleme açılabilen yüzeylere (silindir ve koni) iz düşürülür. Bu bağlamda düzlem, silindir ve koni, projeksiyon yüzeyleri olarak adlandılırılırlar. Harita projeksiyonları projeksiyon yüzeyine göre üçe ayrılır:
• Azimutal projeksiyonlar (projeksiyon yüzeyi düzlem)
• Silindirik projeksiyonlar (projeksiyon yüzeyi silindir)
• Konik projeksiyonlar (projeksiyon yüzeyi koni)

Yeryüzünün dönme eksenine göre harita projeksiyonları türleri nelerdir?

Projeksiyon yüzeyinin yeryüzünün dönme eksenine göre konumu açısından ise üç durum söz konusudur:

• Normal konum: Düzlem kuzey ya da güney kutbunda teğet, silindir ya da koninin simetri ekseni yerin dönme ekseni ile çakışık,
• Transversal konum: Düzlem yerküreye ekvator üzerinde herhangi bir noktada teğet, silindir ya da koninin simetri ekseni yerin dönme eksenine dik,
• Eğik konum: Düzlem yerküreye herhangi bir noktada teğet, silindir ya da koninin simetri ekseni yerin dönme ekseni ile herhangi bir açı altında kesişiyor.

Projeksiyon seçimi hangi kriterlere göre belirlenir?

Projeksiyon seçimi
• haritanın kullanım amacına ve ölçeğine,
• haritası yapılacak bölgenin yeryüzündeki konumuna,
• haritası yapılacak bölgenin büyüklüğüne ve şekline, bağlı olarak yapılır.

QGIS yazılımında projeksiyon sistemi tanımlı olmayan bir veri nasıl çalıştırılır?

QGIS programında projeksiyon sistemi tanımlı olmayan bir veri ilk olarak açıldığında bu verinin hangi projeksiyon sisteminde olduğunu kullanıcıya sorar. Kullanıcı verinin projeksiyon sistemini tanımlayabilir fakat bu sadece bu uygulama için geçici bir çözümdür. Verilerin projeksiyonlarının kalıcı tanımlanması için gerekli uygulamalar gereklidir.

Projeksiyon sistemi tanımlı olmayan veriler QGIS yazılımıyla açılmasını sağlayan işlev hangisidir?

Ekrana açılan Koordinat Referans Sistemi Seçici diyaloğunda sayesinde açılabilir. Süzgeç kısmına istenilen referans sistemi ifadesi yazılır ve seçilir.

QGIS programında Vektör katmanlara projeksiyon tanımlamak için menü bar’da hangi menü kullanılır?

QGIS programında Vektör katmanlara projeksiyon tanımlamak için menü bar’da yer alan Vektör menüsü altında Veri Yönetim Araçları > Define Current Projection ifadesi seçilir

Projeksiyon sistemi tanımlı olmayan verilere projeksiyon sistemi tanımlamayı sağlayan QGIS yazılımı işlevi hangisidir?

n Geçerli Projeksiyonu Belirle diyaloğunda Girdi Vektör Katmanı olarak ankara_bina dosyası seçilir. Çıktı Mekansal referans sistemi için ise karşımızda iki seçenek vardır. Önceden belirlenmiş mekansal referans sistemi kullan seçeneği seçilmesi durumunda ankara_bina katmanı için Seç butonuna basarak açılan Koordinat Referans Sistemi Seçici diyaloğundan WGS84/UTM zone 36 projeksiyon sistemi seçilir. Bu durum katmanın QGIS programında ilk açılışında herhangi bir projeksiyon sistemi tanımlanmadığı durumda kullanılır. Eğer katmanı ilk defa QGIS programında açarken projeksiyon sistemini tanımladıysanız veya projeksiyon sistemi tanımlı başka bir katmandan projeksiyon sistemini alacaksanız Mekansal referans sistemini mevcut katmandan aktar seçeneği işaretlenir ve OK butonuna basılır. Ekrana açılan Geçerli projeksiyonu belirle diyaloğunda sorulan soruya YES butonuna basılarak işlem tamamlanır.

Projeksiyon sistemi tanımlı olan veri katmanına QGIS yazıılımında yeni bir projeksiyon sistemi tanımlanmasını sağlayan işlem akışı nedir?

Tüm veri katmanları QGIS’de açıkdıktan sonra farklı kaydet seçeneğinde RKS bölümünde Değiştir işaretlenerek yeni bir projeksiyon sistemi belirlenir.

QGIS yazılımında veri dönüşüm işlemleri nelerdir?

• Dxf ve kmz formatında yer alan verilerin Shapefile formatında dönüştürülmesi
• Shapefile formatında yer alan verilerin dxf ve kmz formatlarına dönüştürülmesi
• X ve Y değerlerine sahip bir Excel dosyasının nokta Shapefile formatına dönüştürülmesi

QGIS yazılımı kml formatındaki verileri işleyebilir mi?

QGIS programının sadece görüntüleyebildiği kml verileri üzerinde herhangi bir düzenleme veya ekleme yapmak mümkün değildir.

QGIS yazılımında kml dosyaları nasıl işlenebilir hale getirilir?

QGIS programının sadece görüntüleyebildiği kml verileri üzerinde herhangi bir düzenleme veya ekleme yapmak mümkün değildir. Kml formatında ekranda görüntülenen bu verilerin .shp formatına dönüştürülmesi gereklidir. Bunun için; Katmanlar bölümünde bina.kml katmanı fare ile işaretlenerek aktif hâle getirilir. Menü bar’ da Katman menüsünün altında Farklı Kaydet ifadesi seçilir. Ekrana açılan Vektör Katmanı Farklı Kaydet diyaloğunda Biçim bölümü ESRI Shapefile seçilir. Farklı Kaydet .shp isminde yeni dosya ismi tanımlanır. OK butonuna basılarak kml formatındaki veri shp formatına dönüştürülür.

QGIS yazılımında Dxf formatındaki verilerin .shp formatına dönüştürülebilmesi için hani menü seçenekleri kullanılır?

Dxf formatındaki bir verinin QGIS programında .shp formatına dönüştürülmesi için menü bar’ da Vektör menüsü altında Dxf2Shape > Dxf2Shp Converter fonksiyonu seçilir

X ve Y koordinat değerlerine sahip bir Excel dosyası QGIS yazılımında Shapefile formatına hangi menü seçenekleri ile dönüştürülür?

GPS sistemi ile araziden toplanan x, y ve kod (koordinat ve yükseklik) verilerini temsil etmektedir. Bu formatta gelen bir dosyayı QGIS programında nokta özelliğinde bir katmana dönüştürtürmek için; GNSS.xls verisi Excel ortamında açılır. Excel programında File menüsü altında Farklı Kaydet (File Save As) ile GNSS.xls dosyası .CSV (Comma delimited) formatına dönüştürülerek istenilen dizin altına GNSS_yeni.csv olarak kaydedilir.

QGIS harita ekranında excel formatındaki GPS verisi nasıl görünür?

QGIS harita ekranında excel formatındaki GPS verisi Nokta.shp katmanı olarak görüntülenir

Türkiye’nin 1:25 000, 1:50 000, 1:100 000 ve 1: 250 000 ölçekli standart topoğrafik harita takımları hangi projeksiyon sistemi temel alınarak üretilmektedir?

Türkiye’nin 1:25 000, 1:50 000, 1:100 000 ve 1: 250 000 ölçekli standart topoğrafik harita takımları UTM(Universal Transverse Mercator) projeksiyon sistemi temel alınarak üretilmektedir.

Dxf dosyaları hangi özelliklerin bulunduğu veri formatıdır?

DXF dosyaları farklı geometrik özelliklerin yer aldığı bir veri kolleksiyon yapısına sahiptir. Bu dosyaların yapısında, nokta, çizgi alan, gibi farklı geometrik özellikler yer alır. DXF dosyasının içeriğini AutoCAD yazılımı ile görebilir ve yönetebilirsiniz.

KML veri formatı nedir? Kısaca açıklayınız.

KML dosyasının içeriğini ise Google Earth ortamında görüntüleyebilir veya yönetebilirsiniz. QGIS ortamında bu verilerin veri özelliklerini görüntüleyebilir ancak bu format yapısında veri güncellemesi yapamazsınız. Bu yüzden bu veri formatlarının QGIS veri formatı olan Shapefile formatında dönüştürülmesi gereklidir.

QGIS yazılımına Excel formatındaki bir koordinat dosyası aktarılabilmesi için hangi özellikte olması gerekir?

Excel formatındaki bir koordinat dosyasını QGIS programına katman olarak aktarmak istendiğinde koordinat dosyasının Excel’de önce .csv formatına dönüştürülmesi gereklidir.

QGIS yazılımında farklı projeksiyon sistemlerine sahip haritalar, QGIS’in hangi özelliği sayesinde üst üste açılabilir?

QGIS’in on the fly özelliği sayesinde farklı projeksiyon sistemlerine sahip haritalar üst üste açılabilir.